ປະເທດໄທ ... ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຮັບບົດກະວີກ່ຽວກັບ ...

ພຣະ​ສຸ​ນັນ​ໂທ (1786-1855) Sunthorn Phu (zomincere / Shutterstock.com)

ໃນໄລຍະປີທີ່ຜ່ານມາຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພົບເຫັນວ່າພວກເຮົາ ຕ່າງປະເທດ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວບໍ່ຄຸ້ນເຄີຍກັບວັນນະຄະດີ, ໃຫ້ຢູ່ຄົນດຽວ poetry ຂອງປະເທດເຈົ້າພາບຂອງພວກເຮົາ. ຄົນຕ່າງດ້າວທີ່ຕ້ອງການປະສົມປະສານໂດຍທົ່ວໄປມີຄວາມຮູ້ຢ່າງລະອຽດກວ່າ, ເວົ້າວ່າ, ລະດັບທ້ອງຖິ່ນຂອງອາຫານ, ເຄື່ອງດື່ມຫຼືແມ່ຍິງຫຼາຍກວ່າສິ່ງທີ່ຖືກອະທິບາຍໂດຍທົ່ວໄປວ່າເປັນວັດທະນະທໍາທີ່ສູງກວ່າ.

ເຂົ້າໃຈໄດ້ສູງແຕ່ຍັງເປັນເລື່ອງທີ່ໜ້າອັບອາຍ ເພາະຂ້ອຍໄດ້ແບ່ງປັນຄວາມຄິດເຫັນຂອງນັກກະວີຊາວໂຮນລັງ Willem Kloos ທີ່ເຄີຍຂຽນໄວ້ວ່າ:ບົດກະວີແມ່ນການສະແດງອອກຂອງຄວາມຮູ້ສຶກສ່ວນບຸກຄົນຫຼາຍທີ່ສຸດ”. ວ່ານັກຂຽນ Flemish Raymond Brulez ເອົາເລື່ອງນີ້ເຂົ້າໄປໃນທັດສະນະທັນທີດ້ວຍຄໍາເວົ້າທີ່ມີປີກ "ບົດກະວີມັກຈະເປັນການສະແດງອອກ banal ທີ່ສຸດຂອງຄວາມສັບສົນທີ່ໂງ່ທີ່ສຸດຂອງຈິດໃຈຂ້ອຍປ່ອຍໃຫ້ບັນຊີຂອງລາວທັງຫມົດ. ສະນັ້ນ, ຖ້າທ່ານຍັງຫິວໂຫຍສໍາລັບຄວາມເຂົ້າໃຈທາງດ້ານວັດທະນະທໍາຫຼາຍຫຼືເລິກເຊິ່ງ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ລະບຸໄວ້ສໍາລັບເຈົ້າໃນມື້ນີ້, ການຄັດເລືອກສ່ວນບຸກຄົນແລະວິຊາສະເພາະຂອງບາງນັກກະວີສະຫຍາມແລະໄທທີ່ມີອິດທິພົນທີ່ສຸດ.

ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພະຍາຍາມແນະນໍາ chronology ທີ່ແນ່ນອນເປັນກະທູ້ທົ່ວໄປແລະດັ່ງນັ້ນຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງເລີ່ມຕົ້ນດ້ວຍຈິດວິນຍານ poetic ທີ່ສາມາດຕັ້ງຢູ່ໄກທີ່ສຸດໃນອະດີດ, ຫນຶ່ງ. ສີປະເສີດ (1652-1683). ລາວເປັນຕົວຢ່າງປົກກະຕິຂອງນັກກະວີໃນສະໄໝອາຍາ. ປັນຍາຊົນໃນເວລານັ້ນສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເວົ້າ, ໄດ້ຖືກພົບເຫັນຢູ່ໃນວັດວາອາຮາມແລະພະລາຊະວັງ. ປະຊາຊົນທົ່ວໄປສ່ວນຫຼາຍແມ່ນບໍ່ຮູ້ຫນັງສື, ສະນັ້ນມັນສົມເຫດສົມຜົນທີ່ນັກກະວີຈໍານວນຫນ້ອຍຫນຶ່ງໄດ້ຖືກນັບເຂົ້າໃນບັນດານັກກະວີທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດໃນປະເທດ, ເພາະວ່າພວກເຂົາເປັນກຸ່ມນ້ອຍໆທີ່ມີຄວາມຮູ້ພຽງພໍໃນການຜະລິດບົດກະວີ. ບົດກະວີສະຫຍາມແມ່ນມີຈິງໃນສະ ໄໝ ນັ້ນ, ເພື່ອອ້າງເຖິງນັກກະວີຊາວໂຮນລັງ Edgar du Perron: “… ເປືອຍກາຍ ແລະ ບໍ່ ມ້ຽນ ມັດ, ເປັນ ເວລາ ທີ່ ຢູ່ ສໍາລັບ ຄົນ ດີ ບາງ ຄົນ”. ບົດ​ກະວີ​ເປັນ​ບົດ​ປະພັນ​ທີ່​ສຳຄັນ ​ແລະ ​ເປັນ​ຮູບ​ແບບ​ວັນນະຄະດີ​ທີ່​ນິຍົມ​ກັນ​ຫຼາຍ​ທີ່​ສຸດ​ໃນ​ເມືອງ​ສຸ​ໂຂ​ໄທ (13^e ໃນ 14^e ສະຕະວັດ) ແລະ ອະຍຸດທະຍາ (14^e ເຖິງ 18^e ສະຕະວັດ) - eras. Prose ມີພຽງແຕ່ໃນຮູບແບບຂອງ fables ແລະ fairy tales ແລະພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ຮູບລັກສະນະຂອງຕົນເປັນຮູບແບບວັນນະຄະດີໃນສະຫຍາມເປັນການນໍາເຂົ້າຕາເວັນຕົກພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງ Rama IV (1851-1868). ພາຍໃຕ້ການເປັນກະສັດ Vajiravudh, ຜູ້ທີ່ປົກຄອງຈາກ 1910 ຫາ 1925 ແລະຂຽນບົດກະວີ, ບົດລະຄອນແລະ prose ຂອງຕົນເອງ, ບົດກະວີຂອງສະຫຍາມໄດ້ປະສົບກັບການຟື້ນຟູແລະຂະຫຍາຍຕົວເປັນປະເພດທີ່ນິຍົມໃນປັດຈຸບັນໃນປະເທດໄທ.

Si Prat ແມ່ນຕົວເລກທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມລຶກລັບແລະ, ອີງຕາມນັກປະຫວັດສາດວັນນະຄະດີໃນປະຈຸບັນ, ລາວອາດຈະບໍ່ມີຢູ່ເລີຍ. ຕາມນິທານນິກາຍ, ພະອົງອາໄສຢູ່ໃນລາຊະວົງຂອງກະສັດນາໄຣ (1633-1688), ກະສັດອົງຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງລາຊະວົງ Prasatthong, ເປັນລູກຊາຍຂອງພະໂຮຣາທິບດີ, ເປັນນັກໂຫລາສາດຂອງລາຊະວົງທີ່ເຄົາລົບນັບຖື ແລະເປັນຄູສອນຂອງລາຊະວົງທີ່ຂຽນບົດກະວີ. ວຽກ​ງານ​ທີ່​ຖື​ວ່າ​ສີ​ປະ​ລາດ​ເປັນ​ຈຸດ​ພິ​ເສດ​ຂອງ​ສິ່ງ​ທີ່​ຮູ້​ຈັກ​ເປັນ​ຍຸກ​ທອງ​ຂອງ​ວັນ​ນະ​ຄະ​ດີ​ສະຫຍາມ. ລາວຈະສົ່ງບົດລະຄອນທີ່ປະສົບຜົນ ສຳ ເລັດຫຼາຍຢູ່ໃນສານ ອານຸສິດ ຄຳຈັນ (ຄຳບັນຍາຍຂອງ Anurit), ແຕ່ວັນເວລາຂອງລາວຖືກນັບເຂົ້າເມື່ອລາວຖືກພົບເຫັນວ່າມີຄວາມສໍາພັນທາງກາຍະພາບກັບ Thao Si Chulak, ຫນຶ່ງໃນນາງສາວທີ່ຮັກແພງຂອງ Narai. ອັນນີ້ອາດຈະເຮັດໃຫ້ລາວເສຍຫົວ, ແຕ່ມີຄຳເວົ້າກັນວ່າ ກະສັດ, ຍ້ອນຄວາມເຄົາລົບຕໍ່ Horathibodi, ໄດ້ປະໄວ້ຊີວິດຂອງ Si Prat ແລະໄດ້ຂັບໄລ່ລາວໄປໄກຈາກພາກໃຕ້ໄປນະຄອນ Si Thammarat. ໃນ​ການ​ເດີນ​ທາງ​ໄປ​ສະ​ຖານ​ທີ່​ນີ້​, ລາວ​ຈະ​ພົບ​ເຫັນ masterpiece ຂອງ​ພຣະ​ອົງ​, ການ​ຈົ່ມ​ໄດ້​ ຄຳມ່ວນ ສະມຸດ ໄດ້ຂຽນ. ຢູ່​ນະຄອນ​ສີ​ທຳ​ມະ​ລາດ, ເພິ່ນ​ໄດ້​ຍ່າງ​ເຂົ້າ​ໄປ​ໃກ້​ບ່ອນ​ຢູ່​ຂອງ​ເຈົ້າ​ແຂວງ. ໃນປີ 1683, ເມື່ອ Si Prat ມີອາຍຸໄດ້ສາມສິບຫນຶ່ງປີ, ລາວໄດ້ຖືກຈັບອີກເທື່ອຫນຶ່ງ, ໃນເວລານີ້ຢູ່ໃນຕຽງນອນຂອງຫນຶ່ງຂອງ. ເມຍນ້ອຍ, concubines ຂອງ ເຈົ້າ ຄອງ , ຜູ້ ທີ່ ທັນ ທີ ທັນ ໃດ ໄດ້ ປະ ຕິ ບັດ ພຣະ ອົງ . ນິທານເລົ່າວ່າ ເມື່ອ Si Prat ຖືກຜູກມັດກັບສະເຕກການປະຫານຊີວິດ, ລາວໄດ້ຂຽນບົດກະວີໃນດິນຊາຍດ້ວຍຕີນຂອງລາວຢ່າງໄວວາ, ເຊິ່ງໃນເວລາດຽວກັນມີຄໍາສາບແຊ່ງ; ຜູ້​ທີ່​ປະຫານ​ລາວ​ດ້ວຍ​ດາບ​ຈະ​ຕາຍ​ດ້ວຍ​ດາບ. ຮີດສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນຕໍ່ໄປ. ເມື່ອສອງສາມເດືອນຕໍ່ມາ Narai, ຜູ້ທີ່ຕັ້ງໃຈຈະໃຫ້ອະໄພນັກກະວີທີ່ລາວມັກແລະກັບຄືນລາວໄປເມືອງ Ayutthaya, ໄດ້ຮູ້ວ່າ Si Prat ໄດ້ເສຍຊີວິດໃນລັກສະນະດັ່ງກ່າວ, ລາວກໍ່ຄຽດແຄ້ນແລະໄດ້ອອກຈາກການຕີຫົວຂອງເຈົ້າເມືອງ.

ນັກກະວີຄົນທີສອງໃນແຖວແມ່ນເຈົ້າຊາຍ ທັມມະທິບ ໄຊຍະເຊດສຸລິວົງ ຫຼື ເຈົ້າຊາຍນາຣາທິເບດ, ດັ່ງທີ່ລາວຮູ້ຈັກ. ພະອົງເປັນລູກຊາຍກົກຂອງ ກະສັດ ບູຣຸມມະໂຄດ ແຫ່ງເມືອງອາຍາ ແລະ ເຈົ້າຍິງ Aphainuchit. ນາຣາທິເບດ, ຜູ້ທີ່ເປັນທີ່ຊື່ນຊອບຂອງພໍ່ຂອງລາວແລະໄດ້ຮັບການແຕ່ງຕັ້ງຈາກພຣະອົງ, ໄດ້ສະແດງຕົນເອງວ່າເປັນແຖບປາກເວົ້າທີ່ຫວານຊື່ນ, ເຊິ່ງເປັນທີ່ຮູ້ຈັກດີທີ່ສຸດສໍາລັບຄວາມງາມຂອງທໍາມະຊາດແລະຄວາມງາມຂອງແມ່ຍິງ. ມັນແມ່ນຜູ້ຍິງທີ່ສວຍງາມຄົນນີ້ທີ່ - ຄືກັບຜູ້ສືບທອດຂອງລາວ Si Prat - ພິສູດເຖິງຄວາມຕາຍເພາະວ່າລາວເບິ່ງຄືວ່າລາວມີຄວາມໂລບເກີນໄປເລັກນ້ອຍຕໍ່ນາງສາວບາງຄົນຂອງພໍ່ຂອງລາວ. ລາວໄດ້ຖືກຈັບໃນ delicto flagrante ກັບຫນຶ່ງໃນນັ້ນຢູ່ໃນພະລາຊະວັງ. Borommakot ອາດຈະມອງຂ້າມເລື່ອງນີ້, ແຕ່ໃນເວລາທີ່ພີ່ນ້ອງເຄິ່ງຫນຶ່ງຂອງອິດສາຂອງລາວມາ trotting ພ້ອມກັບທຸກປະເພດຂອງທິດສະດີສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ, ຊະຕາກໍາຂອງລາວໄດ້ຖືກຜະນຶກເຂົ້າກັນ. ຢູ່​ໃນ​ຫ້ອງ​ການ​ທໍ​ລະ​ມານ, ລາວ​ໄດ້​ສາ​ລະ​ພາບ​ຕໍ່​ການ​ຢ້ຽມ​ຢາມ​ໃນ​ຕອນ​ກາງ​ຄືນ​ຂອງ​ສະ​ຫວັນ​ບໍ່​ໜ້ອຍ​ກວ່າ XNUMX ຄົນ ແລະ​ແຜນ​ການ​ທີ່​ຈະ​ລອບ​ສັງ​ຫານ​ກະສັດ. ເຈົ້າຊາຍ-ນັກກະວີ, ຄືກັບນາງສາວທີ່ບໍ່ສັດຊື່ XNUMX ຄົນ ແລະສານຊັ້ນສູງຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ກ່າວກັນວ່າມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດ, ບໍ່ລອດຈາກການຖືກທໍລະມານ.

ອານຸສາວະລີກະສັດ ຣາມທີ XNUMX ຕັ້ງຢູ່ຕໍ່ໜ້າວັດອາລຸນ, ວັດອາລຸນ (ວັດອາລຸນ).

ການຄັດເລືອກ Rama II, (1768-1824) ບໍ່ພຽງແຕ່ເປັນຜູ້ອຸປະຖໍາຢ່າງກະຕືລືລົ້ນຂອງສິລະປະທີ່ສົ່ງເສີມສິລະປະເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຂຽນ, ຂຽນແລະແຕ່ງຕົວດ້ວຍຕົວເອງ. ພຣະອົງໄດ້ພິຈາລະນາຕົນເອງເປັນເຄື່ອງຈັກໃນການຟື້ນຟູວັດທະນະທໍາຂອງສະຫຍາມແລະເປັນທີ່ຊື່ນຊອບຂອງນັກກະວີທີ່ມີພອນສະຫວັນເຊັ່ນ: ພຣະ Sunthonwohan. ບົດກະວີຂອງສະຫຍາມໄດ້ສູນເສຍໄປໃນປີ 1767 ເມື່ອພະມ້າໄດ້ທຳລາຍເມືອງອາຍາຈົນໝົດສິ້ນ ແລະ ຣາມາທີ XNUMX ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນທີ່ຈະແກ້ໄຂໃຫ້ໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້. ພຣະອົງໄດ້ເປັນທີ່ຮູ້ກັນວ່າໄດ້ຂຽນສະບັບຂອງ Ramayana / Ramakien, ມີຫຼືບໍ່ມີການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງພາກສ່ວນທີສາມ, ແລະໄດ້ຟື້ນຟູບົດກະວີແລະນິທານເກົ່າແກ່ຈໍານວນຫນຶ່ງຈາກສະໄຫມ Ayutthaya ໂດຍ reworking ແລະທີ່ທັນສະໄຫມ. Rama II ຍັງໄດ້ກະຕຸ້ນລູກຊາຍຂອງລາວ Jessadabodindra ແລະ Paramanuchitchinorot ໃຫ້ຂຽນບົດກະວີ. ເຈົ້າຊາຍ Paramanuchit ຫຼືເຈົ້າຊາຍ Vasukri ຍ້ອນວ່າລາວມັກຈະຖືກເອີ້ນວ່າຕໍ່ມາກາຍເປັນຫນຶ່ງ Sangharaj - ປູຊະນີຍະສະຖານສູງສຸດຂອງພຸດທະສາສະຫນາໃນສະຫຍາມ - ຜູ້ທີ່ໄດ້ກາຍເປັນທີ່ຮູ້ຈັກສໍາລັບຄຸນນະພາບວັນນະຄະດີຂອງລາຍລັກອັກສອນທາງສາສະຫນາແລະວິນຍານຂອງພຣະອົງ. ເຖິງວ່າລາວຈະບໍ່ຫຼົງໄຫຼຈາກຫົວຂໍ້ຂອງໂລກຫຼາຍ, ແຕ່ເປັນພະຍານເຖິງວິລະກຳຂອງລາວກ່ຽວກັບວິທີທີ່ກະສັດ Naresuan hacked ຊາວພະມ້າຢູ່ສຸພັນບູລີໃນສະຕະວັດທີ XVI.

ພຣະ​ສຸ​ທອນ​ວອນ (1786-1855) ຜູ້ທີ່ຢູ່ໃນຊີວິດພົນລະເຮືອນຢ່າງເປັນທາງການໄດ້ຜ່ານຊີວິດເປັນ Sunthorn Phu, ແມ່ນຄືກັນແລະບາງທີບໍ່ມີເຫດຜົນ. ພຣະສົງເມົາເຫຼົ້າ' ຊື່. ລາວເປັນນັກກະວີສານໃນຍຸກ Rattanakosin ແລະມີສະຖານະພາບທາງດ້ານວັນນະຄະດີ - ປະຫວັດສາດຂອງ Bilderdijk ຫຼື Gezelle ໃນປະເທດຕ່ໍາ. ອາຊີບຂອງເພິ່ນເປັນນັກກະວີສານໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງ Rama II, ຜູ້ທີ່ຍັງ indulged ໃນບົດກະວີດີ. ເມື່ອລາວເສຍຊີວິດໃນລະດູຮ້ອນປີ 1824, ພູໄດ້ເຂົ້າບຳນານຢູ່ວັດ. XNUMX ປີຕໍ່ມາລາວໄດ້ກັບຄືນໄປຫາສານຂອງ Rama III ໃນຖານະນັກຂຽນຕໍາແຫນ່ງແລະເວລານີ້ຍັງຄົງຢູ່ທີ່ນັ້ນຈົນກ່ວາລາວເສຍຊີວິດ. ພູ​ມີ​ຊື່​ສຽງ​ໃນ​ການ​ນຳ​ໃຊ້​ພາສາ​ແລະ​ວິລະ​ກຳ​ຢ່າງ​ຄ່ອງ​ແຄ້ວ - ຖ້າ​ບາງ​ທີ​ອາດ​ຈະ​ແປກ​ປະຫຼາດ​ຫຼາຍ​ເກີນ​ໄປ​ໃນ​ທຸກ​ມື້​ນີ້ - ບົດ​ກະວີ. ແມ່ນໃນບັນດາຜົນງານທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດຂອງລາວ ນິລັດ ພູຄຳທອງບົດ​ກະວີ​ທີ່​ເລົ່າ​ຄືນ​ການ​ເດີນ​ທາງ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຊົງ​ຈຳ​ໄປ​ຍັງ​ພູ​ຄຳ, ນິລັດ ສຸພັນ ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ເດີນ​ທາງ​ໄປ​ເມືອງ​ສຸ​ພັນ​ບູ​ລີ​ແລະ ພຣະອາໄພມະນີ-saga. ໜັງລາວຍັງອ່ານຢູ່ທຸກມື້ນີ້ ແລະໄດ້ດົນໃຈນັກດົນຕີ, ນັກກາຕູນ ແລະຜູ້ກຳກັບຮູບເງົາໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້. ຄວາມສໍາຄັນຂອງວຽກງານຂອງລາວໄດ້ຖືກຮັບຮູ້ໃນປີ 1986 ໃນໂອກາດຄົບຮອບ 200 ປີຂອງລາວ^e ປີ​ເກີດ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບ​ຮູ້​ສາ​ກົນ​ໃນ​ເວ​ລາ​ທີ່​ເຂົາ​ໄດ້​ຖືກ​ລວມ​ໂດຍ UNESCO ໃນ​ຫໍ​ກຽດ​ສັກ​ສີ​ຂອງ​ນັກ​ກະ​ວີ​ໂລກ​.

Angarn Kalayanapong (1926-2012) ພາບ: ວິກິພີເດຍ

ອັງຄານ ໄກຍະພົງ (1926-2012) ບໍ່ພຽງແຕ່ຖືວ່າເປັນນັກກະວີໄທທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງສະຕະວັດທີ 1972 ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງເປັນນັກຈິດຕະກອນທີ່ສຳຄັນຄົນໜຶ່ງຂອງລຸ້ນລາວອີກດ້ວຍ. ນັກສິລະປິນພລາສຕິກຄົນນີ້ຈາກນະຄອນສີທໍາມະລາດໄດ້ເປີດຕົວບົດກະວີໃນຍຸກນັກສຶກສາຂອງລາວແລະກາຍເປັນນັກຂຽນມືອາຊີບໃນທ້າຍຊຸມປີ XNUMX. ນີ້ແນ່ນອນບໍ່ໄດ້ໄປຢ່າງລຽບງ່າຍໃນປີທໍາອິດ. ຍ້ອນ​ວ່າ​ລາວ​ໄດ້​ທົດ​ລອງ​ພາສາ​ແລະ​ມີ​ເຈດ​ຕະນາ​ຫັນ​ໄປ​ຈາກ​ແບບ​ແຜນ​ແລະ​ກົດ​ລະ​ບຽບ​ຂອງ​ພາສາ​ໄທ, ​ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ​ລາວ​ຕ້ອງ​ຮັບ​ມື​ກັບ​ການ​ວິພາກ​ວິຈານ​ຈາກ​ມຸມ​ອະນຸລັກ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ນີ້ບໍ່ໄດ້ປ້ອງກັນບໍ່ໃຫ້ເຂົາຈາກ XNUMX ໄດ້ ລາງວັນນັກກະວີດີເດັ່ນແຫ່ງປີ ຂອງ ມູນນິທິ Sathirakoses ໄດ້. ໃນປີ 1986 ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ສໍາລັບບົດກະວີຂອງລາວ ປານິດ ຄາວີ. ສາມປີຕໍ່ມາລາວໄດ້ຮັບ ລາງວັນນັກສິລະປິນແຫ່ງຊາດ ໃນ​ປະ​ເພດ​ວັນ​ນະ​ຄະ​ດີ​. ລາວບໍ່ແມ່ນຢ່າງບໍ່ຍຸຕິທຳທັງໝົດ, ຖືກເຫັນວ່າເປັນຜູ້ປະດິດສ້າງວັນນະຄະດີ. ບົດກະວີຂອງລາວສ່ວນຫຼາຍແມ່ນມີລັກສະນະໂດຍຄວາມຮັກຂອງທໍາມະຊາດແລະຄວາມຢ້ານກົວຂອງລາວທີ່ຈະເກີດໄພພິບັດສິ່ງແວດລ້ອມ. ຫນຶ່ງໃນບົດກະວີທີ່ມີຊື່ສຽງທີ່ສຸດຂອງລາວແມ່ນ ລຳນ້ຳພູກະດົງ, ເປັນ ode ກັບ eponymous ໄດ້ ສວນ​ສາ​ທາ​ລະ​ນະ​ແຫ່ງ​ຊາດ ໃນ Loe. ​ໃນ​ປີ 2006 ທ່ານ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ສູ່​ສາຍຕາ​ປະຊາຊົນ​ຄັ້ງ​ສຸດ​ທ້າຍ​ເພື່ອ​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​ສະ​ໜັບສະ​ໜູນ​ຢ່າງ​ເປີດ​ເຜີຍ​ຕໍ່​ການ​ຕໍ່ຕ້ານ​ຂອງ​ກຸ່ມ​ເສື້ອ​ເຫຼືອງ. ພັນທະມິດປະຊາຊົນເພື່ອປະຊາທິປະໄຕ (PAD) ຕໍ່ຕ້ານລັດຖະບານຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີທັກສິນ ຊິນນະວັດ. ອັງຄານ ກລັນຍາພົງ, ທີ່ເປັນພະຍາດເບົາຫວານ, ໄດ້ເຖິງແກ່ມໍລະນະກຳແລ້ວໃນອາຍຸ 86 ປີ ທີ່ໂຮງໝໍສະມາທິຈິດ, ໃນບາງກອກ, ຫຼັງຈາກຫົວໃຈລົ້ມເຫຼວ. The Nation ຂຽນກ່ຽວກັບລາວໃນມື້ຫຼັງຈາກການເສຍຊີວິດຂອງລາວວ່າ "ບົດກະວີຫາຍໃຈ".

ຈິດ ພູມີສັກ (1930-1966) ເປັນຄົນນອກ. ນັກປະວັດສາດ, ນັກປະວັດສາດແລະນັກຂຽນຄົນນີ້ຍັງເປັນນັກຂຽນເພງ, ນັກກະວີແລະນັກກະວີຄອມມູນິດທີ່ນັກກະວີຕໍ່ສູ້ຮຽກຮ້ອງຄວາມສາມັກຄີກັບຜູ້ຕົກຢູ່ໃນແຜ່ນດິນແຫ່ງຮອຍຍິ້ມ. ຕໍ່ມາບໍ່ໄດ້ມີການຍົກຍ້ອງຫຼາຍຈາກການປົກຄອງແບບອະນຸລັກນິຍົມ, ນາຍພົນ Sarit Thanarat, ແລະໄດ້ຕັດສິນລົງໂທດຈໍາຄຸກຫົກປີໃນປີ 1957. ໃນປີ 1965, ເມື່ອພູມີສັກໄດ້ເຂົ້າເປັນສະມາຊິກພັກກອມມູນິດໄທທີ່ຜິດກົດໝາຍຢ່າງມີປະສິດຕິພາບ, ລາວໄດ້ໄປລີ້ຊ່ອນຢູ່ໃນປ່າ, ແຕ່ໃນວັນທີ 5 ພຶດສະພາ 1966 ລາວຖືກຂ້າຕາຍໃກ້ບ້ານໜອງກຸ້ງ ເມືອງສາຄອນ ນະຄອນ.

ອານຈັນ

ອານົນ ວິໄລວັນ (°1952) ຜູ້​ທີ່​ໃຊ້​ນາມ​ສະ​ກຸນ​ອັນ​ຈັນ, ເກີດ​ທີ່​ເມືອງ​ທອນ​ບຸ​ຣີ ແລະ​ເປັນ​ນັກ​ຂຽນ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ​ດ້ານ​ວິ​ຊາ​ການ. Bachelor of Arts ປະລິນຍາໂທ ວັນນະຄະດີ ແລະ ພາສາໄທ ຈາກມະຫາວິທະຍາໄລຈຸລາລົງກອນ. ຫຼັງ​ຈາກ​ຮຽນ​ຈົບ ນາງ​ໄດ້​ຍ້າຍ​ໄປ​ຢູ່​ນິວຢອກ ບ່ອນ​ທີ່​ພໍ່​ແມ່​ຂອງ​ນາງ​ອາ​ໄສ​ຢູ່ ແລະ​ເປັນ​ບ່ອນ​ທີ່​ນາງ​ໄດ້​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ​ການ​ສຶກ​ສາ​ດ້ານ​ເພັດ​ພອຍ. ການເປີດຕົວຂອງນາງ, ແມ່ທີ່ຮັກແພງ ຈາກປີ 1985 ໄດ້ຮັບຄວາມກະຕືລືລົ້ນໃນທັນທີແລະໄດ້ຮັບຊື່ເລື່ອງສັ້ນທີ່ດີທີ່ສຸດໂດຍສະໂມສອນ PEN ຂອງໄທໃນປີດຽວກັນ. ຫ້າປີຕໍ່ມາ, ການເກັບກໍາເລື່ອງສັ້ນຂອງນາງໄດ້ຖືກຈັດພີມມາ ອານມະນີ ເຮັ່ງຊິວິດ (The Jewels of Life) ມອບໃຫ້ ກ ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້. ການລວບລວມບົດກະວີທີ່ບໍ່ ທຳ ມະດາແລະປະດິດສ້າງຂອງນາງ ລາຊູ ໄດ້​ຮັບ​ການ​ແຕ່ງ​ຕັ້ງ​ເປັນ​ອີກ​ຄົນ​ຫນຶ່ງ​ໃນ​ປີ 1995​ ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.

Hella S. Haase ເຄີຍກ່າວວ່າບົດກະວີແມ່ນຮູບແບບຄວາມຈິງທີ່ຊື່ສັດທີ່ສຸດ. ທີ່ແນ່ນອນວ່າໃຊ້ກັບ ຈີຣະນັນ ພິດພຣີຊາ (°1955). ທັງ Tino Kuis ແລະຜູ້ຮັບໃຊ້ຂອງເຈົ້າໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງຊີວິດ ແລະການເຮັດວຽກຂອງນາງຢູ່ Thailandblog, ເຊິ່ງດີເລີດໂດຍຜ່ານຄວາມຊື່ສັດ ແລະ ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງສັງຄົມ. ເພາະສະນັ້ນ, ມັນບໍ່ເປັນເລື່ອງບັງເອີນທີ່ນາງໄດ້ຖືກລວມເຂົ້າໃນທີ່ມີຊື່ສຽງ ໃຜເປັນໃຜໃນການຂຽນຂອງແມ່ຍິງຮ່ວມ. ນັກ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ ​ແລະ ​ເພດ​ຍິງ​ຄົນ​ນີ້​ເກີດ​ຈາກ​ແຂວງ​ຈ່າງ, ​ໄດ້​ຮັບ​ກຳລັງ​ໃຈ​ຈາກ​ແມ່​ຂອງ​ນາງ, ​ໄດ້​ຂຽນ​ບົດ​ກະວີ​ຄັ້ງ​ທຳ​ອິດ​ເມື່ອ​ນາງ​ມີ​ອາຍຸ 13 ປີ. ຮ່ວມກັບສາມີຂອງນາງ, ນາງໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ນໍານັກສຶກສາແລະຕໍ່ມານັກຂຽນແລະນັກກະວີ ເພດ​ຈັນ ປະ​ສະ​ກຸນ (° 1949) ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການປະທະກັນຂອງນັກສຶກສາໃນຊຸມປີ XNUMX, ແລະພາຍຫຼັງທີ່ມັນໄດ້ຖືກແບ່ງອອກຢ່າງນອງເລືອດໂດຍລະບອບການປົກຄອງ, ຕ້ອງໄດ້ເຂົ້າໄປໃນການລີ້ຊ່ອນຢູ່ໃນປ່າ. ປະສົບການຂອງນາງຈາກໄລຍະເວລາໄດ້ຖືກຈັດພີມມາຢູ່ໃນການເກັບກໍາຂອງນາງ ໄຜ່ ໄຫ່ ໄຫ່ (Het Verloren Blad), ຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບລາງວັນ 1989 ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.

ນັກກະວີ ສັກສີ ມີສົມສຸກ (°1957) ຈາກນະຄອນສະຫວັນປົກກະຕິແລ້ວໃຊ້ນາມສະກຸນ Kittisak. ມີລາຍງານວ່າລາວເຄີຍຂຽນຕອນຍັງນ້ອຍ, ແຕ່ຄືກັບນາງ ອັງຄານ ກາລີນະພົງ, ລາວເລີ່ມພິມບົດກະວີຄັ້ງທຳອິດ ໃນຂະນະທີ່ຮຽນສິລະປະຢູ່ບາງກອກ ລະຫວ່າງປີ 1972 ຫາ 1976. ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ, ລາວພັດທະນາກາຍເປັນນັກກະວີ, ນັກຂຽນ, ນັກຂຽນເພງ, ນັກຂຽນ, ນັກວິຈານແລະນັກແຕ້ມທີ່ມີຊື່ສຽງ. ໃນປີ 1992 ລາວໄດ້ຮັບ ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ສໍາລັບການລວບລວມບົດກະວີຂອງລາວ ມືແມ່ນສີຂາວ. ສໍາລັບວຽກງານວັນນະຄະດີຂອງລາວ, ໃນທີ່ລາວບໍ່ຫລີກຫນີຈາກຫົວຂໍ້ທີ່ຖືກກ່າວຫາຫຼາຍເຊັ່ນບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມ, ການກົດຂີ່ສັງຄົມ, ທຶນນິຍົມແລະສາສະຫນາ, ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ. ລາງວັນວັນນະຄະດີແມ່ນ້ຳຂອງ ໃນປີ 2001 ແລະໃນປີ 2005 ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນ ລາງວັນສິນລະທຳວັນນະຄະດີ ໄດ້​ຮັບ​ການ​ມອບ​ໃຫ້​ໂດຍ​ກະຊວງ​ວັດທະນະທຳ​ໄທ.

ໄພລິນ ແກ້ວງາມ (°1961) ເກີດຢູ່ ຮ້ອຍເອດ ໃນອີສານ ແລະ ປະກາດຕົນເອງວ່າເປັນນັກຂຽນ ແລະນັກກະວີທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນສັງຄົມ. ການເປີດຕົວບົດກະວີຂອງລາວ ບໍ່ມີບົດກະວີສໍາລັບຜູ້ຊາຍທີ່ທຸກຍາກ ພິມ​ອອກ​ໄປ​ໃນ​ປີ 1979. ຕັ້ງ​ແຕ່​ນັ້ນ​ມາ ລາວ​ໄດ້​ພິມ​ຈຳໜ່າຍ​ເປັນ​ປະຈຳ​ຄື​ກັບ​ວຽກ​ງານ​ໂມງ ແລະ​ຄວາມ​ພາກ​ພຽນ​ນີ້​ກໍ​ໄດ້​ຮັບ​ລາງວັນ​ໃນ​ປີ 1995. ລາງວັນນັກຂຽນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ສໍາລັບການລວບລວມບົດກະວີຂອງລາວ ຕົ້ນກ້ວຍມ້າ.

ຖ້າ​ຫາກ​ວ່າ​, ຫຼັງ​ຈາກ​ທີ່​ຈະ​ຂຸດ​ຄົ້ນ​ຜ່ານ​ຄວາມ​ຮຸນ​ແຮງ poetic ທັງ​ຫມົດ​ນີ້​, ທ່ານ​ຍັງ​ຕ້ອງ​ການ​ທີ່​ຈະ​ຊອກ​ຫາ​ການ​ປອບ​ໂຍນ​ໃນ​ຄວາມ​ຄິດ​ທີ່​ປອບ​ໂຍນ​, ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ໄດ້​, ໂດຍ​ວິ​ທີ​ການ​ສະ​ຫລຸບ​ໄດ້​, ຄວາມ​ຄິດ​ເລິກ​ນີ້​ຈາກ Herman Finkers ສໍາ​ລັບ​ທ່ານ​: “.ບົດກະວີ, ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງຍາກ, ບາງສິ່ງບາງຢ່າງ rhymes ກັບທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງ. ຍົກ​ເວັ້ນ​ລົດ​ຖີບ​ທາງ​ນ້ຳ, ບໍ່​ມີ​ຫຍັງ​ກັບ​ລົດ​ຖີບ​ນ້ຳ “…