O a'u o Lao ae a la?!
O le mea moni o tagata mai le Isan e masani ona oʻo i le le fiafia ma le faʻailoga tagata e le gata i tagata masani ae e aʻafia ai foi monike. I se tala i le Isaan Record, o se monike muamua, Polofesa Tee Anmai (ธีร์ อันมัย, Thie An-mai) talanoa e uiga i ona lava aafiaga. O lana tala lea.
I le luasefulu tausaga talu ai sa ou i ai i luga o se pasi tumutumu, o le itula e faanatinati ma ua toe foi mai tagata mai galuega po o le aoga. I o’u autafa sa tutu ai se vaega o tamaiti aoga e 4-5. Na ou leiloa i loʻu mafaufau ma ou te leʻi ano atu ia i latou, seia oo ina faafuasei ona ou faalogoina a latou upu:
“Malo, le moa a le faifaatoaga” (ไอ้ … แม่งเสี่ยวว่ะ)
“Ioe, oka se teuga fa’atauva’a a le atunu’u”
“E matua tuai lava Lao, haha” (แม่งลาวมาก 555)
Sa ou tilotilo atu ia i latou ma alaga atu "O aʻu o Lao ae o le a?!" (ลาวแล้วไงวะ!?!). Sa latou malo ma ua mou atu le ataata mai o latou foliga. Na latou mou atu i isi pasese ma solomuli i le isi itu o le pasi. Sa matua filemu lava le pasi e aunoa ma le talanoa a nei talavou, ae na i lo lena sa ou faalogoina o latou leo o siuleo leotele ma leotele i lo’u ulu. Sa ou faanoanoa ai.
Sa ou toe mafaufau i tua i le taimi, i le tolusefulu tausaga na muamua atu, a o avea au ma se tama faifaatoaga faatauvaa, sa tuuina mai ai ia te au le avanoa e faaauau ai aoaoga pe a uma le aoga tulagalua. O lenei fa'afetai i se polokalame a'oa'oga mo tagata fou. Ina ua mavae le tolu tausaga na ou faamaeaina ai lenei aoaoga i le malumalu o Wat Pho Pruksaram i le itumalo o Surin ma sa ou iloaina afai ou te manao e faamaea se aoga maualuga ma aoga iunivesite, e tatau ona ou faia i le ofu moli. Na ou alu i Bangkok ma suʻe se suʻega ulufale i le Maha Chulalongkorn Rajavidyalaya Iunivesite o le Mahathat Yuwarararangsarit Temple, e lata ane i le Grand Palace i Bangkok.
O le mea na sili atu ona faigata nai lo le suʻega o le sailia lea o se malumalu i Bangkok. O aʻu o se tagata fou e leʻi maeʻa lana suʻega 3rd level Pali, ma e sili atu nai lo lena, o aʻu o se Isan novice. O le mea lena na matua faigata uma ai.
“O se tagata fou Lao, hmm?” o le tali a le tele o monike ma abbots i Bangkok i "kaloti moli" mai le itu i matu sasaʻe e pei o aʻu. Sa tutusa ma le teena o le ulu atu i le malumalu. E tusa lava pe ua uma ona ou mauaina se taunuuga lelei o le suega, sa le mafai ona ou mauaina se malumalu ou te auai.
O upu "Lao novice" e sau mai gutu o faifeau Bangkokian o se tali le iloa, otometi lava e oo atu i le faailoga tagata. Afai na e fesili mai ia te aʻu po o a ni oʻu lagona i lena taimi, na pau lava le mea ou te mafaufau i ai "Ioe, o aʻu o Lao ma o le a?".
I le tolu tausaga o la’u aoga maualuga, e leai ma se malumalu e tasi na talia a’u i totonu. O le mea e lelei ai, sa i ai se monike i Wat Makkasan na ia faʻatagaina aʻu ou te nofo i le faapaologa o le fale o lana monike (กุฏิ, kòe-tìe). Sa ou moe, suʻesuʻe, ma fai aʻu meaaʻoga i le la, timu, ma le matagi. O nisi taimi e sau ai lo’u tama e asiasi mai, ou te pepelo ia te ia ma faapea atu ou te nofo faatasi i le potu lenei ma lenei monike ae na o le moe lava i fafo pe a le o i ai lena monike. Ina ua sili atu i le sefulu tausaga mulimuli ane, ina ua ou maua se galuega, na faatoʻā aʻoaʻoina ai e loʻu tamā le upu moni. Ona ia faapea mai lea, “Lo’u tama e, oka se taimi leaga na oo ia te oe.”
Ua na o le lalolagi faalelalolagi, ae faapea foi le lalolagi faalelotu lea e vaai maualalo ai tagata mai Isan. I loʻu taimi o se tagata fou, sa masani ona ou faalogo i isi tamaiti aʻoga o fai mai o le a matua faigata lava mo se monike Isaan ona pasi le tulaga lona iva (maualuga) o le suʻega Pali. Na latou fai mai foi e le mafai e se monike mai le itu i sasae ona avea ma Peteriaka Sili. O le mataupu a Phra Phimonlatham, o se monike iloga Khon Kaen na pueina ma faafalepuipuiina i le XNUMXs ona o ni manatu faa-Komunisi, na taʻua o se faataitaiga.
Na o ni nai aso talu ai, na auina mai ai e se uo mai Khon Kaen ni kilipi leo mai le Clubhouse social media app. I totonu, na matuā faalumaina ai tagata Isaan i le taufaifai ma le inosia. Na ou taumafai e faafilemu laʻu uo i le fai atu o se vaega lenei o le Faʻatonu Faʻamatalaga Faʻamatalaga (IO), ae o le mea moni na sili atu loʻu iloa. Leai, o se fa'aaliga o le 'ino'ino loloto mo le Thai, o lo'o fiafia e va'ai maualalo i isi ma fa'ailoga tagata ia i latou.
Vaai i tusi aoga o aso nei. O ai se uo a lo tatou atunuu? O i latou uma o fili… Tatou te ili ma le mitamita la tatou lava pu ma faaleagaina ai le igoa o isi. Tala o le siosiomia ma osofa'ia lo tatou atunuu i le talafaasolopito atoa, o se tala o le tiga ma le tiga, e tumu i osofaiga ma fasiotiga tagata nai lo tuaoi lelei. Na faʻafefea ona susunuina e le Burmese Ayutthaya, faʻafefea ona tau Thao Suranari (ย่าโม, Yâa Moo, tinamatua Moo) faasaga i Lao mai Vientiane. Ae o tusi o talafaasolopito e tau le taʻua ai o le Emerald Buddha i le Maota Tele na gaoia moni mai Laos ina ua uma ona susunuina e Thais le malumalu lea na tu ai le faatagata.
Fa'aitulagi, e fa'ailoga tagata Taialani i ona tuaoi. E fa'atauva'a i ona tuaoi e pei o se tama'i fa'ato'aga i le vai o Mekong. E oʻo lava i totonu o Taialani, o le atunuʻu e masani lava o se faʻatoʻaga. O le atunuu na fausia e le au faipule mai Bangkok na latou faatoilaloina taʻitaʻi o le itumalo ma pulea lo latou malosi. Ua sili atu i le selau tausaga o latou fiafia i le faia o faiga malo. Latou te fa'atupu fa'amalosi o latou fa'asinomaga i isi, fa'atino le pule fa'ale-aganu'u ma fa'atauva'a tu ma aga fa'alotoifale. E leai so latou avanoa mo le eseesega ma le fetuunai. O le mafuaaga lena tatou te faatautala ai le mamalu faaletagata o isi ma soli ai lo latou mamalu faaletagata.
E i ai le le mafaufau i soo se mea, i le tulaga o le setete (e le gata i le faalelalolagi ma le lotu) faapea foi i le tulaga lautele. O le "Thainess" o le faafitauli lea. E ese mai i lena, o lena sauniga le lelei ma le faavalevalea o le Clubhouse e le mafai lava ona tupu.
Afai la e ta'u mai e se tasi a'u o le "Tailani leaga", e tatau la ona ou toe iloilo a'u lava.
Punaoa: o se faaliliuga faapuupuu o
- https://theisaanrecord.co/2021/11/21/im-lao-so-what-english-version/
- https://theisaanrecord.co/2021/11/11/im-lao-so-what/
Ua lelei:
- https://www.thailandblog.nl/achtergrond/isaaners-zijn-geen-thai-wie-mag-zich-thai-noemen-het-uitwissen-van-de-plaatselijke-identiteit/
- https://www.thailandblog.nl/achtergrond/echos-uit-het-verleden-luang-wichit-wathakan-en-het-creeren-van-de-thaise-identiteit/
- https://www.thailandblog.nl/achtergrond/phra-phimonlatham-onafhankelijke-democratische-en-rebelse-monnik/
Manaia le tala Rob,
O loʻu toʻalua o Isaan ua taʻua foi o se Isaan mataga e le aufaigaluega malaevaalele i le malaevaalele i bangkok.
O le fa'ailoga tagata i le pa'u uliuli e taatele i Taialani.
O le mea lea o le kulimi paʻu paʻepaʻe.
Fa'ailoga tagata e fa'atatau i le amataga o le eria, o le North East po'o le Deep South o se mea fo'i.
O le fa'ailoga tagata i le 'oa, tupu'aga ma le 'oloa o se tulaga masani.
Ua tumu le atunuu i feteenaiga.
Ae ui i lea, e tumau pea Taialani o se atunuu matagofie, aemaise lava pe afai e te le loloto i ai. ;-)
Sa tatau ona ou ata i lau faamatalaga mulimuli, Mr Pig. O fea la.
Sa ou faitau i se tasi taimi i le tala i se fomai e fai si lanu uliuli mai Isan ma se faaleoga e pei ona ia tusia. Sa faailoga tagata foi o ia.
Ae o le itu e sili ona leaga o tatou farangs malamalama ua tuua i tua. 🙂
Ioe, e matua lelei lava Thailand i lena mea! Le fa'aleagaina sili i lalo ifo o le iila. O le fete'ena'iga lea e susulu ai?!
Ian,
O se tasi o aafiaga o le a le galo ia te au o loʻu nofo umi i se faletalimalo taugata i se tasi o taulaga o Bangkok.
Sa ou nofo ai iina mo ni nai masina mo le galuega.
Na ou alu i ai i po uma e 'ai i le potu 'ai matagofie ma o le pili na alu saʻo i le pule.
I se tasi o afiafi, e pei o afiafi uma, na tofia ai aʻu i se laulau manaia ma sa ou vaai i se aiga Thai e foliga mai e tamaoaiga tele o loʻo aai ma le tusa ma le 10 tagata.
O le tina matua sa matagofie ona laei ma teuga.
O le mea na ou ofo ai o le tamaititi i le nofoa o le tamaititi ma le teine tausimai.
O le leoleo o le tusa o le 12-14 tausaga le matua na vave ona tu ese ona o lona lanu paʻepaʻe paʻu, lea na tulaga ese i le kamupani a le kamupani Thai sili ona paʻepaʻe.
Sa tatau ona ia uuina le pepe ma fafaga, a o fiafia le pati.
Ou te le iloa pe mafai ona e vaai i ai, ae e pei lava o ata o loʻo i luga o le matou faiaoga auro. Sa na o se pologa, e i lalo ifo foi o tausaga, o le na faatagaina e alu i lona aiga faatasi i le tausaga mo le nofo fua ma meaai ma maua se totogi tele o nai selau baht i le masina.
E mautinoa lava sa i ai iina le mea iila ma sa i ai ia te au le vevesi.
Ou te matua tiga lava i le faitauina o lenei laina.
“Ae ui i lea, o Thailand, e tumau pea le matagofie o le atunuu, aemaise lava pe afai e te le tilotilo i ai”
E pei e tatau ona ou ma i la'u filifiliga i le lumanai
E le tatau ona e ma i lau filifiliga i le lumanai. E toatele, e aofia ai ma a'u, ua faia lenei filifiliga. E tele mea sese i soʻo se mea ma aemaise lava i Taialani e matua moni ma leai se eseesega.
Ae paga lea, o le faailoga tagata e tupu i le lalolagi atoa, e aofia ai Thailand.
Pau lava le mea e mafai ona tatou faia o le teenaina
Ma o fea e te oo i ai, filifili maaleale pe leai ni itu (mo le faailoga tagata).
Manaia le tala Rob V,
Faamanatu mai ia te au se mea na tupu i le sefulu tausaga talu ai. Ua leiloa e lo'u toalua lana pepa e iloagofie ai Thai ma o le a talosaga mo se pepa fou i le isi a matou asiasiga faaleaiga. E ui ina sa nofo o ia i Peleseuma mo le tele o tausaga, ae sa lesitala pea o ia ma lana tama i Bangkok ma sa tatau ona faia iina.
Na taʻu atu ia te ia i le maota o le taulaga e tatau ona ia faamaonia o ia o se Thai. E lei i ai se pepa fanau (ua leva ona avea ma faafitauli i le ma faaipoipoga), ae ua faaauupegaina i lona tusifolau Thai, le ma pepa faaipoipo, se kopi o le pepa e iloagofie ai, o le galuega a lana tama tama, pepa fanau o lana tama ma lona afafine (lea sa i ai. o lo'o iai fo'i) sa faia se talosaga fou.
Na tilotilo le ofisa i pepa ae e leʻi manaʻo e tuʻuina atu se kata fou ona o loʻo i ai masalosaloga. O le mea moni sa ia te ia se tusifolau Thai e le o lava foi se faamaoniga mo ia. Na aliali mai i le taimi o lologa tetele o le 2011, e toʻaitiiti Thais na lipotia a latou pepa faʻamaonia ua leiloloa, aʻo latou faʻatau moni atu i tagata malaga mai fafo mai atunuu tuaoi. Ae o le tele lava - na ia faaopoopo mai - ona e foliga mai o ia o se 'Khmer' ae le o se Thai.
O loʻu toʻalua e mama Thai (leai se toto fefiloi) ae tele lava Isan. I totonu o se minute sa i luga o le potu faatalitali atoa ona o le masalosalo o ia o Khmer sa matua leaga lava e ia. Na mou atu le auauna ma ina ua mavae ni nai minute na aliali mai ai se tagata sa vaaia le toe faalogo i le tala atoa, ma su’e pepa ma toe mou atu. Ona sau ai lea o se leoleo fou ma faia se faatoesega toetoe lava a le lagona ona o amioga a lana uo matua, ma i le sefululima minute mulimuli ane na ia maua ai lana ID fou.
Ou te fiafia e faalogo i tala eseese, suamalie, oona ma oona, mai ituaiga uma o tagata mai se atunuu e sili ona pele ia te au. O le tasi lenei na tulaga ese ia te aʻu ma o le mea lea o lenei faaliliuga. O le Isaan Record ua i ai se aoga faaopoopo mo au ma talaaga latou te aofia ai.
Fa'ailoga tagata ma sauaga fa'apena e masani lava ona tupu i so'o se mea, o lea e taua ai le fa'alogo i ia mea na tupu ma maua ai se ata sili atu, ma'oti o nei mea sese. Ona fa'amoemoe lea e mafai ona e tali lelei atu i lenei mea i le lumana'i. E faigata mo tagata ona maasiasi i nei mea uma pe faʻalatalata ese mai ai. O le a avea lena ma se galuega e le mafai ma o lea e faavalevalea ai. Ae o le mea e mafai e se tasi ona fai o le iloa lea poʻo fea e mafai ona tupu ai mea sese ma faʻamoemoe e aua neʻi faia na mea sese pe faʻaitiitia ai na mea sese ma atonu e te faia se gaioiga pe a e vaʻaia e oe lava ia ituaiga faʻaleagaina. E amata i le iloa, malamalama ma o le mafuaaga lena e taua ai le faalogo i isi ma o latou aafiaga. Ona tusi mai lea o au lava lesona mai lena mea.
E tautala mo sina taimi i le taimi nei.
E masani ona mitamita le au failauga Isan i le suia i la latou lava gagana i Bangkok i le taimi lava e maua ai le avanoa. I taimi faapea ou te lagona le faailoga tagata ma fesili pe mafai ona latou maua le faaaloalo e tautala ai i le gagana Thai ina ia mafai ai ona ou aoaoina ma malamalama i se mea. O ia amioga fa'afefete e le fesoasoani i le femalamalamaa'i, aemaise lava pe a le mafai e se tasi ona tautala Thai i le malamalama ona o le leai o se faaleoga sa'o. Masalo o le le mautonu o le mafuaaga sili lea o le faatumauina o lenei mea moni.
Ole auala faʻapitoa ole olaga e le taʻitaʻia ai le tele o mea tutusa poʻo le malamalama ma pe mai tagata e mafai ona ola i le vaomatua o Bangkok ma e masani ona sau mai Isan lava ia.
O le mea na ou fiafia i ai, o le tusitala na ia taʻua o ia o "pepe kāloti" (บเบบี้แครอต), pepe kāloti. Ua ou vaai i monike i lea mea ma lea mea e ta'ua i latou o karoti. E malie, sa'o?