Op 9 september begon Thaksin Shinawatra daadwerkelijk aan een gevangenisstraf van een jaar. Het is een opmerkelijke ontwikkeling, want geen enkele Thaise politicus van zijn statuur had ooit eerder een cel van binnen gezien. Hij keerde in augustus 2023 terug na een ballingschap van vijftien jaar en kreeg een koninklijke gratie die zijn oorspronkelijke straf van acht jaar wegens corruptie reduceerde tot één jaar. Door gezondheidsproblemen bracht hij die periode grotendeels door in het Police General Hospital, waarna hij onder voorwaarden werd vrijgelaten.
Het Hooggerechtshof oordeelde echter dat zijn medische vrijstelling ongeldig was. Daarmee werd de basis gelegd voor een nieuwe juridische en politieke realiteit. Thaksins gevangenschap dwingt de Thaise elite om de oude spelregels te herzien: niemand, hoe machtig ook, is nog volledig immuun voor vervolging.
Van volksheld tot tegenmacht
Thaksin was begin jaren 2000 ongekend populair. Zijn partij voerde herverdelingsprogramma’s in die miljoenen plattelandsbewoners politieke stem gaven. Na zijn herverkiezing in 2005 werd hij door de gevestigde orde gezien als een existentiële bedreiging. Het leger greep in met de staatsgreep van september 2006, waarna hij in ballingschap ging. Toch bleef hij invloed uitoefenen via vertrouwelingen en via zijn zus Yingluck, die in 2011 premier werd.
Zijn vijanden beschuldigden hem jarenlang van corruptie en machtsmisbruik, maar Thaksin hield altijd vol dat de aantijgingen politiek gemotiveerd waren. Hij profileerde zich als de democratisch gekozen leider die onrechtmatig door het leger werd afgezet. Rond die boodschap groeide de beweging van de roodhemden, die uiteindelijk met harde hand werd onderdrukt in 2010.
De terugkeer en de nieuwe deal
Toen Thaksin in 2023 terugkeerde, leek het aanvankelijk een triomf. In werkelijkheid sloot hij een politieke deal waarin hij een rol speelde bij het buitenspel zetten van de Move Forward Party, die de verkiezingen had gewonnen maar te radicaal werd bevonden door de machtige instituties. Voor Thaksin zelf betekende het echter dat hij zijn veroordelingen moest accepteren. Zijn loyaliteit aan de monarchie benadrukte hij zichtbaar, met gele dassen en koninklijke spelden op zijn revers.
Einde van de morele claim
Door zijn straf te aanvaarden, verloor Thaksin de grondslag van zijn oude verzet. Hij kan zich niet langer beroepen op de rol van onrechtmatig verdreven leider. Daarmee is hij veranderd van boegbeeld in symbool: een man die zijn positie en legitimiteit verloor, maar toch vasthoudt aan een plaats in het politieke spel. Zijn val is des te schrijnender omdat hij altijd beweerde boven de machtsspelletjes te staan.
Gevolgen voor Pheu Thai
Voor de Pheu Thai-partij, de erfgenaam van Thaksins politieke beweging, is de situatie precair. Het electoraat dat ooit massaal achter hem stond, voelt zich verraden. De partij schuift steeds meer richting het establishment, waardoor ze steun dreigt te verliezen aan de Volkspartij met haar hervormingsagenda. Tegelijkertijd kan de Bhumjaithai-partij garen spinnen bij patronage en geldpolitiek, zoals vaak in de Thaise politiek.
De dynastie blijft
Hoewel Thaksin zelf verzwakt is, betekent dit niet dat de Shinawatra-dynastie van het toneel verdwijnt. Zijn dochter Paetongtarn blijft een prominente speler, ook al werd zij recent door het Constitutionele Hof uit haar functie gezet. Thaksin zelf zoekt telkens de schijnwerpers op en blijft deals sluiten, al brandde hij zich er in het verleden meermaals aan. Het hoofdstuk Thaksin mag langzaam sluiten, maar de erfenis van zijn familie blijft doorklinken in de Thaise politiek.
Vooruitblik
De Thaise verkiezingen van 2027 zullen waarschijnlijk bepalen of het land een weg vindt uit de huidige politieke stagnatie of verder wegzakt in verdeeldheid. Thaksins rol daarin zal kleiner zijn dan ooit, maar zijn schaduw blijft zichtbaar. Zijn keuze om in Thailand te blijven, ondanks alles, onderstreept dat hij zijn laatste strijd niet buiten maar binnen de landsgrenzen wil voeren.
Bron: Opiniestuk Bangkok Post
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond19 september 2025De staatsgreep van 2006 blijft een litteken in de Thaise politiek
Opinie19 september 2025Opinie: Thaksin in Bangkok: einde van een tijdperk, begin van een nieuwe fase
Verkeer en vervoer19 september 2025Nieuwe snelwegprojecten in Thailand moeten files en logistiek aanpakken
Geld en financiën17 september 2025Sparen en beleggen in Thailand: hoe zit het met eigendom en bescherming?