Fai mai Prayut se vaifofo mo Preah Vihear
Talu mai le pule a le militeri ia Me 22, Bangkok Post, o le nusipepa faa-Peretania lea na ou Tala Fou mai Taialani 'aua ne'i toe fa'afiafiaina. O le tele o lipoti e aafia ai faamatalaga na faia e Prayut Chan-o-cha, le Palemia o le atunuu i le taimi nei.
O le tele o le faʻaalia, ou te manatu, ona o le tautala e le faʻatumuina, ma e pei ona matauina e nisi o tagata faimalaga: o nisi taimi e teena ai e avetaʻavale taʻavale pe le manaʻo e ki le mita, ma o loka a le setete e toe 110 pe 120 baht, tusa lava pe o le a. Fai mai Prayut. Ae e le o tusia e le nusipepa lena mea.
Ua tatala foi le nusipepa i le aso i saunoaga a le Palemia i le afiafi o lana asiasiga e lua aso i Cambodia. E manaʻo o ia e talanoa ma lana paaga Hun Sen le avanoa e atinaʻe faʻatasi ai le finauga o le malumalu Preah Vihaer, i le isi itu o le tuaoi ma le atunuu tuaoi, o se nofoaga tafafao maimoa, o se manatu ua uma ona fautuaina mai e isi.
O lenei mea e mafai ona faamuta ai le fefinauai i le umiaina o se nofoaga e 4,6 kilomita faatafafa e lata ane i le malumalu, lea o loo finauina e atunuu uma e lua. O le faamasinoga faavaomalo i The Hague na faia le faaiuga i le masina o Novema o le tausaga talu ai ona o le talosaga a Cambodia, ae o lea ua taofia le mataupu talu mai lena taimi.
O isi mataupu tuaoi, e pei o le Fagaloa o Thailand, lea o loʻo taoto ai le tamaoaiga o le kesi ma le suauʻu i lalo o le alititai, e leʻi tuʻuina i luga o le lisi o mataupu. A uma, e tatau ona avea o se asiasiga manaia. O mataupu ia o le lisi o mataupu a le komisi tuaoi o atunuu e lua.
O le a talanoaina e taʻitaʻi o le malo e toʻalua le galulue faʻatasi o le tamaoaiga, faʻafitauli faʻaitulagi saogalemu, fefaʻatauaiga o tagata ma se fesoʻotaʻiga nofoaafi. Ua mae‘a se Memorandum of Understanding (MoU) i mataupu mulimuli e lua, e pei o se maliega a alii.
O se MoU e uiga i tuaoi i le Fagaloa o Taialani ua maeʻa ona faʻamaeʻaina e le malo o Thaksin i le 2001, ae na mulimuli ane faʻaumatia e le malo o Abhisit ina ua avea Thaksin, lea o loʻo i ai nei i le tafeaga, ma avea ma faufautua tau tamaoaiga i Cambodia. E lei tele se aofaiga o le MoU, aua na o le faailoa mai o aiaiga mo feutagaiga.
(Source: Bangkok Post, Oketopa 30, 2014)
Ana lototele lena Faamasinoga e tusi se laina i se pule ma se penitala, semanu e foia, ae leai, na latou faasaoina le kapisi ma le 'oti ae toe tuu le faafitauli i atunuu e lua.
O le fa'aogaina tu'ufa'atasi o le filifiliga sili lea mo le atunu'u tuaoi ona e le tau fau se auala taugata i lea tumutumu mauga; auā ua na o le pau lea: o le malumalu i le tumutumu o le mauga. O le faʻaaogaina faʻatasi e mafai ona fesoasoani i le pisinisi i le lotoifale e toe tu i luga o latou vae ma o soʻo se tasi e asiasi i le malumalu e mautinoa lava o le a ave se vaega o atunuu e lua ma i latou ona tatagi lea o le tusi tupe i itu uma e lua o le tuaoi.
Ae ui i lea, ou te fefe o le leai o se laina o le a toe lavelave ai mataupu.
E i ai se tasi na te iloa pe mafai ona asia le malumalu i le taimi nei?
O lo'o iai pea i la'u lisi o nofoaga e asia.
ua na o se mamao lava mai le tu i luma o se faitotoa tapuni.
Hank.
@ Henk Korat Na'o Cambodia, ae le mai Taialani.