Thailand, het land van tempels, tuk-tuks en toeristen met een derdegraads zonnebrand. Maar ook het land waar mensen massaal aan kleine potjes snuiven alsof ze net uit een extreme sportwedstrijd komen. Nee, het is geen nationaal cocaïneprobleem (al zou dat sommige taxichauffeurs wél verklaren) maar een ogenschijnlijk onschuldige gewoonte: de Ya Dom-inhaler.
Je kent het wel: je loopt een willekeurige 7-Eleven binnen (die dingen zitten overal, waarschijnlijk ook op de maan) en daar, tussen de twintig soorten energiedrank en een verdachte selectie snacks, ligt een kleurrijke verzameling mentholsticks en mysterieuze snuifpotjes. Thai snuiven eraan met de toewijding van een sommelier die een exclusieve Bordeaux walsend in zijn glas bekijkt. Alleen ruikt het hier niet naar wijn, maar naar een mislukte mix van Vicks VapoRub en een doorslaand sauna-aroma.
Vraag een Thai waarom hij of zij om de twee minuten die inhaler in de neus steekt en je krijgt een blik vol onbegrip, gevolgd door een geruststellend: “Het helpt tegen misselijkheid, vermoeidheid en negatieve energie.” Kortom, dit kleine wondermiddel is de Zwitsers zakmes van de Thaise geneeskunde.
- Verkouden? Snuif.
- Flauwte? Snuif.
- Slechte date? Dubbel snuif.
- Vervelende schoonmoeder? Driedubbele snuif.
- Betrapt op corruptie? Blijf snuiven en kijk nonchalant weg.
De gemiddelde Thai loopt niet gewoon met sleutels en een portemonnee rond. Nee, er zit altijd wel ergens een Ya Dom in een broekzak, tas of BH verstopt. En dat ding wordt met een religieuze regelmaat uit de verpakking gehaald. Sommige Thai snuiven discreet, anderen houden de stick openlijk onder hun neus alsof ze elk moment ter aarde kunnen storten.
Menthol-inhalers zijn in Thailand wat sigaretten in de jaren vijftig waren in het Westen: sociaal geaccepteerd, overal verkrijgbaar en schijnbaar essentieel om te functioneren. Waar Europeanen zich druk maken over luchtkwaliteit en CO2-uitstoot, hebben Thai het snuifprobleem op hun eigen manier opgelost: gewoon een persoonlijk neusklimaat creëren met een flinke dot kamfer en eucalyptus.
Ook in spirituele sferen duikt het snuifgedrag op. In tempels kom je soms kruidenmengsels tegen die de geest moeten verhelderen. Of dat écht helpt bij meditatie of gewoon een handige manier is om niet in slaap te vallen tijdens een ellenlange boeddhistische ceremonie, blijft een raadsel.
De industrie achter deze geurige verslaving draait als een geoliede machine. Van luxe glazen potjes met gouden doppen tot wegwerpinhalers die je na drie keer snuiven naar de prullenbak verwijst: er is voor ieder wat wils. De streetdealers van Bangkok hoeven niet in duistere steegjes te staan, want je koopt je fix gewoon bij de supermarkt, naast de rij voor de hotdogs. En de echt verslaafden? Die snuiven zo vaak dat ze eigenlijk alleen nog bestaan uit 80% vocht, 10% rijst en 10% menthol.
Wat moet er gebeuren voordat Thai stoppen met snuiven? Een wet? Een WHO-waarschuwing? Een Netflix-documentaire genaamd The Menthol Crisis? Nee hoor. De enige manier waarop het snuifgedrag gaat veranderen, is als de markt zich aanpast. Geef het nog een paar jaar en er komt ongetwijfeld een elektrische Ya Dom op de markt: USB-C-oplaadbaar, met ingebouwde luchtbevochtiger en verkrijgbaar in de smaken Durian, Pandan en ‘Bangkok Smog’.
Voor nietsvermoedende toeristen is dit hele fenomeen een raadsel. De eerste keer dat een backpacker een Thai tegenkomt die overdreven staat te snuiven, denkt hij meteen dat hij per ongeluk in een drugsdeal is beland. “Relax, it’s not cocaine, it’s just Tiger Balm for the soul,” stelt de snuiver hem gerust, terwijl hij ongegeneerd nog een diepe teug neemt.
Ik probeerde het zelf ook. Eerst voorzichtig, zoals een fijnproever bij zijn eerste wijntasting. Maar binnen een dag had ik drie potjes op zak en stond ik op een straathoek als een verstokte junkie te snuiven alsof mijn longen in brand stonden. Thailand had me te pakken.
En zo blijft Thailand het enige land ter wereld waar mensen zichzelf vrijwillig een permanent mentholbriesje door hun neusgaten jagen. En dat, beste lezer, is de geur van de echte Thaise cultuur.
Over deze blogger
- De Expat (66) woont al 17 jaar in Pattaya en geniet van elke dag in het land van melk en honing! Vroeger werkzaam in de wegen en waterbouw, maar het grillige weer in Nederland ontvlucht. Woont hier met zijn Thaise vriendin en twee honden net buiten Pattaya, op 3 minuten loopafstand van het strand. Hobby's: genieten, uitgaan, sporten en met vrienden filosoferen over voetbal, Formule 1 en politiek.
Lees hier de laatste artikelen
Column9 september 2025Column – Premier in een schijndemocratie
Column1 september 2025Column – Gekochte hoop op afbetaling
Column26 augustus 2025Column – Emigreren naar Thailand is een illusie
Column20 augustus 2025Column – Waarom Wim liever betaalt dan ruzie maakt
Wat een geweldige column weer, Expat! Jouw kennis van de Thaise samenleving is bijzonder groot. Die Thais eten en snuiven de godganse dag. Bovendien hebben ze allemaal zwart haar en spreken een onmogelijk moeilijke taal. O ja, en ze zijn ook allemaal boeddhisten. Vreemd volkje!
Tja, als je dit leest dan weet je dat Tino het licht van de zon ontkent. Zo oreert hij tegen alle wetenschappelijke (vooral socio–antropologische en algemeen sociologische en zelfs dierwetenschappelijk gedragsstudies in (zonder enige kennis ter zake en zo maar op zijn perceptieve waarheid gebaseerd)
zijn volgende welhaast complottheorie:
Ik citeer: ‘Vaak wordt verondersteld dat persoonlijkheid en gedrag in grote mate wordt bepaald door de cultuur waarin de desbetreffende persoon leeft en is opgegroeid. Ik bestrijd die visie. Cultuur is niet of nauwelijks verantwoordelijk voor iemands gedrag of persoonlijkheid, en als dat al zo zou zijn, dan kunnen we dat toch nooit weten en moeten we ons dus onthouden van een oordeel vanuit de cultuur’
Waar de wetenschap het nu al ongeveer 20 jaar eens is over de wisselwerking tussen ‘nature’ en ‘mature’ bij de karaktervorming, persoonlijkheidsontwikkeling, groei en ontwikkeling van een mens, blijft Tino zijn theorieën indoctrineren net alsof de evolutieleer van Darwin niet bestaat en negeert hij de hele wetenschappelijk sociale antropologie. Angstwekkend omdat hij toch vele volgers heeft Bijvoorbeeld in zijn groupies hier in het forum die dat klakkeloos en met scheldend fanatisme volgen, maakt dat laatste nog verontrustender. In bepaalde regimes en tijden (nu nog) zou ik voor kritische bedenkingen hierover heropgevoed moeten worden… Bangelijk
Beste Rudy,
1 ook de wetenschappelijke sociale antropologen verschillen vaak van mening over de band tussen cultuur en persoonlijkheid
2 de bekende Geert Hofstede die de culturele dimensies van veel landen vaststelde zei dat dit gemiddelden zijn en dat je ze niet op ieder individu uit die cultuur mag toepassen
https://geerthofstede.com/culture-geert-hofstede-gert-jan-hofstede/6d-model-of-national-culture/
3 de verschillen tussen culturen zijn meestal zo’n 20 tot 30 procent. Zo’n 10 tot 20 procent van de Thais lijken erg op 20 procent van de Nederlanders. De verschillen tussen Thais zijn behoorlijk groot.
4 jij zou het niet leuk vinden als ik jouw gedragingen en opvattingen zou neerzetten als die van een ‘Nederlander’ en niet als die van de mens ‘Rudy’
5 ik beoordeel iedereen op zijn persoonlijke gedragingen en opvattingen en niet op zijn of haar culturele achtergrond
6 en ja hoor, Rudy, een deel van iemands gedragingen en persoonlijkheid komen uit de cultuur maar niet in grote mate zoals ik opmerkte
7 ontmoet je een Thai zet dan even je culturele opvattingen opzij
8 ik heb op veel plekken op deze wereld gewerkt en ik zag veel meer overeenkomsten dan verschillen in gedragingen en opvattingen. De verschillen waren vaak oppervlakkig en de overeenkomsten diep.
Dank je Tino. Jij bent mijn belangrijkste motivatie om columns te blijven schrijven voor Thailandblog. Soms heb ik geen zin of geen inspiratie, maar dan denk ik weer aan jou en dat geeft weer energie. Vooral omdat ik weet hoe groot de teleurstelling bij jou zou zijn als je het zonder mijn subtiele en genuanceerde beschrijving van de Thaise maatschappij zou moeten doen. En het is ook nog eens heel leerzaam voor je.
Net zoals hij mijn motivator is om zijn vaak blinde reacties nog een keertje voor te houden in de spiegels de hem en ons probeert voort te houden. Dat lukt niet en zal nooit niet lukken. Mijn reacties die er soms nog eens een schepje bovenop doen komen soms zo direct en confrontrerend binnen dat ze vaak met groen gif weer buitengespuwd worden. Het troost me ook: vaak nul likes maar tegelijkertijd niets van wederargument. Zegt vaak zo veel meer en dat blijft mij ook motiveren.
Het is ons ook opgevallen in Bangkok. Ze snuiven veel. Een meisje in de metro staat op haar i-phone te typen met in haar hand haar snuifstick. Na elke paar woordjes typen gaat haar hand automatich richting haar verbouwde neusje en snuift ze. Typ-typ-snuif-typ-typ-snuif-typ-typ-snuif.
En ze is niet de enige. Ze snuiven wat af.
Als niet kunnen of mogen weten door de overheid en media dan ze nog eens het laatste wat ze nog beseffen (kunnen) weten ook nog eens wegsnijden of
wegsnuiven. Van 50 procent I don’t care, 50 procent I don’t know naar 2 keer 0 procent. Moet zalig zijn voor de gebruiker en de belanghebbende Dat legaliseeren van wietjes was echt ook een geslaagde iopstap naar ‘comfortably numb’: 0% know, 0 % care. VOLLEDIGE controle van de domheid. Zalig!
Wat geweldig geschreven !!, zit in mijn eentje te lachen.. Ik zie dat inderdaad ook verschrikkelijk veel daar net zoals het vapen.
Ik gebruik het elke dag voor ik ga slapen en mijn apneu masker op zet. Dat extraatje werkt prima bij mij.
leuk stuk, De Expat. toch een klein schoonheidsfoutje. voor de toekomst: driedubbel?
Ik zie met argusogen dat mijn voorraad kleine mentholpotjes ( gekocht bij de apotheker in Thailand) serieus aan het slinken is…wat een ramp, zou het kunnen dat je er ook aan verslaafd kunt geraken???
Ik moet er altijd meebrengen als ik op vakantie kom. Ze vinden het beter en straffer dan Vicks.