‘Thailand, zacht als zijde, buigzaam als bamboe’ is wellicht het bekendste boek over Thailand van een Nederlands schrijver. Sjon Hauser schreef het boek in 1990 nadat hij tien jaar eerder als toerist in de ban raakte van Thailand.
Uiteindelijk is Sjon in de beginjaren tachtig in Chang Mai gaan wonen en heeft daar, naast zijn boeken, veel artikelen over Thailand geschreven. Onder andere voor de Volkskrant, diverse tijdschriften en reisgidsen. Sjon mag dan ook gezien worden als een ‘Thailand kenner’ bij uitstek. Naast zijn kennis is hij in staat om op een luchtige maar doordringende wijze alle aspecten van de Thaise samenleving aan het papier toe te vertrouwen. Dat maakt zijn boek tot verplichte literatuur voor iedereen die interesse heeft in het ‘echte’ Thailand.
De meest gehoorde kritiek op het boek is dat het gedateerd zou zijn en dat Thailand inmiddels veranderd is. Wij zijn mening dat dit niet het geval is. Zeker 80 procent van het boek is nog steeds van toepassing op het hedendaagse Thailand. Daarnaast is het boek in 2000 herzien en uitgebreid. Het boek heeft ook een nieuwe omslag gekregen. Wel is het jammer dat de oorspronkelijk zwart/wit foto’s niet vervangen zijn, hierdoor krijgt de lezer misschien het idee dat de inhoud ver achter ons ligt.
Boeiend
In drieëndertig hoofdstukken beschrijft Sjon Hauser zijn belevingen en ervaringen met Thailand, de bevolking en haar cultuur. Ieder hoofdstuk is een verhaal apart en beschrijft een bepaald thema. Het boekt leest als een roman, gemakkelijk en continu boeiend. De schrijver bedient zich rijkelijk van achtergronden, feiten, statistieken en onderzoeken. Dit samen met zijn beschrijving van het leven in Thailand maken het geheel tot een boeiend reisverhaal.
Onderwerpen
– De geschiedenis en de ontwikkeling van Siam tot het huidige Thailand.
– Het sociale systeem die de harmonie in het land moet bewaren.
– De economische vooruitgang, maar ook de enorme dip in 1997
– Politiek en verkiezingen.
– De gewelddadige en corrupte politie
– Thailand als paradijs voor homoseksuelen
– Moreel verval bij monniken
– Animisme en Boeddhisme
– Sekstoeristen en de seksindustrie, feiten en fabels over dit onderwerp
– De onderdrukking en verloedering bij de Bergvolkeren
– Misdaad en geweld
– Het leven op het platteland
– Enz.
Kortom vrijwel alle aspecten van de Thaise samenleving worden behandeld.
Wat vonden wij van het boek?
Het sprak ons aan dat Sjon in staat blijkt om, ondanks zijn passie voor het land, vooral kritisch en objectief de feiten te kunnen beschrijven. Hierdoor krijgt de lezer beter inzicht te krijgen in wat er werkelijk speelt in Thailand. Maar vooral ook de absurde tegenstellingen en bizarre gewoonten van de Thaise bevolking, die in de ogen van de toerist zo lief en vreedzaam zijn. De werkelijkheid is echter totaal anders en het boek schept een helder beeld van een gewelddadige, corrupte en soms extreme samenleving. Geestenverering inclusief het offeren van dieren, een aidsepidemie, de verloedering, de vele verkeersdoden, ongeremd drugs- en alcohol gebruik, moord en doodslag, wijdverbreide prostitutie, de nadelen van het massatoerisme en ga zo maar door. Geen onderwerp blijft onbesproken.
Het prettige is ook dat Sjon het wel in het juiste perspectief beschrijft en de lezer daardoor geen mening opgedrongen krijgt. Je kunt je eigen conclusie trekken, al zal die niet erg verschillen van andere lezers, namelijk dat Thailand een land van uitersten is. Soms zelfs zo extreem dat het voor ons moeilijk te begrijpen valt.
Sjon is ook geen moraalridder, komt openlijk uit voor zijn voorkeur voor de ‘herenliefde’ en maakt bij gelegenheid ook graag gebruik van de ‘betaalde diensten’ waar Thailand bekend om staat. Hiermee stelt hij zich als schrijver kwetsbaar op maar doet daarom juist geen afbreuk aan zijn geloofwaardigheid.
De bestaande clichés en vooroordelen over Thailand, bijvoorbeeld ten aanzien van de seksindustrie en de ‘uitbuiting’ van prostituees, worden haarfijn door hem gefileerd en weerlegd. Dat is toe te juichen want er wordt al zoveel onzin geschreven over dit onderwerp.
Ook na het lezen van het boek zal je Thailand nog steeds een fascinerend land vinden maar de ‘roze’ Thailand bril kan je voorgoed afzetten.
Plus +
• Goed geschreven en boeiend boek.
• Geeft inzicht in het ‘echte’ Thailand.
• Een standaardwerk over Thailand, moet je gelezen hebben.
Min –
• Gedateerde foto’s.
Ik heb Sjon een paar maal mogen ontmoeten. Hij spreekt vloeiend Thais en bovendien het noordelijk dialect, kham meuang genoemd. Zijn kennis is fenomenaal, hij is een wandelende encyclopedie, en bovendien erg aardig. Op zijn website staat nog veel meer interessante informatie over Thailand.
https://www.sjonhauser.nl/
Nog een paar boeken van Sjon:
Sjon Hauser, De strepen van de tijger, 1996, ISBN 90 388 3099 8
—————–, Mekong, van de Gouden Driehoek naar Vietnam,2008, ISBN 978 90 388 9013 5
—————–, Spotlights op Thailand, 1997, Vieng Travel, Bangkok, meer een reisgids maar met heel veel interessante informatie.
Ik ga ze allemaal nog eens lezen want de bars zijn toch gesloten nu….
De website die ik hierboven noemde is al een tijdje, meer dan een jaar, gesloten. Ik heb toen bij een paar andere vrienden geïnformeerd hoe het met Sjon ging en dat was verder goed. Ik weet niet hoe het nu met hem is.
Mijn man en ik wonen inmiddels ruim 12 jaar in Thailand, 23 km. bij Chiang Mai vandaan. We hebben het boek 7 jaar geleden kadoo gekregen. In het begin konden we Thailand hierin zeker herkennen en het is mooi geschreven. Echter … ja helaas ….. op een gegeven moment te veel over de zoals U noemt “Herenliefde. Niet dat ik er iets op tegen heb, maar ik vond het storend in het verhaal. Dat het vernoemd wordt o.k., maar hier iets te veel van het goede en te uitgebreidt beschreven. Jammer.
Na een lange reis in 1991 vanuit Moskou met de trein door Mongolië naar Peking en vervolgens via diverse Chinese steden kwam ik uiteindelijk als begin twintiger een aantal dagen in Bangkok terecht.
Hier werd het zaadje gelegd voor wat mijn leven uiteindelijk zou gaan bepalen.
Vanwege het ontbreken van internet moest je het doen met boeken zoals Lonely Planet en natuurlijk het boek van Sjon Hauser.
De combinatie van die paar dagen en de wijze hoe het boek beschreef hoe het leven er in Thailand volgens hem uitzag maakte het alleen maar makkelijker om nog geen 6 maanden later te beginnen aan een 6 maanden integratiereis door Thailand.
Een reis van de onderkant tot de bovenkant van de samenleving met goede en minder goede dingen die op mijn pad kwamen en waarbij het boek soms ook een soort houvast was als ik er ff niet meer uitkwam.
Het boek is geschreven zoals het is zonder daarbij een oproep om het anders te doen omdat dit beter zou zijn.
Heerlijk dat soort mensen die niet met het vingertje lopen te wijzen. De één noemt het berusting en de ander wijsheid om in de slangenkuil te kunnen overleven.
Prima recensie. Hauser is volgens mijn Thaise relatie, die al meer dan een kwart eeuw in NL woont en werkt, misschien wel de enige Nederlandse journalist die Thailand werkelijk begrijpt, de Thai echt kan doorgronden, ze ook doorziet. Een heuse deskundige, hij kan nog leuk schrijven ook en heeft door de jaren heen ook altijd die westerse verwondering behouden, waardoor hij nooit onderdeel is geworden van het Thaise meubilair…
Gewoon een heel goed en leuk geschreven boek. Sjon heeft geen roze of zwarte bril op, beschrijft de mooie en minder mooie dingen op een fijne manier. Je leest het in 1 ruk uit. Sjon lijkt mij een fijne, eerlijke en deskundige man. 🙂
Jouw reactie was nog niet geplaatst Rob, anders had ik je ook vermeld in mijn rijtje met mooie reacties.
Ik kreeg het cadeau van mijn buurvrouw toen ik haar vertelde naar Thailand te willen verkassen. In 2015.
Het klopt wat Rob V. zegt, in mijn geval tenminste, ik heb het in 1 x uitgelezen.
Het boek bevestigde mijn indrukken die ik al had opgedaan het jaar ervoor en gaf me ook nog waardevolle nieuwe inzichten in de Thaise mentaliteit en gebruiken.
Soms zou ik het nog wel weer willen lezen, maar helaas het is in Nederland achtergebleven bij een Thaise vriendin die met een Nederlander getrouwd is. Het leek me een mooi cadeautje voor haar als hulp bij het Nederlands leren.
Mijn verliefdheid voor Thailand en zijn inwoners, ontstaan tijdens mijn eerste bezoek eind negentiger jaren in de vorige eeuw, werd na het lezen van dit prachtige boek enkel aangewakkerd. De schrijver weet met een boeiende verhaaltrend over de voor buitenlanders soms onnavolgbare levensfilosofie van de Thaise burger te vertellen, waarbij het niet ontbreekt aan humor en zelfkennis. De vindingrijkheid van de Thai om te overleven was een eyeopener voor mij en ik heb ook aardig wat opgestoken over de voor mij soms ondoorgrondelijke karakter eigenschappen van Thaise mensen. Een prima recensie, alhoewel ik wel van mening ben dat door de groei en samenstelling van de huidige toeristenstroom, de coronacrisis buiten beschouwing gelaten, de Westerse toerist op sommige gebieden thans een andere indruk over Thailand ervaart. In dat opzicht dus soms gedateerd maar dat zou ik niet als kritiek benoemen. Mooie bovenstaande reacties van Tino, Johnny en Joe. Sjon Hauser heeft met dit boek ook een inkijk in zijn dagelijkse leven gegeven en aangezien hij nu eenmaal op mannen ‘valt’ komen zijn ervaringen daarbij ook in zijn boek(en) voor. Wat Ellis daarvan vindt is haar goed recht maar ik vind haar conclusie dat het te veel van het goede zou zijn niet relevant en homofobisch overkomen. Met de slotzin van de redactie, dat je na het lezen van dit boek je “roze” Thailand bril voorgoed kan afzetten, kan ik het eens zijn en dat roze tussen aanhalingstekens was gezet moest ik wel lachen.
Wat mij vooral opvalt in het werk van Sjon is de afwezigheid van termen als ‘vreemd , raar, onbegrijpelijk, exotisch’. De Thais zijn metgezellen zoals jij en ik. Heel prettig.
..
Dit geweldige boek verscheen in het jaar dat ik Thailand voor het eerst bezocht. Ik heb het gegeten en gedronken en het heeft mijn inzicht in het land en de bevolking enorm geholpen.
Bedankt voor deze mooie recensie. Ik heb het boek 10 jaar geleden gekocht en gelezen, en kan me nog steeds herinneren welke indruk het op mij maakte. Ik ben sindsdien jaarlijks naar Thailand gereisd, sommige jaren twee keer. Nu de kans er in zit dat ik deze zomer niet naar Thailand kan reizen zal ik weer eens opduiken uit de verhuisdoos waar het jaren geleden in terecht kwam, om die sfeer weer te proeven die zo goed beschreven wordt.
Ik ken het boek niet, maar nodigt zeer uit tot lezen!
Ik ben een reptielen-en amfibieënliefhebber. Sjon Hauser is ook een expert op het gebied van de herpetofauna (de reptielen en amfibieën van Thailand) en heeft daar diverse artikelen aan gewijd. Zie hier een voorbeeld: http://www.sjonhauser.nl/nachtherpen-in-umphang.html
Kan ik het boek nog ergens kopen in Nederland? Bol.com schrijft niet leverbaar.
Op marktplaats te koop
https://www.marktplaats.nl/l/boeken/q/sjon+hauser/