Miang kham (mea'ai i laulaau)
O aso nei o se meaai masani a Asia i Sautesasae mai Taialani ma Laos: Miang kham (po o mieng kham, miang kam, miang kum) Thai: เมี่ยง คำ. I Meleisia o le mea'ai e ta'ua o Sirih Kaduk. O le igoa "miang kham" e mafai ona faaliliu i le "tasi le afifiina". Miang = meaai afifi i lau ma kham = se meaai mama.
O le Miang kham o se meaʻai na afua mai i le itu i matu o Taialani, o le lomiga muamua sa i ai lau lauti piki (miang). O le meaai mama o loo faamatalaina i se tusi meaai Siamese na tusia e le Tupu Rama II, ae na lauiloa ina ua faailoa atu i le faamasinoga Siamese a le Tupu Rama V e le Princess Dara Rasmi.
O lau o le Chaphlu laau e faʻaaogaina mo lenei meaʻai. O le Miang Kham e aofia ai le Piper sarmentosum mata fou po'o le Erythrina fusca (Thonglang) o laulaau e tumu i le niu tao ma mea autu nei. Otioti pe tipi i ni vaega laiti:
- Shallots
- Pepa lanu mumu pe lanumeamata fou
- Sina
- Kaliki
- Lime, e aofia ai le suamalie
- Niu tunu
- Ua tipiina ni pinati e le'i masima po'o ni cashews
- Laiti ula mamago
I Taialani, o Miang kham e masani ona 'ai ma aiga ma uo. O le meaai mama e lauiloa foi i le ogatotonu o Thailand. O lenei mea'ai e masani ona 'ai i taimi o timuga pe a tele lau o le cha phlu e maua a'o ola le laau ma tele lau.
A'o le'i afifiina, e fa'apipi'i lau fa'ato'a i le sua pama po'o le suka suka e masani ona kuka i le tipolo, galangal, ginger ma le sosi i'a.
E ta'uta'ua fo'i ona e va'aia e Thai o se mea'ai maloloina.
Se mea'ai suamalie
I le gagana Holani o le lau betel, e mafai ona maua lau matala ma nisi su'ega i se numera faatapulaa o faleoloa. O le laau atoa e matua faigofie lava ona maua.
Ae i le taimi o se vasega kuka i Chiang Mai na taʻu mai ia te aʻu e mafai ona e faʻaogaina le meaʻai poʻo le letusi e fai ma sui.
E moni lava o se mea'ai suamalie lenei. O se tasi o mea ou te fiafia i ai. Ma ou te manatu, aulelei maloloina.
O se tasi o na mea'ai Thai e faatoa maua pe a uma se nofo umi. Atonu o le a le mafai e tagata tafafao maimoa ona fetaiai ma lenei ituaiga o ipu.