ដាវបីនៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិ
ខ្ញុំមានកន្លែងទន់សម្រាប់សព្វាវុធចាស់ៗ ហើយនៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិក្នុងទីក្រុងបាងកក មានកន្លែងតាំងបង្ហាញដ៏ស្រស់ស្អាតនៅក្នុងបន្ទប់ជាមួយគ្រឿងសក្ការៈបូជា ដែលដាវបុរាណបី ឬដាវបុរាណរបស់សៀមត្រូវបានដាក់តាំងយ៉ាងស្អាតមួយពីលើមួយទៀត។
ទីប្រឹក្សាច្បាប់បេសកកម្ម Rolin-Jaequemyns
ដើម្បីបង្កើតជាផ្នែកមួយយ៉ាងពេញលេញនៃសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលគ្រប់គ្រងដោយអ៊ឺរ៉ុបនៅចុងសតវត្សទីដប់ប្រាំបួន រដ្ឋដែលមិនមែនជាលោកខាងលិចមួយចំនួនត្រូវបានដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោម "សម្ពាធទន់ភ្លន់" ដោយប្រទេសមហាអំណាចនៅចុងសតវត្សទីដប់ប្រាំបួន ដើម្បីគោរពតាមចំនួន។ នៃលក្ខខណ្ឌ។ ជាឧទាហរណ៍ សៀម-ថៃបច្ចុប្បន្ន ត្រូវប្រកាន់យកប្រព័ន្ធច្បាប់ទំនើប គោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិ បង្កើតស្ថាប័នការទូត និងមានស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលដំណើរការបានត្រឹមត្រូវ។
ទីបញ្ចុះសពជនបរទេសឈៀងម៉ៃ
នៅក្នុងការប្រកាសមុន ខ្ញុំបានពិចារណាដោយសង្ខេបអំពីទីបញ្ចុះសពប្រូតេស្តង់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រក្នុងទីក្រុងបាងកក។ ថ្ងៃនេះខ្ញុំសូមនាំអ្នកទៅកន្លែង necropolis ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ដូចគ្នានៅភាគខាងជើងក្នុងបេះដូងនៃឈៀងម៉ៃ។ ទីបញ្ចុះសពនេះស្ថិតនៅលើផ្លូវចាស់ពីឈៀងម៉ៃទៅឡាំភូននៅជាប់ក្លឹបហាត់ប្រាណ។
ខ្ញុំមិនប្រាប់អ្នកពីអាថ៌កំបាំងទេ នៅពេលដែលខ្ញុំនិយាយថា ឥទ្ធិពលរបស់កងទ័ពថៃ លើការវិវឌ្ឍន៍សង្គម និងនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសក្នុងសតវត្សចុងក្រោយនេះ គឺមិនអាចខ្វះបាន។ ចាប់ពីរដ្ឋប្រហាររហូតដល់រដ្ឋប្រហារ វណ្ណៈយោធាមិនត្រឹមតែអាចពង្រឹងជំហររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំង - ហើយរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ - ដើម្បីរក្សាការកាន់កាប់របស់ខ្លួនលើរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេស។
'កងទ័ពបាត់បង់' របស់ Mae Salong
នៅឆ្នាំ 1949 កងកម្លាំងរបស់ម៉ៅ សេទុង បានកម្ចាត់ពួកគួមីនតាង។ ពួកគេជាច្រើននាក់ រួមទាំង ឈៀង កៃឆេក បានភៀសខ្លួនទៅតៃវ៉ាន់ ប៉ុន្តែកងពលលេខ ៩៣ នៃកងពលលេខ ២៦ និងសំណល់នៃកងទ័ពទី ៨ របស់កងទ័ពជាតិនិយមចិន ដែលមានចំនួនបុរសប្រមាណ ១២.០០០ នាក់ បូកនឹងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ បានគ្រប់គ្រងជាប្រព័ន្ធដើម្បីដកថយ។ ដើម្បីរត់គេចពីយូណានតាមកំណែផ្ទាល់ខ្លួននៃ 'ឡុង មីនា' របស់ម៉ៅ ហើយសម្រេចចិត្តបន្តការប្រយុទ្ធពីភូមា។
នៅក្នុងការរួមចំណែកពីរលើកមុនអំពីឥទ្ធិពលបរទេសនៅក្នុងស្ថាបត្យកម្មសៀម និងថៃ ខ្ញុំបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជនជាតិអ៊ីតាលី។ ខ្ញុំចង់សន្និដ្ឋានដោយចំណាយពេលមួយភ្លែតដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីរូបដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍របស់ស្ថាបត្យករអាល្លឺម៉ង់ Karl Döhring។ គាត់មិនបានផលិតស្ទើរតែដូចជនជាតិអ៊ីតាលីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនោះទេ ប៉ុន្តែអគារដែលគាត់បានសាងសង់នៅសៀម តាមគំនិតដ៏រាបទាបរបស់ខ្ញុំ ក្នុងចំណោមដ៏ស្រស់ស្អាតបំផុតដែលការលាយឡំដ៏ចម្លែករវាងស្ថាបត្យកម្មក្នុងស្រុក និងហ្វាងអាចបង្កើតបាន។
Tino Kuis បានផ្តល់ការពិនិត្យឡើងវិញនូវសៀវភៅដ៏ល្អមួយអំពី 'Woman, Man, Bangkok ។ ស្នេហា ការរួមភេទ និងវប្បធម៌ពេញនិយមនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដោយ Scot Barmé គាត់អានសៀវភៅនេះក្នុងមួយដង្ហើម ដូចជាវាជារឿងនយោបាយ និងបានសន្យាបន្ថែមទៀត។ នេះជាថ្មីម្តងទៀតការរួមចំណែកដោយផ្អែកលើសៀវភៅរបស់ Barmé។ អំពីពហុពន្ធភាពឬពហុពន្ធភាព។
ផ្លូវព្រះធម៌សូត្រ ពីអង្គរទៅភីម៉ៃ
តំបន់ស្នូលនៃអាណាចក្រខ្មែរដ៏ធំសម្បើម (ទី៩ ដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សន៍ទី ១៥) ដែលមួយភាគធំនៃប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្នអាចរាប់បាន ត្រូវបានគ្រប់គ្រងកណ្តាលពីអង្គរ។ អាជ្ញាធរកណ្តាលនេះត្រូវបានតភ្ជាប់ទៅផ្នែកផ្សេងទៀតនៃចក្រភពដោយបណ្តាញផ្លូវទឹកដែលអាចធ្វើនាវាចរណ៍ និងផ្លូវក្រាលកៅស៊ូ និងកម្ពស់ជាងមួយពាន់ម៉ាយដែលត្រូវបានថែទាំយ៉ាងល្អ ដែលបំពាក់ដោយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាំបាច់ ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរ ដូចជាតំបន់គ្របដណ្តប់ ប៉ុស្តិ៍ពេទ្យ និង អាងទឹក។
ធាតុបរទេសក្នុងស្ថាបត្យកម្មសៀម/ថៃ – ជនជាតិអ៊ីតាលី (ភាគ ១)
ជាមួយនឹងការមកដល់នៃជនជាតិអឺរ៉ុបដំបូងគេក្នុងសតវត្សទីដប់ប្រាំមួយនិងសតវត្សទីដប់ប្រាំពីរវាមិនយូរប៉ុន្មានទេមុនពេលធាតុរបស់លោកខាងលិចបានលេចឡើងនៅក្នុងស្ថាបត្យកម្មសៀម។ វណ្ណៈឈានមុខគេនៅអយុធ្យាមើលទៅដោយការភ្ញាក់ផ្អើល ហើយប្រហែលជាមានការកោតសរសើរចំពោះសំណង់ចម្លែកៗដែលត្រូវបានសាងសង់ឡើងដោយជនបរទេសទាំងនេះនៅជាយក្រុង និងជាពិសេសសិល្បៈហត្ថកម្មដែលធ្វើនេះ។
"ទឹកដីបាត់បង់" និងការបៀតបៀនពួកកាតូលិកក្នុងប្រទេសថៃ (1941 - 1944)
នៅក្នុងឆ្នាំ 1940 ដល់ 1944 សហគមន៍កាតូលិកនៅក្នុងប្រទេសថៃត្រូវបានគេធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដោយសារត្រូវបានគេមើលឃើញថាជា "ជួរទីប្រាំ" នៅក្នុងជម្លោះជាមួយឥណ្ឌូចិនរបស់បារាំង។
ឧត្តមសេនីយដែលហៅការបាញ់ប្រហារនោះគឺ ថានោម កិត្តិខន
បើមានមួយជាប់ជានិច្ចក្នុងនយោបាយថៃដែលមានភាពចលាចលជាងមួយរយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ នោះគឺយោធា។ ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារដែលគាំទ្រដោយយោធានៅថ្ងៃទី 24 ខែមិថុនាឆ្នាំ 1932 ដែលបានបញ្ចប់របបរាជានិយមដាច់ខាត យោធាបានដណ្តើមអំណាចនៅក្នុងទឹកដីនៃស្នាមញញឹមមិនតិចជាងដប់ពីរដងទេ។
ព្រះបាទតាកស៊ីន ជារូបគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍
ព្រះបាទតាក់ស៊ីនមហារាជជាមនុស្សពិសេស។ ពីប្រវត្តិដ៏រាបទាប គាត់បានក្លាយជាមេទ័ពដ៏ពូកែម្នាក់ ដែលបានរំដោះប្រទេសថៃចេញពីភូមា និងបង្រួបបង្រួមប្រទេសម្តងទៀត។ ទ្រង់ឡើងសោយរាជ្យ ស្តារសេដ្ឋកិច្ច លើកស្ទួយសិល្បៈ និងអក្សរសាស្ត្រ និងជួយជនក្រីក្រ។
ការបាត់ខ្លួននៃអក្សរថៃណូយ
ក្នុងករណីជាច្រើន ភាសាបានបាត់ទៅវិញដោយសារលទ្ធផលនៃការតស៊ូវប្បធម៌ ទំនាក់ទំនងអំណាចមិនស្មើគ្នា ឬឧបសគ្គនៃភាសាសាមញ្ញ ដែលបញ្ហានោះច្រើនតែជ្រៅជាងភាសាសុទ្ធសាធ ប៉ុន្តែមានអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងទាក់ទងនឹងការគោរពខ្លួនឯង និងអត្តសញ្ញាណដែលគំរាមកំហែង ការបដិសេធ។ ការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង និងសេរីភាពក្នុងការរក្សាប្រពៃណីវប្បធម៌។ ឧទាហរណ៍ដ៏ល្អមួយអាចរកឃើញនៅក្នុងប្រទេសថៃ ជាពិសេសនៅអ៊ីសាន ដែលភាសាថៃ ណយ ត្រូវបាត់ខ្លួនសម្រាប់ភាសាសរសេរភាគច្រើន។
តើសៀម/ថៃ ឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះការអូសទាញរបស់បស្ចិមប្រទេស
តើប្រទេសថៃបានឆ្លើយតបយ៉ាងណាចំពោះទំនាក់ទំនងជាមួយលោកខាងលិច? តើគេមានទស្សនៈយ៉ាងណាចំពោះលោកខាងលិច? តើរឿងណាខ្លះដែលគេស្ងើចសរសើរ និងអ្វីដែលជំរុញចិត្តពួកគេ? តើពួកគេបានទទួលយកដោយរបៀបណា និងដោយមូលហេតុអ្វី ហើយតើពួកគេបដិសេធអ្វី? មគ្គុទ្ទេសក៍វប្បធម៌ខ្លី។
វត្តគូព្រះកុណា៖ ជាឧទាហរណ៍ដ៏អស្ចារ្យនៃការថែរក្សាបេតិកភណ្ឌ
មួយរយៈមុននេះ នៅពេលដែលខ្ញុំកំពុងស្វែងរកវត្ថុបុរាណខ្មែរ នៅតំបន់ជុំវិញផ្ទះរបស់ខ្ញុំក្នុងទីក្រុង Satuek ខ្ញុំបានជំពប់ដួលទៅលើវត្ត Ku Phra Kona ភាគខាងត្បូងនៃខេត្ត Roi Et។ ចៃដន្យព្រោះខ្មែរខូចខាតនេះបាត់ពីរាល់មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ដែលគោរពខ្លួនឯង។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី វាជាទីសក្ការបូជាខ្មែរមួយនៅភាគខាងជើងបំផុត។
យ៉ាម៉ូ៖ មិនមែនជាកូនឆ្មាដែលចេះដោះស្រាយដោយគ្មានស្រោមដៃទេ។
ស្ត្រីខ្លាំងតែងតែដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ច្របូកច្របល់របស់សៀម។ ឧទាហរណ៍ដ៏ល្បីបំផុតមួយនៃរឿងនេះគឺថាវសុរាណារី ឬយ៉ាម៉ុហៅជាភាសាឥសាន្ត។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មិនមានអ្វីនៅក្នុងយុវវ័យរបស់នាង ដែលបង្ហាញថានាងនឹងដើរតួជាការសម្រេចចិត្តនៅចំណុចរបត់មួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រសៀម ផ្ទុយទៅវិញ។
Bang Rajan: ប៉ះ Wahrheit និង Dichtung ច្រើន….
Bang Rachan គឺជាឈ្មោះគ្រួសារនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ តាមពិតទៅ វាបង្ហាញពីភាពស្តើងនៃបន្ទាត់នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថៃរវាង Wahrheit និង Dichtung។ វាដូចជារឿងភាគថៃនៃរឿង Asterix & Obelix ដ៏ល្បីល្បាញ៖ យើងត្រលប់ទៅឆ្នាំ ១៧៦៥។ សៀមទាំងអស់ស្ថិតនៅក្រោមចំណងភូមា លើកលែងតែអ្នកក្លាហាននៃភូមិតូចមួយដែលបញ្ឈប់កងពលភូមា…