Mensen vragen mij wel eens ‘Wat doe jij nou zoal de hele dag?’ Deze vraag wordt niet zozeer gesteld uit interesse in mijn persoonlijk welzijn, maar eerder uit een soort goedbedoelde nieuwsgierigheid, daarbij half-aannemend dat ik mijn tijd (op zijn minst in overwegende mate) in ledigheid doorbreng, zo niet erger, want men kent immers de reputatie van het land waar ik vertoef, en in het bijzonder de plaats waar ik woon.
Alhoewel ik moet toegeven dat ik niet altijd zinnige bezigheden kies (dat is nou eenmaal het voordeel als je niet meer werkt), zijn er ook veel dingen die ik doe waarvan je kunt zeggen ‘Nou, petje af, hoor! Ik wist niet dat het leven daar zo veeleisend is!’ Ter illustratie hierbij een waar gebeurd verhaal. De feiten zijn correct; de omstandigheden zijn hier en daar wat verfraaid.
Dit is het relaas over hoe mijn oogappel, meestal ‘Sweetheart’ genoemd, uiteindelijk voor een verjaardag drie ‘ringen van smaragd’ kreeg, plus nog een paar andere kleinigheden. ‘Waarom drie in godesnaam?’ vraagt u terecht. Wel, dat begon zo: mijn oogappel had van een waarzegger hier gehoord dat smaragd de ‘birth-stone’ was, en dat het raadzaam zou zijn een smaragd te dragen.
Waarzeggers hier zijn onderdeel van de cultuur. Het is helaas geen beschermd beroep. Iedereen kan het zijn, maar er zijn natuurlijk wel eerst wat resultaten nodig die iets (maar niet echt veel) verder gaan dan bijvoorbeeld de voorspelling dat de zon morgen in het oosten opkomt, en in het westen onder zal gaan.
Omdat een dergelijke voorspelling hier niet erg aanslaat, is het beter 1 of meer cijfers van het winnend lot in de staatsloterij te voorspellen, of nog beter: een prijs in de loterij te winnen. Zeker als dat een forse prijs is, komen de mensen vanzelf naar je toe voor advies, en proberen tegelijkertijd binnen en buiten je huis te zien of er wellicht vrijwel onleesbare, en dus geheime, nummers in bomen op je erf, of op je terras, of op klaarstaand afval, of op elk ander levend of dood ding staan gegrifd.
Alom bekend is hier het voorval van de man die de as van zijn overleden vrouw uitstrooide in een bos, en daar een halfverrotte stam aantrof met (volgens hem) een paar cijfers die hem vervolgens de hoofdprijs in de loterij opleverden. Dat bos is sinds die tijd een een waar pelgrimsoord waar nauwelijks een boom meer groeit, uiteraard. Gokken zit Aziaten nou eenmaal in het bloed, dus wat is er beter dan vooraf een beetje hulp te zoeken?
Ringen met smaragd; ik schrok van de prijzen
Goed, de uitspraak van de waarzegger kon niet worden genegeerd, en ik werd dan ook met een zekere regelmaat op uiterst charmante wijze attent gemaakt op het feit dat er toch eigenlijk ook iets met smaragd moest komen, ‘het liefst in ringvorm’.
Jammer genoeg was ik niet eerder van dit uiterst belangrijke feit op de hoogte, want dan had ik mijn oogappel niet eerst ringen met de nodige briljanten gegeven, in de veronderstelling dat dat ‘the best friends’ zouden zijn. Ik had mij natuurlijk vooraf terzake moeten oriënteren. Eigen schuld, dus, en doorgaan.
Toen wij dan ook, vrij kort na dit gewichtig advies, voor een korte vakantie in Hong Kong waren, heb ik sluiks gekeken naar ringen met smaragd. Of liever gezegd, eigenlijk maar één keer, want ik schrok zo van de prijzen (als regel hoger dan van briljanten) dat ik vervolgens ons gezelschap (we waren met zijn vieren, en ik fungeerde als gids) zoveel mogelijk verre van juwelierszaken heb gehouden. Geen kleine prestatie in Hong Kong, overigens, waar vrijwel elke straat er meerdere heeft.
We moesten dan ook vaak vrij plotseling oversteken en werden daarbij enkele malen door uiterst correcte agenten gewezen op de daarvoor aanwezige voetgangersoversteekplaatsen. Mijn Amerikaanse vriend en ik begrepen deze hints, maar ons Thaise gezelschap zei dit niets, want Thais doen in het verkeer alles wat in ze opkomt.
Je kunt ze op alle momenten in alle richtingen zien gaan. Vooral ‘s avonds levert dat hier en daar nog wel eens problemen op. Thailand heeft dan ook pro rata zo’n beetje een van de hoogste aantallen verkeersslachtoffers ter wereld.
Teruggekeerd in Thailand, bezocht ik kort daarna een boekenzaak in een plaatselijk winkelcentrum, en zag dat er op de begane grond een dertigtal juweliers hun waren in kraampjes hadden uitgestald. Ach, interessant, dus gauw even kijken. Ja hoor, ook met smaragden. Al na een paar stalletjes werd mij een heel aardige ring aangeboden die na enig loven & bieden op een aantrekkelijke prijs uitkwam. Wat een verschil met Hong Kong, zeg! Het deed me weer eens goed in Thailand te wonen.
Altijd familiezaken, met Moe in de verkoop
Ziezo, dat karwei was dus ook weer geklaard. Ik was uiterst tevreden met het resultaat, en was van plan mijn oogappel de ring te geven als verjaardagscadeau, over zo’n maand of drie. Het als een hart gevormde doosje zag er voor Thais uiterst smaakvol uit: felrood imitatiefluweel op plastic.
Ik betrapte mij erop dat ik deze smaak nog steeds niet deelde. Daar moet dus nog het nodige aan worden ontwikkeld, bedacht ik mij. In gelukkige omstandigheden verkerend, kon ik mij dan ook de luxe permitteren om wat verder rond te kijken.
Zoals bij alle goud- en juwelenzaken hier, was ik niet verbaasd dat ze allemaal bemand werden door Chinese Thais. Altijd familiezaken, met Moe in de verkoop, daarin als een kloek bijgestaan door haar broedsel en een of meerdere slaven, en Pa ergens rommelend op de achtergrond. Het leven van Chinese hanen is als regel onderworpen aan een streng regime van vooral veel afzien thuis en op de zaak.
Moe heeft als regel de teugels op beide plekken strak in handen. Voor Pa schiet er dan ook niet veel anders over dan toertjes te maken met de Benz, drankjes te drinken met soortgenoten om elkaar dan grote verhalen te vertellen, en het met een zekere regelmaat bezoeken van een of meer vriendinnetjes, al dan niet op zijn kosten gehuisvest in een leuk appartementje, omdat Moe er meestal (nadat er voor voldoende kuikens is gezorgd) de voorkeur aan geeft windeieren te baren.
Een hard bestaan, dus, en op onderdelen goed vergelijkbaar met het leven van de gemiddelde buitenlander hier, want ook die heeft niet echt wat te vertellen, behalve dan aan andere buitenlanders.
Ach, wat een mooie ring!
Enkele stalletjes voor het eind viel mijn oog op een nog mooiere ring, ditmaal omgeven met kleine briljantjes. Ach, wat een mooie ring! Jammer dat ik die andere al in mijn zak had. Toch eens vragen wat die nou moest kosten. Puur ter vergelijking, uiteraard. Vraagprijs tweemaal zo hoog als de eerste ring. Belachelijk, natuurlijk! Meer als grapje liet ik het meisje dat me hielp zien dat ik niet meer dan de helft van dat bedrag in de knip had.
‘One moment, please’, zei ze onmiddellijk op een allercharmantste manier. Thais zijn ware meesters in die kunst, en zouden, als ze het echt zouden willen, met hun charme de wereld kunnen veroveren. Het is werkelijk onweerstaanbaar voor ons westerlingen. Hun charme is letterlijk ontwapenend, want zelfs het grofste geschut dat je bij grote gram in stelling wilt brengen, smelt direct.
Ja, soms is er hier, helaas, reden tot gram. Ik zal niet in details treden, maar volstaan met de mededeling dat dit hooguit enkele malen per week is, dus dat valt eigenlijk allemaal nog best mee, mede gezien het klimaat hier.
Even later kwam het meisje terug met de medeling ‘OK, you can have the ring.’ Ik stond werkelijk perplex. Zo’n mooie ring voor (relatief, dan) zo weinig geld? Hoe is het mogelijk! Zo’n buitenkans kun je je natuurlijk niet laten ontgaan; onmogelijk! Je zou een dief uit eigen portemonnee zijn. Daarbij kwam nog dat het meisje me uiterst charmant en hoopvol aankeek, natuurlijk.
Ach, het kon eigenlijk best. De uitgaven in Hong Kong waren beperkt gebleven omdat we er te kort waren geweest om veel uit te geven, en ook omdat mijn Amerikaanse vriend zo gierig was. Hij noemt dat ‘zakelijk’, overigens. Dat was dus al een reserve waarop ik eigenlijk niet had gerekend.
Ik had de besparing natuurlijk ook kunnen gebruiken om mijn spaartegoed wat op peil te brengen na de vrij forse aderlating door aankoop van een auto voor mijn oogappel, nu zo’n drie maanden geleden. Ach wat, dit kleine beetje geld helpt daar ook niet bij, dus niet zeuren. Laat je toch eens gaan, man!
Pažnja, interes, želja, akcija
Ik had er nu dus twee. Ook deze weer verpakt in een uiterst smaakvol plastic-met-felrood-imitatie-fluweel doosje, ditmaal vierkant. Alhoewel ik erg in mijn sas was met de tweede aankoop, bedacht ik mij hoe gevaarlijk het is om met bieden (in welke vorm dan ook) te beginnen.
Ik herinnerde mij ineens de eerste les die ik in een vorige loopbaan als inkoper over verkooptaktiek had geleerd. Allemaal onderdeel van het oeroude AIDA-principe: Attention, Interest, Desire, Action.
‘Guerra, guerra!’ uit Aida neuriënd, vervolgde ik mijn weg, het decor uit de opvoering in Verona op het netvlies. Ach, wat was dat mooi. Ook farao’s hadden veel juwelen met groen en goud erin, bedacht ik mij. Wat zal mijn oogappel blij zijn met deze onverwachte gaven, of zou mijn Sweetheart (mij kennend als geen ander) al weten dat het niet lang zou duren voordat er ‘een sieraad van smaragd’ zou zijn?
Ik weet het niet. Zoals altijd vind ik ‘geven’ veel fraaier dan ‘ontvangen’. Zelfs de voorpret is op zich al een gift. Geheel tevreden nu, en gelukkig (wat is geluk toch heerlijk), en zonder een cent op zak, natuurlijk, kon ik dan ook gemakkelijk de verleidingen weerstaan van de eigenaresse van de volgende kraam die mij een kanjer van een smaragd in handen gaf. ‘Colombian,’ zei ze, alsof ik niet wist dat vrijwel alle smaragd daar vandaan komt. Vraagprijs slechts 400.000 baht.
Hier lachen de Thais voortdurend om je
Ik maakte nog een grapje met haar door te zeggen dat ik dacht dat deze joekel uit Saoedi Arabië kwam. Een Thaise bediende van een Saoedische prins had daar jaren geleden immers ongeveer 50 kilo top-kwaliteit, maar vooral heel grote, juwelen gestolen, waarvan slechts een klein deel teruggegeven is, alhoewel een groter deel door de politie in beslag genomen was, en vervolgens spoorloos is ‘zoekgeraakt’. Tijdens dit al zijn diverse moorden gepleegd, en carrières gebroken.
Zelfs intensieve contacten tussen de Saoedische en Thaise regeringen en rechtszaken hebben deze affaire niet kunnen opklaren, en de relaties tussen beide landen zijn tot op de dag van vandaag ‘bevroren’.
Een laatste partijtje juwelen werd na een anonieme tip aangetroffen in een aan een boom opgehangen plastic zak, ongetwijfeld omdat de illegale eigenaar ervan overtuigd was dat aan deze juwelen, gezien de moorden, ‘bad luck’ verbonden was, en dat moet altijd worden vermeden als je van gokken houdt.
De eigenaresse waardeerde dit grapje overigens allerminst, en ook haar op de achtergrond keutelende echtgenoot zond verwijtende blikken. Een zeldzaam vertoon van gevoelens, want Thais lachen altijd. Vaak betekent dat lachen niet dat iets leuk is, maar dient het om echte gevoelens zoals boosheid en verlegenheid te verbergen, of een afleiding te geven.
Veel buitenlanders denken hier dan ook ten onrechte dat ze in Thailand pas echt worden erkend als volleerd komiek. In Europa kon er nooit een lachje af, maar hier lachen de Thais voortdurend om je. De bühne op, dus. Dit is een van de redenen waarom een niet gering aantal van hen trouwt met een Thaise.
Pas na enige tijd dringt het dan door hun, als regel toch al dikke huid, dat het niet helemaal datgene is wat ze zich eerder hadden ingebeeld. Helaas staan dan vaak alle bezittingen al op naam van hun vrouw, want dat was makkelijker te regelen dan op je eigen naam, en je vrouw wilde dat ook het liefst zo. De rest kan een ieder invullen.
Letterlijk schit-te-rend! Potztausend
Enigszins bekoeld nam ik dan ook de laatste hordes voor de al in-zicht-zijnde uitgang. En toen gebeurde er iets dat ik werkelijk in de verste verte niet verwacht had. Would you believe it?
In werkelijk het voorlaatste stalletje zag ik een unieke ring met een grote vierkante smaragd, omgeven door briljantjes, het geheel in een achtkantig, gouden montuur. Letterlijk schit-te-rend! Potztausend; na alles ook dit nog….
Ik had weliswaar tijdens mijn ronde een andere zeer fraaie smaragd ring gezien van ongeveer dezelfde afmetingen, maar het prijskaartje ervan was niet minder dan 100.000 baht. Hallo zeg, kan het niet wat minder? Onhaalbaar en onbetaalbaar, zelfs met een aanzienlijke korting. Trouwens, ik had er al twee, dus ik kon de verleidingen van de shopkeeper eenvoudig weerstaan die mij tot driemaal toe aanbood de ring uit het kastje te halen.
Zou het werkelijk zo goed aan mij te zien zijn dat ik de ring dolgraag zou willen kopen? Overdreven, hoor, want volgens mij benaderde ik het aanbod juist (en terecht) met zeer gepaste afstand. Vooral gezien de prijs, kon ik er na enig dralen (dat wel) redelijk makkelijk afscheid van nemen, maar hij was wel heel erg mooi!
Martin Brands
Martin Brands (MACB) woont al 20 jaar in Thailand, heel gelukkig met zijn Sweetheart. Hij besteedt zijn tijd vooral aan humanitaire projecten. Martin werkte voor een grote multinational en woonde daarvoor ook in de Verenigde Staten en Frankrijk. Hij omschrijft zichzelf als workaholic, organisator en aarts-bemoeial.
Nastavlja se….
– Ponovno objavljena poruka –