De ontbinding van het Huis van Afgevaardigden is in Thailand een zwaar politiek middel. Het wordt gezien als een laatste redmiddel wanneer regeringen niet langer kunnen functioneren en wetgevers er niet in slagen een coalitie te vormen of een nieuwe premier te kiezen. In dat geval volgen doorgaans nieuwe verkiezingen, zodat de bevolking opnieuw een mandaat kan geven. Maar de recente ontbinding, geïnitieerd door de Pheu Thai-partij, roept felle kritiek op.
Een beladen geschiedenis
Sinds 1938 is het Thaise parlement veertien keer ontbonden. Vaak gebeurde dit na een verloren stemming in het parlement of na de verwerping van een begrotingswet. Drie keer was de aanleiding een politieke opstand. De meest recente ontbinding vond plaats op 20 maart 2023, toen toenmalig premier Prayut Chan-o-cha het parlement ontbond, zodat parlementsleden nog van partij konden wisselen voordat zijn kabinet afliep.
Dit keer is de situatie anders. De ontbinding komt slechts enkele dagen nadat het Constitutionele Hof voormalig premier Paetongtarn Shinawatra en haar kabinet afzette wegens wanbeleid in de grenskwestie met Cambodja. Waar oppositie en demonstranten al maanden opriepen tot verkiezingen, weigerde Pheu Thai tot voor kort de macht terug te geven aan de kiezer.
Politiek overleven in plaats van hervormen
Volgens critici gaat het Pheu Thai niet om democratische vernieuwing, maar om politiek overleven. Door het Huis nu te ontbinden, blijft de interim-regering onder leiding van Phumtham Wechayachai verantwoordelijk voor het verkiezingsproces. Dat geeft de partij meer tijd om haar positie veilig te stellen, ook al is haar legitimiteit sterk verzwakt.
Tot voor kort onderhandelde Pheu Thai nog met Bhumjaithai en de Volkspartij over een gezamenlijke regeringsformatie. Maar toen geruchten opdoken dat de Volkspartij Bhumjaithai-leider Anutin Charnvirakul zou steunen, trok Pheu Thai zich terug uit de gesprekken en koos voor eenzijdige ontbinding. Voor veel waarnemers oogt deze stap als een emotionele reactie, ingegeven door machtspolitiek.
Juridische onzekerheden
De ontbinding door een interim-premier is juridisch uiterst omstreden. Volgens Pakorn Nilprapunt, secretaris-generaal van de Raad van State, kan alleen een door het parlement gekozen premier het Huis ontbinden. Als het decreet van Pheu Thai doorgaat, zou dit de eerste keer in de Thaise geschiedenis zijn dat een interim-leider deze bevoegdheid uitoefent.
Ook rechtsgeleerden, onder wie Prinya Thaewanarumitkul van de Thammasat Universiteit, waarschuwen voor mogelijke petities die de geldigheid van de maatregel zullen aanvechten. Volgens hen had de aftredende regering de verantwoordelijkheid terug moeten geven aan het parlement, zodat daar een nieuwe coalitie of premier kon worden gekozen.
Een breuk met politieke traditie
Het besluit van Pheu Thai werd voorgelegd aan koning Maha Vajiralongkorn. Critici noemen dat roekeloos: in de Thaise politieke cultuur geldt dat alleen breed gedragen en onomstreden besluiten ter koninklijke goedkeuring behoren te worden aangeboden. Door deze traditie te negeren, speelt de partij volgens hen een gevaarlijk spel.
Secretaris-generaal Sorawong Thienthong van Pheu Thai verdedigde de stap door te stellen dat Bhumjaithai niet effectief zou kunnen regeren zonder meerderheid en zonder steun van de Volkspartij. Maar volgens tegenstanders is dit juist een bewijs dat Pheu Thai de democratische spelregels ondergeschikt maakt aan partijbelang.
Een crisis die het land belast
Waar de ontbinding bedoeld zou moeten zijn om politieke impasses te doorbreken, lijkt deze stap de crisis alleen maar te verdiepen. In plaats van de macht terug te geven aan de kiezer, gebruikt Pheu Thai het instrument om zichzelf in het zadel te houden. Daarmee wordt de interne partijcrisis een nationale last die de democratie verder onder druk zet.
Bron: Bangkok Post (4 september 2025)
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Achtergrond4 september 2025De opstanden tussen de dorpen in de Isaan en de Siamese Staat
Nieuws uit Thailand4 september 2025Anutin Charnvirakul door Bhumjaithai naar voren geschoven als nieuwe premier van Thailand
Bezienswaardigheden4 september 2025September in Thailand einde van de regens en start van het feestelijke seizoen
Opinie4 september 2025Opinie BP: Thaise democratie onder druk door risicovolle ontbinding van het Huis