De Thaise rechterlijke macht onderzoekt momenteel of de gevangenisstraf van oud-premier Thaksin Shinawatra op juiste wijze is uitgevoerd. Aanleiding is een groeiend vermoeden dat hij buiten de reguliere procedures om werd bevoordeeld en zodoende zijn straf grotendeels wist te ontlopen. Volgens politieke analisten staat Thaksins toekomst, en mogelijk die van zijn partij, op het spel.
Strafrechtelijke afdeling Hoge Raad start officieel onderzoek
De afdeling Strafrecht voor Politieke Ambtsdragers van het Hooggerechtshof heeft op 30 april besloten een onderzoek te starten naar de uitvoering van Thaksins celstraf. Dit gebeurde naar aanleiding van een verzoek van voormalig parlementslid Charnchai Issarasenarak (Democratische Partij), die zich openlijk afvraagt of Thaksin bewust buiten de gevangenis werd gehouden. Volgens hem kreeg Thaksin uitzonderlijke privileges onder het mom van medische zorg, zonder dat daar een rechtsgeldige basis voor was.
Thaksin keerde op 22 augustus 2023 terug naar Thailand, na jaren van zelfopgelegde ballingschap. Diezelfde dag legde het Hooggerechtshof hem een gevangenisstraf van acht jaar op, verdeeld over drie zaken. Kort daarop kreeg hij via koninklijke gratie strafvermindering: de straf werd teruggebracht tot één jaar.
Direct na arrestatie overgebracht naar ziekenhuis
Op zijn eerste nacht in detentie werd Thaksin door het Department of Corrections (DoC) overgebracht naar het Police General Hospital in Bangkok. Als reden werden ernstige gezondheidsproblemen opgegeven. Hij verbleef daar maandenlang, tot hij in februari 2024 op borgtocht werd vrijgelaten. Dat leidde tot publieke kritiek en de vraag of de voormalige premier geen voorkeursbehandeling kreeg.
Charnchai stelde dat het DoC geen toestemming had van de rechtbank voor deze overplaatsing en daarmee handelde in strijd met het Thaise strafrecht. Volgens hem mag ministeriële regelgeving nooit boven de wet staan. Hij diende daarom een verzoek in bij de rechter om Thaksin alsnog terug te sturen naar de gevangenis.
Hoewel de rechtbank dit verzoek formeel afwees, Charnchai was geen direct benadeelde partij, besloot ze wel om zelfstandig onderzoek te doen naar de zaak. De rechtbank wil achterhalen of de straf daadwerkelijk naar behoren is uitgevoerd, zoals de wet vereist.
Hoorzitting gepland op 13 juni
Alle betrokken partijen, waaronder Thaksin zelf, de directeur van de gevangenis, het hoofd van het DoC en de leiding van het ziekenhuis, zijn opgeroepen om binnen dertig dagen schriftelijk verantwoording af te leggen. De eerste hoorzitting staat gepland op 13 juni.
De drie zaken waarvoor Thaksin is veroordeeld, zijn ernstig van aard:
- Belangenverstrengeling bij staatslening aan Myanmar
Thaksin gaf als premier opdracht aan de Export-Import Bank om een goedkope lening van 4 miljard baht te verstrekken aan Myanmar. Met dat geld zouden producten worden gekocht bij Shin Satellite Plc, een bedrijf dat eigendom was van Thaksins familie. Hiervoor kreeg hij drie jaar cel. - Illegale loterijpraktijken
In zijn tweede veroordeling kreeg Thaksin straf voor het zonder wettelijke basis organiseren van een twee- en driecijferige loterij tussen 2003 en 2006. Ook hier zou sprake zijn geweest van machtsmisbruik. - Plichtsverzuim en belangenverstrengeling in telecomsector
Tijdens zijn premierschap tussen 2001 en 2006 pleegde Thaksin volgens de rechtbank plichtsverzuim bij het toekennen van telefoonconcessies, waarmee hij zichzelf en zijn netwerk bevoordeelde. Hiervoor kreeg hij vijf jaar cel.
De aanklagers in deze zaken zijn het Openbaar Ministerie, de Anti-Corruptiecommissie (NACC) en de inmiddels opgeheven Assets Scrutiny Committee (ASC).
Politieke gevolgen voor Pheu Thai
Volgens politicoloog Phichai Ratnatilaka Na Bhuket van het National Institute of Development Administration (NIDA), is de uitkomst van het onderzoek bepalend voor Thaksins politieke toekomst. Als de rechtbank oordeelt dat zijn straf onterecht buiten de gevangenis is uitgevoerd, zou Thaksin alsnog terug de cel in kunnen moeten. Dat zou een zware klap zijn voor de regeringspartij Pheu Thai, waarvan hij nog steeds de informele leider is.
Phichai waarschuwt dat zo’n beslissing het moreel onder partijleden en aanhangers ernstig kan aantasten. Tegelijkertijd zouden politieke tegenstanders dit moment kunnen aangrijpen om het beeld te versterken dat Thaksin al jaren door het systeem wordt bevoordeeld.
Mocht de rechtbank echter oordelen dat de medische behandeling in het ziekenhuis legitiem was, dan zal dat juist twijfels oproepen over de onafhankelijkheid van het rechtssysteem. In beide scenario’s is de politieke impact groot.
Mogelijke gevolgen voor DoC en ziekenhuis
Volgens Phichai en andere analisten, zoals Olarn Thinbangtieo (Burapha Universiteit), zou het wel eens kunnen dat niet Thaksin, maar het Department of Corrections en het ziekenhuis de grootste risico’s lopen. Als blijkt dat zij regels hebben overtreden of medische verklaringen hebben overdreven, zullen ze verantwoording moeten afleggen.
“De rechtbank moet nu laten zien dat het rechtssysteem nog geloofwaardig is”, zegt Olarn. “De publieke druk is groot, vooral na jarenlange speculaties over de bevoorrechte positie van invloedrijke figuren zoals Thaksin.”
Nieuwe zaak wegens majesteitsschennis
Los van deze zaak moet Thaksin zich binnenkort ook verantwoorden voor een andere, mogelijk zwaardere aanklacht: schending van artikel 112 van het Thaise Wetboek van Strafrecht, beter bekend als de wet op majesteitsschennis. De beschuldiging komt voort uit uitspraken die hij in 2015 deed tijdens een interview in Zuid-Korea, die door sommigen als vijandig tegenover de monarchie werden opgevat. De eerste zitting in deze zaak staat gepland voor juli.
Volgens Stithorn Thananithichot, directeur van het Office of Innovation for Democracy, zal Thaksin in de lopende gevangenis zaak waarschijnlijk geen extra straf krijgen. De grootste politieke schade zou vooral komen door publieke druk en symbolische gezichtsverlies.
Einde van de politieke onschendbaarheid?
De rechtsgang tegen Thaksin laat zien dat zijn politieke invloed hem niet volledig beschermt tegen juridische risico’s. Welk oordeel het Hooggerechtshof ook velt, het zal grote gevolgen hebben voor de Thaise politiek en het vertrouwen in het rechtssysteem.
Het is nu aan de rechtbank om te laten zien dat zij boven politieke belangen staat. De komende maanden worden cruciaal voor Thaksin, zijn partij, en het imago van de Thaise democratie.
Bron: Bangkok Post
Over deze blogger
-
Dit artikel is geschreven en gecontroleerd door de redactie. De inhoud is gebaseerd op persoonlijke ervaringen, meningen en eigen onderzoek van de auteur. Waar relevant is er gebruikgemaakt van ChatGPT als hulpmiddel bij het schrijven en structureren van teksten. Hoewel er zorgvuldig wordt omgegaan met de inhoud, kan niet worden gegarandeerd dat alle informatie volledig, actueel of foutloos is.
De lezer is zelf verantwoordelijk voor het gebruik van de informatie op deze website. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade of gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de geboden informatie.
Lees hier de laatste artikelen
Flora en fauna30 september 2025Neushoornvogels spotten in de bossen van Bang Kama in Ratchaburi
Economie30 september 2025Economen bezorgd over sterke baht en gevolgen voor toerisme en export
Nieuws uit Thailand30 september 2025Politie rolt groot streamingnetwerk op in Nonthaburi
Shoppen30 september 2025Siam Paragon in Bangkok onthult drie attracties van wereldklasse
Zo! Het imago van de Thaise democratie, daar gaat het dus om. Weer wat geleerd. Maar helaas geldt democratie in Thailand slechts voor een heel kleine groep mensen met centen en macht, en geldt het niet voor de burger die eens naast het potje piest…
Thaksin kwam ziek terug nadat hij was gevlucht voor een veroordeling. Hij werd opgepakt, ging de bak in, bleek ziek en ging naar een ziekenhuis. Daar ligt vast een doktersbriefje onder, net zo’n briefje als Frans Farang krijgt als ie een briefje nodig heeft voor een rijbewijs. Je hebt in dit land magische artsen die je door een muur heen beoordelen…
Die ziekmelding zit geheid ergens in een computer en daarmee heeft Thaksin dat jaar kunnen overbruggen in een prettige leefomgeving; overigens, de Thaise speciale gevangenis voor politieke ambtsdragers lijkt me niet zo’n varkensstal als waar men ‘gewone’ delinquenten ophokt. EEN jaar van acht dankzij een koninklijk pardon en we weten allemaal van wie dat komt; een gouden oude vriend waarvan men fluistert dat hij een Porsche cadeau heeft gekregen van Thaksin… Vreemd overigens dat er een jaar ‘straf’ is blijven staan… Zou er toch wat ruis op de lijn zijn?
Ik hoop voor Thaksin dat zijn medisch dossier dichtgetimmerd is met bewijsstukken, onderzoeken, metingen en dergelijke van hoog opgeleide artsen. En is dat niet zo dan kan meneer misschien toch nog een jaar de bak in; ziek of niet. Maar je weet nooit of er dan weer iemand over zijn hart strijkt…
Maar de gewone delinquent heeft deze handige vriendjes niet. Ook tegenstanders van het regime in buurlanden hebben dat niet, net als de Oeigoeren die Thailand de Chinese hel instuurt zonder vorm van proces. Voor hen hebben democratie en rechtszekerheid geen enkel imago.