Weraya O-chakull: O se tamaitai i le lalolagi o alii
O le lalolagi lenei a le tagata, pese James Brown ma e mautinoa lava e faatatau i le Matagaluega o Paka, Faasao ma La'au. E tasi lava le tuusaunoaga: o le ulu o le Thung Yai Naresuan taaloga faaleoleo i Kanchanaburi o se tamaitai: 43 tausaga le matua o Weraya O-chakull. O ia o loʻo nafa ma le lua selau leoleo, o loʻo puipuia se eria e lua miliona rai mai le au faomea ma le faʻasalaina o laau.
E le'i sologa lelei uma. Na ia maua le fa'aaloalo ona, e pei o tamaloloa, sa alu o ia i leoleoga, fa'atautaia nofoaga e siaki ai ma fa'amaonia lona malosi faaletino. E le gata i lea, sa ia suesueina le tulafono ina ia mafai ona ia fesoasoani ia i latou i mataupu faaletulafono. Ae i le taimi lava e tasi sa ia faaeteete ia aua neʻi tuulafoaʻia ona 'uiga faʻatamaʻitaʻi' vaivai, e pei o le naunau e faia ni fetuunaiga.
Na amata uma ina ua fautuaina o ia e se faiaoga aoga e suesue le vaomatua i le Iunivesite o Kasetsart. Ina ua uma ona faauu, sa ia siitia atu i le Phu Kradung National Park lea sa ia galue ai mo le 2 tausaga i le nofoaga autu o tagata asiasi, faatasi ai ma isi mea.
I se tasi o ana galuega na sosoo ai, i le Huay Kha Khaeng taaloga faaleoleo, ina ua 30 nei ona tausaga, sa ia faalogo ai i le tala a le tagata faasao o Sueb Nakhasathien. O se ali’i fiafia, o lo’o ia umia fo’i le tulaga lea o lo’o i ai nei. Faʻafetai i ana taumafaiga, o le Thung Yai Naresuan ma Huai Kha Kaeng Game Reserves na ausia le tulaga o measina a le UNESCO i le 1991.
Na manumalo Sueb i le 1987 e tetee i le fausiaina o se 580 megawatt dam i totonu o le fanua faasao. Ia Setema 1990 na ia fasiotia ai o ia lava ina ua uma ona fanaina e tagata faomea se toalua o ana leoleo. E foliga mai o le le fiafia na faia foi se sao i ana taumafaiga e puipuia le siosiomaga mama.
Na faigaluega Weraya mo le fa tausaga i le isi taaloga faaleoleo, Phu Mieng Phu Thong. Na ia faia le limasefulu saisai, o se numera faamaumau atoatoa i le auaunaga. O ana taumafaiga le fiu e tetee atu i le taaloga fagafao na maua ai se taufaamatau o le oti, mulimuli ane na manatu ai ona taitai e atamai le siitia atu o ia i le itu i Matu. Ina ua mavae le 18 masina, na sosoo ai ma se isi taaloga faaleoleo ma se tulaga pule i se ofisa faaitulagi.
I le 2008, na amata ai o ia o le ulu lagolago o Thung Yai Naresuan ma o loʻo galue nei o ia o le ulu. O Sueb o lana fa'ata'ita'iga. Ua manatu Weraya o se mamalu tele e mafai ona ia mulimuli i ona tulagaaao. Ae o lena foi e faatupuina ai ni matafaioi. “O Sueb o se tagata mafaufau moni,” o lana tala lea. 'Malo naunau. Sa ia galue malosi. O le mea ou te faia atonu e le tutusa le tulaga, ae ou te taumafai e fai le mea sili ou te mafaia.”
(Source: Alaleo, Bangkok Post, 1 Setema 2013)
Photo: O le ulu o Thung Yai o Weraya O-chakull i le vaitafe o Nam Chone, lea sa tatau ona fausia ai se faatanoa tele.
O tala ia e sili ona ou fiafia i ai i le thailandblog, e uiga i taumafaiga a tagata faʻapitoa. Sa i ai muamua se mea e uiga ia Somtow, le tusitala ma le taitai, ma Orasom, le tamaitai o loo faiaoga i se falepuipui. I totonu o se sosaiete o mea uma e faʻataʻamilo i taumafaiga a tagata. Fa'aauau pea, Dick, ua ou fiafia i lenei mea!