ការរិះគន់ជាលក្ខណៈក្រាហ្វិកនៃឥស្សរជនរាជវង្សនៅប្រទេសថៃឆ្នាំ 1920-1930 ដែលប្រឈមនឹងការមើលឃើញ
នៅទីនេះខ្ញុំបង្ហាញរូបថ្លុកចំនួនប្រាំមួយជាមួយនឹងការពន្យល់ដែលបានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះអភិជនរាជវង្សនៅទីក្រុងបាងកកកាលពីមួយរយឆ្នាំមុន។
កំណើនអ្នកអាននៅទីក្រុងបាងកកពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1920 បានជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុងស្រុក។ នេះត្រូវបានអមដោយការលេចឡើងនៃកាសែត និងទស្សនាវដ្ដីដ៏ពេញនិយមមួយចំនួន ដែលបានក្លាយជាវេទិកាសម្រាប់ការជជែក និងពិភាក្សាជាសាធារណៈ។ ទស្សនាវដ្ដីខ្លះមានការផ្សាយពី ៣ ទៅ ៤ ០០០ ច្រើនសម្រាប់ពេលនោះ។ អំណាច និងឯកសិទ្ធិត្រូវបានគេពិនិត្យមើល និងរិះគន់ពីពលរដ្ឋដែលចង់ចូលរួមក្នុងជីវិតសាធារណៈរបស់ជាតិ។ របបរាជានិយមដាច់ខាត និងឯកសិទ្ធិរាជានិយមត្រូវបានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំង។ ឥស្សរជនត្រូវបានគេបង្ហាញថាក្ស័យធនខាងសីលធម៌ ចាប់អារម្មណ៍តែលើខ្លួនគេ និងខាងផ្លូវភេទ និងលុយ។ ពេលខ្លះទស្សនាវដ្ដីត្រូវបានហាមប្រាម ប៉ុន្តែមិនយូរប៉ុន្មាន ពួកគេបានចេញម្តងទៀត។
ការគោរព និងការគោរព ដែលជារឿយៗនិយាយថាបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងមនសិការរបស់ជនជាតិថៃ ហៅថា Thainess ជារឿយៗត្រូវបានអវត្តមានទាំងស្រុងពីកាសែត និងទស្សនាវដ្ដីក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1920 ដល់ឆ្នាំ 1930។ ផ្ទុយទៅវិញ រូបថ្លុកដែលមិនគោរព និងមើលងាយ (និងរឿង) គឺជារឿងធម្មតានៅក្នុងសម័យនោះ។ ស្តេចក៏មិនបានរួចជីវិតដែរ។
ទាំងអស់នេះនឹងនាំទៅដល់បដិវត្តន៍ខែមិថុនា ឆ្នាំ 1932 ដែលបានបំប្លែងរបបរាជាធិបតេយ្យផ្តាច់ការទៅជារដ្ឋធម្មនុញ្ញមួយ។ បដិវត្តន៍នេះត្រូវបានគាំទ្រយ៉ាងទូលំទូលាយ និងត្រូវបានជំទាស់ដោយតែក្រុមរាជានិយមមួយក្រុមប៉ុណ្ណោះ។
Barmé ផ្តល់រូបថ្លុកចំនួន 27 នៅក្នុងជំពូក 'Visually Challenged' នៅក្នុងសៀវភៅរបស់គាត់ 'Man, Woman, Bangkok' ហើយខ្ញុំរៀបរាប់អំពី 6 ខាងក្រោម។ ឯរឿងផ្សេងទៀតគឺមានភាពស្មើគ្នា និងច្បាស់លាស់។
លើកក្រោយនៅលើ 'សំណួរពហុពន្ធភាព' ការពិភាក្សាលើបញ្ហានេះភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទមិនស្មើគ្នារវាងបុរស និងស្ត្រី ជាមួយនឹងជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិជាទូទៅ។
យើងឃើញយក្សរបស់មនុស្សម្នាក់ច្បាស់ណាស់។ ផូ៖ យ៉ៃ (ព្រះអម្ចាស់ជា 'បុរសដ៏អស្ចារ្យ') ដែលជាលេខ ផូ៖ ណយ (អ្នកក្រោមបង្គាប់តាមព្យញ្ជនៈ 'មនុស្សតិចតួច') នៅក្នុងដៃរបស់គាត់ និងនៅលើស្មារបស់គាត់ ខណៈពេលដែលអ្នកផ្សេងទៀតលិទ្ធជើង និងស្បែកជើងរបស់គាត់។
រូបថ្លុកមានន័យថា មានផ្លូវតែមួយគត់សម្រាប់មនុស្សសាមញ្ញដើម្បីឈានទៅមុខ៖ បន្លឺឡើងដោយឥតអៀនខ្មាស និងធ្វើឱ្យចៅហ្វាយនាយរបស់អ្នក។
បុរសធាត់ខ្លីម្នាក់ក្នុងឯកសណ្ឋានផ្លូវការកាន់បាវដែលមានសញ្ញាថា «លុយ» ខណៈហោប៉ៅរបស់គាត់មានក្រដាសប្រាក់ច្រើនលើសលប់។ គាត់និយាយថា៖ «ស្ងប់ស្ងាត់ អ្វីៗនឹងល្អ»។ បុរសនោះមានរូបរាងស្រដៀងនឹងព្រះបាទរាមាទី ៦ ។
សារៈ លុយជារង្វាស់នៃអ្វីៗទាំងអស់ ជាប្រភពនៃសុភមង្គល និងសន្តិភាព និងផ្លូវនៃភាពស្មោះត្រង់សម្រាប់អ្នកគ្រប់គ្រងដាច់ខាត។
រូបថ្លុកឆ្នាំ 1926 នេះមានចំណងជើងថា 'ទម្លាប់វាររបស់យើង' ។ សុភាពបុរសជនជាតិសៀមម្នាក់អង្គុយនៅតុជាមួយបុរសបស្ចិមប្រទេស។ បុរសខាងលិចចង្អុលទៅអ្នកបម្រើដែលវារនៅចន្លោះឆ្កែមួយចំនួន ហើយនិយាយថា "អ្នកទាំងនេះមិនមែនជាជនរួមជាតិរបស់អ្នកទេ?" បុរសសៀមនិយាយថា "បាទមែន តែគេក្រជាងខ្ញុំទៅទៀត!"
មន្ត្រីមួយចំនួនក្រាបចុះ ហើយឈោងយកកាបូបមួយចំនួនដែលសម្គាល់ថា «លុយរដ្ឋ»។
វាសរសេរថា៖ 'ដោយមាត់របស់អ្នកអ្នកប្រកាសថាអ្នកស្រឡាញ់ប្រទេសជាតិ, ប៉ុន្តែអ្វីដែលមារដៃរបស់អ្នកធ្វើ?
នៅទីនេះប៉ូលីស (?) លួចផ្លូវរបស់គាត់ឆ្លងកាត់ព្រៃដើរក្នុងវាលភក់។ គុម្ពោតអានពីឆ្វេងទៅស្តាំ៖ ល្បែងអាភៀន ពេស្យាចារ និងលុយក្លែងក្លាយ។
ស្ត្រីមួយក្រុមដែលគេពណ៌នាថាជាភរិយារបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ អភិជន និងអ្នកជំនួញ កំពុងលេងល្បែងស៊ីសង ហើយនិយាយគ្នាទៅវិញទៅមកថា "ប្តីខ្ញុំមិននៅផ្ទះទេ" ។ ប៉ូលិសម្នាក់មើលតាមរន្ធគន្លឹះ ហើយនិយាយខ្លួនឯងថា ហា ហា ខ្ញុំមិនគិតអ៊ីចឹងទេ! គ្មានអ្វីខុសទាល់តែសោះ!'
សារ៖ វណ្ណៈអ្នកកាន់អំណាចដែលមានមោទនភាពលើគុណធម៌របស់ខ្លួនគឺមិនល្អជាងអ្នកដទៃទេ ហើយប៉ូលិសក៏មិនធ្វើអន្តរាគមន៍ដែរ។
ប្រភព៖ Scot Barmé, Woman, Man, Bangkok, Love, Sex and popular Culture in Thailand, Silkworm Books, 2002, Chapter 4
Tino អរគុណសម្រាប់រូបភាព និងការពន្យល់ទាំងនេះ។ ប្រធានបទថ្ងៃនេះណាស់។ មនុស្សក្លាហានសូម្បីតែនៅពេលនោះ។
វាធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងដែលកាលពី 100 ឆ្នាំមុនការរិះគន់នៃអភិជននិងស្តេចនេះគឺអាចធ្វើទៅបាន។ ឥឡូវនេះអ្នកអាចមើលខាងក្នុងនៃគុកសម្រាប់រឿងនោះ។ ហើយក្នុងពេលនេះសង្គមមានការប្រែប្រួលខ្លាំងប៉ុណ្ណា?
ខ្ញុំក៏បានរកឃើញរូបថតនៅលើក្របសៀវភៅរបស់ Barmé ដែលមានលក្ខណៈធម្មតាក្នុងសម័យនោះ 'the roaring twenties'។ នារីឱបបុរសពីរនាក់ ប្រុសស្រីថើបគ្នា។ ដូចជានៅទីសាធារណៈ! មួយរយឆ្នាំមុន! ជាសំណាងល្អ ពិភពលោកបានប្រសើរឡើងច្រើនចាប់តាំងពីពេលនោះមក។ នេះពិតជាមិនអាចទៅរួចទេនៅប្រទេសថៃ។
ខ្ញុំនឹងមិនរិះគន់វាទេ។
ហើយកុំធ្វើការប្រៀបធៀបជាមួយ 100 ឆ្នាំមុន។
មិនមានជនជាតិថៃម្នាក់ចាប់អារម្មណ៍វត្តមានរបស់អ្នកនៅទីនេះ ហើយត្រឹមត្រូវទេ។
រកប្រទេសផ្សេងហើយស្ដោះទឹកមាត់ចេញ!
André អ្នកនឹងក្លាយជាបុគ្គលិកដ៏ល្អរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា រុស្ស៊ី ចិន និងសូម្បីតែកូរ៉េខាងជើង។ ខ្ញុំអាចដាក់ឈ្មោះប្រទេស "ល្អ" បន្ថែមទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើឱ្យអ្នកបិទមាត់ ដូច្នេះនៅតែមានការងារជាច្រើនសម្រាប់អ្នក។
ហើយទាក់ទងនឹងខ្សែចុងក្រោយរបស់អ្នក៖ ប្រហែលជាប្រសើរជាងដែលអ្នកទៅប្រទេសផ្សេងដោយខ្លួនឯង ព្រោះអ្នកមិនយល់ពីរបៀបដែលប្រជាជនថៃ លើកលែងតែមនុស្សក្លាហានមួយក្រុមតូចដែលចូលគុក ឬត្រូវគេសម្លាប់ គិតអំពីការធ្វើទាសករប្រជាជន។ ជាការប្រសើរណាស់ លើកលែងតែក្រុមឥស្សរជន ឯកសណ្ឋាន និងពួករាជានិយមជ្រុល ឬនិយាយថា៖ លុយធំ។
តើអ្នកពិតជាមិនយល់អ្វីទាំងអស់អំពីការវាយប្រហារលើផ្ទះរបស់ភរិយាមេធាវីសិទ្ធិមនុស្ស Somchai ដែលបានបាត់ខ្លួនកាលពី១៨ឆ្នាំមុន?
លោក Andre
អ្នកកើតនៅក្នុងប្រទេសសេរី ដែលអ្នកអាចនិយាយ និងសរសេរអ្វីដែលអ្នកចង់បាន។
នេះក៏ជាភស្តុតាងផងដែរ ព្រោះអ្នកអាចសរសេរក្នុងការឆ្លើយតបរបស់អ្នកនូវអ្វីដែលអ្នកគិតអំពីវា។
ហើយហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនគួររិះគន់រឿងនេះ។
មានពិភពនៃភាពខុសគ្នារវាងបច្ចុប្បន្ន និងអតីតកាលនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
ដែលក៏លេចចេញពីរូបតុក្កតាទាំងនេះ។
បិទភ្នែករបស់អ្នកទៅព្រោះអ្នកកំពុងមកលេង ពិតណាស់មិនមែនទេ។
អ្នកក៏ឃើញដែរ ប៉ុន្តែសំខាន់ជាងអ្វីដែលអ្នកចង់បង្ហាញ និងដាក់ការយល់ឃើញរបស់អ្នក
រីករាយនឹងសេរីភាពរបស់អ្នក
ហើយខ្ញុំអាចស្រមៃថាជនជាតិថៃមិនបានរង់ចាំអ្នកទេ។
ប៉ុន្តែជនបរទេសទាំងអស់ដែលពួកគេបានរង់ចាំអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំមកហើយ ពួកគេសប្បាយចិត្តពេលឃើញពួកគេមក។
ហើយប្រសិនបើអ្នកពិតជាស្គាល់ជនជាតិថៃ អ្នកនឹងដឹងថាពួកគេក៏ចាប់អារម្មណ៍នឹងយើងដែរ។
ពួកគេគ្រាន់តែមិនអាចនិយាយ និងពិភាក្សាគ្រប់យ៉ាងដោយបើកចំហដូចអ្នកអាចធ្វើបាន។
រីករាយចុងសប្តាហ៍
Piotr
Pjoter,
កើតក្នុងប្រទេសសេរី តើអាចនិយាយនិងសរសេរអ្វីបាន?
ប្រសិនបើអ្នកធ្វើអត្ថាធិប្បាយត្រឹមត្រូវក្នុងនាមជាជនជាតិហូឡង់ដែលមានស្វ័យភាពប្រឆាំងនឹងមនុស្សស្បែកខ្មៅ អ្នកនឹងត្រូវទម្លាក់ចោលភ្លាមៗថាជាអ្នកប្រកាន់ពូជសាសន៍ស្តាំនិយម។
ដូច្នេះកុំអះអាងថានៅហូឡង់អ្វីគ្រប់យ៉ាងគឺអាចទៅរួចហើយអាចនិយាយបាន។
រីករាយចុងសប្តាហ៍
Andre ជាការអត្ថាធិប្បាយដ៏ចម្លែកមួយ ពិតណាស់ខ្ញុំមិនដឹងថាតើអ្នកត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងសង្គមថៃកម្រិតណានោះទេ ប៉ុន្តែប្រធានបទនេះឥឡូវនេះជាប្រធានបទហើយកំពុងក្លាយជាប្រធានបទកាន់តែច្រើនឡើង។
រូបតុក្កតាដ៏ស្រស់ស្អាត! ហើយអរគុណដល់ Scot Barmé ដែលជាទ្រឹស្ដីអរូបីដែលថាក្នុងទសវត្សរ៍មុនបដិវត្តន៍ឆ្នាំ 1932 មានការរិះគន់ដោយសេរី និងជូរចត់របស់សង្គមជាទូទៅ និងជាពិសេសលំដាប់ដែលបានបង្កើតឡើង និងឥស្សរជនខ្ពស់បំផុត មកជាមួយនឹងការជ្រើសរើសរូបថ្លុកនេះយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលសៀវភៅនេះនៅលើទូសៀវភៅរបស់ខ្ញុំ។
សំណួរនៅតែមានថាតើនៅពេលណា ហើយនៅពេលណាដែលប្រទេសថៃនឹងឃើញសេរីភាពនេះម្តងទៀត... យ៉ាងណាមិញ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការរិះគន់រួមចំណែកដល់ការវិវត្តនៃសង្គមមួយ។ វាជាផ្លូវឆ្ពោះទៅមុខ។