Sri Thanonchai, Ang Asyatikong Thyl Ulenspiegel

Si Sri Thanonchai (tala 1) ay isang karakter sa isang serye ng mga kuwento na, karamihan ay ginawa sa sinaunang anyong patula, ay umiikot nang pasalita sa loob ng ilang daang taon sa Thailand at gayundin sa mga nakapaligid na bansa tulad ng Cambodia, Laos, Vietnam at Burma.

Sa Isan siya ay tinatawag na Siang Miang (2), sa Laos Xieng Mieng at sa Hilagang Thailand ay Chiang Miang din. Sa paligid ng 1890 ito ay isinulat at nai-publish sa print. Sikat pa rin siya, sa mga kwentong bayan, kasabihan (2a), cartoons, pelikula (3) at siyempre sa mga mural sa mga templo (4). Sa tingin ko alam ng bawat Thai ang kanyang pangalan at ilan sa kanyang mga pakikipagsapalaran.

Sa Ingles siya ay angkop na tawaging isang 'manloloko' dahil ang ibig sabihin nito ay parehong prankster at manloloko. Sa Dutch ay masasabi natin na gumagamit siya ng 'mga pandaraya' at iyon ay tumutukoy sa kagalingan ng kamay ngunit pati na rin sa tuso.

Si Sri, bilang simpleng tawag sa kanya sa mga kuwento, ay gumagamit ng katatawanan at talino sa pakikibaka sa buhay at pagtagumpayan ang mga paghihirap at problema. Ang mga biro sa wika ang kanyang pangunahing sandata. Siya ay naglalaro ng mga salita na minsan ay literal na naiintindihan ng mga nakapaligid sa kanya, habang ang Sri ay nangangahulugan na matalinghaga o kabaligtaran. Siya rin ay naglalaro ng walang kamali-mali sa mga kahinaan ng iba, ang kanilang kahinhinan, pagmamataas ('Gagawin ko iyan'), kasakiman at katangahan. Sinasabi at ginagawa niya ang mga hindi inaasahang bagay na maaaring lihim na gustong sabihin at gawin ng ibang tao ngunit hindi niya talaga pinangahasan. Ginagawa ni Sri. Baka autistic siya.

Si Sri ay ipinanganak sa isang napaka-ordinaryong pamilya ng magsasaka ngunit siya ay gumagawa ng paraan hanggang sa courtier kung saan kasama niya ang hari sa loob ng maraming taon. sa sikat na epiko Khun Chang Khun Phaen (5) ang gwapong Phaen ba na, sa kabila ng kanyang hamak na pinagmulan, tinalo ang marangal, mayaman ngunit pangit na si Chang sa larangan ng pag-ibig at digmaan. Malinaw ding natalo ang bombastic na hari kay Phaen. Iyon din ang nakikita natin kay Sri: siya ay isang matataas na tao at madalas na daigin ang hari sa katalinuhan. Ang mga manonood ay walang alinlangan na nakikiramay at nakikilala si Sri kapag siya ay nahihigitan ang kanyang mga nakatataas. Ito ay isang nakakatawang outlet para sa mga nakakulong na pagkabigo sa kanilang buhay kung saan kailangan nilang yumukod sa awtoridad. Sa pamamagitan ng paraan, huwag isipin na ang kanilang panlabas na pagpapakumbaba ay sinamahan ng isang angkop na panloob na pagsang-ayon o kasiyahan, kahit ngayon. Sa pangkalahatan, ang mga pakulo ni Sri ay medyo hindi nakakapinsala, ngunit minsan ay talagang nanloloko siya.

Inilalarawan ko ang dalawang eksena mula sa pelikulang binanggit sa ibaba.

Noong mga anim na taong gulang si Sri, lumalabas sandali ang kanyang ama at ina. Hiniling ng ama kay Sri na linisin ang bahay: 'Buweno, Sri, siguraduhing malinis ang lahat sa ating pagbabalik. Kailangang linisin ang lahat (6) dahil napakaraming basura sa silid'. (Pagkatapos ay may idinagdag ang ina, ngunit hindi ko ito masundan.) Isinasagawa ni Sri ang kanyang mga salita, kinaladkad ang lahat palabas ng bahay at itinapon ito sa isang kanal. Pag-uwi ng mag-ama ay galit na galit sila at si Sri ay binugbog at pinalayas. Pagkatapos ay nag-ulat siya sa isang templo at sinabi sa abbot na ang kanyang mga magulang ay namatay at siya ay isang ulila. Naaawa ang abbot sa kanya. Isang araw ay sabay silang kumakain nang makita ni Sri ang isang langaw na dumapo sa kalbong ulo ng monghe. Saglit siyang nag-alinlangan, pagkatapos ay humampas ng malakas, hinampas ang langaw sa ulo ng abbot gamit ang flat ng kanyang kamay. Garantisadong hilarity.

Apat na maikling kwento

Ang hari

Isang araw, naglalakad ang hari at si Sri sa hardin ng palasyo sa malamig na hapon. Naglalakad sila sa court pond nang kausapin ng hari si Sri.

'Well, Sri, sinasabi ng lahat na napakatalino mo at kaya mong lokohin ang sinuman at gawin ang gusto mo. Ngayon tinatanong kita: maaari mo ba akong kausapin sa lawa na iyon?'

'Hindi, Sir, nagmalabis ka, hindi ko talaga kaya! Pero may magandang trick ako para mapaalis ka ulit'.

'Aha', sabi ng hari, 'Sigurado akong hindi ka magtatagumpay, sigurado akong hindi, ngunit makikita natin'.

Naghubad ang hari, pumasok sa tubig at nakangiting tumingala.

'Well, Sri, paano mo na naman ako ilalabas, ha. Subukan mo!'

'Well, Sir, sa tingin ko ay tama ka, hindi kita maiahon sa tubig ngunit naipasok kita sa tubig!'

Dalawang full moon

Isang araw, si Tita Sa ay binisita ni Sri Thanonchai. Gusto niyang manghiram ng pera. May pagdududa si Tita Sa dahil kilala si Sri na mayaman. Ipinaliwanag ni Sri na pansamantalang nangangailangan siya ng karagdagang pera at babayaran niya ito sa lalong madaling panahon.

"Kapag nakakita ka ng dalawang full moon, Tita Sa, halika at kunin mo ang pera sa akin." Napapanatag si Tita Sa at ipinahiram sa kanya ang hinihiling na halaga.

Pagkalipas ng dalawang buwan, pumunta si Tita Sa kay Sri at humingi ng pera. "Pero Tita Sa, hindi ka pa nakakita ng dalawang full moon!" Umuwi si Tita Sa na nalilito. Nagkamali ba siya sa oras?

Makalipas ang isang buwan, binisita niya ulit si Sri. "Sri, sigurado na ako na dalawang beses na akong nakakita ng full moon." 'Pero tita, hindi ko sinabing ibabalik mo ang pera kung dalawang beses kang nakakita ng isang full moon, pero kung nakakita ka ng dalawang full moon. Dalawang full moon. Naiintindihan mo ba ang pagkakaiba? Kung gayon!'

Bumaba si Tita Sa. Sa kanyang pag-uwi ay nakilala niya ang isang monghe kung saan sinabi niya ang buong kuwento. Alam ng monghe kung ano ang gagawin: "Halika sa korte sa palasyo sa susunod na kabilugan ng buwan."

Noong araw na iyon, tumayo si Sri, Tiya Sa at ang monghe sa harap ng korte ng hari. Nagkwento muna si Tita Sa, medyo nanginginig. Pagkatapos ay ipinagtanggol ni Sri ang kanyang sarili, lubos na kumbinsido na siya ay tama at magiging tama.

Ang monghe ang huling nagsalita. 'Sri, tumingin ka sa taas', tinuro niya, 'anong nakikita mo?' "Nakikita ko ang isang kabilugan ng buwan," tugon ni Sri.

"At ngayon tumingin sa lawa na ito. Ano ang nakikita mo?' 'Isa pang kabilugan ng buwan,' matalo na pag-amin ni Sri.

Umuwi si Tita Sa na masaya sa kanyang pera. Ito lang daw ang pagkakataong may nanligaw kay Sri.

Isang maharlikang umutot

Ang hari ay maraming beses nang naloko ni Sri kaya minsan ay gusto niyang maghiganti.

Nagtaas siya ng isang guwang na tubo ng kawayan, binigyan ng magandang hangin ang tubo at sinaksak ito ng ilang lumang dahon. Nagpatawag siya ng tatlong courtier at binigyan sila ng mga utos.

'Dapat mong dalhin ang tubo na ito sa Sri Thanonchai. Sabihin sa kanya na ito ay isang mahalagang regalo ng hari. Pero sa totoo lang, umutot lang ako dito," natatawang dagdag niya. Ang mga courtier at ang hari ay hindi nakabawi sa pag-asa.

Nang malapit na ang mga courtier sa nayon kung saan nakatira si Sri, nakita nila ang isang lalaking nangingisda sa isang kanal. Tinanong nila siya kung alam niya kung saan nakatira si Sri at kung nasa bahay siya. 'Ay oo, alam na alam ko', sabi ng lalaki na talagang Sri, 'pero ano ang negosyo mo sa kanya?'

Hindi napigilan ng mga courtier na sabihin sa kanya ang kuwento nang may kaunting pagmamayabang at tawanan. Pero mukhang nagdududa si Sri. 'Sigurado ka bang walang ginto dito? O baka sumingaw na ang umutot. Mas mabuting tingnan mo muna bago kita dalhin kay Sri!'

Nagtinginan ang mga courtier na may pag-aalinlangan ngunit nagpasya pa rin na ito ay isang magandang ideya. Kung ito ay ginto, baka mapakinabangan din nila ito... Inalis nila ang mga tuyong dahon at pagkatapos ay ginamot sa baho ng umutot ng hari.

Ang gintong bahay

Nahuli na naman si Sri Thanonchai sa pulong ng mga tagapayo ng hari. Inis na inis na talaga ang hari. "Bakit palagi kang late, Sri?" "Buweno, Kamahalan, ako ay nagtatayo ng isang bahay na walang iba kundi ginto, at ito ay tumatagal ng mahabang panahon!" Ang pagkairita ng hari ay nauwi sa hindi paniniwala at isang tiyak na pag-usisa. "Gusto kong makita iyon," sabi ng hari. Pumunta ang buong court sa bahay ni Sri. Pagdating nila doon, nakita nila ang isang bahay na ginagawa... ngunit gawa sa kahoy. Bumaling ang hari kay Sri: 'Sabi mo 'ginto lang' pero kahoy lang ito!' 'Talaga, Sir, ang bahay na ito ay itatayo sa gintong teka!' (7)

Mga mani

1 Sri Thanonchai ศรีธนญชัย bigkasin ang sǐe thánonchai. Ang Sri ay isang karangalan para sa mga pangalan at lugar: 'Great, Honored'.

2 Siang ang titulo ng isang retiradong baguhan sa Isaan. Ang Mîang ay fermented tea leaves, na ngayon ay hinihigop sa North at marahil sa ibang lugar. Gumamit din si Sri ng isang panlilinlang upang linlangin ang mga mangangalakal na tumatawid sa Mekong mula sa mga napakamahal na dahong ito.

2a Chàlàat mǔuan Thánonchai 'kasing talino ni Thanonchai': tuso, tuso.

3 Ang pelikula ay tinatawag na 'Sri Thanonchai 555'. Ganap sa Thai ngunit nagbibigay ng isang tiyak na larawan ng buhay noon.

www.youtube.com/watch?v=ya-B-ui4QMk&spfreload=10

4 Sa templo ng Pathum Wanaram Rajaworawihan sa Bangkok, tingnan dito:

ich.culture.go.th/index.php/en/ich/folk-literature/252-folk/217-the-tale-of-sri-thanonchai

5 Para kay Khun Chang Khun Phaen tingnan en.wikipedia.org/wiki/Khun_Chang_Khun_Phaen

Ang buong pagsasalin sa Ingles na may maraming paliwanag at mga guhit ay isang kasiyahang basahin: The Tale of Khun Chang Khun Phaen, isinalin nina Chris Baker at Pasuk Phongpaichit, Silkworm Books, 2010. khun dito ay hindi 'sir o madam' ngunit ขุน khǒen na may tumataas na tono na siyang pinakamababang maharlika, maihahambing sa esquire.

6 Ginagamit ng ama ang salitang โล่ง lôong dito, na maaaring mangahulugang parehong 'linisin' at 'walang laman'.

7 Isang pun sa 'sàk'. Ang 'Sàk' ay maaaring mangahulugang 'lamang' pati na rin ang 'teak'. Ang Thong ay ginto. Sabi ni Sri 'sàk thong'. Ang Sri ay maaaring mangahulugang 'ginto lamang' o 'gintong teka', isa sa maraming uri ng teka.