1894-1896 ਵਿੱਚ ਲਾਓਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ

ਲਾਓ ਔਰਤਾਂ

ਦੇਰ 19^de ਸਦੀ, ਫ੍ਰੈਂਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੇਕਾਂਗ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਮੈਪ ਕੀਤਾ, ਇਹ ਮਸ਼ਹੂਰ "ਮਿਸ਼ਨ ਪਾਵੀ" ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਪਰ ਇਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਲਾਓਸ ਅਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ (ਇੰਡੋਚੀਨ) ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਗਲ ਜਾਣਗੇ। ਫ੍ਰੈਂਚ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਧਾਰਨ ਅਤੇ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦਾ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਾ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।

ਡਾ. Lefèvre ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਫ੍ਰੈਂਚ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇੱਕ ਡਾਇਰੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਫੋਟੋਆਂ ਰੱਖੀਆਂ। ਉਸਦੀ ਡਾਇਰੀ ਅਕਤੂਬਰ 1894 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਹਨੋਈ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਲਾਈਚਾਊ, ਮੁਓਂਗ ਸਿੰਗ, ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ, ਵਿਏਨ ਤਿਆਨ (ਵਿਏਨਟਿਏਨ), ਸਾਵਨ ਨਾਹੇਕ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਹਨੋਈ ਵੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਡਾਇਰੀ ਜੂਨ 1896 ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਟਕਣਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਗੋਰਾ ਆਦਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਆਖਰੀ ਸੀ। ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੈਂਡਸਕੇਪ, ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰਸਤੇ, ਸੁੰਦਰ ਪਰ ਜੰਗਲੀ ਕੁਦਰਤ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਸਿਆਮੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਲੁੱਟ (ਬੈਂਕਾਕ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ ਪੰਨੇ ਦੇ ਬੁੱਧ ਬਾਰੇ ਸੋਚੋ), ਪਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਬਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਸਲ, ਸਰੀਰਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ (ਪਹਿਰਾਵੇ) ਪਹਿਰਾਵੇ ਆਦਿ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਠ ਅਕਸਰ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਲਈ ਸਮਝ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਹੇਠਾਂ ਮੈਂ ਲੇਫੇਵਰ ਦੀ ਡਾਇਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ (ਮੇਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ) ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅੰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ:

ਦਸੰਬਰ 13 1894

ਮਿਸਟਰ Lefèvre-Pontalis ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ Muang Hou ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ Tchioum ਦੇ ਨਾਲ 7.00:XNUMX ਵਜੇ ਰਵਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿ. Lefèvre-Pontalis ਅਤੇ Thomassin Muong Haïne ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਸਤੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਲ੍ਹ ਪਹੁੰਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਵਿੱਚ ਮਾਰਕੀਟ, 1900 ਵਿੱਚ

ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਉੱਚੇ ਘਾਹ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਰਾਹੀਂ ਨਾਮ ਹੀਓ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰਦੇ ਹਾਂ। 9.30 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਹੀਓ ਦੇ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਬਾਨ ਕੋ ਟੂ ਮਾਊਨ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਾਂ। ਪਿੰਡ ਲੋਲੋ [ਅੱਜ ਯੀ ਜਾਂ ਨੁਸੂਓ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ] ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਬਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਚਾਲੀ ਘਰ ਹਨ। (…) ਕੋ ਟੂ ਮਾਊਨ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਵਾਸੀ ਭੱਜ ਗਏ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਆਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਅਜੀਬ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਸਨ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਤਿਕੋਣਮਿਤੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸੰਦਰਭ ਬਿੰਦੂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਠੋਕੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਿਆ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਕੈਪਟਨ ਰਿਵੀਏਰ ਦੁਆਰਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਬਿੰਦੂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਸਕਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਰ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਫਰਵਰੀ 8 1895

ਸਵੇਰੇ 8.30 ਵਜੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਇੰਗ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨਾਲ ਬਾਨ ਲੇਕ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਂਗ ਲੈਪ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਣਕਿਆਸੇ ਪਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਲਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਲਟਕਾਈ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਵੇਰੇ 9.30 ਵਜੇ ਅਸੀਂ ਮੇਕਾਂਗ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੈਪਿਡਜ਼ ਤੋਂ ਉਤਰਦੇ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਗਲਤ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਹੁਨਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਰੀਫ 'ਤੇ ਖਤਮ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਬੇੜੇ ਦੀ ਨੱਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਚਿਪਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਥੋੜਾ ਘਬਰਾਹਟ ਵਾਲਾ ਪਲ ਸੀ ਪਰ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ. ਇਸ ਟੁਕੜੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ.

ਮੇਕਾਂਗ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ, ਨਾਮ ਲਾ [ਨਦੀ] ਦੇ ਸੰਗਮ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਓਰਸਮੈਨ ਮੈਨੂੰ ਫ੍ਰੈਂਚ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਬੇੜੇ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸਜਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪੁੱਛਦਾ ਹਾਂ. ਉਹ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾਮ ਲਾ ਦੇ ਫਾਈ (ਆਤਮਾ) ਲਾਲ ਰੰਗ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਲੰਘਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਸ ਰੰਗ ਦੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤਬਾਹੀ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਮੈਂ ਬੇਨਤੀ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਭੂਤ ਬਲਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ. ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਰੰਗ ਲਾਲ ਨੂੰ ਵੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ.

ਫਰਵਰੀ 19 1895

ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਬੰਜਰ ਥਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਤੰਬੂ ਲਗਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿਹਰਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕੁਝ ਨਾ-ਸਮਝਿਆ ਹੋਇਆ ਠੁੱਸ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ ਲਈ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਰਿਹਾ। ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ, ਕਿ ਮੈਂ ਭੂਤਾਂ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਆਪਣਾ ਤੰਬੂ ਨਹੀਂ ਲਗਾ ਸਕਦਾ। ਪਰ ਫਿਰ ਮੇਰਾ ਦੁਭਾਸ਼ੀਏ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਮੱਝਾਂ ਲਈ ਇੱਥੇ ਰਾਤ ਕੱਟਣ ਲਈ ਰਾਖਵੀਂ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਵਿਆਖਿਆ ਭੂਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਫਾਈ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਤੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। 

ਲੁਆਂਗ ਫਰਾਬਾਂਗ [ਮਾਰਚ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ]

ਓਨ ਖਾਮ, ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰਾਜਾ

ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਇਸੇ ਨਾਮ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਕਾਂਗ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਨਾਮ ਖਾਨੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ XNUMX ਹਜ਼ਾਰ ਵਾਸੀ ਹਨ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਓਟੀਅਨ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। (…) ਘਰ ਸਾਰੇ ਇੱਕੋ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਲੱਕੜ ਦੇ ਫੱਟਿਆਂ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਪੌੜੀ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹੋ। ਛੱਤਾਂ ਤੂੜੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬਾਂਸ ਦੀਆਂ ਟਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਬਾਂਸ ਨੂੰ ਅੱਧੇ ਵਿੱਚ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਲੰਬਾਈ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਮੀਂਹ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਸਵੇਰੇ 7:00 ਤੋਂ 10:00 ਵਜੇ ਤੱਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਅਸਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਟਾਕ ਹੈ। ਗਲੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਵਪਾਰੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੀਆਂ ਛਤਰੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ, ਛਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਲਗਭਗ ਕੁਝ ਵੀ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਤੋਂ ਕਪਾਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜਰਮਨੀ ਤੋਂ ਐਨੀਲਿਨ ਰੰਗਾਂ ਤੱਕ. ਜੰਗਲ ਤੋਂ ਫੁੱਲ ਵੀ, ਜੋ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਤਾਜ਼ੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਇੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵੇਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੂੰ ਛੋਟੀਆਂ ਟੋਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਦਿਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਸਦੇ ਮੋਢੇ ਉੱਤੇ ਝੁਕਾਈ ਨਹੀਂ ਪਾਓਗੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਜੂੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਗੁਲਦਸਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਫੁੱਲ ਕੱਢਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮਰਦ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਫੁੱਲ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਫ੍ਰੈਂਚ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਤੋਂ ਚੈਰੀ ਲਟਕਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਵਿੱਚ ਲਾਓਟੀਅਨ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਕਾਲਾ ਸਕਰਟ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ, ਮਰਦਾਂ ਵਾਂਗ, ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੀਲੇ ਸੂਤੀ ਸਕਾਰਫ਼ ਵੀ ਪਹਿਨਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਢੱਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅਕਸਰ ਉਹ ਸਕਾਰਫ਼ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਫਲਰਟੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਕਾਰਫ਼ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ - ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਕਾਰਫ਼ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ - ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਦੀ ਝਲਕ ਦਿੰਦੇ ਹੋ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜੂੜਾ ਚਿਪਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅਧਾਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਅਸਲ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਮਣਕਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਲੜੀ ਹੈ। ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਮੁੰਦਰੀਆਂ ਪੈਨਸਿਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਡੰਡੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਰੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਨਕਲੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗੁੱਟ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੋਇਲਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਗਣ ਲਟਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਧੁਰੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਗਹਿਣੇ ਸਥਾਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਨਾ ਮੇਕਾਂਗ ਦੇ ਰੇਤ ਦੇ ਕੰਢਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਕ ਬੇਂਗ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (…)

ਉਂਜ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਵੱਲ ਨਾ ਦੇਖੋ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਪਾਰੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਖੂਨ ਵਗਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਪਾਰੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪੂਰਾ ਸਾਮਾਨ ਹੈ। ਚੂਨੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸ਼ੀਸ਼ੀ, ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅਤਰ [ਮੋਮ] ਦਾ ਇੱਕ ਡੱਬਾ, ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸ਼ੰਕੂ ਵਾਲਾ ਡੱਬਾ, ਇੱਕ ਤੰਬਾਕੂ ਦਾ ਡੱਬਾ, ਸੁਰਾਖੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਡੱਬਾ, ਸੋਨੇ ਨਾਲ ਸਜਿਆ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਹਵਾਦਾਰ ਬਲੇਡ ਅਤੇ [ਉਹ ਸਭ] ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੁੰਦਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਲਾਓਸ਼ੀਅਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ? (…)

ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਹਮਵਤਨਾਂ (ਯੂਰਪੀਅਨ ਔਰਤ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਹੈ) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਆਸਾਨ ਹਨ, ਉਹ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਜਾਂ ਛੂਹਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਜਾਂ ਛਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ 'ਤੇ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਅੰਗਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ!

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਢਿੱਲੀ ਨੈਤਿਕਤਾ ਲਈ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਝੂਠ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰ ਪੇਂਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਾਓਟੀਅਨ ਔਰਤ ਇੱਕ ਵੇਸਵਾ ਵਰਗੀ ਹੈ, ਸੱਚਾਈ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੋਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਸਾਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਨਾਲ ਰਾਤ ਕੱਟ ਕੇ ਆਪਣੀ ਇੱਜ਼ਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉੱਠਦੀ ਅਤੇ ਫਿਰ [ਬਸ] ਨਾਸ਼ਤੇ ਲਈ ਚੌਲ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਲੈਣ ਲਈ ਨਦੀ 'ਤੇ ਚੱਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਮਾਲ ਵੇਚਣ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਾਂਗ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਲੁਆਂਗ ਪ੍ਰਬਾਂਗ ਵਿੱਚ, ਪਿਆਰ ਜੀਵਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਜਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ.

ਅਪ੍ਰੈਲ 1 1895

ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ, ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ, ਸਹੁੰ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇੱਥੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਰਾਜਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਸੇਨਮ [ਮੰਤਰੀਆਂ] ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਟ ਮਾਈ ਦੇ ਪਗੋਡਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਚਾਓ (ਰਾਜਕੁਮਾਰ), ਤਾਚਾਵੋਂਗ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਰਾਜਾ। ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਲਈ ਕੁਰਸੀਆਂ ਹਨ, ਥੋੜਾ ਅੱਗੇ ਮੁਬਾਰਕ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਜੱਗ ਹਨ। ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਲੁਕਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਤਾਂ ਜੋ ਧਿਆਨ ਭੰਗ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਪ੍ਰਚਾਰ ਖਤਮ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਸੇਨਮ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾਲ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦੀ ਸਹੁੰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। (…)

ਅਪ੍ਰੈਲ 2 1895

ਇਹ "ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ" ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਭਿਕਸ਼ੂ, ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਲੱਕੜ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹੋਏ, ਅੱਠ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਨੌਜਵਾਨ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ ਹੱਸਦੀ ਅਤੇ ਬੁੜਬੁੜਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ, ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਜਲੂਸ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪਾਲਕੀ ਲੰਘ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟਦੀਆਂ ਹਨ - ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ - ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਭਿਕਸ਼ੂਆਂ 'ਤੇ। ਸੰਨਿਆਸੀ, ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ, ਇਕ ਪਲ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹਰ ਜਲ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਬਰਤਨ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਜਾ ਆਪ ਵੀ ਇਹ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਵੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸੁੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਮਲ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿੰਨਾ ਕਾਵਿਕ!

ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਹੋਰ

• ਉਪਰੋਕਤ ਲਿਖਤਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ:
• ਲਾਓਸ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾਵਾਂ: ਸਿਪ ਸੌਂਗ ਪਾਨਾ ਅਤੇ ਮੁਓਂਗ ਸਿੰਗ (1894-1896), ਈ. ਲੇਫੇਵਰ, ਵ੍ਹਾਈਟ ਲੋਟਸ, ਆਈਐਸਬੀਐਨ 9748496384 ਦੀ ਕਿਸਮਤ।
• ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਲਈ, ਆਗਸਟੇ ਪਾਵੀ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਫੋਟੋਆਂ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ: pavie.culture.fr/
• ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ, ਡਰਾਇੰਗਾਂ ਅਤੇ ਨਕਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਨ ਪਾਵੀ ਬਾਰੇ ਇਹ ਫ੍ਰੈਂਚ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਦੇਖੋ:archive.org/details/missionpaviein01pavi/