Sa di Kham đang tắm dưới sông đúng lúc một nhóm lái buôn đang nghỉ chân trên bờ. Họ mang theo những giỏ miếng lớn. Miêng là lá của một loại trà dùng để gói ăn vặt, rất phổ biến ở Lào. Khâm thích một món ăn vặt mieng.
‘Novice’ riep een koopman hem, ‘Hoe diep is de rivier? Waar kunnen we het beste oversteken?’ ‘Ik denk dat je de rivier niet kunt oversteken’ zei Kham. ‘Natuurlijk kunnen wij oversteken’ zei de koopman. ‘Ik heb dat al zo vaak gedaan. Het water komt niet verder dan mijn middel.’
Cá cược
‘Als jij zeker bent dat je de rivier kunt oversteken laten we er dan om wedden. Als jij kunt oversteken dan krijg je al mijn kleren. En als jij niet kunt oversteken dan krijg ik al jouw mieng.’ ‘Haha’ spotte de koopman. ‘Die neem ik aan. Begin je maar uit te kleden.’
De kooplui pakten hun manden met mieng, deden de sandalen uit en rolden de broekspijpen op, en liepen de rivier in. ‘Dat is gemakkelijk. De rivier is helemaal niet diep.’ Ze liepen naar de overkant, rolden de broekspijpen omlaag en deden de sandalen weer aan. ‘Wel, novice, we zijn overgestoken. Wij hebben gewonnen dus kom op met die kleren.’
‘Nee, je bent niet overgestoken. Je hebt de weddenschap niet gewonnen. Je bent gewoon door het water heen gelopen. Oversteken betekent dat je van oever naar oever stapt of springt. Dat heb je niet gedaan. Je hebt verloren. Dus geef mij nu alsjeblieft jullie mieng.’ ‘Wij zijn de rivier over; kom op met je kleren.’ ‘Dat heb je niet gedaan. Kom op met die mieng.’
Bakkeleien, lamenteren, een dikke discussie heel lang. Kham zei tenslotte ‘Laten we het aan de koning voorleggen.’ ‘Prima’ zei de koopman. Dus men liep met de manden vol mieng naar het paleis.
Het oordeel van de koning
De koning luisterde naar de partijen en nam een beslissing. ‘Kooplui met mieng, en Kham, dit is mijn oordeel. Jullie hebben allebei half gelijk. Dus, kooplui, jullie hoeven niet alle mieng aan Kham te geven doch slechts 4 manden. En jij, Kham, jij geeft 5 bedelnappen aan de kooplieden.’ ‘Een wijs besluit’ zei Kham. ‘Wel, heren, dan ga ik nu 4 manden halen en 5 bedelnappen dus wacht svp op mij.’
Een paar uur later liepen 16 van de sterkste mannen in het koninkrijk het paleis binnen en droegen 4 van de grootste maat manden naar binnen. ‘En waar is Kham?’ ‘Hier ben ik’ en Kham sprong uit een van de manden met in zijn handen 5 bedelnappen. ‘Besodemieter je ons nu?’ zei de koopman.
‘Helemaal niet. De koning zei 4 manden en 5 bedelnappen. En zijn dit geen manden? Zijn dit geen bedelnappen?’ Ze lachten de kooplui eens hartelijk uit toen ze de 4 giga manden vulden met de mieng.
Voor de koning was het nu voorbij maar hij wilde toch wel iets kwijt. ‘Kham, een novice mag niet wedden. Dat is tegen de wetten van de tempel. Ik moet je dus vragen het leven van novice vaarwel te zeggen.’ En zo kreeg Xieng Mieng zijn naam. Xieng is de naam van iemand die ooit novice was. En mieng betekent gewoon blaadje….
Nguồn: Truyện dân gian Lào (1995). Dịch và biên tập Erik Kuijpers