कसरी Vader गर्व गर्न
Voronai Vanijak द्वारा
राजा भूमिबोल अदुल्यादेजको ७० वर्षको शासनकालको अन्तिम पाना बिहीबार साँझ पल्टिएको थियो, जब उनले प्रभावशाली दाहसंस्कारका साथ अन्तिम विदा पाएका थिए । स्वर्गीय राजाका प्रशंसक र आलोचकहरू थिए, तर एउटा कुरा निश्चित छ: थाई राष्ट्रमा उनको प्रभाव यस्तो थियो कि हाम्रो राष्ट्रिय पहिचान उहाँसँग जोडिएको छ।
उहाँलाई "राष्ट्रपिता" भनिन्थ्यो। हामी विश्वास गर्छौं कि यो देश, थाइल्याण्ड, पिताको हो र हामी जनता, उहाँका सन्तान हौं। थाइल्याण्ड एक बहुजातीय र बहुसांस्कृतिक देश हो जुन पूर्व राज्य र सल्तनतको प्याचवर्क हो। हामीलाई सिकाइएको थियो कि यो स्वर्गीय राजाको लागि हाम्रो पूजा हो जसले हाम्रो सामूहिक पहिचानलाई एक, अविभाज्य मानिसहरूको रूपमा चिन्ह लगाउँदछ। यद्यपि पछिल्ला दशकहरूमा भएको राजनीतिक अशान्तिले त्यो एकता कत्ति कमजोर थियो भनेर देखाएको छ।
राष्ट्रले उनको जीवन मनाउने र उनको निधनमा शोक मनाउने क्रममा, हामीले भविष्यलाई हेर्नुपर्छ। त्यसको लागि हामी हुर्कनु पर्छ र बच्चा हुन छोड्नु आवश्यक छ।
किनकी हामी कति बालिश थियौ ।
गैरजिम्मेवार र बिग्रेका बच्चाहरू जस्तै, हामीले बाटो नभेट्दा हिंसक भयौं। विचारको भिन्नताले क्रोध, धम्की, सेन्सरशिप, निर्वासन र दण्डको बाउट्स ल्यायो। घाटाले शासन भङ्ग, आगजनी र विनाश निम्त्यायो। हामीले स्वतन्त्रता, लोकतन्त्र र विधिको शासनमा विश्वास गुमाएको हुनाले विद्रोहलाई स्वागत गरियो।
हामी हुर्किनुपर्छ । यसको एउटा विशेषता यो हो कि हामी हाम्रो सामान्य ज्ञान र करुणा प्रयोग गरेर भिन्नता र विरोधी दृष्टिकोणहरू सामना गर्न सक्छौं।
असल बच्चाहरूले आफ्नो बुबाको बुद्धिबाट सिक्छन्; वयस्कहरू यसबाट बाँच्छन्। हामीले डिसेम्बर 4, 2004 मा उच्चारण गरेको स्वर्गीय राजाका शब्दहरू अनुसार बाँच्न सिक्नुपर्छ:
"यदि तिमी भन्छौ राजाको आलोचना गर्न सकिदैन तब तिमी भन्छौ राजा मान्छे होइन। यदि कसैले राजा गलत हो भनेर सुझाव दिन्छ भने, म सुन्न चाहन्छु। यदि होइन भने, हामीसँग समस्या छ। राजाको आलोचना गर्न मिल्दैन भनेर जिद्दी गर्छौं भने समस्या छ।'
1908 देखि, lèse-majeste कानून, दण्ड संहिताको धारा 112 ले राजा, रानी, युवराज वा राजकुमारलाई आरोप लगाउन, अपमान गर्न वा धम्की दिन निषेध गरेको छ। त्यसपछि, प्रत्येक बिन्दु उल्लङ्घनमा तीन अनुमति पन्ध्र वर्षको जरिवाना। यो कानून राजतन्त्रको संस्थाको पवित्रताको रक्षा गर्ने उद्देश्यले गरिएको छ।
वोरनाई वानिजाकायसको सट्टा, लेसे-मजेस्टे कानूनलाई असन्तुष्ट र आम नागरिकहरूलाई डराउने, मौन पार्न र जेल हाल्ने राजनीतिक उपकरणको रूपमा दुरुपयोग गरियो। कानुनको दुरुपयोग गर्नेहरू अविश्वास र आशंकाको वातावरणका कारण फरार हुन्छन्।
आरोप-प्रत्यारोप, अपमान र धम्कीलाई छाडेर, स्वर्गीय राजा वा राजतन्त्रको कसैले आलोचना गरेको सोच्दा पनि हामी रिसाउँछौं। यति क्रोधित छ कि हामी कसैलाई पन्ध्र वर्ष वा त्यो भन्दा बढीको लागि बन्द गर्नु ठीक छ भन्ने लाग्छ। यति क्रोधित छ कि हामी लोकतन्त्र भन्दा तानाशाहीलाई प्राथमिकता दिन्छौं।
जे भए पनि, कानून कानून हो र जिम्मेवार नागरिकको रूपमा हामीले त्यस कानूनलाई सम्मान गर्नुपर्छ, हामी असहमत भए पनि। तर यसको मतलब यो होइन कि हामी त्यो कानूनसँग असहमत हुन सक्दैनौं, यसलाई अस्वीकार गर्न र त्यो कानून परिवर्तन गर्न काम गर्न सक्दैनौं।
थाइल्याण्ड अहिले डरले शासन गरेको राष्ट्र हो। हामी धेरै सजायको डरले बोल्ने, लेख्ने, पोस्ट गर्ने, छलफल गर्ने, बहस गर्ने, सामाजिक सञ्जालमा बोक्सीको शिकार हुने, वा जेलमा बर्बाद हुने हिम्मत गर्दैनौं।
गत वर्ष स्वर्गीय राजाको जीवनी मनाउने क्रममा हामीले उहाँका धेरै भनाइ र भाषणहरू पढ्यौं। सबैले आफ्नो चरित्र देखाए: उहाँ एक बुद्धिमान मानिस, दयालु मानिस, घृणा वा बदला बिना। उहाँ हामीलाई एकता गर्न बाँच्नुभयो र हामीलाई विभाजित गर्न होइन। उहाँका आफ्नै शब्दहरूमा, उहाँ हामीलाई आलोचनात्मक बन्न चाहनुहुन्थ्यो र डर र चिन्ताले ढाक्नु हुँदैन। त्यसोभए हामी किन उहाँको उदाहरण पछ्याउँदैनौं?
आफ्नो राजनीतिक वा मौद्रिक लाभको लागि कानूनको दुरुपयोग गर्ने मानिसहरू सधैं हुनेछन्। आफ्नो स्वार्थका लागि अरुको सोचलाई भ्रष्ट गर्ने मान्छे । आफ्नै गोजी भर्नका लागि जग्गा चोर्नेहरू पनि । र सत्ता हडप्न मानव अधिकार र स्वतन्त्रतालाई कुल्चिनेहरू।
तिनीहरूले मात्र त्यसो गर्न सक्छन् किनभने हामी, गैरजिम्मेवार बच्चाहरूको रूपमा, छेउमा रहन्छौं। हामी डरले मौन छौं। कहिलेकाहीँ हामी तिनीहरूको प्रशंसा गर्छौं किनभने विभाजनले हाम्रो निर्णयलाई अन्धा बनाउँछ। लेसे-मजेस्टे कानूनको दुरुपयोग। जेल कोठरी। निष्कासन र सेन्सरशिप। घृणा, क्रोध र बोक्सीको शिकार। राष्ट्रपिताको सम्मान यसरी गर्नु हुँदैन ।
हामीले विगतबाट पाठ सिकेर भविष्य आफैं निर्माण गर्नुपर्छ । हामी अहिले डर र शंकाको अवस्थामा बाँचिरहेका छौं; भोलि हामीले खुला र स्वतन्त्र समुदाय निर्माण गर्नुपर्छ। भविष्यको लागि यो महत्त्वपूर्ण छ कि हामी आफैं मात्र हुर्कनु हुँदैन, हामीले आफ्ना छोराछोरीको लागि पनि राम्रो जीवन चाहनुपर्छ।
राजा भूमिबोल अदुल्यादेजको विरासतलाई यसरी नै सम्मान गर्नुपर्छ ।
सम्पादक खाओसोदको टिप्पणी: "हामी वोरनाई वानिजाकालाई नियमित स्तम्भकारको रूपमा स्वागत गर्न पाउँदा धेरै खुसी छौं। उहाँ अहिले GQ म्यागजिन थाइल्याण्डको मुख्य सम्पादक हुनुहुन्छ र बैंकक पोस्टमा राजनीतिक र सांस्कृतिक मामिलाहरूमा प्रसिद्ध साप्ताहिक स्तम्भकार हुनुहुन्थ्यो।
स्रोत: Khaosod English www।
अनुवाद: Tino Kuis
कस्तो ताजा हावाको सास! थाई मानकहरूको लागि विस्फोटक टुक्रा ...
साँच्चै ताजा हावाको सास ... र सायद विस्फोटक। अब वोरनाई रातो शर्ट होइन त्यसैले सायद यो धेरै खराब छैन।
तर ती 'थाई अवधारणाहरू' के हुन्? मलाई शंका छ कि यी थाई समाजको धेरै सानो भागको 'अवधारणा' हुन्, सुविधाको लागि यसलाई 'शासक अभिजात वर्ग' भनौं। त्यसैले यसलाई 'अभिजात वर्गको अवधारणा' भन्नुहोस्। मलाई लाग्छ कि थाई जनसंख्याको ठूलो बहुमत वोरनाईको सोचसँग सहमत छ।
ठूलो टुक्रा जुन मैले चिनेका धेरै थाई व्यक्तिहरू सहमत हुन सक्छन्, यद्यपि त्यहाँ धेरै छन् जसले यसलाई ठूलो स्वरमा भन्न सक्दैनन्। विशेष गरी अहिले त्यो मिलनसार जनरलसँग छैन।
सुलक, अरूको बीचमा, यी आरोपहरूको बारेमा कुरा गर्न सक्नुहुन्छ, यसको लागि भर्खरका टुक्राहरू हेर्नुहोस्, तर मिशेल मासको छोटो वस्तु (15 देखि 18 मिनेट पछि):
https://nos.nl/uitzending/28589-nos-journaal.html
गत सोमबार मेरो फेसबुक पेजमा मलाई एउटै शब्दमा र अंग्रेजीमा धेरै छोटो कथामा व्यक्त गरे। र अहिलेसम्म थाईबाट धेरै कम टिप्पणीहरू, यद्यपि मेरा थाई FB साथीहरू सबै अंग्रेजी बोल्छन्।
क्रिस,
मैले FB मा तपाईंको छोटो कथा पढेको छु, एउटा उत्कृष्ट कथा जसमा म पूर्ण रूपमा सहमत छु। "यदि तिमी भ्रष्ट छौ भने राजालाई माया गर्छौ नभन !" यो भ्रष्टाचारको बारेमा मात्र थियो, एक महत्त्वपूर्ण विषय।
यो लेसे-मजेस्टे कानून र विभाजनकारीताको बारेमा थिएन, र यो वोरनाइको कथा मुख्य रूपमा हो। यसले सायद तपाईंको थाई FB साथीहरूबाट थप टिप्पणीहरू प्राप्त गरेको हुन सक्छ।
स्वर्गीय राजा भूमिबोलले सन् २००४ मा आफूले स्वीकार गरेको र आलोचनालाई आवश्यक ठानेको बताए ।
तर तपाईले वोरनाईको कथा पनि पोस्ट गर्नुभएको देख्छु। त्यसका लागि धन्यबाद !!