O le rupee o Initia ma le peso o Mekisiko ma Peru o tupe ia i Siam. Va'ai le fa'amatalaga i le fa'ai'uga o lenei tala.

'Soo se tasi e fanau mo se satang o le a le mafai lava ona avea ma se baht.'

‘Ua alu le fa‘atau‘oa i le maketi i aso uma ma fa‘atau atu ana fefa‘ataua‘iga; o ana manumalo e masani lava 30 rupee (*). 'Ia, atonu o lo'u taunuuga lea e le mafai ona sili atu a'u polofiti nai lo le 30 rupee. Ou te maua tonu lava i taimi uma,” o lana faasea lea, ma ona o lona le fiafia na ia faasalalauina ai le rupee i luga o le maketi. "E mafai ona maua e tamaitai maketi."

E pei ona e vaʻai, na tupu lenei mea pe a faʻaaoga le rupee. Sa ia togiina le rupee i le eleele. O le vevesi, ona sa taumafai fafine uma o le maketi e ave tupe; Na mafua ai se misa ma sasa ai le ulu o le tasi ma le isi. Na faalogo le pule o le nuu i lenei mea ma auina atu se tasi. 

Ina ua faalogo o ia i faamatalaga sa ia alaga atu, 'O le a le mea lea e faatau atu e lena tagata ua ia maua ai le tele o polofiti e mafai ai ona ia lafoai ana tupe! Tuu atu o ia e sau iinei! O le a ia maua le tele o tupe mama. E oo lava ia te au, i le avea ai ma se faatonu, e le mafai ona na ona tia'i ese a'u tupe. O le a le mea o lo'o fa'atau atu e lena tagata e mafai ai ona ia tia'i le tele o tupe?'

Na faamatala atu e le faioloa i le pule. 'Leai, ou te le tele ni polofiti. Ou te maua le 30 rupee i aso uma mai le amataga; e le toe faia lava. O le asō ua ou tuuina atu mea uma i tamaitai maketi ma le faamoemoe o loʻu limafoai o le a maua ai e aʻu le tele o tupe mama." Na mafaufau lelei le alii pule; masalo e i ai se mea e pei o le taunuuga? Sei ou faataitaia lenei mea i lenei alii. Ma sa ia fesili atu i le faatauʻoa 'E te manaʻo e maua atili tupe?' 

'Ioe, ioe, ou te mana'o ai. O le mea lena na ou avatu ai la'u tupe i le asō.' 'Ua lelei la. Afai e te manaʻo e maua ni tupe se tele, ou te faʻafaigaluegaina oe mo se galuega. Ma o le a ou totogia lelei oe mo lena mea.' 

Ua fememea'i le faioloa; 'Ou te le'o lelei tele'. 'Ae e mafai ona e faia lenei mea: fai ni pea solofanua mai fusi vaomago. E faigofie lena mea. E mafai foi ona e faia lena mea! O le a ou sau i lou fale i se vaiaso ma atonu ua uma ona e faia se fusi, o le tele o le fiafia. Ma o le a ou faatauina uma i lou tau.' O ana faatonuga na.

E ofoofogia! O se tala malie lea?

O le tala lena a lona toalua pe a sau i le fale. 'E mata'utia o ia pe o se tala malie? Aisea o le a ia faatauina ai? E toatele ana auauna ma pologa. E mafai foi ona latou faia lena mea, a ea? Aua e te talitonu i ai.'

O lea e le'i faia ai e le fa'atau'oa. Ona ia faalogo lea ua sau le alii ia te ia i lana elefane.

"Oi pele, ua sau moni lava!" Sa vave ona ia galue i fusi vaomago ma faatoa mafai ona faia ni solofanua se tolu, lea na ia tuu i autafa o le auala. Na iloa atu e le pule o solofanua iina ma fesili po o ai na faia lena mea. "Na ou faia lena mea e faatau atu ai." “Ma e fia le tau o lo’o e talosaga mai ai?” “Oi, e le tele naua. Na ou faia vave lava.' Na te le'i faamalosi e fai atu se tau maualuga ona o lona fefe ne'i otegia o ia e le alii pule.

“Se’i ta’i sefulu rupee ta’itasi”. O lea foi o lona totogi i aso taitasi e 30 rupee. Na aoaiina o ia e le pule. 'Faavalevalea! Mai le taimi nei e te le maua lava le sili atu i le 30 rupee. Na ou tuuina atu ia te oe se vaiaso. Aisea na e le faia ai se fusi? Ae aisea na e le totogiina ai le selau rupee i le tasi? Na ou fai atu ia te oe o le a ou faatauina uma i lou tau! Aisea na e le toe fesili atili ai? O lea la e tolusefulu rupee sau.'

O le taunuuga lena. Na ia maua tonu le tolusefulu rupee e pei ona masani ai i aso uma. Ma na talitonu le pule i le taunuuga. E leʻi tele ni mea na maua e le tagata faatauʻoa ona na taʻu atu e lona toʻalua iā te ia. O le folafolaga a le pule na foliga mai e le talitonu ia te ia.

Punavai:

Tala fa'alia mai Taialani Matu. White Lotus Books, Taialani. Suafa faaperetania 'Se tala e uiga i le i'uga'. Fa'aliliu ma fa'atonu e Erik Kuijpers. O le tusitala o Viggo Brun (1943); va'ai mo nisi fa'amatalaga: https://www.thailandblog.nl/cultuur/twee-verliefde-schedels-uit-prikkelende-verhalen-uit-noord-thailand-nr-1/

(*) O le rupee o Initia ma le peso o Mekisiko ma Peru sa avea muamua ma tupe i Siam. Aemaise lava, o le Tupu o Rama III (1788-1851, tupu talu mai le 1824) sa i ai se faletupe i lenei tupe ma sa ia teuina i totonu o taga tupe mumu i lona maota. O se tala manaia e uiga i lena mea: http://coinmuseum.treasury.go.th/en/news_view.php?nid=111

O le tupe siliva o loʻo faʻaalia e mai le 1825 ma mai le British East India Cy; le tupe siliva 1 rupee.

2 tali i le “O lou taunuuga ua mautu (Mai: Stimulating stories from Northern Thailand; nu. 20)”

  1. Tino Kuis fai mai i luga

    Oka se faioloa suamalie! E laititi le tau o ana oloa ma avatu foi! E lē mafai foʻi e le tupu ona faaosoosoina o ia e talosaga atu mo nisi mea!

  2. khun moo fai mai i luga

    Erika,

    Matagofie ma aoga tele tala i aso nei.
    O nisi tala e le tumau.
    Ioe, o le tulaga lena e tatau ona i ai.

    O lenei tala ua fetaui lelei ma aso nei.
    Sa ou galue mo le tele o tausaga i se matagaluega o atinae a se kamupani taʻavale Dutch.
    I le lalolagi tau taavale, o le tau o se taavale fou o le tau lea e naunau le tagata faatau e totogi.
    O lea e ese mai le tau tau.
    E fa'aoga foi lea i le tele o isi oloa.


Tuua se faamatalaga

Thailandblog.nl fa'aoga kuki

O la matou upega tafa'ilagi e sili ona aoga ona o kuki. O le auala lea e mafai ai ona matou manatua au faʻatulagaga, faia oe o se ofo patino ma e fesoasoani ia i matou e faʻaleleia le tulaga lelei o le upega tafaʻilagi. faitau atili

Ioe, ou te manaʻo i se upega tafaʻilagi lelei