Achter het bekende imago van Thailand als het ‘land van de glimlach’ en vriendelijkheid, schuilt een pijnlijke werkelijkheid: miljoenen Thai uit de noordoostelijke regio Isaan worden dagelijks geconfronteerd met achterstelling, vooroordelen en systematische discriminatie.
Terwijl hun cultuur wordt omarmd, worden zijzelf genegeerd of geringschattend behandeld, vooral door stedelingen in Bangkok. Deze interne sociale kloof is diepgeworteld en bepaalt het dagelijks leven van miljoenen mensen, al decennialang.
De ruggengraat van Bangkok komt uit het noordoosten
De Isaan-regio beslaat ongeveer een derde van het Thaise grondgebied en telt ruim 22 miljoen inwoners. Toch blijft de regio economisch achter. Volgens cijfers van de Wereldbank ligt het gemiddelde inkomen er tot 40 procent lager dan in Bangkok. In sommige districten leeft meer dan 30 procent van de bevolking onder de armoedegrens. Door gebrek aan werkgelegenheid migreren jaarlijks honderdduizenden inwoners van de Isaan naar de hoofdstad, waar ze terechtkomen in laagbetaalde sectoren als huishouding, bouw, transport en horeca.
Deze mensen vormen letterlijk de ruggengraat van de stedelijke economie. Maar hoewel hun werk onmisbaar is, worden ze zelden als volwaardige stedelingen erkend. Integendeel: ze worden gezien als ‘boers’, ‘onopgeleid’ of ‘onbeschaafd’, stereotypes die diep zijn verankerd in de Thaise maatschappij.
Een eigen taal, maar geen eigen stem
De culturele verschillen tussen Bangkok en de Isaan zijn groot. In de Isaan wordt voornamelijk een variant van het Lao gesproken dat nauw verwant is aan de taal van buurland Laos. Veel inwoners van Bangkok beschouwen deze taal als ‘plat’ of ‘onbeleefd’. Op scholen in de hoofdstad worden leerlingen die met een Isaanse tongval spreken vaak gecorrigeerd of bespot.
Ook uiterlijk speelt een rol in de discriminatie. In Thailand heerst een schoonheidsideaal dat lichte huid, westerse gelaatstrekken en een accentloos ‘standaard-Thais’ als norm beschouwt. De donkerdere huidskleur van veel Isaanse mensen wordt onterecht geassocieerd met armoede, onwetendheid en ondergeschiktheid. In Thaise televisieseries, reclames en films komt vrijwel uitsluitend een stedelijk, licht huidtype in beeld.
Een student uit Khon Kaen vertelde in een interview met Thai PBS: “Toen ik ging studeren in Bangkok, sprak ik mijn dialect niet meer. Mensen lachten me uit of deden alsof ik dom was. Pas toen ik mijn accent kwijt was, werd ik serieus genomen.”
Hoe Bangkok de Isaan structureel buitensluit
De achterstelling van de Isaan is geen toevalligheid, maar een gevolg van decennialange politieke en economische keuzes. Infrastructuur, onderwijs en zorg zijn jarenlang vooral ontwikkeld rond Bangkok en toeristische regio’s. Politieke macht concentreerde zich in handen van de stedelijke elite.
De ‘Rode Hemden’-beweging, die vanaf 2008 massaal protesteerde tegen de gevestigde orde, bestond voor een groot deel uit mensen uit de Isaan. Hun boodschap: erken onze stem, onze arbeid, onze cultuur. Maar in plaats van dialoog volgde onderdrukking. De militaire coup van 2014 was mede bedoeld om deze beweging de kop in te drukken.
In de media is de beeldvorming even scheef. Mensen uit de Isaan verschijnen vaak als karikaturen: het naïeve plattelandsmeisje, de corrupte ambtenaar of de komische knecht. Hun cultuur wordt gevierd, maar hun persoonlijkheid wordt gereduceerd tot cliché. Mor lam-muziek, som tam en traditionele dansen zijn populair, maar de waardering blijft oppervlakkig. Thailand viert de cultuur van de Isaan, maar blijft blind voor de mensen die die cultuur dragen.
De stille kracht van hardnekkige vooroordelen
De discriminatie van mensen uit de Isaan is diepgeworteld en hardnekkig. In het onderwijssysteem worden kinderen uit de regio stelselmatig achtergesteld. Uit onderzoek van Mahidol Universiteit blijkt dat werkgevers bij gelijke opleiding nog steeds eerder kiezen voor sollicitanten uit Bangkok of centraal Thailand dan voor kandidaten uit de Isaan.
Deze vooroordelen nestelen zich al vroeg in het bewustzijn. Veel jongeren uit de regio leren zichzelf af om hun dialect te spreken, gebruiken whitening-crèmes of proberen hun afkomst te verbergen. De sociale druk om zich aan te passen aan de normen van Bangkok is groot en de prijs die daarvoor betaald wordt is een verlies aan identiteit en eigenwaarde.
De opkomst van trots en verzet
Toch beweegt er iets. Op sociale media delen jonge mensen uit de Isaan met trots hun dialect, gerechten, muziek en verhalen. TikTok-video’s met mor lam-dansjes, YouTube-series in dialect en politieke statements over regionale trots winnen aan populariteit. Deze digitale zichtbaarheid maakt de kloof niet kleiner, maar geeft wel een stem aan mensen die lange tijd genegeerd zijn.
Ook in de literatuur, film en journalistiek is er een kentering zichtbaar. Makers met Isaanse wortels brengen nieuwe perspectieven, los van het stereotype beeld. Tegelijk groeit het besef onder progressieve bewegingen in Bangkok dat werkelijke democratisering niet kan zonder gelijke behandeling van alle regio’s.
Conclusie: gelijke waardering begint bij erkenning
De kloof tussen Bangkok en de Isaan is geen kwestie van cultuurverschil of economische ongelijkheid alleen. Het gaat om een dieper liggend probleem van status, taal, macht en erkenning. Zolang mensen uit de Isaan structureel worden weggezet als minderwaardig, blijft Thailand verdeeld.
Er is moed voor nodig om die discriminatie te benoemen, maar nog meer om ze actief tegen te gaan. Dat vraagt om investeringen in onderwijs en infrastructuur, maar ook om culturele herwaardering, eerlijke beeldvorming en politieke inclusie. Want een samenleving die haar eigen burgers als tweederangs behandelt, ondermijnt haar eigen toekomst.
De glimlach van Thailand is pas oprecht als zij voortkomt uit gelijkwaardigheid, tussen stad en platteland, tussen Bangkok en de Isaan, tussen alle Thai.
Bronvermeldingen:
- World Bank – Thailand Economic Monitor (diverse edities)
- Inkomensverschillen tussen regio’s, inclusief armoedecijfers voor Isaan – https://www.worldbank.org/en/country/thailand/publication/thailand-economic-monitor
- Mahidol University – Institute for Population and Social Research
- Onderzoek naar discriminatie op basis van afkomst en dialect – Samenvattingen van studies via: https://www.ipsr.mahidol.ac.th
- Thai PBS World – Artikelen over sociale ongelijkheid en studenten uit de Isaan
- Journalistieke verhalen en interviews met jongeren over sociale druk en uitsluiting – https://www.thaipbsworld.com
- The Isaan Record
- Onafhankelijk platform met diepgravende artikelen over politieke, sociale en culturele ontwikkelingen in de Isaan – https://theisaanrecord.co
- UNDP Thailand – Human Development Report
- Regionale ongelijkheid in toegang tot onderwijs, zorg en infrastructuur – https://www.th.undp.org
- Bangkok Post – Artikelen over politieke spanningen tussen Bangkok en de Isaan
- Rapportage over de ‘Rode Hemden’-beweging, verkiezingsuitslagen en decentralisatie – https://www.bangkokpost.com
- ASEAN Studies Centre – Chulalongkorn University
- Analyses over de culturele en taalkundige diversiteit binnen Thailand en de invloed van Laos op de Isaan – https://www.asean-studies.org
- Asia Foundation – Reports on Thai regional development and identity
- Rapporten over de rol van identiteit en regio in Thaise politiek en beleid – https://asiafoundation.org
Als je in Nederland als Brabander of Limburger boven de rivieren komt wordt je ook meteen als boertje bestempelt als je geen ABN spreekt.
Mensen uit de Isaan mogen trots zijn. Zij zijn hardwerkende mensen. In de hotels waar wij in Bangkok en Chiang Rai waren werken ze om hun familie financieel te steunen. Ze moeten daar 7 dagen werken, elke dag dus. Ze gaan maar heel af en toe naar de familie. Ik had met ze te doen. Ze worden uitgebuit
Ligt het niet aan het menselijk karakter om neer te kijken op ‘anderen’? Ik weet uit eigen ervaring dat Thai die in Hua Hin zijn geboren, neerkijken op Thai uit Cha am en zeker op Thai uit de Isan of het noorden. En kijken Nederlanders van boven de grote rivieren niet neer op Limburgers of Belgen? Menigeen acht zichzelf beter dan de ander…
Wat mij vaak opvalt is dat de karikaturen wel vaak kloppen.
We hadden een werkster die i.p.v. schoonmaken de kunst had om alles vies te maken en toen hebben we de witte muren maar een kleurtje gegeven zodat het vies maken minder opviel. Ze was al oud dus dan kan je haar ook niet zomaar op straat gooien.
Naïeve plattelands meisjes zijn vooral te vinden in toeristische gebieden en wat dan zo jammer is dat men wel degelijk in staat is om Engels te spreken ondanks hun lage onderwijs en hoe meer ze plat gaan hoe beter de talen. Er zijn tijden geweest en zeker voordat social media in opkomst kwam dat beter opgeleide vrouwen geen Engels wilde spreken en zeker niet met een buitenlander wilde lopen want dan zouden ze als hoer aangezien kunnen worden en dus dan liever maar geen Engels in het openbaar.
Corruptie is er ook zo’n eentje. Eerst begint een gesprek in het Thais en als men het accent hoort gaat men z.s.m. over naar de Isaan taal want je weet maar nooit wat voor voordeel het kan opleveren en zeker als de regio ook nog overeenkomt.
Sta je met je witte neus bij een overheidsinstelling met een vraag die op een te hoog begripsniveau ligt dan is het standaard antwoord voor vele al bekend. Dit blog staat er vol mee en die mensen zijn veelal niet de Bangkokian en zeker vroeger niet.
Trots volk is het zeker en ze zijn de gezelligste mensen maar na de zuidelijke Thai wel degene met het korste lontje als de eer wordt aangetast en dat kan bij dronkenschap weleens heel kort zijn.
Zelf heb ik meer met Bangkok Thai want die zijn gewoon te verstaan, maar zodra je in Isaan komt blijkt men zelf de grootste moeite te hebben om standaard Thai te spreken of te verstaan.
Uiteindelijk snap ik dat wel maar het constant blijven uiten om vooral de eigen cultuur te behouden in al het doen het laten zorgt er ook voor dat het niet voor toenadering zorgt en dan krijg je dus al gauw dat met mensen boers en onbehouwen vindt.
Soms heb ik ook wel bewondering hoe men zich weet staande te houden want van kop tot staart eten zit er ingebakken en als het ff tegen zit dan is flexibiliteit geen probleem.
Maar ja, als zo’n iemand dan in Bangkok werkt en iedere dag Mama naar binnenslurpt dan vraag ik mij ook af waarom je niet beter wilt.
Hiermee wil ik zeggen, de mensen in Isaan die ik ken zijn vaak beter af dan de Isaan die opportuun zijn geweest.
En misschien is het wel zo dat een stadsmens moet wennen aan een boer en andersom en is dat in andere landen eigenlijk ook wel zo dus ook in Nederland tussen Randstad en de rest.
Tenslotte, als familie van een partner die in Isaan verblijft gewoon in het Thai wordt aangesproken dan denk ik dat de kans dat men weer naar de zee wil vluchten veel kleiner is omdat dat ook betekent dat ZIJ respect kunnen opbrengen en dat het geen éénrichtings verkeer is omdat men nu eenmaal trots of gefrustreerd is.
Dan haal ik in dit verband het artikel van Dr. Tim Rackett nog maar eens van stal.
https://fpc.org.uk/un-thai-lives-matter-thai-identity-politics-as-a-race-war/