You-Me-We-Us: Mae Po Ki, levenswater in een heilig bos (slot)

Toen het bos dat de Sgaw Karen hun plaats van spiritualiteit, vroomheid en bezinning noemen, een nationaal park zou worden, werden hun manier van leven en hun veilig toevluchtsoord onzeker.

Het dorp Mae Po Ki ligt in het district Tha Song Yang in de provincie Tak. In het uiterste noordwesten, ver van de hoofdstad Tak (uitspraak: Dtaak). De daar wonende Sgaw Karen noemen zich in hun taal de Pwakayaw en zij beschermen het bos van hun voorouders, groot 8.400 rai (1.300 Ha). Het bos is verdeeld in delen met citrusbomen, beschermd natuurgebied, gemeenschapsbos, begraafplaats en bosakkers voor wisselbouw.

Men vraagt wel eens wat een bos is voor spiritualiteit en bezinning. Dat is lastig te vertellen aan mensen die onze cultuur niet kennen. De Pwakayaw noemen het in hun taal ‘Ta Wee Doh’ of ‘Pa Ta Lue’ en de betekenis is samen te vatten in ‘gewijde grond’ of ‘grond voor rites’.

In een bos voor bezinning houden wij plechtigheden inclusief de ‘Ba Ke Ja’, het feest voor de eigenaars van bos, berg en water want wij geloven dat iedere centimeter van het gebied een onzichtbare eigenaar heeft. Daarom tonen wij ontzag. Wat we er ook doen, we houden altijd rites om te communiceren met de ‘Ke Ja’ ofwel de eigenaars, opdat zij weten van onze eenvoudige manier van leven in het bos en dat zij ons welzijn beschermen.

Dat is de definitie van een gebied voor bezinning, een gebied om in te leven en voor spiritualiteit. Het is ook wijsheid, gezond verstand, dat de leden van de gemeenschap doorgeven aan de volgende generatie. Dit bos ondersteunt menselijk en dierlijk leven in gelijke mate. Wij halen er voedsel, plukken kruiden als wij ziek zijn en voeden er ons vee zoals koeien, waterbuffels, varkens en kippen.

Maar toen, het was rond het jaar 2017, leek het of de bliksem door ons hart sloeg. Wij hoorden dat ons leefgebied, waar onze mensen al generaties lang worden geboren en overlijden, door de Thaise staat tot het nationaal park Mae Ngao werd getransformeerd. Ook 48 andere gemeenschappen in de provincies Mae Hong Son en Tak ondergingen dit lot.

In ons dorp Mae Po Ki werd 2.000 rai, 320 Ha, land inclusief de oogst, gemeenschapsbos en bos voor rites ineens nationaal park. En om het nog erger te maken, het terugvorderen van het bos ging gepaard met pogingen om de wisselbouw op de akkers terug te schroeven. De vertegenwoordigers van de staat beschuldigden ons, de dorpsbewoners, ervan dat onze wijze van akkerbouw het bos had vernield.

Dat leidde tot de hartekreet van Di-Sae, een jongere van Mae Po Ki.

‘Als de dorpelingen het bos echt hadden vernield dan zou het er nu niet zo weelderig bij staan. De gemeenschap hier beheert het bos goed door de manier van leven en door tradities zodat mens en bos in vrede en met natuurbehoud als doel samen kunnen leven.’

Daarnaast verhinderen Thaise ambtenaren dat de dorpsbewoners het bos verzorgen zoals ze al deden onder de National Park Act, een wet die niet voorziet in deelname door de dorpelingen. Die vragen zich nu af hoe zij moeten voortbestaan als ze geen rites kunnen uitvoeren op de heilige plaatsen in het bos. ‘Als de rijst niet goed is en de andere oogst slecht dan betekent dat schade aan onze middelen van bestaan en kan er iemand aan sterven.’

Wie neemt hier verantwoordelijkheid voor? De dorpelingen, de staat, wie o wie?

Dit is een verhaal uit de workshops ‘Creative and Strategic Communication for Sustainability’ georganiseerd door het UNDP en de organisatie Realframe met steun van de EU.

Bron: https://you-me-we-us.com Vertaling en bewerking Erik Kuijpers met hulp van Rob V. Het artikel is ingekort.

Auteur Duang-nat Wongchamnian. Een Karen die een eenvoudig en gelukkig leven leidt. Hij maakt videofilms over mensen in de heuvels om meer bekendheid te geven aan en begrip te kweken voor hun manier van leven.