Achtergrond: Oude tempel, nieuw conflict – waarom de grens tussen Thailand en Cambodja blijft smeulen
Op een steile klif in de Dângrêkbergen, precies op de grens tussen Thailand en Cambodja, staat de 11e-eeuwse Preah Vihear-tempel. Wat voor toeristen misschien een vergeten overblijfsel uit het Khmer-rijk lijkt, is voor beide landen een krachtig symbool van nationale trots, en een brandpunt van terugkerende spanningen.
Grens op papier, strijd in het veld
Het conflict wortelt in de koloniale geschiedenis. In 1907 tekenden Franse cartografen, namens koloniaal Cambodja, een grenslijn die de tempel op Cambodjaans grondgebied plaatste. Die kaart druist in tegen de natuurlijke waterscheiding, die logischerwijs als grens zou dienen. Thailand, toen nog Siam, stemde daar destijds stilzwijgend mee in, maar trok die acceptatie decennia later in twijfel.
In 1962 besliste het Internationaal Gerechtshof (ICJ) dat Preah Vihear tot Cambodja behoort. Thailand werd verplicht zich terug te trekken van de tempel zelf, maar de uitspraak liet in het midden wie zeggenschap had over het omliggende gebied van 4,6 vierkante kilometer. Die juridische vaagheid is sindsdien de kiem van herhaald grensconflict.
Van werelderfgoed tot schietincident
In 2008 wakkerde Cambodja onbedoeld de spanningen opnieuw aan, toen het Preah Vihear op de UNESCO-werelderfgoedlijst liet zetten. Thailand vreesde dat dit zou worden gebruikt om ook het omstreden gebied te claimen.
Wat volgde, waren gewelddadige confrontaties tussen Thaise en Cambodjaanse troepen, met doden en gewonden aan beide zijden. In 2011 en 2012 vielen granaten op dorpen en werden bewoners geëvacueerd. Zelfs delen van de tempel raakten beschadigd.
In 2013 legde het Internationaal Gerechtshof de kwestie opnieuw onder het juridisch vergrootglas. Het hof bevestigde dat het gehele tempelplateau onder Cambodjaans gezag valt, maar kon (of wilde) nog steeds geen definitieve grenslijn trekken.
Nieuwe incidenten, oude reflexen
In mei 2025 brak er opnieuw geweld uit. Bij een vuurgevecht bij het Cambodjaanse dorp Morokot, in de provincie Preah Vihear, kwam een Cambodjaanse soldaat om het leven. Beide regeringen gaven elkaar de schuld van het incident. De Cambodjaanse premier Hun Manet kondigde aan de kwestie opnieuw aan te kaarten bij het ICJ.
Hoewel de directe schade beperkt bleef, was het incident symbolisch veelzeggend: de vlam slaat snel weer in de pan. Iedere politieke provocatie of militaire beweging kan het fragiele evenwicht verstoren.
Meer dan een grensgeschil
De kern van het conflict gaat niet enkel over een tempel of een lapje grond. Het draait om diepgewortelde nationale trots, historische interpretaties en de erfenis van koloniale grenzen die nooit met wederzijds respect zijn hertekend.
Een blijvende oplossing vereist meer dan juridische uitspraken. Het vraagt om politieke moed, diplomatieke wil en gedeeld historisch besef, iets wat in de praktijk zelden samenkomt.
Bronvermelding:
Internationaal Gerechtshof (ICJ), UNESCO, Associated Press, Bangkok Post
———————————————
Dit artikel is [jp_post_view]
———————————————
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Flora en fauna30 september 2025Neushoornvogels spotten in de bossen van Bang Kama in Ratchaburi
Economie30 september 2025Economen bezorgd over sterke baht en gevolgen voor toerisme en export
Nieuws uit Thailand30 september 2025Politie rolt groot streamingnetwerk op in Nonthaburi
Shoppen30 september 2025Siam Paragon in Bangkok onthult drie attracties van wereldklasse
Nationale trots, jazeker! Dat leidt tot heetgebakerde mensen die zich laten opstoken door politieke partijen en dan slaat de vlam in de pan.
Ben het jaartal kwijt maar in de afgelopen jaren heeft ooit een Thais actrice gezegd dat de Ankhor Wat eigenlijk in Thailand had moeten liggen. Wij zouden daar lachend de schouders over ophalen maar in Cambodja brak de pleuris uit, werd de Thaise ambassade bestormd, kregen Thaise winkels de ruiten ingegooid en meer ellende. Heetgebakerd en snel op de teentjes getrapt maar de achtergrond ligt in nationale gevoelens zoals de schrijver boven al aangeeft.
We zijn hier nog niet klaar mee… Ik had gehoopt dat op regeringsniveau van twee kanten de grenslijn al was getrokken door die ’tempeltuin’ maar zo te zien sluimert het maar door…
Toen Cambodja in 2007* liet weten dat ze bij UNESCO de Praeh Vihaer tempel en het tempelgebied, het deel dat onomstreden internationaal als Cambodjaans eigendom werd gezien, gingen voordragen als World Heritage site, ging Thailand daar mee akkoord. De militaire regering van generaal Sarayud Chulanont stemde naar mee in, op voorwaarde dat het betwiste gebied naast de tempel geen onderdeel van dit verzoek zou zijn. De Thaise regering steunde de voordracht van Cambodja dan ook bij de vergadering van de UNESCO World Heritage Committee die in 2007 in Christchurch plaatsvond.
In 2008, te Quebec, is deze monumentenstatus dan ook unaniem door de UNESCO vergadering toegekend. Maar toen was er inmiddels een gekozen Thaise regering, die van premier Samak Sundaravej. Die regering werd gezien als een pro-Thaksin partij, en de oppositie greep deze kans toen aan om Samak regering hier op aan te vallen. Zowel de Democraten onder Abhisit Vejjajiva als de PAD geelhemden sloegen om de nationalistische trom, het steunen van de UNESCO status was plots verraad en een bedreiging voor Thailand…
Ja, de hoge heren met hun belangen weten de nationalistische trommel dus wel te vinden als dit hen zo uitkomt.
* 2001 ging die ballon eigenlijk al op maar het duurde tot 2007 voordat het balletje serieus ging rollen.
De (eeuwige) vraag blijft of het leger wel onder het daadwerkelijke gezag van de regering staat ?
Sinds gisteren vinden er grootschalige militaire “oefeningen” plaats aan de oevers van de Mekong, die de grens vormt tussen de beide landen, dus op enkele honderden meters van “aartsvijand” Cambodia…
Lijkt verdacht veel op wat er voorafging op het nu reeds 3 jaar durend conflict tussen Rusland en Oekranie.
Nu een coup voorlopig niet meer mogelijk zou zijn… ander speelveld om de spierballen te laten rollen ?
Walter,
Ik geloof best dat er militaire oefeningen zijn geweest ergens aan de Mekong.
Maar de Mekong is nergens de grensrivier tussen Thailand en Cambodia.
Misschien zijn die oefeningen in de provincie Ubon Ratchathani in de buurt van de Preah Vihar -tempel. Want daar waren ook oefeningen zo’n 14 jaar geleden. Toen was ik op fietstour en mocht niet in de buurt van deze tempel komen vanwege militaire acties.
De Mekong vormt toch geen grens tussen Thailand en Cambodja? En met Laos is er toch geen conflict?
Mijn excuses.
Een typisch “klok en klepel” verhaal.
Was gebaseerd op een artikel gepubliceerd in BP van 30 mei onder de titel “Forces Drill for Border Skirmish”, vrij te vertalen als “Strijdkrachten oefenen voor schermutselingen aan de grens”
Na herlezing van het artikel, plaats van gebeuren bleek in de buurt van Sukhothai te zijn…