Delegacioni i qeverisë siamez viziton Louis XIV në 1686

Nga data 22 tetor 2017 deri më 25 shkurt 2018, në Pallatin e Versajës u zhvillua ekspozita e quajtur “Visitors to Versailles”. Ishte një tregim imagjinar i tre vizitave në Pallatin e Versajës, bazuar në fakte historike, duke i dhënë vizitorit një mundësi për të parë dhe lexuar përshtypjet e udhëtarëve ose ambasadorëve dhe të ndiqte gjurmët e tyre rreth pallatit, siç ishte në shekujt 17 dhe 18. .

Një nga pikat kryesore ishte raportimi i një udhëtimi të bërë nga Kosa Pan, ambasadorja e Siamit.

Vizita e ambasadorit në Louis XIV

Vizita ambasadore në Louis XIV në fund të vitit 1686 tregon rëndësinë e Versajës në çështjet ndërkombëtare gjatë fundit të shekullit të 17-të. Shkëlqimi i pritjes, dhuratat e sjella nga ambasadorët, shoqëria e tyre, të gjitha kontribuan në një episod historik të jashtëzakonshëm.

Mbretëria e Siamit

Në gjysmën e dytë të shekullit të 17-të, Mbretëria e Siamit (Tajlanda moderne) zgjeroi ndjeshëm aktivitetet e saj tregtare dhe diplomatike. Për Mbretin, Phra Naraï, i përfaqësuar nga Ministri i tij i Punëve të Jashtme, Kosa Pan, qëllimi kryesor i një vizite diplomatike është të zgjojë interesin e Mbretit të Francës në mënyrë që Siam të bëhet partneri i preferuar i Kompanisë së Indisë Lindore. Mbreti siamez është gjithashtu i prirur të konsolidojë ndihmën ushtarake që ai ka siguruar tashmë. Për Louis XIV, qëllimi është të konfirmojë pozicionin e Francës si një mbretëri, ndikimi i së cilës shtrihet shumë përtej kontinentit evropian. Mund të çojë gjithashtu në një fitore tregtare ndaj Holandës, e cila ka shumë ndikim tregtar në Azi.

Raport udhëtimi i Kosa Pan, ambasadore e Siamit

Teksti që vijon është një histori fiktive, e përbërë nga fragmente dhe dëshmi, origjina e të cilave mund të shihet në ekspozitën e sipërpërmendur.

1 shtator 1686: në portat e pallatit

Çfarë parajse e çuditshme është kjo tokë e Francës! Gjatë dy muajve që nga mbërritja jonë në Brest, ne jemi njohur me personazhe dhe artistë, secili më i panjohur se i fundit. Ne vëzhgojmë me kuriozitet në rritje zakonet e çuditshme të këtyre njerëzve që janë kaq të sigurt në vetvete... E megjithatë gjithçka në këto përgatitje për një audiencë me mbretin më bën të besoj se do të qëndrojmë gjatë në kulmin e shkëlqimit dhe risisë së gjykata franceze nuk ka arritur.

Në të vërtetë, është e vështirë të mos shpërqendroheni nga momenti vendimtar i vizitës sonë, dërgimi i letrës nga Phra Narai, mbreti ynë, mbretit të Francës. Kjo është padyshim ajo për të cilën Franca ka të bëjë: duke kapërcyer të gjitha rreziqet e një udhëtimi përtej detit, ja ku jam, nuk mund të flas për asgjë tjetër përveç rrobave, orendive luksoze dhe sjelljeve të panjohura. Po, Versaja është një parajsë e banuar nga figura të veshura të pasura me pamje krenare dhe kurioze. Dhe së shpejti do të na duhet të prezantojmë veten…

(vichie81 / Shutterstock.com)

3 shtator 1686: 1500 spektatorë na shoqërojnë te mbreti i tyre

Vetëm tani kam arritur t'i rikthehem këtij ditari, sepse gjithë turbulenca e kësaj vizite ishte shumë rraskapitëse. Do të më duhej një libër i tërë për të përshkruar me detaje të gjitha përshtypjet e mia gjatë atyre pak orëve. Por do të përpiqem të paktën të përvijoj faktet e vizitës.

Siç u ra dakord, nikoqiri ynë, Marshall La Feuillade, vjen të na marrë të treve, domethënë veten time, "Uppathut" dhe "Trithut" tim. La Feuillade u përpoq me ngathtësi prekëse dhe në fund të fundit më kot që të mund t'i shqiptonte saktë këto fjalë nga gjuha jonë: ai e quan 'ambasadori i dytë dhe i tretë'. Marshalli na çon me karrocat e praruara të mbretit nga hoteli ynë parizian, i cili në rehati mund të shoqërohet lehtësisht me një pallat të vërtetë, në Versajë.

Me mbërritjen tonë, ne zhytemi menjëherë në një ngutje dhe ngutje kaotike që kërkon gjithë vëmendjen time për të lundruar duke ruajtur dekorin. Kalojmë fushën, ku turpërohen spektatorë kureshtarë nga të gjitha anët. Ata duket se kanë ardhur nga e gjithë Evropa për të admiruar procesionin tonë. Përpara nesh në kortezh, 12 “zviceranë” e mbajnë me dinjitet letrën e mbretit tonë në një lloj bareli. Stafi ynë ecën pranë nesh me cadra tradicionale, të cilat mesa duket u bëjnë përshtypje spektatorëve.

Duke iu afruar shkallëve përballë ambasadorëve, njeriu nuk mund të mos mbetet i shtangur nga kjo pamje madhështore. Dikush mund të justifikojë kalimin e oqeaneve vetëm për të admiruar asgjë përveç kësaj. Por ne vazhdojmë pa lëvizur. Daullet dhe boritë, me format e tyre çuditërisht harmonike, mbytin komentet e spektatorëve teksa tregojnë për veshjet tona. Një mijë e pesëqind palë sy dëshmojnë për rëndësinë e kësaj dite dhe na udhëzojnë nëpër sallon pas sallon, duke tejkaluar njëri-tjetrin në shkëlqim, në sallën ku na pret mbreti.

Ne hyjmë në atë që mund ta përshkruaj vetëm si një kafaz drite, ku shkëlqimi i diellit – relativisht i dobët në këtë pjesë të botës – reflektohet në pasqyrat përreth dhe në argjendin e pastër të mobiljeve. Në fund të kësaj dhome mbreti duket i vogël. Duke ndjekur traditën tonë, ne kryejmë tre harqe të zgjatura ndërsa afrohemi. Ky gjest, një shfaqje e respektit të madh, nuk dështon kurrë në vendlindjen tonë.

Mbi një platformë të ngritur, nëntë shkallë të lartë, i shoqëruar nga i biri dhe fisnikët e oborrit, me një veshje të qëndisur me një plejadë gurësh të çmuar dhe ari që mund të plagosnin mendjen e një astronomi, ulet mbreti. Festa jonë është në një kënaqësi: me bujari të bukur, Luigji XIV u jep atyre të drejtën të shikojnë një person mbretëror për herë të parë në jetën e tyre. “Ata kanë shkuar shumë larg për të mos lejuar të më shikojnë mua”

Na u deshën katër ditë për të zgjedhur dhe mbledhur të gjitha dhuratat tona, dhe muaj të tërë për të zgjedhur nga pasuritë e panumërta që ka për të ofruar tregtia e vendit tonë. E megjithatë, duke parë kabinetet e llakuara, xhadet, brirët e rinocerontit, veshjet e mëndafshta dhe 1500 qeramikë prej porcelani nga Kina, oborri dhe mbreti i saj duken të zhgënjyer. Le të shpresojmë që kjo shije e çuditshme për të zakonshmet në kurriz të produkteve tona më të rafinuara të mos krijojë një paragjykim ndaj kauzës sonë...

17 dhjetor 1686: ditët e fundit para kthimit tonë në shtëpi

Ka mbetur ende kohë, por tashmë kemi parë që gjethet në kopshtin e pamasë bëhen të kuqe dhe vdesin. Nuk dua të harroj as detajin më të vogël të shëtitjeve tona apo apartamentet me tavanet e tyre luksoze. Historia që tregoj në kthimin tim në Phra Naraï – urtësia i ndriçoftë ditët e tij dhe sjell paqe në netët e tij – duhet të jetë sa më e saktë që të jetë e mundur. Tani pishinat janë paralizuar nga akulli - këtu bëhet aq ftohtë sa uji bëhet i fortë si guri.

“Pas njeriut, Zotit dhe parajsës, tani njoh madhështinë e katërt në tokë, atë të Versajës!”, komenton një shoqërues im.

Nuk i bën përshtypje

Mbretit nuk i bëjnë përshtypje dhuratat tona. Madje, ata thonë se një pjesë e qeramikës së çmuar prej porcelani tashmë u është dhënë si dhuratë të tjerëve. Është e vështirë të bësh biznes me një komb që dëshiron vetëm të bëjë një marrëveshje ekskluzive tregtare, ta konvertojë mbretin tonë në fenë e tij të një perëndie dhe të kënaqë pa u lodhur dëshirat e veta. Megjithatë, ne kemi bërë përparim të mirë dhe me arsye mund të shpresojmë se takimet e mëvonshme do të jenë më të frytshme. Pikërisht në atë frymë i bëj me durim vizitat e fundit dhe i hedh në letër vëzhgimet e mia... ndërkohë që pres momentin kur do të më lejojnë të largohem.

lamtumirë

Pas një vizite me shumë negociata, Mbreti Luigji XIV i tha lamtumirë delegacionit siamez më 14 janar 1687. Sidoqoftë, vizita në Versajë doli të ishte një dështim, sepse mbreti Phra Naraï u rrëzua në vitin 1688 nga një prej këshilltarëve të tij, Phra Phetracha, i cili, me mbështetjen e gjykatës dhe klerit, e mbylli vendin ndaj të gjitha ndikimeve të huaja - përveç atë të Holandës!

më në fund

Ju mund ta lexoni dhe admironi të gjithë rrëfimin në anglisht, të kompletuar me fotot e gdhendjeve të bukura të bëra nga vizita siameze, në këtë link: en.chateauversailles.fr/

Tani i kam dërguar një mesazh ambasadës franceze në Bangkok duke sugjeruar që pjesa e ekspozitës që ka të bëjë me ambasadorin e Siamit të prezantohet në Bangkok. Fatkeqësisht, ende nuk kam marrë përgjigje për këtë.