In Bangkok en andere grote steden zijn vuilniswagens en recyclinginitiatieven inmiddels gemeengoed. Op het platteland is de situatie heel anders. Huishoudelijk afval wordt vaak helemaal niet opgehaald, of slechts sporadisch. Dorpen hebben geen geld voor regelmatige inzameling en kampen met grote afstanden. Het gevolg is voorspelbaar: afval belandt in bermen, lege percelen of greppels. Zodra de stank te groot wordt, gaat er een lucifer bij. Zo wordt het afvalprobleem verplaatst van de grond naar de lucht.
De impact van open verbranding
Die brandende hoop achter een huis is geen klein ongemak, maar een grote bron van vervuiling. Het verbranden van plastic verspreidt giftige stoffen in de lucht, tast de bodem aan en draagt bij aan fijnstof dat de gezondheid direct schaadt. Volgens beleidsdocumenten is open dumping en branden van afval een van de grootste oorzaken van methaanuitstoot en luchtvervuiling in rurale gebieden. Daarmee is het een structureel probleem dat verder reikt dan een rommelig straatbeeld.
De invloed van landbouwpraktijken
Op het platteland is afvalverbranding bovendien verweven met landbouw. Tijdens het droge seizoen wordt restafval van oogsten vaak in brand gestoken. Dat draagt zwaar bij aan smog, vooral in Noord-Thailand, en normaliseert het verbranden van afval. In een omgeving waar landbouwresten al standaard in de fik gaan, lijkt het logisch om ook huishoudelijk plastic toe te voegen. Nieuwe plannen voor een Schone Lucht-wet moeten dit tegengaan, maar zonder handhaving blijft het bij goede bedoelingen.
Toerisme als zichtbare factor, niet als oorzaak
Wie op vakantie in Thailand komt, ziet vaak stranden of dorpen bezaaid met plastic. Dat is zichtbaar en makkelijk om aan te klagen. Maar het dagelijkse afvalprobleem in dorpen bestaat ook zonder toeristen. Toerisme zorgt hooguit voor piekbelasting in populaire provincies zoals Phuket of Krabi. Daar raken verbrandingsovens en stortplaatsen in het hoogseizoen overbelast, maar de kern ligt bij een gebrek aan inzameling en afvalscheiding.
Nationale maatregelen: een stap vooruit
Thailand heeft de afgelopen jaren stappen gezet. Sinds 2020 zijn bepaalde wegwerpplastics verboden en per januari 2025 is de import van plasticafval volledig stopgezet. Dat geeft lucht, want jarenlang werd Thailand overspoeld met afvalstromen uit het buitenland. Toch verandert dat niets aan de dagelijkse realiteit van dorpen waar geen vuilniswagen komt. Zonder inzameling en alternatieven verdwijnen plastic zakken en piepschuim nog steeds in vuren of sloten.
Het economische probleem van afval zonder waarde
Een belangrijk deel van het afval krijgt wél een tweede leven. PET-flessen en aluminium blikjes worden door afvalrapers ingezameld, omdat ze nog geld opleveren. Maar dunne plastic folies, piepschuim en vervuilde verpakkingen zijn waardeloos. Voor die stromen is er geen markt en dus ook geen stimulans om ze netjes af te voeren. Ze eindigen onvermijdelijk in brandhopen of in de natuur.
Producentenverantwoordelijkheid: wie betaalt de rekening?
Zolang fabrikanten niet verantwoordelijk zijn voor de verwerking van hun verpakkingen, blijft de rekening bij dorpen liggen. Er ligt inmiddels een ontwerp voor een wet die producenten verplicht tot duurzame verpakkingen en inzameling. Er zijn zelfs pilots geweest om producenten financieel bij te laten dragen. Toch is landelijke invoering nog niet rond. Dat betekent dat bedrijven kunnen blijven verdienen, terwijl dorpen worstelen met de restproducten.
De rol van cultuur en gewoontes
Afvalverbranding is op het platteland sociaal geaccepteerd. Het wordt gezien als een snelle manier om het erf op te ruimen. Voorlichting alleen verandert dat niet. Mensen hebben praktische alternatieven nodig, zoals wekelijkse inzameling tegen een kleine bijdrage, verzamelpunten bij dorpshallen of aparte bakken voor etensresten die boeren kunnen gebruiken. Zonder een betrouwbaar systeem blijven lucifers het makkelijkste middel.
Wat werkt wel?
Succesvolle initiatieven laten zien dat verandering mogelijk is. Scheiden aan de bron, vooral het apart inzamelen van organisch afval, vermindert stank en branddrang. Dorpsdepots waar bewoners gescheiden materiaal kunnen inleveren, zorgen voor schonere stromen die wel waarde hebben. Provinciale fondsen kunnen kleine gemeentes helpen hun inzameling te financieren. En producentenverantwoordelijkheid maakt bedrijven medeverantwoordelijk voor een structurele oplossing.
Conclusie: van lucifer naar systeem
Het plasticprobleem op het Thaise platteland is veel meer dan een toeristenkwestie. Het is een systeemprobleem dat samenhangt met cultuur, infrastructuur, beleid en economie. Zolang inzameling ontbreekt en producenten hun verantwoordelijkheid ontlopen, zullen dorpen blijven branden en dumpen. Toeristen zien de rommel, maar de echte uitdaging ligt achter de dorpshuizen en in de velden. Alleen een combinatie van lokale oplossingen en nationale sturing kan het tij keren.
Bronnen:
- World Bank – Plastic Circularity Opportunities and Barriers in Thailand
- Pollution Control Department – Waste Management Reports
- Switch Asia – Waste management capacity in urban and rural Thailand
- SEI – Air pollution from open burning in Thailand
- Reuters – Afvalcrisis in Phuket en nationale beleidsreacties
- Thaise overheid – Roadmap Plastic Waste Management en importban plasticafval
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Maatschappij23 september 2025Het plasticprobleem op het Thaise platteland: meer dan een toeristenkwestie
Van de redactie23 september 2025Van de redactie: Ronny (visumvragen) is op vakantie
Bezienswaardigheden23 september 2025De meest indrukwekkende watervallen van Thailand: natuurpracht in het groene seizoen
Vliegtickets23 september 2025KLM verbouwt intercontinentale vloot: meer premiumstoelen en een drankje terug in economy