Jezuitët në Siam: 1687
Për disertacionin tim, isha edhe një herë duke punuar në bibliotekën universitare të Amsterdamit, kur sytë e mi ranë në një titull shumë intrigues të një libri shumë të vjetër për vizitorët e Tajlandës:
VOYAGE DE SIAM DES PERES JESUITES, Të dërguarit par le Roy […] me vëzhgime astronomike dhe vëzhgime fizike, gjeografike, hidrografike dhe historike. Amsterdam, 1687.
Sigurisht që më duhej të dija të miat për këtë dhe e nxora librin nga koleksionet speciale dhe e vura në dispozicion për inspektimin tim. Sigurisht që nuk ju lejohet të merrni me vete një libër kaq të vjetër në shtëpi, vetëm për të shmangur tundimin për të prerë gdhendjet nga libri, në korniza dhe për t'i shitur ato individualisht në Oudemanhuispoort!
Libri u shkrua nga një prej baballarëve endacakë, Guy Tachart, dhe përshkruan udhëtimin që kompania bën në emër të Mbretit Diell nga Bresti nëpërmjet Kepit të Shpresës së Mirë dhe Bantam (Java) në kryeqytetin e atëhershëm të Siamit, i cili sipas tek ai mban emrin e Crung Si Aya Tha Ya. Kjo na kthen në një territor të njohur. Në këtë kryeqytet kanë të bëjnë me portugezin Constantin Phaulkon në oborrin siamez, i cili kishte punuar për mbretin e atëhershëm dhe kishte pak a shumë postin e kryeministrit, pra një njeri shumë i fuqishëm. Etërit e kuptuan shpejt se nuk do të mund të arrinin shumë dhe u kënaqën duke mbajtur sytë dhe veshët e tyre të zënë dhe duke mësuar sa më shumë për moralin, zakonet dhe pikëpamjet fetare të siamezëve. Guy raporton për këtë në detaje dhe është argëtuese të lexosh se çfarë vëzhgimesh kanë bërë, veçanërisht në fushën e fesë. Këtu janë disa njoftime të dukshme në lidhje me këtë.
Sipas Guy, feja e tyre tregon aq shumë ngjashmëri me besimin katolik (sigurisht i vetmi besim i vërtetë për të dhe baballarët e tjerë) saqë është pothuajse e pashmangshme që ungjilli t'u zbulohet edhe siamezëve shumë kohë më parë, por që ai ishte ndryshuar dhe korruptuar me kalimin e kohës nga injoranca dhe nga priftërinjtë e tyre. Një shembull i shkëlqyer i konvertimit të lashtë jezuit dhe nxitjes së inkorporimit!
Siamezët besojnë në një Zot që është një qenie e përsosur, e përbërë nga trupi dhe mendja, i cili i ndihmon njerëzit duke u dhënë atyre një ligj, duke u treguar atyre se si të jetojnë drejt, duke u mësuar atyre fenë e vërtetë dhe duke u mësuar atyre shkencën e nevojshme. Guy gjithashtu vë në dukje se siamezët në fakt nuk janë të interesuar për asnjë shkencë dhe se ata janë vetëm kuriozë se çfarë do t'u sjellë e ardhmja: për këtë ata konsultohen me astrologë dhe praktikojnë të gjitha llojet e formave të tjera të bestytnive.
Kisha e Rruzares së Shenjtë në bregun e lumit Chao Phraya në Bangkok (1887) - (Wild Alaska Ken / Shutterstock.com)
Lumturia e Zotit të tyre është e përsosur vetëm kur ai vdes pa u rilindur, sepse atëherë ai nuk është më objekt fatkeqësie dhe mjerimi. Njerëzit mund të bëhen gjithashtu Zot, por vetëm pas një kohe të konsiderueshme, sepse së pari duhet të kenë arritur virtytin e përsosur. Tashmë është e qartë se Guy po flet për Budën, por e çuditshmja është se ky emër nuk figuron në të gjithë librin! Një lëshim i çuditshëm, apo ka një mashtrim jezuit pas tij?
Sipas Guy, ata e quajnë zotin e tyre Sommonokhodom, dhe ai tregon disa gjëra interesante për këtë personazh, por kjo do të shkonte shumë larg këtu. Ai shpjegon pse krishterimi me shumë gjasa nuk do të jetë në gjendje të fitojë një bazë në atë vend: siamezët e urrejnë kryqin e Krishtit, sepse nëse Krishti do të kishte qenë i drejtë, drejtësia dhe mirësia e tij do ta kishin mbrojtur nga ky dënim i tmerrshëm që pësoi. zemërimi i armiqve të tij.
Siamezët besojnë se qielli dhe toka nuk janë krijuar, por kanë ekzistuar përgjithmonë dhe nuk do të kenë fund. Toka është e sheshtë dhe katrore, noton në oqean dhe është e rrethuar nga një mur jashtëzakonisht i fortë dhe mrekullisht i lartë. Ka një parajsë dhe një ferr për të shërbyer si një shpërblim ose ndëshkim i përkohshëm për qeniet që e kanë fituar atë derisa të rimishërohen përsëri. Priftërinjtë e tyre konsiderohen si imitues të vërtetë të Perëndisë, të cilët kanë pak lidhje me botën. Ata kurrë nuk përshëndesin një laik, madje as vetë mbretin. Urdhërimet kryesore për laikët janë:
- duke adhuruar Zotin dhe Fjalën e tij, si dhe priftërinjtë dhe murgjit e tij;
- mos vidhni;
- mos gënjeshtra dhe mashtrimi;
- mos pirja e alkoolit;
- të mos vrasin qeniet e gjalla (njerëzit dhe kafshët);
- për të mos kryer tradhti bashkëshortore;
- agjërimi gjatë festave;
- nuk punon në ato ditë.
Nëse e krahasoni këtë listë me Dhjetë Urdhërimet, çuditërisht ju mungon urdhërimi për të nderuar babanë dhe nënën tuaj, që është një parim i fortë në kulturën tajlandeze. Për më tepër, është shumë e ngjashme, me përjashtim të alkoolit natyrisht. Kjo është gjithashtu e qartë, sepse shumica dërrmuese e atyre urdhërimeve burojnë nga fakti se njeriu është një qenie shoqërore, një kafshë tufe me moralin e lidhur. Ju nuk keni nevojë për një zot për ta ideuar dhe përshkruar atë.
Edhe më argëtuese sesa thjesht të shikoni një kulturë tjetër me syzet tuaja, është të shikoni një kulturë tjetër përmes syve të dikujt nga një kulturë tjetër dhe/ose një kohë krejtësisht të ndryshme (që është pothuajse e njëjta gjë)!
– Postimi i ripostuart -
Faleminderit që ndave gjetjen tënde, Piet. Shumë interesante! A nuk është dixhitalizuar teksti i një libri si ky nga biblioteka për ta bërë atë më të disponueshëm?
Libri me të vërtetë është dixhitalizuar dhe është në dispozicion falas në https://books.google.be/books?id=vZMOAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=nl&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
Një përkthim holandez i librit mund të gjendet në: https://goo.gl/3X7CYJ
Artikull interesant! Disa shtesa.
Constantin Phaulkon ishte grek dhe jo portugez. Ai u ekzekutua së bashku me ndjekësit e tij dhe princin e kurorës siamez në qershor 1688, ndërsa mbrojtësi i tij Mbreti Narai po vdiste. Pasardhësit e fronit në Siam ishin shpesh çështje të përgjakshme.
Kjo është ajo që Abbé de Choisy, i cili ishte pjesë e një vizite diplomatike në Siam në 1685, tha për Phaulkon (nga: Mémoires pour servir à l'histoire de Louis XIV, 1983:150)[
“Ai ishte një nga ata në botë që kishte më shumë zgjuarsi, liberalizëm, madhështi, guxim dhe ishte plot me projekte të mëdha, por ndoshta ai donte të kishte trupa franceze vetëm për të provuar të bënte veten mbret pas vdekjes së tij. mjeshtër, të cilin ai e shihte si të afërt. Ai ishte krenar, mizor, i pamëshirshëm dhe me ambicie të tepruar. Ai e mbështeti fenë e krishterë sepse ajo mund ta mbështeste atë; por unë kurrë nuk do t'i kisha besuar atij në gjëra në të cilat përparimi i tij nuk ishte i përfshirë.”
Sommonokhodom është me shumë mundësi korrupsioni i Sramanan Gautama ('Gautama Asketike'). Buda ka shumë emra. Në shekullin e shtatëmbëdhjetë, fjala 'Budizëm' nuk kishte arritur ende në Evropë. Në tajlandisht, Buda natyrisht quhet phráphoéttáchâo.
Udhëtarët evropianë të asaj kohe pothuajse të gjithë mendonin se Buda ishte një zot. Edhe pse mund të imagjinoni diçka në lidhje me këtë në një ekzaminim sipërfaqësor, ai nuk argumenton për njohuritë, tërësinë dhe aftësitë intelektuale të këtyre jezuitëve. Pa dyshim që siamezët e konsideronin besimin e krishterë po aq supersticioz në të cilin kishin të drejtë.
Një 'mashtrim jezuit' është një term poshtërues i përdorur nga kundërshtarët e tyre për shkathtësinë që urdhri, i cili kishte rënë nga hiri, duhej të demonstronte për të shpallur atë që ata e shihnin si një të vërtetë të sinqertë që nuk përputhej me (atëherë) Tirania ortodokse romake, thjesht për të shmangur censurën dhe shtypjen e rëndë. Ky term përdoret gjithashtu në artikullin e blogut për dyshime të pajustifikuara sepse, siç tregoi tashmë Tino Kuis:
Në 'Budizmi dhe Shkenca: Një udhëzues për të hutuarit', University of Chicago Press, 2009, autori Donald S. Lopez Jr. është kështu: "Ati Tachard ka këtë për të thënë për Budën, të cilit ai i referohet si Sommonokhodom, përkthimi i tij i shqiptimit tajlandez të epitetit të Budës, Śramaņa Gautama, Gautama asket:" (Citati i mëposhtëm në anglisht korrespondon afërsisht me versioni online në gjuhën frënge i raportit jezuit të diskutuar, i lidhur nga 'Marc'.)
Transliterimi 'Gautama' (sanskritisht i plotë: Siddhārtha Gautama, ose pali: Siddhattha Gotama) është më modern se 'khodom', por sigurisht për jo-anglishtfolësit ai çon në një shqiptim të atij emri personal që është më pak i ngjashëm me Thai. Meqenëse ka disa Buda në mësimet budiste, ishte e natyrshme që jezuiti të përmendte më të famshmin, të lavdëruar si pothuajse hyjni, me emrin e tij personal dhe (si mirësjellje ose për ta dalluar atë nga emrat e mundshëm) një nga titujt e tij. . Edhe pse Dhiata e Re ka vetëm 1 Shpëtimtar, një marsian objektiv dhe i ndërgjegjshëm që nuk e ka dëgjuar kurrë termin "Krishtërim" nuk do ta përshkruante atë si 'Krishti' por thjesht si 'Zoti Jezus'.
Faleminderit për shtimin Tino. Konstandin Phaulkon ishte vërtet një grek. Emri i tij në greqisht është Κωσταντής Γεράκης ose Konstantinos Gerakis. Gerakis do të thotë skifter në anglisht dhe për këtë arsye skifter në holandisht. Nuk e kuptova kurrë pse emri i tij grek u përkthye në anglisht në Siam.
Ju kërkojmë ndjesë për përkthimin e gabuar të emrit grek të Constantine Phaulkon, duhet të jetë Κωνσταντῖνος Γεράκης. Nga rruga, Mbreti Narai i kishte dhënë Konstandin Phaulkon titullin Chao Phraya Wichayen (เจ้าพระยาวิชาเยนทร์).
ky artikull ra nga parajsa, për të qëndruar në stil. Jam i zënë duke mbledhur materiale për vendin e krishterimit në Nepal. E di që jezuitët kanë bërë shumë rreth tërmetit të vitit 2015, por që disa lëvizje protestante janë shumë shtytëse në shpalljen e vizionit të tyre. Përjetoje vetë. Të gjitha informacionet janë të mirëseardhura.
Faleminderit për ndarjen, gjithmonë është mirë të shohësh një pamje të ndryshme të një vendi. Gjithashtu faleminderit Tino për komentet e mëtejshme.
Tani që Phaulkon kishte një grua me gjak të përzier portugez Maria Guyomar de Pinha, pas vdekjes së burrit të saj ajo u bë skllave në kuzhinën mbretërore. Ndikimi i saj në kuzhinën tajlandeze është i madh, sepse pothuajse të gjitha ëmbëlsirat tradicionale tajlandeze janë me origjinë portugeze dhe të prezantuara prej saj.
A nuk e gjetën edhe këta misionarë KRK-në në Ayutthaya? Shën Jozefi?
Për njerëzit që janë të interesuar për historinë e Siamit, janë botuar shumë ribotime të librave interesantë rreth Siamit nga White Lotus, i cili ndodhet në Hua Yai, shpesh të përkthyera edhe në anglisht.
Librat në përkthim që ka botuar White Lotus janë ndër të tjera vepra ime.
Për të qëndruar në humor, një tjetër pikëpamje kurioze e krishterë për vendin mund të gjendet në një nga ato përkthimet në anglisht: Përshkrimi i Mbretërisë Thai ose Siam. Tajlanda nën Mbretin Mongkut, nga Imzot Jean-Baptiste Pallegoix, botuar në 1854. Është përshkrimi më i mirë i sjelljeve dhe zakoneve në Siam përpara ardhjes së modernizimit të madh nën HM Mbretin Chulalongkorn.
F. H. Turpin, A History of the Kingdom of Siam up to 1770, botuar në 1771, është një tjetër tregim i rëndësishëm i historisë së hershme – në perceptimin tonë perëndimor, natyrisht.
G. F. de Marini dhe i tij Një përshkrim i ri dhe interesant i Mbretërisë Lao, një misionar tjetër, u botua në vitin 1663. Bëhet fjalë edhe për talapoin apo murgjit dhe gjuhën.
Një përshkrim shterues i Isanit është nga Etienne Aymonier, Isan Travels. Ekonomia e Tajlandës Verilindore në 1883-1884, botuar për herë të parë në 1895 dhe 1872 me dhjetëra harta dhe emra vendesh shumë të detajuara.
Magjepsëse dhe e veçantë. Krishterimi dhe Budizmi kanë shumë ngjashmëri. Unë kam vizituar Tajlandën çdo vit që nga viti 2003, dhjetë vitet e para në emër të një fondacioni. Kam qëndruar kryesisht në fshatrat e rrethit Pai. Takova shumë murgj që flisnin anglisht dhe për këtë arsye isha në gjendje të shikoja prapaskenat e budizmit tajlandez. Jezuitët me siguri do ta kishin parë atëherë se budistët nuk do të adoptonin asnjë besim tjetër. Kjo është e ndryshme në mesin e fiseve në veri të Tajlandës. Njerëzit atje janë animistë dhe kisha protestante është veçanërisht aktive atje. Doja që këto kisha dhe predikuesit e tyre të qëndronin në shtëpi. Jezuitët e kuptuan, por të krishterët e sotëm jo. Por mbetet një kontribut i bukur, falë Piet.
Herët e fundit që kalova nëpër Pai (provinca Chiang Mai), pashë gra muslimane të veshura me të zeza në një motoçikletë; duket se ka një komunitet të mirë vetëm në perëndim. Në Chai Prakan ka një tempull disi kinez Shinto. Unë kam vizituar disa herë një tempull kinez në provincën e Chiang Rai dhe ka edhe kisha të krishtera katolike në veri.
Animizmi është thellësisht karakteristik për të gjithë Tajlandën (përveç ndoshta provincave që kufizohen me Malajzinë me kryesisht myslimanë): Për shumë tajlandez, Budizmi Theravada është një salcë e pasur me status që vështirë se vihet në praktikë jashtë përdorimit dhe trajtimit të murgjve. Gjithashtu, për shembull, lëkundjet e shkopinjve që parashikojnë të ardhmen në vat, bekimet e shtëpisë nga murgjit, shtëpia shpirtërore dhe 'lak muang' (poli i penisit urban) janë animiste. Ashtu si të krishterët rikuperuan pemët e Krishtlindjeve, budistët kanë përfshirë animizmin, por zakonisht pa u përpjekur ta inkorporojnë atë në mësimet budiste ose ta dobësojnë atë.
Herët e fundit që kalova nëpër Pai (provinca Chiang Mai), pashë gra muslimane të veshura plotësisht me të zeza, të mbuluara me një motoçikletë; duket se ka një komunitet të mirë vetëm në perëndim. Në Chai Prakan ka një tempull kinez Shinto. Në provincën e Chiang Rai-t, vizitova një tempull pas vitesh intervalesh ku nuk mund të vendos nëse trajnimi për murgj i djemve të varfër me origjinë kineze është kryesisht një punë sociale apo një seminar i maskuar. Shumë kohë përpara se të ngrihej një Buda i madh në truallin e tempullit, kisha vënë re svastikat tërheqëse (rrota rrotulluese që simbolizojnë ndryshimin dhe përsëritjen e përjetshme) mbi hyrje dhe në çati. Në veri ka edhe kisha të krishtera katolike. "Fiset e kodrës" të shumtë animistë pothuajse nuk u sollën nga fetë kryesore.
Animizmi është thellësisht karakteristik për të gjithë Tajlandën (përveç ndoshta provincave që kufizojnë Malajzinë me kryesisht myslimanë): Për shumë tajlandez, Budizmi Theravada është një salcë e pasur me status që vështirë se vihet në praktikë përveç mbështetjes për 'çfarë' dhe trajtimin e murgjit.. Gjithashtu, për shembull, lëkundjet e shkopinjve që parashikojnë të ardhmen në vat, bekimet e shtëpisë nga murgjit, shtëpia shpirtërore dhe 'lak muang' (poli i penisit urban) janë animiste. Ashtu si të krishterët rikuperuan pemët e Krishtlindjeve, budistët kanë përfshirë animizmin, por zakonisht pa u përpjekur ta përfshijnë atë në mësimet budiste ose ta dobësojnë atë.
Gjetje e bukur me të vërtetë dhe faleminderit për ndarjen e përmbajtjes. Ndërsa po kërkoja një libër tjetër, hasa edhe në këtë:
http://www.dcothai.com/product_info.php?cPath=46&products_id=1152
A mund të jetë ky përkthimi i të njëjtit libër?
Pershendetje Wil
Histori e mirë, komplimente. Për më tepër: urdhri i jezuitëve sigurisht nuk ishte i varfër, siç dëshmohet nga udhëtimi i përshkruar në Siam. Në mesjetë, Kisha Katolike dhe veçanërisht jezuitët përdorën shkronjat IHS si monogramin e tyre dhe ende mund ta gjeni në fasadat e kishave, kartat e lutjes dhe altarët. Themeluesi i rendit jezuit, Ignatius nga Loyola, zgjodhi shkronjat IHS si vulën e tij. Shpjegimet e përdorura aktualisht për këto letra janë Isem Habemus Socium (Ne kemi Jezusin si shok). Ishte një urdhër i pasur, nëse jo shumë i pasur, dhe për këtë arsye shkronjat IHS u përkthyen edhe si Iesuitae Habent Satis (jezuitët kanë mjaft) ose si Iesuitae Hominum Seductorres (jezuitët janë joshësit e njerëzve)
IHS është një përkthim i shkurtuar latinisht i drejtshkrimit greqisht për Jezusin, vetëm ai emër pa fjalë të mëtejshme. Për shkak të deklinsionit, IHM (kallëzore) dhe IHV (gjinore, dhanore) ndodhin gjithashtu në tekste. Transliterimi greqisht-latinisht është mjaft kompleks sepse për shkak të një transliterimi vetëm pjesërisht të 'modernizuar' në rrjedhën e Mesjetës, origjina e IHS nuk njihej më qartë, kështu që të gjitha llojet e "shpjegimeve" të pakuptimta u shfaqën në mesin e gjysëm- i informuar dhe injorant, për shembull 'Iesus Hominum Salvator' (Jezus Shëlbuesi i Njeriut).
Françeskani Bernardinus i Sienës (1380-1444) tashmë e kishte përhapur gjerësisht drejtshkrimin 'IHS'. Urdhri i Jezuitëve, i cili u themelua vetëm në vitin 1534, u frymëzua kryesisht nga modeli Jezuit, prej nga vjen emri i tyre. Bashkëthemeluesi i tyre Ignatius of Loyola (1491-1556) pa dyshim e dinte origjinën e vërtetë të IHS. Pra, ajo simbolikë ishte e dukshme për të dhe pasuesit e tij. Si rezultat, IHS u bë tipike për jezuitët.
Urdhri jezuit shkruante 'varfëri' në rregullin e tij (listën e detyrave) dhe për këtë arsye është një i ashtuquajtur 'rend i varfër'. Jo anëtarët, por urdhri mund të kishte pronë. Kishte shumë të ashtuquajtura 'urdhra të pasur' anëtarët e të cilëve mund të kishin pronë personale. Megjithatë, të gjithë jezuitët ishin priftërinj me të drejta të plota, të cilët për këtë arsye kishin studiuar shumë më lart se murgjit e shumicës së urdhrave të tjerë. Kjo në vetvete nënkupton kontakte më intensive në klasat e larta. Meqenëse jezuitët gjithashtu ofruan arsimim të plotë në rajonin e tyre, aktiviteti i tyre më i rëndësishëm përveç punës misionare (dhe në ditët e hershme kujdesi për të sëmurët), shumë njerëz të pasur kishin studiuar gjithashtu në një kolegj jezuit. Këto 'qarqe më të mira' rregullisht i dhanë rendit një mbështetje të konsiderueshme, kështu që nuk është për t'u habitur që ai u bë më i pasur se urdhrat e tjerë të varfër. Por prosperiteti në lidhje me numrin e anëtarëve ishte shpesh shumë më i lartë në urdhrat e pasur.
Ai u bë një urdhër shumë i diskutueshëm, sepse një luftë afatgjatë për pushtet u zhvillua rreth Kishës Katolike: Sundimtarët laikë katolikë të Evropës Perëndimore kundër Papës, të cilët mund të mbështeteshin te jezuitët. Aktorët e këqij më pas abuzuan qëllimisht me origjinën e lartpërmendur të panjohur të IHS për të diskredituar dhe tallur urdhrin, si Joseph Jongen më lart. Në 1773 Papa u detyrua të tërhiqte mbështetjen e tij kryesore, por jashtë Evropës Perëndimore ai urdhër papnor u shpërfill dhe urdhri vazhdoi të ekzistonte; Pas Revolucionit Francez u rithemelua zyrtarisht nga Papa (1814).
Për shkak të shoqatës jezuit/IHS, IHS pothuajse nuk ishte përdorur jashtë kontrollit të tyre, por Papa aktual, Françesku, ka IHS në stemën e tij. Dyshoj se ai po kthehet te Bernardinus i Sienës.
Korrigjim: Fjalia ime e fundit bazohej në emrin e tij të zgjedhur të papës, i cili do të pritej nga një françeskan. Megjithatë, ai u bashkua me urdhrin e jezuitëve në vitin 1958, duke e bërë atë jezuitin e parë që u bë papë.
I dashur Jef, "Folësit e këqij abuzuan qëllimisht me origjinën e panjohur më parë të IHS për të diskredituar dhe tallur urdhrin si Joseph Jongen lart" ju shkruani fjalë për fjalë këtë. Edhe një ateist nuk tallet dhe nuk dëshiron të ofendojë askënd, gjë që dyshoj se ju e bëni.
Papa aktual është një jezuit
Nuk di më mirë se IHS është një shkurtim i In Hoc Signo (në këtë shenjë).
Një herë mësova në shkollë se IHS do të thotë vërtet IeHSus, por edhe ichthus, peshk në greqishten e vjetër dhe simbol i Krishtit në shekujt e parë.
Për të interesuarit, duhet të lexoni se çfarë shkruhet në betimin që bëjnë jezuitët përpara se të bëhen anëtarë dhe të bashkohen.
Betimi jezuit është në internet. Kënaquni duke lexuar.