Geschiedenis

De noordoostelijke regio Isaan heeft een rijke en complexe geschiedenis die sterk is beïnvloed door omliggende beschavingen. Archeologische vondsten (zoals bij Ban Chiang) tonen dat het gebied al in de Bronstijd bewoond was en een vroege rijstcultuur kende. In de eerste millennium na Chr. stond Isaan onder invloed van de Dvaravati-cultuur en later de Khmer-beschaving. De Khmer bouwden talloze prasats (tempelheiligdommen) in de regio, prominente voorbeelden zijn het Phimai Historical Park en Phanom Rung, die getuigen van de invloed van het Khmer-rijk in Isaan. Na de 13e eeuw, toen de macht van Angkor taande, kwam het plateau grotendeels onder controle van het Lao-koninkrijk Lan Xang.

Vanaf de 17e eeuw begon het Siamese (Thaise) koninkrijk zijn greep op het gebied te versterken. Er vonden gedwongen volksverhuizingen plaats, met name na de mislukte Lao-opstand van prins Anouvong in 1826–1828, waarbij Siam veel inwoners van de Mekong-oever naar Isaan hervestigde. Tegen het einde van de 19e eeuw, na de Frans-Siamese crisis van 1893, werd de Mekong officieel de grens tussen Siam en Frans Indochina. Hierdoor werd Isaan een grensgebied binnen Siam en richtte het centrale gezag nieuwe administratieve centra op (zoals Roi Et) om de controle te vergroten. In de 20e eeuw voerde de Thaise overheid een bewuste politiek van Thaificatie: men probeerde de Lao- en Khmer-identiteit van de lokale bevolking te verzwakken en Isaan cultureel te integreren in de Thaise natiestaat. Zo werd de Lao taal in scholen vervangen door het Thais en werd de naam “Isaan” (afgeleid van een Sanskriet woord voor noordoost) gepopulariseerd om de band met Thailand te benadrukken in plaats van met Laos.

Historisch gezien vervulde Isaan binnen Thailand vaak de rol van agrarische frontier en bufferzone. De regio was meer een slagveld voor naburige rijken dan een felbegeerd kerngebied, mede door de relatieve onvruchtbaarheid van de bodem. In de moderne Thaise staat bleef Isaan lange tijd politiek en economisch ondervertegenwoordigd. Zo woont ongeveer een derde van de Thaise bevolking in Isaan, maar het gebied kreeg decennialang slechts een fractie van de overheidsbegroting toegewezen. Dit leidde tot achterstelling en armoede, waardoor Isaan in de late 20e eeuw een voedingsbodem werd voor maatschappelijke onrust en later een machtsbasis voor populistische politici die de grieven van de inwoners aankaartten. Desondanks is de bijdrage van Isaan aan Thailand cruciaal geweest: het gebied leverde arbeidskrachten voor de rest van het land, produceerde een groot deel van de rijstvoorraad, en verrijkte Thailand cultureel met een eigen identiteit binnen het koninkrijk.

Cultuur

Isaan heeft een unieke cultuur die onderscheidend is maar ook sterk verwant aan die van buurland Laos. Taal vormt een belangrijk cultureel element: de meeste inwoners spreken het Isaan of Lao, een dialect van het Laotiaans. In het zuiden van Isaan wordt ook Khmer gesproken door etnische groepen verwant aan Cambodja. Hoewel het Isaan nog steeds de voertaal is in het dagelijks leven, kunnen de meeste mensen ook Thais spreken en lezen, een gevolg van onderwijs in de Thaise taal in de vorige eeuw. Deze tweetaligheid illustreert de vermenging van lokale tradities met de Thaise nationale cultuur. De bevolking van Isaan is etnisch divers (Lao, Khmer, Kuy en andere groepen), maar deelt in grote lijnen vergelijkbare dorpsgewoonten en familietradities.

Festivals en kunst zijn levendige uitingen van de Isaanse cultuur. Een van de bekendste feesten is Phi Ta Khon, het kleurrijke “spookfestival” in Loei, waarbij deelnemers extravagante maskers dragen en boze geesten verjagen met muziek en dans. Eveneens spectaculair is het Bun Bang Fai of raketfestival, een pre-boeddhistisch vruchtbaarheidsritueel waarbij zelfgemaakte raketten de lucht in worden geschoten om regen af te smeken. Andere jaarlijkse evenementen zijn het Wasokaarsfestival in Ubon Ratchathani (ter verwelkoming van de boeddhistische vastentijd), het Zijdefestival in Khon Kaen ter promotie van lokale zijdeweverij, en de beroemde olifantenoptocht in Surin.

Bij al deze festiviteiten spelen muziek en dans een centrale rol. De typisch Isaanse muziekstijl mor lam, een energieke vorm van volkszang begeleid door de khene (mondorgel) is erg populair. Mor lam-optredens zijn vaak grootschalige dorpsavonden met uitbundige dansers, traditionele grappen en een feestelijke sfeer die gezinnen en gemeenschappen samenbrengt. Ook de luk thung Isaan (een mix van countrymuziek en mor lam) en de kantrum-muziek van de Khmer-minderheid in het zuiden dragen bij aan de rijke muzikale tapestry van de regio. Deze muzikale tradities gaan gepaard met dans (van volksdansen tot tempeldans) en kleurrijke kostuums. Zo dragen vrouwen traditioneel een sarong met geborduurde rand en mannen een geruite sarong met een veelzijdige pakama-doek als riem of hoofddoek.

Een groot deel van de bevolking van Isaan hangt het Theravada-boeddhisme aan, net als in de rest van Thailand. Elk dorp heeft vrijwel altijd een wat (boeddhistische tempel), die fungeert als religieus én sociaal centrum. De tempels in Isaan zijn vaak in Lao-stijl gebouwd, iets eenvoudiger van decoratie vergeleken met de tempels in Centraal-Thailand. Ze herbergen ook Lao-stijl Boeddhabeelden en dienen als locatie voor dorpsbijeenkomsten, ceremonies en volksfeesten. Traditionele opvattingen en animistische gebruiken vloeien samen met het boeddhisme, bijvoorbeeld in het geloof in naga-slangen langs de Mekong en lokale geesten. Deze vermenging is goed zichtbaar tijdens festivals als de Naga-vuurballen in Nong Khai, wanneer mysterieuze vuurbollen uit de Mekong opstijgen en door gelovigen aan de legendarische naga’s worden toegeschreven.

Tot de culturele identiteit behoort ook de culinaire traditie. De keuken van Isaan lijkt sterk op die van Laos en onderscheidt zich duidelijk van de centrale Thaise keuken. Het basisvoedsel is klevende rijst (kleefrijst), die bij vrijwel elke maaltijd wordt gegeten in plaats van jasmijnrijst. Typische Isaanse gerechten (die intussen in heel Thailand populair zijn) zijn onder meer som tam (pikante groene papajasalade), larb (gekruide vleessalade) en kai yang (gegrilde kip). Deze worden traditioneel zeer pittig en zuur bereid, al worden ze buiten Isaan vaak in mildere vorm geserveerd om aan de centrale Thaise smaak te voldoen. De Isaanse keuken staat ook bekend om haar creatieve gebruik van ingrediënten: van kleine kikkers en hagedissen tot allerlei insecten (sprinkhanen, krekels, zijderupsen) ooit noodgedwongen door armoede, tegenwoordig beschouwd als lokaal lekkernij of snack. Voedsel wordt veelal met de hand gegeten; men rolt de kleefrijst tot een balletje en dipt dit in sauzen of gerechten.

Een andere trots van de regio is de zijdeproductie. Isaan is een centrum van traditionele Thaise zijdeweverij, met name de mutmee-zijde (ikatzijde met geometrische patronen) die hier wordt vervaardigd. In de naoorlogse periode werd Isaanse zijde internationaal bekend dankzij Jim Thompson, die dit handwerk wereldwijd promootte. Samen met houtbewerking en mandenvlechten vormt zijdeweven een belangrijk cultureel ambacht dat van generatie op generatie wordt doorgegeven.

Economie

Isaan is van oudsher een agrarische samenleving en dat weerspiegelt zich nog steeds in de economie. Landbouw is veruit de belangrijkste sector, goed voor circa 22% van de regionale economie, aanzienlijk meer dan het landelijk gemiddelde van 8,5%. De regio wordt vaak de “rijstschuur” van Thailand genoemd, aangezien kleefrijst het voornaamste gewas is en ongeveer 60% van het bewerkte land beslaat. Boeren verbouwen in de moessonperiode rijst op overstroomde velden; met irrigatie zijn op sommige plaatsen twee oogsten per jaar mogelijk. Naast rijst schakelen steeds meer boeren over op commerciële gewassen zoals suikerriet en cassave, die op grote schaal worden geteeld, en in mindere mate rubberplantages. Ook specifieke provincies hebben hun specialiteiten: zo staat Nong Khai bekend om de teelt van ananas, tabak en tomaten op industriële schaal. Zijdeproductie is daarnaast een belangrijke huisnijverheid; veel dorpsbewoners weven zijde en dragen zo bij aan hun inkomen.

Ondanks het grote aandeel van de landbouw kampt deze sector met structurele problemen. Het klimaat op het Khorat-plateau is grillig, regelmatig zijn er perioden van droogte, terwijl in het regenseizoen laaggelegen vlaktes juist onder water lopen. Hierdoor is een aanzienlijk deel van het land ongeschikt voor intensieve teelt. Bovendien is de bodem in veel gebieden zuur, zout en uitgeput door decennialang gebruik. De combinatie van droogte en overstromingen beperkt de landbouwopbrengsten. Veel boeren leven op subsistentieniveau en hebben moeite om zich zonder alternatieve inkomstenbronnen te handhaven. Hoewel landbouw nog domineert, neemt het relatieve belang ervan geleidelijk af ten gunste van handel, diensten en overmakingen.

Mechanisatie heeft het boerenbestaan ook veranderd: waar vroeger de waterbuffel onmisbaar was op het veld, is deze tegenwoordig vooral een statussymbool en hebben kleine tractoren (lokale bijnaam “ijzeren buffel”) het werk grotendeels overgenomen. Veeteelt (runderen, varkens, pluimvee) en viskweek in vijvers voorzien in lokale eiwitten en aanvullende inkomsten.

Isaan blijft echter de armste regio van Thailand in termen van gemiddeld inkomen per hoofd. In 2013 leverde de regio met ongeveer een derde van de bevolking slechts 10–11% van het nationale BBP. Het bruto regionaal product per capita was het laagste van het land, vele malen lager dan bijvoorbeeld Bangkok of de oostelijke industriezone. Deze welvaartsachterstand is deels toe te schrijven aan een historisch lage overheidsinvestering in de regio: decennialang ging het merendeel van de infrastructuuruitgaven naar Bangkok en centraal Thailand, terwijl Isaan slechts een klein percentage ontving.

De gevolgen zijn zichtbaar in de publieke voorzieningen. Zo behoren 8 van de 10 provincies met de minste artsen per inwoner tot Isaan. In 2001 was in Sisaket bijvoorbeeld maar 1 arts per 14.661 inwoners beschikbaar (tegenover een nationale gemiddelde van 1:3.289). Ook indicatoren als aantal ziekenhuisbedden, scholen en wegenkwaliteit lagen traditioneel achter op het nationale niveau. Sinds de jaren 2000 is er verbetering: elke districtsstad heeft inmiddels een ziekenhuis en mobiele telefonie en internet zijn ook in afgelegen dorpen doorgedrongen. Dit heeft de verbondenheid en economische activiteit iets vergroot, al blijft de infrastructuur in veel opzichten ondermaats.

Werkgelegenheid in Isaan wordt gekenmerkt door een overschot aan arbeidskrachten in verhouding tot lokale banen. Door het beperkte industriële en dienstverlenende aanbod (er zijn weinig grote fabrieken of kantoren in vergelijking met Bangkok) is arbeidsmigratie een veelvoorkomend verschijnsel. Veel Isaanse inwoners (vooral jongvolwassenen) trekken weg om werk te zoeken in Bangkok, de industriële Eastern Seaboard, of zelfs in het buitenland. Ze vinden emplooi in de bouw, fabrieken, dienstensector of als seizoenarbeiders. Vaak laten ze hun kinderen achter bij familie op het platteland terwijl ze elders inkomen vergaren. De geldzendingen van deze migranten zijn een belangrijke inkomstenbron voor achtergebleven gezinnen en stuwen de lokale consumptie. Tegelijk leidt deze uitstroom tot demografische uitdagingen in Isaan zelf, met vergrijzende dorpen en een tekort aan geschoolde krachten ter plekke.

Niettemin kende de regio in de eerste tien jaar van de 21e eeuw een opmerkelijke economische opbloei dankzij gerichte overheidsprogramma’s. Tussen 2007 en 2011 groeide de economie van Isaan met 40%, aanzienlijk sneller dan het nationaal gemiddelde van 23%. Het maandinkomen per huishouden steeg in die periode ook met 40%, de sterkste stijging van alle regio’s. Deze vooruitgang wordt deels toegeschreven aan populistische maatregelen (bijvoorbeeld gesubsidieerde gezondheidszorg en microkredieten) onder de regering-Thaksin die specifiek de arme bevolking in Isaan ten goede kwamen.

Ondanks deze progressie blijft de economische kloof met de rest van Thailand bestaan. Het armoedecijfer in Isaan is nog steeds hoger dan elders en de regio is kwetsbaar voor economische schommelingen. Het weefsel van kleine familieboerderijen en informele arbeid vormt enerzijds een buffer in moeilijke tijden, maar beperkt anderzijds de productiviteitsgroei.

Toerisme

Isaan is lange tijd een onontdekte parel gebleven voor toeristen. In vergelijking met populaire bestemmingen als Bangkok, Chiang Mai of Zuid-Thailand ontvangt het noordoosten beduidend minder bezoekers. In 2017 genereerde de hele Isaan-regio slechts 2,9% van de totale toerisme-inkomsten van Thailand. Het is dus veruit de minst bezochte regio van het land. Veel internationale reizigers slaan Isaan over; backpackers reizen er hooguit doorheen op weg naar Laos, en andere toeristen kiezen liever voor de bekendere culturele trekpleisters in het noorden of de stranden in het zuiden. Dit betekent echter niet dat Isaan niets te bieden heeft, integendeel. Juist het lage toerisme maakt de regio authentiek en aantrekkelijk voor reizigers die het echte landelijke Thailand willen ervaren, weg van de massa.

Natuur en ecotoerisme
Isaan beschikt over uitgestrekte natuurlijke landschappen die ideaal zijn voor ecotoerisme. Een voorbeeld is Phu Kradueng National Park, een hooggelegen plateau in Loei met pijnboombossen, watervallen en prachtige vergezichten. Een stevige trektocht naar de top en overnachting onder de sterrenhemel is een geliefde activiteit voor avontuurlijke reizigers. Ook Khao Yai National Park, dat deels in het zuidwesten van Isaan ligt, is een topattractie, dit werelderfgoed herbergt regenwoud, olifanten, gibbons en schilderachtige watervallen. Verder naar het oosten liggen parken als Phu Phan en Pha Taem, waar men roodgekleurde kliffen en prehistorische rotsschilderingen kan bewonderen. De regio langs de Mekong-rivier biedt eveneens ecotoeristische charme: van de mysterieuze “Zevenkoppige Nagakoppen”-rotsformaties bij Bueng Kan tot de wetlands en dolfijnen in de Mekong nabij Khong Chiam. De Mekong vormt de grens met Laos en geeft plaatsen als Nakhon Phanom, Mukdahan en Nong Khai een schilderachtig rivierfront met promenades en uitzichten op het Laotiaanse heuvelland aan de overzijde. Vooral tijdens zonsondergang trekken deze boulevards zowel locals als de schaarse toeristen om te genieten van de koele bries van de rivier.

Historische en culturele bezienswaardigheden
Ondanks dat Isaan geen wereldberoemde monumenten heeft zoals Angkor Wat, beschikt het over meerdere indrukwekkende historische sites. In de provincie Nakhon Ratchasima (Korat) ligt het Prasat Phimai, een ruim 800 jaar oud Khmer-tempelcomplex dat in opzet en oriëntatie verwant is aan Angkor. Bezoekers bereiken Phimai via een naga-brug en een imposante poort, en ontdekken er ornamentele zandsteentempels in een serene omgeving, vaak zonder de drukte die bij bekendere sites gebruikelijk is. Even zuidelijker in Buriram ligt Phanom Rung, een gerestaureerde hindoeïstische tempel bovenop een uitgedoofde vulkaan, bekend om de fenomenale zonsopkomst die precies door alle poorten van het heiligdom schijnt op bepaalde dagen. Dergelijke Khmer-erfgoedplaatsen (waaronder ook Muang Tam en Si Thep) trekken liefhebbers van geschiedenis en architectuur aan en illustreren de pre-Thaise invloed in Isaan.

Een andere historische troef is Ban Chiang in Udon Thani, een archeologische vindplaats waar een bronstijdcultuur (1500 v.Chr.) werd blootgelegd, inclusief kenmerkende rood-geverfde aardewerken potten. Ban Chiang staat op de UNESCO-Werelderfgoedlijst en heeft een museum dat de prehistorie van Zuidoost-Azië tot leven brengt.

Naast erfgoed en natuur vormt de lokale cultuur zelf een trekpleister. Toeristen die Isaan bezoeken, waarderen vaak de gastvrijheid van de dorpsbewoners, de levendige markten en de unieke festivals. Cultuurtoerisme concentreert zich bijvoorbeeld rond evenementen als het Surin Elephant Round-up, waar tientallen olifanten met hun mahouts spectaculaire shows opvoeren die zowel traditioneel (simulatie van oorlogsolifanten) als educatief van aard zijn. Het jaarlijkse lichtfestival in Ubon Ratchathani (Wasokaarsoptocht) trekt bezoekers met enorme, in was uitgesneden kaarsen en praalwagens die door de stad paraderen. In Yasothon komen nieuwsgierigen af op het al genoemde raketfestival om de zelfgemaakte projectielen de hemel in te zien schieten.

Voor spiritueel geïntrigeerde reizigers is het fenomeen van de Naga-vuurballen bij Nong Khai bijzonder: rond het einde van de boeddhistische vastentijd schieten mysterieuze lichtbollen uit de Mekong op, een gebeurtenis die duizenden Thai trekt en waarop ook steeds meer buitenlandse toeristen afkomen. Kleinere lokale feesten, zoals Phi Ta Khon (spookfestival) en het Boen Phawet-festival (waar Jataka-verhalen worden gereciteerd), bieden eveneens een inkijkje in de rijke folklore. Reizigers kunnen bovendien proeven van de Isaanse keuken via food tours of kookcursussen, of traditionele mor lam-voorstellingen bijwonen voor een avond volksmuziek en dans.

De toeristische sector in Isaan is nog in ontwikkeling, maar de laatste jaren wordt meer nadruk gelegd op het promoten van de regio. De Thaise overheid lanceerde campagnes als “Amazing Isaan” om binnenlandse toeristen en niche-reizigers te lokken met het imago van een ongerepte, goedkope bestemming. Er wordt geïnvesteerd in infrastructuur zoals nieuwe wegen naar nationale parken, verbeterde faciliteiten bij historische parken en de bouw van musea en community-based tourism projecten. Dorpstoerisme, waarbij bezoekers in homestays verblijven en deelnemen aan activiteiten als zijdeschilderen of rijst planten, wint langzaam aan populariteit als duurzame vorm van toerisme.

Hoewel Isaan anno nu nog maar een klein aandeel van de toeristische inkomsten heeft, ziet men kansen in eco- en cultuurtoerisme om de lokale economie te versterken en werkgelegenheid te scheppen. Provincies als Nakhon Phanom profileren zich bijvoorbeeld als nieuwe toeristische hubs door hun Mekongligging en Frans-koloniaal erfgoed. De uitdaging is om dit te bereiken zonder de traditionele charme en het milieu van de regio aan te tasten.

Toekomstperspectief

De toekomst van Isaan ziet er dynamisch uit, met zowel kansen als uitdagingen op economisch, sociaal en ecologisch vlak. Er wordt een versnelling van de economische groei verwacht naarmate investeringen in de regio toenemen en integratie met buurlanden verder vorm krijgt. Zakenleiders wijzen op de immense potentie van Isaan: het gebied telt een derde van de bevolking van Thailand en beslaat een groot landoppervlak, maar genereert tot nu toe slechts zo’n 10% van het BBP. Dit betekent dat de ruimte voor groei enorm is. Met haar grote agrarische basis en jonge bevolking zou Isaan (mits goed ontwikkeld) een belangrijke motor kunnen worden voor niet alleen Thailand, maar de hele Mekong-regio. Er klinkt optimisme dat Isaan zich kan ontpoppen tot de “voedsel- en energiehub” van Zuidoost-Azië, door efficiënter gebruik van zijn grondstoffen en strategische ligging tussen opkomende markten. Tegelijk is men zich bewust van de erfenis van armoede en onderontwikkeling. Toekomstige groei zal dus gepaard moeten gaan met het verkleinen van ongelijkheden tussen Isaan en de rest van het land, bijvoorbeeld door betere scholing, gezondheidszorg en infrastructuur in de dorpen.

Een aantal concrete investeringen en infrastructuurprojecten belooft Isaan sterker te verbinden met de nationale en regionale economie. Zo is de aanleg van een hogesnelheidslijn van Bangkok via Nakhon Ratchasima naar Nong Khai in volle gang. Deze 609 km lange spoorverbinding (onderdeel van China’s Belt and Road Initiative) zal naar verwachting in 2030 operationeel zijn en aansluiten op de nieuwe Laos-China spoorlijn. Hierdoor kan men straks per trein van Bangkok via Vientiane doorreizen richting Kunming (China), wat de handel en mobiliteit een enorme impuls geeft. De Thaise overheid ziet dit project als een kans om Isaan direct te koppelen aan de internationale markt en als logistiek knooppunt te laten fungeren.

Daarnaast wordt het bestaande spoorwegnet gemoderniseerd: er komen dubbele spoorlijnen (dual-track rail) die een west-oost corridor vormen van de Thaise oostkust via Isaan naar Laos en Vietnam, en noord-zuid routes die Bangkok, Isaan en zuidelijk China verbinden. In 2025 start bijvoorbeeld de bouw van een nieuwe spoorlijn van Khon Kaen via Nong Khai naar Ubon Ratchathani, terwijl de eerste fase van dubbelsporige trajecten al bijna gereed is. Deze railontwikkelingen, samen met verbeterde wegen, zullen het vervoer van mensen en goederen drastisch versnellen.

Ook over de weg wordt Isaan beter ontsloten: een nieuwe snelweg (motorway) tussen centraal-Thailand en Nakhon Ratchasima zal de reistijd van Bangkok naar de regio verkorten tot circa 2 uur. Er zijn plannen voor aanvullende snelwegen, bijvoorbeeld van de deep-sea port Laem Chabang naar Korat, om industrieën direct met Isaan te verbinden. Over de Mekong-rivier worden nieuwe vriendschapsbruggen gebouwd (de 5e Thai-Lao Brug tussen Bueng Kan en Bolikhamxai (Laos) staat op het punt van openen) wat grensoverschrijdende handel en toerisme faciliteert. Bovendien worden regionale vliegvelden opgewaardeerd: luchthavens in steden als Buri Ram, Khon Kaen en Nakhon Phanom krijgen uitbreidingen om meer passagiers en vluchten te verwerken. Dit alles duidt op een integrale aanpak om Isaan’s connectiviteit te vergroten en de regio aantrekkelijker te maken voor investeerders.

Op economisch vlak zet men in op diversificatie en industrieontwikkeling die aansluit bij de sterktes van Isaan. Een voorbeeld is de nadruk op de Bio-Circular-Green (BCG)-economie, een model dat duurzame landbouw, circulaire verwerking en groene technologieën combineert. Tijdens de Isaan BCG Expo 2022 werd een routekaart gepresenteerd om van 2023 tot 2030 de regio via dit model te transformeren. Innovatie in de agrarische waardeketen staat hierbij centraal: denk aan biobrandstoffen uit cassave, waarde toevoeging aan rijst (bijv. rijstolie, voedingssupplementen) en hoogwaardig verwerkte voedselproducten voor export. Grote agro-industriële bedrijven (zoals de suikerproducent Mitr Phol) betrekken lokale boeren bij initiatieven om de productiviteit te verhogen en nieuwe gewassen te introduceren.

Ook de overheid financiert projecten om ambachtelijke producten uit Isaan meer marktwaarde te geven, zo is er een programma om Isaanse zijde te promoten via een centraal silk hub, waardoor wevers een betere prijs krijgen en meer banen ontstaan. Steden als Khon Kaen en Ubon Ratchathani worden gestimuleerd om zich te ontwikkelen tot regionale kenniscentra, met investeringen in universiteiten, technische opleidingen en mogelijk speciale economische zones. De hoop is dat zo meer jonge mensen in Isaan kunnen blijven om daar in nieuwe sectoren te werken in plaats van weg te trekken.

Toerisme maakt eveneens deel uit van het toekomstplan: er worden themaroutes uitgewerkt, zoals een “Heritage Trail” die belangrijke historische sites met elkaar verbindt via verbeterde wegen. Door het restaureren van oude stadsmuren (bijv. in Phimai) en het benadrukken van Isaan’s mix van Lao-Thaise-Khmer culturen wil men internationale niche-toeristen aantrekken.

Naast economische kansen erkent men ook sociale en ecologische uitdagingen in Isaan’s toekomst. De regio heeft te maken met een braindrain van geschoolde jongeren; het is cruciaal om onderwijs en lokaal carrièreperspectief te verbeteren zodat talent in de regio blijft. Initiatieven zoals “Een District, Een Beurs” (voor het sponsoren van universitaire studies van arme plattelandskinderen) zijn recent gelanceerd om de onderwijskloof te dichten en toekomstige leiders uit Isaan voort te brengen.

Op gemeenschapsniveau worden dorpen aangemoedigd om eigen ontwikkelingsplannen te maken, gesteund door overheidsfondsen, om zo armoedebestrijding van onderop vorm te geven. Een ander punt van aandacht is de waterhuishouding. Door klimaatverandering kunnen droogtes en overstromingen nog extremer worden, dus investeert men in irrigatieprojecten, dammen en reservoir-upgrades om waterschaarste te verlichten. Bijvoorbeeld, het verbeteren van het Huai Yang-reservoir moet de landbouw beter bestand maken tegen droge seizoenen. Tegelijk wordt gelet op duurzame omgang met het milieu; ontbossing is aan banden gelegd in kritieke stroomgebieden en er lopen herbebossingsprogramma’s op het eens kaalgekapte Khorat-plateau. Het BCG-concept benadrukt ook recycling en groene energie, zodat economische groei niet ten koste gaat van de ecologie.

Ten slotte zal Isaan zich cultureel moeten blijven positioneren binnen een zich moderniserend Thailand. De overheid is zich bewust van de “soft power” van Isaan’s erfgoed en folklore en ondersteunt initiatieven om deze te behouden en te commercialiseren op een respectvolle manier. Zo worden lokale kunstenaars en wevers betrokken bij culturele evenementen en krijgen Isaanse festivals meer nationale promotie. Dit biedt kansen voor gemeenschappen om mee te profiteren van groei (bijvoorbeeld via cultuurtoerisme), maar vergt ook balans zodat de authenticiteit niet verdwijnt.

Bronnen:

1. Wikipedia – Isan (geschiedenis, cultuur, economie, demografie)​- en.wikipedia.org​en.wikipedia.org​en.wikipedia.org​en.wikipedia.org
2. Wikipedia – Economy of Isan (economische statistieken en ontwikkeling)​- en.wikipedia.org​en.wikipedia.org
3. Bangkok Post / Reuters – Recente nieuwsberichten over investeringen en infrastructuur in Isaan​ – nationthailand.com​reuters.com
4. Nomadic Matt – Reisblog over bezienswaardigheden in Isaan (onderstreept het geringe toerisme en de highlights)​ – nomadicmatt.com​nomadicmatt.com
5. Thailand.go.th – Overheidsaankondiging projecten in “Lower Northeast” (ontwikkeling erfgoed, wegen, etc.) – ​thailand.go.th
6. Nation Thailand – Interviews en visies op Isaan’s toekomst (Mitr Phol roadmap, infrastructuurplannen)​ – nationthailand.com​nationthailand.com