Ua toe foʻi le tagata faifaiva Myanmar i lona aiga ina ua mavae le 22 tausaga o galue pologa

O le taimi mulimuli na talosaga ai le pologa Burma e alu i le fale, na toetoe lava a sasaina o ia i le oti. Ae o le taimi nei, ina ua mavae le isi 8 tausaga o galue faamalosi i luga o se vaa i Indonesia mamao, na naunau ai Myint Naing e lamatia mea uma e toe vaai ai i lona tina. Sa faatumulia ona po i miti e uiga ia te ia, ae o le taimi na tuleia malie ai ona foliga mai lona manatua.

O lea na ia faapaʻū ai i lalo ma fusi vae o le kapeteni e ʻaiʻoi atu mo lona saʻolotoga. Na tagi le kapeteni Thai, ua lava le leo e lagona ai e tagata uma, o le a fasiotia Myint pe a taumafai e alu ese mai le vaa. Sa ia kiki ese le faifaiva ma saisai ona lima ma vae i filifili. Sa saisai pea Myint i luga o le fogavaa mo aso e tolu i le vevela o le la po o timuga, e aunoa ma se meaai po o se vai. Sa ia mafaufau pe o le a faapefea ona fasiotia o ia. Po o le a latou lafoaʻia lona tino i le sami ina ia taʻele ai i luga o le eleele i se mea, e pei o isi tino na ia vaai i ai? Pe latou te fanaina o ia? Po o le a latou vavae ese lona ulu, e pei ona ia vaai muamua i ai?

Na te le toe vaai i lona tina. O le a na ona mou atu lava ma e le iloa e lona tina po o fea e maua ai o ia.

Su'esu'e le Associated Press 

O tausaga taʻitasi, e faitau afe tamaloloa e pei o Myint e faʻaʻoleʻole faʻatau ma faʻatau atu i lalo o le lalolagi leaga o pisinisi fagota. Ose fefa'ataua'iga mataga lea ua fa'ailoa mai i Asia i Sautesasae mo le tele o tausaga, fa'atasi ai ma kamupani fa'atauva'a o lo'o fa'alagolago i pologa e sapalai ai i'a i supamaketi tetele ma faleoloa i le lalolagi atoa.

I le avea ai o se vaega o se suʻesuʻega i le tausaga atoa i lenei pisinisi e faitau piliona tālā, na faatalanoaina ai e le Associated Press le silia ma le 340 o pologa i le taimi nei ma sa avea muamua ma pologa, i le tagata lava ia pe tusitusia. O tala e faamatala e le tasi ma le isi e matua uiga ese lava.

Myint Naing

O Myint o se tagata e malu le leo, ae o loʻo i ai le malosi malosi o se tasi na galue malosi i lona olaga atoa. O le faama'i ua pe ai se vaega o lona lima taumatau ma ua mau lona gutu i se afa-ataata faamalosi. Ae ina ua matuā taliē, e te vaaia le emo o le tama sa iai muamua, e ui lava i mea uma na tutupu i lena 22 tausaga.

E sau o ia mai se tamai nuu i luga o se auala vaapiapi ma pefu i le Setete o Mon i le itu i saute o Myanmar ma o ia o le ulumatua o tama e toafa ma teine ​​​​e toalua. I le 1990, na malemo ai lona tama a o fagota, ma tuua ai o ia e nafa ma le aiga i le 15 o ona tausaga. Sa fesoasoani o ia i le kuka, fufuluina o lavalava ma le tausiaina o ona uso ma tuafafine, ae o le aiga na atili ai ona oo atu i le mativa.

O lea la, ina ua asiasi atu se tamaloa e tautala vave i le nuu i le tolu tausaga mulimuli ane ma tala o galuega i Taialani, sa faigofie lava ona maileia Myint. Na ofo e le sui sooupu le $300 mo na o ni nai masina o galuega, e lava mo nisi o aiga e ola ai mo le tausaga. Sa vave ona sainia e ia ma nisi o alii talavou o latou igoa.

O lona tina, o Khin Than, sa le mautinoa. Sa na o le 18 ona tausaga, e leai se aoga po o se poto masani i femalagaaiga, ae sa augani atu pea Myint i lona tina, ma finau mai o le a le alu ese mo se taimi umi ma o loʻo i ai aiga o loʻo galulue "i luga o iina" e mafai ona vaʻavaʻai ia te ia. Mulimuli ane sa malie i ai le tina.

Amata o le faigamalaga

E leai se tasi o i latou na iloaina, ae o le taimi lena na alu ai Myint i se malaga e alu ai le faitau afe o maila mai lona aiga. O le a ia misia fanau, maliu, faaipoipoga i lona nuu ma lona atunuu e foliga mai e le mafai ona suia mai se pulega malosi i se faiga faatemokalasi faigata. E faalua ona sola ese o ia mai galuega sauā a se vaa fagota, ae na ia iloa ai e lē mafai ona sola ese mai i le paolo o le fefe.

Ae i le aso na ia tuua ai lona fale i le 1993, na vaai Myint i se lumanai manuia. Na faatopetope atu e le faioloa ana tagata faigaluega fou e piki a latou atopaʻu ma, a o soloiesea e le tuafafine o Myint e 10 tausaga le matua o loimata i ona alafau, na savavali ese atu nei alii i fafo o le nuu i luga o le auala palapala. E lei i ai lona tina i le fale, e lei maua foi se avanoa e faatofa ai.

Fagotaga Thai

E $7 piliona tala a Thailand e maua i le tausaga mai le pisinisi o le sami e faalagolago i tagata faigaluega mai vaega pito sili ona matitiva o le atunuu ma mai Cambodia, Laos aemaise Myanmar. E tusa ma le 200.000 le aofa’i o tagata malaga mai, o le to’atele o i latou o lo’o galulue fa’asolitulafono i le sami. 

Talu ai ona o le soona fagota ua le toe maua ai ni fagotaga i le gataifale o Thailand, ua faamalosia ai loa vaa fagota e agai atu i le tele o ogasami mai fafo. O lenei galuega mataʻutia o loʻo taofia ai tamaloloa i luga o le sami mo le tele o masina poʻo ni tausaga foʻi ma ni pepa faʻailoga Thai sese, lea o loʻo taofia ai i latou i luga o le vaʻa e tagata taʻavale e aunoa ma se faʻasalaga. E ui ina te’ena e le malo o Thai, ae ua leva ona tuua’ia i latou i le faatauasoina o ia faiga.

Tual, Initonesia

A maeʻa se laasia faigofie o tuaoi, e natia le vaega i totonu o se tamai fale i Taialani mo le masina ma sina meaʻai. Ona tuu lea o Myint ma isi alii i luga o le vaa. Ina ua mavae aso e 15 i le sami, na iʻu ina matou taula i sasaʻe mamao o Initonesia. Na alaga atu le kapeteni i tagata uma sa i luga o le vaa ua avea nei ma ana meatotino i upu e le mafai ona galo ia Myint: “O oe o Burma e le toe alu i le fale. ‘Ua fa‘atauina ‘outou ma e leai se tasi na te lavea‘iina ‘outou.”

Ua popole ma le mautonu. Sa ia manatu o le a alu e fagota i ogasami o Thai mo na o ni nai masina. Nai lo lena, na ave tama i le motu o Tual i Initonesia i le Sami o Arafura, o se tasi o fagotaga sili ona tamaoaiga i le lalolagi, e tumu i tuna, mackerel, squid, shrimp ma isi ituaiga o iʻa taugofie mo le auina atu i fafo.

I le sami

O Myint e galue i luga o le vaa mo vaiaso i luga o le sami ma ola ai na o araisa ma vaega o iʻa, e le mafai ona faʻatau. I taimi sili ona pisi, o nisi taimi e galulue ai tamaloloa i le 24 itula i le aso e aumai ai upega atoa o iʻa. I le avea ai ma vai inu, e fa'amalosia tagata e inu vai fa'apuna leaga.

E na o le $10 i le masina e totogi ai ae o nisi taimi e leai se totogi. E le maua ni vailaau. Soo se tasi e malolo pe ma'i o le a sasa e le kapeteni Thai. Na togi e Myint se fasi fafie i lona ulu ona e le o galue vave.

I le 1996, ina ua mavae le tolu tausaga, na lava ai Myint. Ona o le mativa ma le misia o lona aiga, sa ia faatali ai mo lona vaa e toe taula i Tual. Ona alu lea o ia i le ofisa i le uafu ma talosaga mo le taimi muamua e alu i le fale. O lana talosaga na taliina e ala i le sasaina o lona ulu i se pulou. Na tafe mai le toto mai le manu'a ma sa tatau ona uu e Myint le manu'a i lima uma e lua. Na toe taʻua e le tagata Thai na taia o ia upu na faalogo muamua i ai Myint: “Tatou te lē faatagaina lava tagata faifaiva Burma e ō. E tusa lava pe e te oti.” O le taimi muamua lea na sola ai o ia.

Tulaga leaga i luga o le vaa

Toeitiiti atoa le afa o alii Burmese na faatalanoaina e le AP na fai mai ua sasaina i latou pe na molimauina foi le sauaina o isi. Sa faamalosia i latou e galulue toetoe lava leai se taofi mo le toetoe lava a leai se totogi, ma nai meaai laiti ma vai palapala. Sa sasaina i latou i si'usi'u oona ma loka i totonu o se pa pe afai latou te malolo e aunoa ma se faatagaga pe taumafai e sosola. O tagata faigaluega i luga o nisi vaʻa na maliliu ona o le faʻagesegese o galuega poʻo le taumafai e oso i luga o le vaʻa. O nisi o tagata faifaiva Burmese na feosofi i luga o le sami ona sa latou le iloa se isi auala e sao ai. Ua va'aia e Myint ni tino fa'afefeteina o opeopea i le vai i le tele o taimi.

Le Moluccas 

O motu o loʻo salalau solo i Moluccan Islands o Initonesia, e taʻua foi o Spice Islands, o loʻo i ai le faitau afe o tagata faifaiva ua sosola ese mai a latou vaʻa pe na tuulafoaʻia e o latou kapeteni. Latou te lalafi i le togavao, o nisi e fai se mafutaga ma se tamaitai o le atunuu, e puipuia ai i latou mai tagata puʻe pologa. E tumau pea le lamatia, ae o se tasi lea o nai auala e... Lee maua ai se foliga o le saolotoga.

Ola fa'ato'aga

O se aiga Initonesia na tausia le tagata sulufai o Myint seia oo ina faamaloloina. Ona latou ofoina atu lea ia te ia o meaai ma fale e sui ai galuega i la latou faatoaga. Mo le lima tausaga sa ia ola ai i lenei olaga faigofie, ma taumafai e tafiesea manatuaga o mea mataʻutia i le sami mai lona manatua. Na ia aʻoaʻoina le tautala lelei i le gagana Initonesia ma atiina ae se tofo i meaʻai a le atunuu, e ui lava e sili atu le suamalie nai lo ipu masima a lona tina o Burmese.

Ae e le mafai ona galo ia te ia ona tauaiga i Myanmar po o uo na ia tuua i luga o le vaa. O le a le mea na tupu ia i latou? Pe sa latou ola pea?

I le taimi nei, ua suia le lalolagi o loo siomia ai o ia. I le 1998, na paʻu ai le pule malosi o Initonesia, o Suharto, ma ua foliga mai ua agai atu le atunuu i le faatemokalasi. Na mafaufau pea Myint pe ua suia foi mea i luga o vaa.

I le 2001, na ia faalogo ai i se kapeteni na ofo atu e toe ave tagata faifaiva i Myanmar pe afai latou te lotomalilie e faigaluega mo ia. Na naunau Myint e saili se auala i le fale ma o le valu tausaga talu ona faatoa taunuu i Initonesia, na ia toe foi ai i le sami.

Ae peitai, ina ua i luga o le vaa, sa vave ona ia iloa ua pau o ia i le mailei lava lea e tasi. O le galuega ma tulaga sa tutusa lava le leaga e pei o le taimi muamua ae leai lava se totogi.

Sosola mo le taimi lona lua

Ina ua mavae le iva masina i luga o le sami, na solia e le kapeteni lana folafolaga ma fai atu i le auvaa o le a ia tuua i latou e toe foi atu na o ia i Thailand. I le ita tele ma le le fiafia, na toe talosaga atu ai Myint ina ia faataga e alu i le fale, ona toe tuu ai lea o ia i filifili mo aso e tolu.

Sa sailia e Myint se mea, soo se mea, e tatala ai le loka. Sa le aoga ona tamatamailima, ae sa mafai ona ia maua se tamai fasi u'amea. Sa ia galue filemu mo le tele o itula e taumafai e tatala le loka. Mulimuli ane sa i ai se kiliki ma se'e ese ai filifili mai ia te ia. Na iloa e Myint e le tele sona taimi aua a maua o ia, e vave lava ona oo mai le oti.

I se taimi ina ua mavae le vaeluaga o le po, sa ia lupe ai i le vai uliuli ma aau i le matafaga. E aunoa ma le toe tepa i tua, sa ia tamoe atu i le vaomatua ma ona ofu ua susu i le sami. Na ia iloa e tatau ona mou ese atu. O le taimi lenei mo le lelei!

Fa'apologa i faigafaiva.

O le nofo pologa i faiga faiva na faasolo ina leaga. Sa vave ona avea Taialani ma se tasi o le lalolagi e sili ona tele le faatauina atu o mea'ai sami ma sa mana'omia le tele o tagata faigaluega taugofie. Sa kopi, faamalosia, faasāina, ma ave faamalosi tagata faigaluega mai fafo, e aofia ai tamaiti, maʻi, ma e lē atoatoa le malosi.

O le fefaʻatauaʻiga o pologa i pisinisi fagota a Asia i Sautesasae e ofoofogia i lona maufetuunaʻi. I le sefulu tausaga ua tuanaʻi, ua atili ai ona iloa e tagata i fafo nei faiga faʻaleagaina. O le malo o Amerika aemaise lava na unaʻia Thailand e fai se gaioiga mai lea tausaga i lea tausaga. Peitaʻi, e leai se mea na tupu.

Mafaufauga o le aiga

Ua sola nei Myint mo le taimi lona lua ma lafi i se faleoo i le vaomatua. I le tolu tausaga mulimuli ane, na maʻi ai o ia i le maʻi e foliga mai o le stroke. Na foliga mai ua vaivai lona tino, ma mafua ai ona ia lagona le malulu i taimi uma e ui lava i le vevela o le teropika. Ina ua maʻi tele o ia e faigaluega, o le aiga lava lea e tasi o Initonesia sa tausia o ia ma se alofa na faamanatu atu ai ia te ia lona lava aiga. Ua galo ia te ia foliga o lona tina ma iloa ai o le a matua lelei lava le tuputupu ae o lona tuafafine e sili ona fiafia i ai. E manatu o ia ua oti.

O le mea na te le'i iloaina, sa tutusa lava manatu o lona tina e uiga ia te ia. E le'i fiu o ia ia te ia. Sa ia tatalo mo ia i aso uma i le tamai fata faitaulaga Puta i totonu o lona fale masani ma fesili atu i tagata vavalo e uiga i lana tama i tausaga uma. Sa faamautinoa atu ia te ia o loo soifua pea o ia ae o se mea mamao e faigata ai ona alu ese.

I se tasi taimi, na taʻu mai ai e se isi tamāloa Burmese iā te aʻu o Myint o loo faigaluega i le faiga faiva i Initonesia ma ua faaipoipo. Ae e leʻi manaʻo lava Myint e saisaitia i le atunuu na faaleagaina ai lona olaga. “Ou te leʻi manaʻo i se avā Initonesia, na o loʻu manaʻo e toe foʻi i loʻu aiga i Myanmar,” o lana tala lea mulimuli ane. “Ou te fia i ai i Burma ma se avā ma se aiga lelei.”

Ina ua mavae le valu tausaga i le vaomatua e aunoa ma se uati po o se kalena, na amata ona mou atu le taimi mo Myint. O lea la i le 30 o ona tausaga, sa amata ona ia talitonu e sa'o le kapeteni: E matua leai lava se auala e foia ai.

Dobo

Sa le mafai ona alu atu o ia i leoleo po o pulega o le lotoifale, ona o le fefe neʻi latou tuuina atu o ia i kapeteni mo se taui. Le mafai ona faʻafesoʻotaʻi le fale, na ia fefe foi e faʻafesoʻotaʻi le ofisa o Myanmar ona o le a faʻaalia ai o ia o se tagata faimalaga faasolitulafono.

I le 2011, o le tuuatoatasi na sili atu mo ia. Na siitia atu o ia i le Motu o Dobo, lea na ia faalogo ai e toatele atu alii Burma. O iina na la totoina ai ma isi alii e toalua na sosola, pepa, isalaelu, pi ma pi seia oo ina taofia e leoleo se tasi o i latou i se maketi. O le mea moni na fa'ae'eina lena tagata i luga o le va'a, na ma'i ma oti i le sami. Ona manatu lea o Myint afai e fia ola, e tatau ona ia faaeteete.

Saolotoga

I se tasi aso ia Aperila, na sau ai se uo ia te ia ma tala fou: AP na lomia se lipoti e fesoʻotaʻi ai le nofo pologa i le pisinisi o le sami i nisi o supamaketi tetele a Amerika ma kamupani fagafao, ma na unaʻia le malo o Initonesia e amata ona laveaʻiina tagata o loʻo iai nei ma sa avea muamua ma pologa. i luga o motu. E oo mai i lena taimi, e silia ma le 800 pologa po o pologa sa iai muamua ua maua ma toe faafoi atu i le atunuu.

O lona avanoa lea. Na lipotia e Myint o ia lava i le au ofisa na o mai i Dobo, na ia o atu ma i latou i tua i Tual, lea sa avea muamua ma pologa ae o le taimi lea na saoloto ai ma le faitau selau o isi tagata.

Ina ua mavae le 22 tausaga i Initonesia, na iʻu lava ina mafai ona toe foʻi Myint i lona aiga. Ae o le a, sa ia mafaufau ai, o le a ia mauaina?

Aiga

O le malaga mai i le vaalele mai Initonesia i le aai tele o Myanmar, o Yangon, o se mea muamua na mata’utia mo Myint. Ina ua taunu’u, sa savali atu loa i fafo o le malaeva’alele ma si’i mai se tama’i atopa’u uliuli o lo’o ofuina se pulou ma se ofutino na avatu e se tasi ia te ia. Na o le pau lena o le mea na mafai ona ia faʻaalia ina ua mavae se taimi umi i fafo.

Na toe foi mai Myint o se tagata ese i lona lava nuu. O Myanmar ua le toe pulea e se malo faamiliteli faalilolilo ma o le taitai tetee o Aung San Suu Kyi sa saoloto mai tausaga o falepuipui ma ua i ai nei i le Palemene.

“Sa ou lagona le pei o se tagata tafafao,” o lana tala lea, “Sa ou lagonaina Initonesia.”

E ese foi mea'ai ma e ese foi le faafeiloaiga. Na lululima Myint ma le lima e tasi i luga o lona fatu, o le auala Initonesia, nai lo le faia o se wai i ona lima e pei ona masani ai i Burma.

E oo lava i le gagana na foliga mai e ese ia te ia. A o faatalitali o ia ma isi pologa muamua mo le pasi i lona nuu i le Setete o Mon, sa latou lē tautatala i la latou lava gagana Burma ae i le gagana Bahasa Indonesia.

“Ou te le toe fia tautala i lena gagana ona sa ou mafatia tele,” o lana tala lea. “Ou te inoino i lena gagana i le taimi nei.” Ae o loʻo ia faʻaaogaina pea upu Initonesia.

O le mea pito sili ona taua, e le gata o lona atunuu ua suia ae o ia lava. Na alu ese o ia a o laʻitiiti, ae na toe foʻi mai o se tama e 40 tausaga le matua sa avea ma pologa pe natia mo le ʻafa o lona olaga.

toe faatasiga faalelagona

Ina ua taunuu Myint i le nuu, na amata ona tulai mai lagona. Sa le mafai ona 'ai o ia ma sa solosolo pea ona lima i lona lauulu. Sa oo ina mamafa ia te ia ma sa masusu o ia. “Sa matuā leaga lava loʻu olaga ma e tigā le mafaufau i ai,” o lana tala lea i se leo mapu, “Na ou misia loʻu tinā.” Sa ia mafaufau pe o le a ia iloaina pea lona tina ma lona tuafafine ma le isi itu, pe latou te iloaina o ia.

A o su’e lona fale, sa tau lona ulu e taumafai e manatua le savali. O lea ua fola auala ma ua iai ituaiga fale fou uma. Sa ia mililima ona lima ma sa fiafia ina ua ia iloaina le ofisa o leoleo. Ua ia iloa nei ua latalata o ia. I se taimi mulimuli ane, na ia vaaia ai se fafine Burma lapopoa ma iloa loa o lona tuafafine lea.

Na sosoo ai ma se opo ma loimata na oo mai o le olioli ma le faavauvau mo taimi uma na leiloloa na taofia ai i laua. “Lo’u uso e, ua matua fiafia lava ua e toe foi mai!” sa tagi masusu o ia. “Matou te le manaʻomia ni tupe! O lea ua e toe fo’i mai, pau lava lena o le mea matou te mana’omia.”

Ae na te lei vaai lava i lona tina. Na tilotilo atu ma le popole Myint i lalo o le auala ao vili e lona tuafafine se numera telefoni. Ona ia vaaia lea o se tamaitai laititi ma le maaleale ma lona lauulu sinasina o sau ia te ia. ‘Ua va‘ai atu fo‘i o ia ‘iā te ia, ‘ona tagi ai lea o ia ma pa‘ū i le ‘ele‘ele ma tanu ona fofoga i ona lima uma e lua. Sa ia tuu o ia i luga ma sii mai o ia i ona lima. Sa ia milimili lona ulu ma uu o ia e peiseai na te le tuuina atu lava o ia e alu.

O Myint, o lona tina ma lona tuafafine sa savavali lima-lima i le fale fa'atagata faigofie o lona talavou. I luma o le faitotoa sa ia punou ai i ona tulivae ma sasaa i luga o lona ulu le vai i le fasimoli o le tamarind e faamama ai o ia mai agaga leaga.

Ina ua fesoasoani lona tuafafine ia te ia e fufulu lona lauulu, sa sesega lona tina e 60 tausaga le matua ma pau i luga o se apefai ofe. Sa ia uuina lona fatu ma manava mo le ea. Na alaga se tasi ua le toe manava. Na tamoe atu Myint ia te ia ma le susu susu o lauulu ma feula le ea i lona gutu. “Ia pupula ou mata! pupula ou mata!" sa ia alaga. O le a ou tausia oe mai le taimi nei! O le a ou faafiafiaina oe! Ou te le manao e te ma'i! Ua ou toe foi i le fale! ”

Na toe sau lemu lona tina ma tilotilo atu Myint i ona mata mo se taimi umi. Na iu lava ina saoloto o ia e vaai i foliga o ana miti. E le mafai ona galo ia te ia lena foliga.

O se tala fa'aperetania fa'aliliuina (i nisi taimi e aunoa ma se totogi) e MARGIE MASON, Associated Press