Ik had dit deel van mijn dagboek eigenlijk willen overslaan. Gewoon, in stilte achter me laten. Alsof het dan minder pijn zou doen. Maar dat zou niet eerlijk zijn. Niet tegenover de lezers, niet tegenover mezelf en al helemaal niet tegenover haar.
Want wat het zwaarste woog in heel dit emigratieproces, was niet het huis verkopen, niet de dozen inpakken of de eindeloze papierwinkel. Het was het afscheid van mijn dochter…
En geloof me, ik heb het geprobeerd te rationaliseren. Gezegd dat ze volwassen is, haar eigen leven heeft, haar vrienden en werk. Dat we elkaar toch blijven spreken via videobellen. Dat de wereld kleiner is geworden. Allemaal waar. Maar wat ook waar is: het deed veel pijn. Pijn die ik nergens anders voor voelde. Niet bij het laatste rondje door mijn lege woonkamer. Niet bij het tekenen van de overdracht. Alleen daar. Bij haar.
Toen ik haar een tijd terug, na mijn beslissing, belde met een steen op mijn maag, vroeg ze: “Doe je het voor jezelf?” Ja, dat deed ik. Een weloverwogen keuze. Ze leek het te begrijpen.
Een week later gingen we samen lunchen in de stad. Natuurlijk begon ik er over. Ik wilde niet laf overkomen om het onderwerp te vermijden. “Nog drie maanden, dan ga ik naar Thailand”, zei ik, nadat we eerst over koetjes en kalfjes hadden gesproken. Ze knikte. Stil. Zonder oordeel, zonder tegenstribbelen. Maar ik zag het wel. De spanning in haar schouders, de manier waarop ze haar lippen opeen kneep. Alsof ze zich groot hield voor mij. En misschien deed ze dat ook. Want ze wist: als zij zou breken, zou ik dat ook doen.
We hebben het er daarna nauwelijks nog over gehad. Alsof we allebei bang waren dat als we er te veel woorden aan gaven, het echt zou worden. Maar het hing in de lucht. In elk kopje koffie dat we nog samen dronken. In die middagwandeling waar we net iets langer bij het water bleven staan dan normaal. In haar vraag: “Heb je eigenlijk al een klamboe?” Waarin veel meer empathie zat dan alleen zorg om muggen.
De dagen voor mijn vertrek voelde ik me verscheurd en moest ik vechten tegen dat nare gevoel van twijfel. Deed ik er wel goed aan? Er waren momenten dat ik me afvroeg of ik wel een goede vader was. Of ik haar niet gewoon in de steek liet. Niet omdat ze het zo zei, maar omdat ik het voelde. Het knaagde. Ik had altijd geprobeerd er voor haar te zijn. En nu ging ik weg. Ver weg.
Ze wilde mee naar Schiphol. Ik twijfelde eerst. Wilde dat haar dat bespaard bleef en ook een beetje voor mezelf. Maar ze stond erop. Dus daar stonden we dan. Twee mensen en een ongemakkelijk afscheid dat moeilijk te verdragen was.
De treinrit naar de luchthaven verliep in stilte. Ze hielp me met de koffers. Op Schiphol dronken we nog koffie. Cappuccino met een zoetje, zoals altijd. Ze nam er een muffin bij. Die liet ze liggen.
Ik had geen woorden meer. Wat moet je zeggen in zo’n situatie zonder het nog lastiger te maken? Een hoofd vol vragen die geen antwoord kregen. En zij ook, denk ik. Toen het tijd was om te gaan, keek ze me aan. Lang. Haar ogen glommen, maar ze slikte het weg. Ze zei: “Doe het goed daar, pap. Maar vergeet niet dat ik je mis.” Een laatste knuffel.
Ik kon niets uitbrengen. Alleen knikken en vechten tegen mijn tranen. Mijn hart bonkte ergens in mijn keel. En pas toen ik achter de paspoortcontrole was, brak ik. Niet met veel bombarie. Gewoon, stille tranen. Die ik niet kon tegenhouden, hoe graag ik dat ook wilde.
In het vliegtuig zat ik eerst maar wat voor me uit te staren. Iedereen keek films of dutte weg. Ik nog niet. Mijn hoofd draaide. Zou ze straks thuiskomen in een lege flat en zich verloren voelen? Zou ze me missen als ze iets leuks meemaakt? Of juist als het even tegenzit?
Ik hield haar via Whatsapp op de hoogte, van mijn aankomst, van het moment dat ik in de taxi zat, van alles. Een paar dagen later belden we. Ze zat op de bank, sokken aan, theemok in haar handen. Het was fijn haar weer te zien, al was het op een telefoon achter een glasplaatje. Alles was zoals het altijd was. Behalve dan dat ik er niet was. Ze glimlachte. “Ik heb chili gemaakt. Zonder jou is-ie eigenlijk lekkerder,” grapte ze. We lachten. En toen werd het even stil. “Ik ben trots op je,” zei ze. En dat was alles. Maar het raakte me dieper dan ze ooit zal weten.
Kijk, ik ben geen held. Geen avonturier op leeftijd die zijn droom najaagt zonder om te kijken. Ik ben gewoon een man die besloot dat het leven nog een hoofdstuk verdiende. Maar wel een die worstelt met het schuldgevoel van weggaan, ook al weet ik dat het een weloverwogen keuze is. En natuurlijk heb ik recht om mijn eigen keuzes te maken. Ook als je een dochter hebt.
Ja, ik mis haar. Elke dag. In de ochtend, als ik een kop koffie zet en ik in Nederland besloot om die dag spontaan bij haar langs te gaan. In de avond, als ik een foto wil sturen van iets geks op straat, maar net even te laat ben. In mijn hoofd is ze altijd dichtbij. Maar dat lijfelijke, dat je even een hand op iemands arm legt, dat is er niet. Ik mis de zaterdagen toen we gingen lunchen en even de markt opliepen.
Toch weet ik dat dit goed is. Ook voor haar. Omdat ze ziet dat je altijd nog kunt kiezen. Ook als je veel ouder bent. Ook als het moeilijk is. En dat liefde niet kleiner wordt van een flinke afstand. Soms wordt dat gevoel zelfs groter.
Dat vertel ik mezelf op dagen dat het gemis wat harder binnenkomt. En dan denk ik aan haar glimlach, daar op die bank, met die theemok in haar handen. En dan weet ik: ik heb iets achtergelaten, maar niets verloren.
Desondanks blijft het moeilijk en als ik dit opschrijf, staan de tranen weer in mijn ogen.
Wordt vervolgd…
Ingezonden door Nico
———————————————
Dit artikel is [jp_post_view]
———————————————
Liefde is ook los kunnen laten staat op vele rouwkaarten.
Ieders keuze kan rouw voor een ander zijn maar uiteindelijk kiest een kind ook voor een partner en moet je het los laten.
Voor de mobiele telefoon was los laten ook gewoon een feit en dan was geen nieuws goed nieuws. Uiteraard niet correct maar wel makkelijk.
Als je keuze maak moet je het gewoon doen en daarna moet een ander het maar accepteren. En zo niet, dan is het jammer en komt het uiteindelijk toch ooit goed.
Iemand die vrijheid zoekt wordt slecht begrepen maar tijd heelt ook die wonden meestal wel en dat gaan we ook verder in de verhalen wel lezen.
Haar kinderen zullen nooit haar vader als opa kennen, en voor een moeder is dat uiterst belangrijk. “De ander moet het maar accepteren, en zo niet- jammer dan!” Zo gemakkelijk allemaal.
Dát weet je niet Marije,
Misschien heeft de dochter van Nico wel kinderen, en kennen ze opa heel goed.
Misschien, net als ik deed, nodigt opa zelfs de kleinkinderen uit om op vakantie bij hem te komen in Thailand?
Maar misschien heeft de dochter van Nico geen kinderen.
We lezen het in de komende afleveringen.
En we blíjven benieuwd.
Ja, Marije dat is ook een lastig punt. Mijn dochter heeft (nog) geen kinderen. Als ze die wel krijgt, zal ik zelf wat vaker naar Nederland vliegen. Gelukkig heeft ze wel een logeerkamer.
Hetzelfde zou ook andersom kunnen gebeuren, dat dochter of zoonlief zegt, dag Pa, ik vertrek naar Amerika, ik zou het als een leuk vakantieadres zien.
Het is ook een kwestie van elkaar iets gunnen.
Gefeliciteerd met je keuze maar ook met dit verhaal dat je geschreven hebt. Heel mooi, ontroerend en te gelijke tijd heel emotioneel. Doe het goed daar in het verre Thailand.
Mooi verhaal in alle openheid geschreven en goed te begrijpen. Veel van de Thailand gangers laten denk wat achter.
Zelf een half jaar geleden vertrokken en mijn pa van 98 achter gelaten. Beginnend te dementeren vond hij het heel moeilijk. Ging 2x per week op bezoek, nam wat lekkers mee en had een bepaalde rol, naasr mijn broer en zus. Net dat leuke gesprek, het beetje extra, dat missen we allebei. Voor mij is er iets moois in de plaats gekomen, maar voor hem is het een verlies. Bellen is lastig, hij heeft geen watts up en met een wat dove demente pa, hij begrijpt het steeds moeilijker en haalt van alles door de war.
Zo maken we allemaal keuzes, voor mij geldt dat ik een mooie tijd met hem heb gehad en dat blijft altijd bij me. Voor hem is het een verlies.
Prachtig, en het maakt me bang voor mijn toekomst.
De weg is nog zo lang..
Prachtig, indringend! Dat schuldgevoel herken ik ook: al ben ik maar 6 – 7 maanden per jaar weg steekt dat toch bij elk vertrek en afscheid van mijn zoon weer de kop op.
Hoi Nico,
Hetzelfde ervaren; mijn dochter is getrouwd met een geweldige kerel en heeft zelf ook al een dochter, een gelukkig leven waar je altijd op hoopt als ouder zijnde. Toch was het voor mij nog zwaarder om afscheid te nemen nu anderhalf jaar geleden, dan ik me voorgesteld had. En contact via telefoon, tablet, enz. eventueel met video blijft toch behelpen.
Je moet uiteraard voor jezelf kiezen, je eigen leven leiden.
Ik wens je veel geluk toe.
groet Peter
Iedereen bedankt voor de warme reacties en adviezen. Jullie lezen nog wel hoe het verder gaat.
Geweldig geschreven verhaal. Ik denk dat de meeste mensen die naar het verre buitenland vertrekken wel iets soortgelijks meemaken en voelen. “Partir, c’est mourir un peu” – Edmond Haraucourt,