Ramakien: epika kombëtare tajlandeze me rrënjë indiane

Hanuman (zot majmuni) duke luftuar Thotsakan (gjigantin).

Ramakien, versioni tajlandez i eposit Indian Ramayana, i shkruar më shumë se 2.000 vjet më parë, sipas sanskritishtes nga poeti Valmiki, tregon historinë e përjetshme dhe universale të përballjes midis së mirës dhe së keqes.

Historia erdhi nga India te Kmerët diku në shekullin e shtatë ose të tetë dhe është e sigurt që fragmente të Ramayana ishin të njohura në ish-shtetin vasal të Kmerëve të Sukhothai që në shekullin e trembëdhjetë. Dhe jo vetëm atje, sepse kjo histori për besimin, nderin, krenarinë dhe faljen, por edhe për dobësinë dhe dështimin njerëzor, u kap në të gjithë Azinë Juglindore dhe ka shumë variante lokale.

Epika ndjellëse u ndërthur ngushtë me historinë dhe kulturën tajlandeze në shekujt në vijim. Dhe sigurisht nuk është rastësi që Ayutthaya u emërua sipas mbretërisë imagjinare të Ayodhya nga historia. Kjo legjendë ka lënë gjurmë të thella edhe në kulturën popullore. Për shembull, folklori tajlandez thotë se Ramakien ka potencial magjik. Kushdo që e lexon tekstin për shtatë ditë e shtatë net, mund të lypë shiun nga qielli për tre ditë e tre netë.

Koha e gjatë e leximit nuk duhet të na befasojë, sepse ne e dimë si një fakt i vërtetuar se recitimi i të gjithë Reamker, versioni kamboxhian i Ramakien, zgjat mesatarisht më shumë se 50 orë. Botimet moderne të Ramakien mesatarisht kanë më shumë se 3.000 faqe... Besimi popullor gjithashtu thotë se mjafton të lexosh vetëm një varg të Ramakienit për të marrë një pasardhës mashkull, ndërsa lexuesit e varfër do të fitojnë pasuri dhe ata që kanë humbur shpirtërisht do të jenë i pastruar..

Që nga instalimi i dinastisë Chakri në 1782, çdo mbret siamez dhe tajlandez identifikohet me heroin Rama duke marrë këtë emër. I vetmi version i plotë i njohur i Ramakien u shkrua nën mbikëqyrjen e mbretit Rama midis 1797 dhe 1807. Ishte gjithashtu falë këtij monarku që epika në Wat Phra Kaew, tempulli i Budës Smerald, qendra shpirtërore e vendit, përshkruhet në 178 murale të lë pa frymë. Rama II e përshtati tregimin për interpretim në dramat Khon.

Hanuman majmuni i bardhë. Murale Ramakian (Ramayana) në Tempullin e Budës Smerald në Bangkok.

Phra Ram - në versionin indian Rama, një mishërim i perëndisë hindu Vishnu - është në Ramakien një mishërim i Budës dhe mishërimi i heroit të virtytshëm. Ai është djali i mbretit Tosarot dhe trashëgimtari i mbretërisë së Ayodhya. Atë e pret një e ardhme e ndritur, por ai bie viktimë e intrigave të ulëta të njerkës së tij xheloze. Për shkak të veprimeve të saj, Phra Ram është dëbuar nga mbretëria për katërmbëdhjetë vjet. Ai largohet në shoqërinë e gruas së tij, bukuroshes Naang Sida (Sita, në fakt mishërimi i perëndeshës Lakshmi) dhe vëllait të tij besnik Lakshman. Ata përpiqen të ndërtojnë një jetë për veten e tyre në pyllin magjik Himapan, por më pas Naang Sida rrëmbehet nga Tosakani i poshtër, mbreti demon me dhjetë fytyra dhe njëzet krahë i Longka (Sri Lanka). Ai e merr atë në ishullin e tij dhe shpreson të martohet me të.

Larje Naang Sida

Vëllezërit i ndjekin dhe takojnë Hanuman, Zotin e majmunit të bardhë, i cili u ofron ndihmë. Me ndihmën e Hanuman, vëllezërit arrijnë të fitojnë mbështetjen e Sukrip dhe Chompupan, dy mbretër majmunë që kanë një ushtri të fuqishme dhe bashkohen me vëllezërit kundër Longkës. Ata ndërtojnë një rrugë guri nga plazhi përmes detit dhe rrethojnë Longkën, ku zhvillohen beteja heroike kundër demonëve të Tosakanit. Demonët pësojnë disfatë pas disfate dhe kur të gjithë kampionët e mbretit demon kanë kafshuar më në fund rërën, Tosakanit nuk i mbetet gjë tjetër veçse të hyjë në duelin final me Phra Ram. Një duel që përfundon me vdekjen e Tosakanit. Phra Ram kurorëzon aleatin e tij Piphek, vëllain e mërguar të Tosakanit, si mbret të Longka-s dhe më pas kthehet në Ayodhya me Naang Sida për t'u ngjitur në fron. Gjithçka mirë që përfundon mirë ...