Začasna ustava: hunta drži prst v pito
Bangkok Post hecht nogal grote waarde aan de voorlopige grondwet, die gisteren de goedkeuring van de koning heeft gekregen. De halve voorpagina wordt in beslag genomen door een foto met coupleider Prayuth Chan-ocha op bezoek bij de vorst en en het bijbehorende artikel beslaat bijna de gehele voorpagina.
Als belangrijkste nieuws meldt de krant dat de grondwet een bepaling bevat, die de National Council for Peace and Order (NCPO, junta) speciale bevoegdheden geeft voor ‘uncontrollable situations’. In gewoon Nederlands: de junta houdt een stevige vinger in de pap, ook nadat een interim-kabinet is aangetreden.
Tweede niet onbelangrijke nieuwsfeit: De NCPO en al degenen die in zijn opdracht na de coup van 22 mei bevelen hebben uitgevoerd, krijgen bij voorbaat amnestie. Een zelfde voorziening bevat trouwens ook de grondwet van 2007, die na de coup van september 2006 in werking trad en door de huidige coupplegers buiten werking is gesteld. Wijzigingen van de voorlopige grondwet hebben de gezamenlijke goedkeuring nodig van NCPO en het interim-kabinet.
Een lid van het panel dat de voorlopige grondwet heeft opgesteld, zegt dat deze bepaling zonder precedent is. Hij houdt er rekening mee ze op verzet zal stuiten. De grondwet geeft de NCPO-leider de bevoegdheid om te besluiten of de definitieve grondwet in een referendum aan de bevolking wordt voorgelegd. De NCPO-leider mag ook de commissie die de definitieve grondwet schrijft, ontbinden en een nieuwe commissie benoemen.
De grondwet voorziet in de vorming van een wetgevende assemblee (NLA, 220 leden), een hervormingsraad (maximaal 250 leden), een interim-kabinet (maximaal 35 leden) en een commissie (36 leden) die de nieuwe (definitieve) grondwet gaat schrijven.
Coupleider Prayuth nam gistermiddag in het Klai Kangwon paleis in Hua Hin, het huidige verblijf van de koning en de koningin, de getekende grondwet in ontvangst. Eveneens gisteren stond de grondwet in de Kraljevski list, waardoor hij nu van kracht is.
De NLA wordt over een maand gevormd, het interim-kabinet in september en de hervormingsraad in oktober. Of Prayuth, die in september als legerleider afzwaait, ambities heeft om premier te worden, is niet bekend. Daarover wordt slechts druk gespeculeerd. Volgens de voorlopige grondwet draagt de president van de NLA de nieuwe premier voor. Nadat de NLA zijn keuze heeft bevestigd, wordt de nieuwe premier door de koning benoemd.
Eenmaal gevormd krijgt de NLA het druk. De afdeling juridische zaken van de junta heeft 400 zaken aangedragen waarover de NLA een besluit moet nemen.
De junta heeft er 12 uitgelicht die urgent zijn. Die betreffen bescherming van de monarch en de koninklijke familie, bescherming van de privacy en hervormingen op het gebied van grondbezit voor agrarische doeleinden. Van die 400 zijn 138 al goedgekeurd door de regering Yingluck, maar het toenmalige parlement kreeg geen gelegenheid ze te behandelen omdat het op 9 december werd ontbonden.
(Vir: bangkok mail, 23. julij 2014)