ការពិនិត្យឡើងវិញសៀវភៅ៖ គ្រានៃភាពស្ងៀមស្ងាត់ ការបំភ្លេចចោលនៃការសម្លាប់រង្គាលថ្ងៃទី ៦ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៦

សៀវភៅនេះដោយ Thongchai Winichakul ពិពណ៌នាអំពីរបៀបដែលការចងចាំនៃការសម្លាប់រង្គាលនៅសកលវិទ្យាល័យ Thammasat នៅថ្ងៃទី 6 ខែតុលា ឆ្នាំ 1976 ត្រូវបានជួបប្រទះក្នុងកម្រិតផ្ទាល់ខ្លួន និងថ្នាក់ជាតិ។ គាត់ប្រាប់ពីរបៀបដែលការចងចាំត្រូវបានបង្ក្រាប ដោយសារតែវាឈឺចាប់ខ្លាំងពេក និងរបៀបដែលការចងចាំត្រូវបានបង្ខូចទ្រង់ទ្រាយ។ គ្មាន​ការ​រំឭក​ដល់​ថ្នាក់​ជាតិ​សម្រាប់​ម្ភៃ​ឆ្នាំ​ដំបូង​ឡើយ។

ការសិក្សានេះអំពីរបៀបដែលការចងចាំត្រូវបានដំណើរការមានតម្លៃជាសកល ដូចជាការសម្លាប់រង្គាល ឬអតីតកាលអាណានិគមជាដើម។ សៀវភៅ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​មក​លើ​ខ្ញុំ ហើយ​ពេល​ខ្លះ​នាំ​ឱ្យ​មាន​ប្រតិកម្ម​រំជួល​ចិត្ត​យ៉ាង​ខ្លាំង​នៅ​ក្នុង​ខ្ញុំ​។

ការណែនាំខ្លីៗ

ថុងឆៃ ជានិស្សិតអាយុ 19 ឆ្នាំនៅសកលវិទ្យាល័យ Thammasat និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សានិស្សិត នៅពេលដែលនៅព្រឹកព្រលឹមថ្ងៃទី 6 ខែតុលា ឆ្នាំ 1976 អង្គភាពយោធា និងប៉ូលីសបានចូលទៅក្នុងបរិវេណសាកលវិទ្យាល័យ ហើយបណ្តាលឱ្យមានការសម្លាប់រង្គាលពិតប្រាកដ។ សិស្ស​ត្រូវ​បាន​គេ​សម្លាប់​ដោយ​គ្រាប់​កាំភ្លើង ព្យួរក និង​អាច​ដុត​ទាំង​រស់។

ថុងឆៃ បានជួបប្រទះវាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ។ គាត់​បាន​ឃើញ​មិត្ត​ភក្តិ​របស់​គាត់​ត្រូវ​បាន​គេ​សម្លាប់។ បន្ទាប់ពីការសម្លាប់រង្គាលនេះ និស្សិតជាច្រើនពាន់នាក់ត្រូវបានបង្រ្កាប និងចាប់ដាក់គុក ដែលពួកគេត្រូវបានវាយដំ និងជេរប្រមាថដោយប៉ូលីសថាជារឿងថោកទាប។ ភាគច្រើនត្រូវបានដោះលែងបន្ទាប់ពីពីរបីសប្តាហ៍ សិស្ស 1978 នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ និងបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងតុលាការក្នុងឆ្នាំ XNUMX ។ ដោយ​ប្រកាស​លើក​លែង​ទោស​ជា​ទូទៅ​សម្រាប់​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់ និស្សិត​ទាំង​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដោះលែង​ជា​លើក​ចុង​ក្រោយ។ គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​នៅ​ខាង​រដ្ឋាភិបាល​មិន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់ កាត់​ទោស ឬ​ផ្ដន្ទាទោស​ឡើយ។

បន្ទាប់​ពី​ការ​សិក្សា លោក Thongchai បាន​ចាប់​អាជីព​ជា​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ សៀវភៅដ៏ល្បីល្បាញបំផុតរបស់គាត់គឺ 'Siam Mapped' ដែលជាសៀវភៅដែលពិភាក្សាអំពីការបង្កើតព្រំដែនទំនើបរបស់ប្រទេសថៃ ហើយបានលុបបំបាត់គំនិតដែលថាប្រទេសថៃធ្លាប់ជាអាណាចក្រដ៏អស្ចារ្យដែលបានបាត់បង់ទឹកដីទាំងមូល។ នៅឆ្នាំ 1996 ម្ភៃឆ្នាំបន្ទាប់ពីការសម្លាប់រង្គាលគាត់និងមនុស្សមួយចំនួនទៀតបានរៀបចំពិធីរំលឹកសាធារណៈជាលើកដំបូង។

ខាងក្រោមនេះ ខ្ញុំចែករំលែកការបកប្រែសង្ខេបនៃបុព្វបទពីសៀវភៅរបស់គាត់ស្តីពីការសម្លាប់រង្គាលនៅសកលវិទ្យាល័យ Thammasat ។ ចង់​ដឹង​បន្ថែម​ពី​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​ព្រៃផ្សៃ​ថ្ងៃ​ទី​៦ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៧៦ សូម​ចុច​លើ​តំណ​ខាង​ក្រោម។

ធនធានមានប្រយោជន៍មួយចំនួន

វីដេអូខ្លីរយៈពេល 5 នាទីរបស់ Thongchai និយាយអំពីអ្វីដែលគាត់បានជួបប្រទះនៅក្នុងឆ្នាំ 76៖

https://www.youtube.com/watch?v=U1uvvsENsfw

បន្ថែមទៀតអំពីថ្ងៃទី 6 ខែតុលា:

https://en.wikipedia.org/wiki/6_October_1976_massacre

ឬនៅទីនេះក្នុងប្លុកថៃ៖

https://www.thailandblog.nl/achtergrond/6-oktober-1976-massamoord-thammasaat-universiteit/

សុន្ទរកថារបស់លោក ថុនឆៃ នៅក្នុង Moments of Silence៖

សៀវភៅនេះគឺជាបេសកកម្មមួយក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ វាគឺអំពីអំពើឃោរឃៅមួយ ដែលបានកើតឡើងនៅទីក្រុងបាងកក នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ទី៦ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧៦។ ព្រឹត្តិការណ៍​ដែល​ថៃ​ព្យាយាម​មិន​ចាំ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​មិន​អាច​បំភ្លេច​វា​បាន​ទេ។ តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក មិន​មាន​មួយ​ថ្ងៃ​កន្លង​ផុត​ទៅ ដែល​ខ្ញុំ​មិន​បាន​គិត​ពី​រឿង​នោះ។ សៀវភៅនេះចំណាយពេលច្រើនឆ្នាំដើម្បីបញ្ចប់។ វាជាស្រមោលដែលបានលងខ្ញុំពេញមួយអាជីពរបស់ខ្ញុំ។ (…)

ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងផុតទៅ ក្តីសង្ឃឹមរបស់ខ្ញុំសម្រាប់ការពិត និងយុត្តិធម៌អំពីការសម្លាប់រង្គាលថ្ងៃទី 6 ខែតុលាបានរសាត់ទៅ ហើយភាពស្ងៀមស្ងាត់ជុំវិញវាកាន់តែធ្វើឱ្យខ្ញុំព្រួយបារម្ភ។ ថៃ​ហាក់​មិន​ខ្វល់​ពី​អតីតកាល​របស់​ខ្លួន​ទេ។ មនុស្សបានព្យាយាមកប់វា។ យុត្តិធម៌មិនមានបញ្ហាទេ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្ញុំជឿថា ភាពស្ងៀមស្ងាត់អំពីការសម្លាប់រង្គាលនិយាយខ្លាំងអំពីសង្គមថៃតាមរបៀបដែលហួសពីព្រឹត្តិការណ៍ខ្លួនឯង៖ អំពីការពិត និងយុត្តិធម៌ របៀបដែលសង្គមថៃដោះស្រាយជម្លោះ និងអតីតកាលដ៏អាក្រក់របស់វា អំពីគំនិតនៃការផ្សះផ្សា វប្បធម៌និទណ្ឌភាព។ និងសិទ្ធិ និងនីតិរដ្ឋក្នុងប្រទេស។ ទាំងអស់នេះបានធ្វើឱ្យបំណងប្រាថ្នារបស់ខ្ញុំចង់សរសេរអំពីថ្ងៃទី 6 ខែតុលាកាន់តែរឹងមាំ។ (…)

នៅឆ្នាំ 1996 នៅថ្ងៃខួបលើកទី XNUMX នៃការសម្លាប់រង្គាល ខ្ញុំបានផ្តួចផ្តើមគំនិតសម្រាប់ការរំលឹកមួយ។ ខ្ញុំបានសរសេរអត្ថបទមួយសម្រាប់ឱកាសនោះ។ (…) ដើម្បីកុំឱ្យវាហាក់ដូចជាលេសសម្រាប់អតីតកាលរបស់ខ្ញុំ អត្ថបទនេះផ្តោតសំខាន់លើការចងចាំនៃព្រឹត្តិការណ៍នោះច្រើនជាងអ្វីដែលបានកើតឡើង ឬអ្នកណាធ្វើនៅថ្ងៃនោះ។ មនុស្សជាច្រើនបានលើកទឹកចិត្តខ្ញុំឱ្យប្រែក្លាយអត្ថបទទៅជាសៀវភៅ។ (…)

នៅឆ្នាំ ២០០៦ គំនិត និងការស្រាវជ្រាវរបស់ខ្ញុំត្រូវបានរៀបចំយ៉ាងទូលំទូលាយ ប៉ុន្តែបន្ទាប់មកប្រទេសថៃបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិនយោបាយ [រដ្ឋប្រហារ] ។ គម្រោងរបស់ខ្ញុំក៏ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយរឿងនេះផងដែរ ដោយសារតែអតីតរ៉ាឌីកាល់ពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 2006 បានដើរតួនាទីនៅក្នុងរង្វង់ធ្លាក់ចុះនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ខ្ញុំទុកសៀវភៅមួយឡែកសិន ដើម្បីមើលថាតើរឿងរ៉ាវរបស់អតីតរ៉ាឌីកាល់នឹងលាតត្រដាងយ៉ាងណា។ សាត្រាស្លឹករឹតដែលមិនទាន់បានបញ្ចប់បានដាក់នៅលើតុរបស់ខ្ញុំមួយរយៈ។ គួរ​ឲ្យ​សោកស្ដាយ ទីក្រុង​បាងកក​បាន​ឃើញ​ការ​ស្លាប់​ច្រើន​ជាង​មុន និង​ការ​សម្លាប់​រង្គាល​មួយ​ទៀត​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១០។ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តចូលនិវត្តន៍នៅឆ្នាំ 2010 ដើម្បីបញ្ចប់សៀវភៅនេះ។ (…)

បេសកកម្មផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំនៅតែមាន ខ្ញុំចង់ចាកចេញពីអ្វីមួយនៅក្នុងពិភពលោកនេះ ដើម្បីរក្សាការចងចាំរបស់មិត្តភ័ក្តិដែលដួលសន្លប់របស់ខ្ញុំ និងនាំយកយុត្តិធម៌ដែលពួកគេសមនឹងទទួលបាន ទោះបីជាវាត្រូវចំណាយពេលយូរប៉ុណ្ណាក៏ដោយ។ ចំណែកខ្ញុំនៅតែជាសកម្មជននយោបាយរៀបចំសកម្មភាពរំលឹកដូចដែលខ្ញុំបានធ្វើច្រើនដងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ។ ផ្នែកមួយទៀតរបស់ខ្ញុំគឺជាអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តដែលចង់ចាកចេញពីការរួមចំណែកផ្នែកសិក្សាដោយសង្ឃឹមថាវានឹងត្រូវបានដកចេញពីធ្នើម្តងម្កាលដើម្បីឱ្យការសម្លាប់រង្គាលថ្ងៃទី 6 ខែតុលានៅតែដឹងនៅពេលអនាគត។ វា​ជា​ឯកសិទ្ធិ​មួយ​ក្នុង​ការ​សាង​អនុស្សាវរីយ៍​ដល់​មិត្ត​ភក្តិ​ក្នុង​ទម្រង់​ជា​សៀវភៅ​ដ៏​ល្អ​មួយ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ជិត​បេះដូង​ខ្ញុំ​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។ (…)

ទិដ្ឋភាពលំបាកបំផុត [នៃការសរសេរសៀវភៅនេះ] គឺបុគ្គល និងបញ្ញា។ ខ្ញុំ​មិន​អាច​ពណ៌នា​ជា​ពាក្យ​ពី​តម្លៃ​ផ្លូវ​ចិត្ត​បាន​ទេ ហើយ​នោះ​អាច​ជា​មូលហេតុ​ដែល​គម្រោង​នេះ​ត្រូវ​ចំណាយ​ពេល​យូរ​ម្ល៉េះ។ ខ្ញុំ​មិន​ចង់​សរសេរ​អនុស្សាវរីយ៍​ផ្ទាល់ខ្លួន មិនមែន​ដោយ​មនោសញ្ចេតនា មិនមែន​ដោយ​អារម្មណ៍​វីរភាព មិនមែន​ដោយ​អារម្មណ៍​នៃ​កំហុស ឬ​ការ​សងសឹក​ទេ។ ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ខ្ញុំ​គ្រាន់​តែ​ចង់​សរសេរ​ការ​សិក្សា​រិះគន់​អំពី​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ការ​ចង​ចាំ​ជុំវិញ​អំពើ​ឃោរឃៅ​នេះ។ នោះជាការលំបាក ដោយសារខ្ញុំមិនមែនជាអ្នកខាងក្រៅ ខ្ញុំបានជួបប្រទះវាដោយផ្ទាល់។ ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់គឺជាប្រធានបទនៃព្រឹត្តិការណ៍ដែលខ្ញុំចង់សរសេរអំពីជាអ្នកប្រាជ្ញ។ ដំណោះស្រាយមិនត្រឹមតែជាការប្រុងប្រយ័ត្ន និងការរិះគន់ខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជ្រើសរើសផ្លូវកណ្តាលរវាងការធ្វើជាសាក្សី អ្នកចូលរួម និងប្រវត្តិវិទូផងដែរ។ អ្នក​ណា​ដែល​ថា​សៀវភៅ​នេះ​មិន​មែន​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​សិក្សា​នោះ​ទេ។ ផ្នែកមួយនៃព្រលឹងខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងសៀវភៅនេះ។ វិទ្យាសាស្ត្រ និង​សកម្ម​ភាព​អាច​ចូល​រួម​បាន​យ៉ាង​ល្អ​។ (…)

ទោះបីជាមានវិធីសាស្រ្តមិនធម្មតាដោយសារតែភាពផ្ទុយគ្នានៅក្នុងមុខតំណែងរបស់អ្នកនិពន្ធក៏ដោយ ក៏ខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នកអាននឹងរកឃើញសៀវភៅនេះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងរិះគន់។ ពួកគេគឺជាគំនិតរបស់អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តអំពីព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលគាត់បានឃើញ ហើយការផ្លាស់ប្តូរការចងចាំដែលគាត់ជាផ្នែកមួយ។ ការ​សរសេរ​សៀវភៅ​នេះ​បាន​ទទួល​បទពិសោធន៍​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ពេញ​ចិត្ត។ ខ្ញុំ​ប្រហែល​ជា​មិន​ដែល​ពេញ​ចិត្ត​នឹង​វា​ដោយ​សារ​តែ​អំពើ​ឃោរឃៅ និង​ការ​បាត់​បង់​នោះ​ទេ។
មិត្តភ័ក្តិ​របស់​ខ្ញុំ​គឺ​ហួស​ពី​អំណាច​របស់​ខ្ញុំ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំដឹងគុណដែលទីបំផុតខ្ញុំអាចប្រាប់ពិភពលោកអំពីរឿងនេះ ដែលជារឿងដែលមិនគួរបំភ្លេច។ ខ្ញុំជឿជាក់ថាការចងចាំនៃការសម្លាប់រង្គាលនឹងបន្តដរាបណាសៀវភៅនេះស្ថិតនៅលើធ្នើនៅកន្លែងណាមួយក្នុងពិភពលោកនេះ។

ថុងឆៃ

សៀវភៅ: Thongchai Winichakul, Moments of Silence, The Unforgett of the October 6, 1976, Massacre in Bangkok (2020, Silkworm Books / University of Hawaiʻi Press)

សាកលវិទ្យាល័យ Thammasat របស់ទីក្រុងបាងកក ក្នុងឆ្នាំ 2018 (Donlawath S/Shutterstock.com)