Waarom de Thaise politiek in voortdurende crisis verkeert
Thailand presenteert zich als een democratie met een constitutionele monarchie, regelmatige verkiezingen en een jonge generatie die politiek actief is. Toch wordt de werkelijke macht grotendeels bepaald door een niet-gekozen establishment: leger, rechterlijke macht en de koninklijke familie. Deze machtsbalans heeft sinds 1932 geleid tot een opeenvolging van staatsgrepen, gerechtelijke ingrepen en de ontbinding van politieke partijen.
Een democratie op papier, een establishment in de praktijk
Op het eerste gezicht lijkt Thailand een levendige democratie. Er zijn verkiezingen met een hoge opkomst, oppositiepartijen doen volwaardig mee en jongeren nemen steeds meer deel aan het debat. Achter de schermen blijkt echter dat cruciale beslissingen steevast vallen bij instellingen die niet gekozen zijn. Het leger grijpt herhaaldelijk de macht, rechters bepalen het lot van premiers en de monarchie vormt de onbetwiste morele autoriteit.
Sinds het einde van de absolute monarchie in 1932 heeft Thailand meer dan een dozijn staatsgrepen gekend. Politieke hervormingsbewegingen botsen voortdurend met het conservatieve netwerk van militairen en rechters, wat leidt tot een hardnekkige cyclus van instabiliteit.
De rol van het Constitutionele Hof
Volgens politicoloog Napon Jatusripitak (ISEAS-Yusof Ishak Institute, Singapore) handelt het Constitutionele Hof vaak in lijn met de belangen van de gevestigde orde. Het hof ziet zichzelf, aldus Napon, als een “morele voorhoede” die democratische overdrijvingen moet beteugelen om de monarchie en traditionele instituties te beschermen.
Het merendeel van de rechters werd benoemd tijdens militair geleide regeringen, waardoor hun oriëntatie sterk conservatief is. Daarmee is het hof niet alleen een juridisch orgaan, maar ook een instrument in de politieke strijd.
Afgezette premiers
Het Constitutionele Hof heeft sinds 2008 vier premiers uit hun ambt gezet, allen met directe banden met Thaksin Shinawatra of diens partijen.
- Samak Sundaravej (2008) werd afgezet omdat hij als premier een kookprogramma presenteerde en daarvoor een kleine vergoeding ontving.
- Somchai Wongsawat (2008), zwager van Thaksin, verloor zijn ambt na een uitspraak over verkiezingsfraude binnen zijn partij.
- Yingluck Shinawatra (2014), Thaksins zus, werd ontslagen wegens machtsmisbruik rond een benoeming van een veiligheidsfunctionaris. Kort daarna volgde een militaire coup.
- Srettha Thavisin (2024) verloor zijn premierschap omdat hij een minister benoemde die eerder was veroordeeld.
Opvallend is dat generaal Prayut Chan-o-cha, zelf aan de macht gekomen via een staatsgreep, nooit door het hof werd aangepakt.
Partijen stelselmatig ontbonden
Het hof speelt ook een bepalende rol bij de ontbinding van politieke partijen. Sinds 1997 zijn 111 partijen opgeheven, vaak juist de partijen die populair waren en hervormingen nastreefden.
- In 2007 en 2008 verdwenen Thai Rak Thai en de People’s Power Party, beide gelieerd aan Thaksin, wegens verkiezingsfraude.
- In 2019 werd de Thai Raksa Chart Party verboden nadat ze een prinses als kandidaat-premier naar voren schoof, iets wat als bedreiging voor de monarchie werd gezien.
- In 2020 volgde de ontbinding van de Future Forward Party, een progressieve beweging die onverwacht veel steun kreeg. De reden: een illegale lening van de partijleider.
- In 2024 moest ook de Move Forward Party, winnaar van de verkiezingen in 2023, verdwijnen omdat zij de wet op majesteitsschennis wilde hervormen.
Deze ingrepen hebben geleid tot frustratie bij kiezers die hun stem keer op keer geneutraliseerd zien.
De dynastie Shinawatra als middelpunt
Weinig families zijn zo nauw verbonden met de recente politieke geschiedenis van Thailand als de Shinawatra’s. Thaksin, miljardair en oud-premier, werd in 2006 door een coup verdreven. Zijn zus Yingluck, dochter Paetongtarn en verschillende politieke bondgenoten zijn door het hof of het leger uit hun functie gezet. De dynastie blijft populair bij brede lagen van de bevolking, maar is voor de conservatieve elite het symbool van de dreiging van hervorming.
Een vicieuze cirkel
De voortdurende interventies van leger en rechtbanken hebben een patroon geschapen: populaire hervormingsbewegingen winnen verkiezingen, maar worden door juridische of militaire ingrepen weer buitenspel gezet. Dit maakt stabiele democratische ontwikkeling moeilijk en houdt de Thaise politiek gevangen in een vicieuze cirkel van hoop en teleurstelling.
Bron: New York Times via Bangkok Post
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Expats en pensionado13 oktober 2025Wat Nederlanders in Thailand moeten weten over nieuw Nederlands visum- en consulaire beleid
Achtergrond13 oktober 2025Thailand herdenkt koning Rama IX Bhumibol Adulyadej tijdens Memorial Day op 13 oktober
Nieuws uit Thailand13 oktober 2025Thailand doelwit van recordaantal cyberaanvallen volgens Kaspersky
Hotels13 oktober 2025Hotels Bangkok voor backpackers: 10 hoog gewaardeerde hostels en poshtels met klein prijskaartje
Rusland, de VS en Thailand hebben zogenaamd allemaal een democratie dus wat is democratie?
Het is allemaal voor de show en het gaat er om om er zelf beter van te worden, zo simpel kan het soms ook wel wezen. We kunnen er met zijn allen over verbazen maar zo werkt de macht en zelfs in NL is men vergeten wat polderen is.
Als de middelen er zijn dan is het uiteindelijk toch wel lekker om als buitenlander ergens in de Thaise middle of nowhere te wonen.
Weg van de zaken die je toch niet meer kan veranderen en ondertussen lekker leven.
De have’s en de no have’s als resultaat en voor de have’s na mij de zondvloed.
Mijn vader zaliger zei altijd als er verkiezingen waren: het maakt niet uit of je gebeten wordt door de hond of de kat.
Zeker in de huidige maatschappij, waar één partij geen meerderheid meer kan halen en er een coalitie gebouwd moet worden. Dan blijft er meestal weinig tot niets over van het verkiezingsprogramma.
Tijd dus voor een kiesdrempel m.i.
Dank voor dit artikel dat glashelder de situatie in Thailand uiteen zet. Dat het begrip democratie doorgaans misbruikt wordt zie je overal in de wereld en zeker in Thailand.
Net als in Nederland, ze pretenderen Democratisch te zijn, ja ja, zolang democratie in hun voordeel is zijn ze democraat, maar zodra democratie niet in hun voordeel is zijn ze ineens geen democraat meer
Gr. Arno
De grote opkomst bij iedere verkiezing ligt aan het feit dat het grootste deel van de bevolking graag grote progressieve veranderingen wil zien.
Veranderingen die een kleine elite, het militair enz. zien als een soort machtverlies.
Vandaar de vicieuze circel , die net zo goed bedriegelijke schijn genoemd mag worden.
Bedriegelijke schijn, omdat men voor de schijn van democratie het volk naar de stembus lokt, terwijl ten aller tijden de kleine elite,het militair en het Constitutionele Hof de maat blijft aangeven.
Partijen die voor de eigenlijke stemdatum reeds teveel volks symphatie krijgen,worden op iedere kleinigheid reeds zo doorlicht, dat ze voor de tijd reeds verboden worden, en bij diegenen die wel een meerheid van stemmen krijgen, wordt naderhand direct na al het mogelijke gezocht om ze weer weg te krijgen.
Vraag blijft waarom überhaupt nog verkiezingen, als de genoemde drie zowiezo niets toelaten en eigenlijk helemaal geen enkele verandering wil?
Helaas John, de powers that be houden de bevolking al decennia beknot. Maar internationaal behoren landen democratisch te zijn, dus zo’n beetje elk land ter wereld probeert naar buiten toe toch over te komen als een democratie. Maar waar heeft “het volk” (iedereen die niet tot de meest fortuinlijke familienetwerken behoren) echt het roer volledig in handen? Maar er moet toch een moment komen zou je denken. Ik mag het hopen.