គណៈប្រតិភូ​រដ្ឋាភិបាល​សៀម​ធ្វើ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ក្រុង Louis XIV ក្នុង​ឆ្នាំ ១៦៨៦

ចាប់ពីថ្ងៃទី 22 ខែតុលា ឆ្នាំ 2017 ដល់ថ្ងៃទី 25 ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 2018 ការតាំងពិព័រណ៍មួយត្រូវបានធ្វើឡើងនៅវិមាន Versailles ដែលមានឈ្មោះថា "អ្នកទស្សនានៅ Versailles" ។ វាជាដំណើររឿងប្រឌិតនៃការទស្សនាបីដងទៅកាន់ព្រះបរមរាជវាំង Versailles ដោយផ្អែកលើការពិតជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ផ្តល់ឱ្យអ្នកទស្សនានូវឱកាសដើម្បីមើលឃើញ និងអានចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកធ្វើដំណើរ ឬឯកអគ្គរដ្ឋទូត ហើយដើរតាមគន្លងរបស់ពួកគេជុំវិញព្រះរាជវាំង ដូចដែលវាគឺនៅក្នុងសតវត្សទី 17 និង 18 ។ .

ចំណុច​សំខាន់​មួយ​គឺ​ការ​រាយការណ៍​អំពី​ដំណើរ​មួយ​ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ Kosa Pan ឯកអគ្គរាជទូត​សៀម។

ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូត Louis XIV

ដំណើរទស្សនកិច្ចជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតទៅកាន់ Louis XIV ឆ្ពោះទៅចុងបញ្ចប់នៃឆ្នាំ 1686 បង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃ Versailles ក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិក្នុងអំឡុងចុងសតវត្សទី 17 ។ ភាពត្រចះត្រចង់នៃការទទួលស្វាគមន៍ អំណោយដែលនាំមកដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូត អ្នកចូលរួមទាំងអស់បានរួមចំណែកដល់វគ្គប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់។

ព្រះរាជាណាចក្រសៀម

នៅពាក់កណ្តាលទីពីរនៃសតវត្សទី 17 ព្រះរាជាណាចក្រសៀម (ប្រទេសថៃសម័យទំនើប) បានពង្រីកយ៉ាងសំខាន់នូវសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងការទូត។ សម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះនាម ផាន់ណារៃ តំណាងដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់ព្រះអង្គ គឺលោក Kosa Pan គោលបំណងសំខាន់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចការទូតគឺដើម្បីជម្រុញចំណាប់អារម្មណ៍របស់ស្តេចបារាំង ដើម្បីឱ្យសៀមអាចក្លាយជាដៃគូពេញចិត្តរបស់ក្រុមហ៊ុន East India Company។ ស្តេចសៀមក៏មានបំណងចង់បង្រួបបង្រួមជំនួយយោធាដែលព្រះអង្គបានធានារួចហើយ។ សម្រាប់ Louis XIV គោលបំណងគឺដើម្បីបញ្ជាក់ពីជំហររបស់បារាំងជានគរដែលឥទ្ធិពលរបស់វាលាតសន្ធឹងហួសពីទ្វីបអឺរ៉ុប។ វាក៏អាចនាំទៅរកជ័យជំនះផ្នែកពាណិជ្ជកម្មលើប្រទេសហូឡង់ ដែលមានឥទ្ធិពលពាណិជ្ជកម្មច្រើននៅអាស៊ី។

របាយការណ៍​ដំណើរ​កម្សាន្ត​របស់​លោក Kosa Pan ឯកអគ្គរាជទូត​នៃ​ប្រទេស​សៀម

អត្ថបទខាងក្រោមគឺជារឿងប្រឌិត ដែលផ្សំឡើងដោយបំណែក និងសក្ខីកម្ម ប្រភពដើមដែលអាចមើលបាននៅឯការតាំងពិពណ៌ខាងលើ។

ថ្ងៃទី 1 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1686: នៅច្រកទ្វារវាំង

ឋានសួគ៌​ដ៏​ចម្លែក​របស់​ប្រទេស​បារាំង​នេះ​! ក្នុងរយៈពេលពីរខែចាប់តាំងពីការមកដល់របស់យើងនៅ Brest យើងត្រូវបានណែនាំដល់តួអង្គ និងសិល្បករ ដែលម្នាក់ៗចម្លែកជាងរឿងចុងក្រោយ។ យើងសង្កេតដោយការចង់ដឹងចង់ឃើញកាន់តែខ្លាំងឡើងនូវទម្លាប់ចម្លែករបស់មនុស្សទាំងនេះដែលប្រាកដក្នុងចិត្តខ្លួនឯង... ប៉ុន្តែអ្វីគ្រប់យ៉ាងនៅក្នុងការរៀបចំទាំងនេះសម្រាប់ទស្សនិកជនជាមួយស្តេចនាំឱ្យខ្ញុំជឿថាយើងនឹងនៅតែមានរយៈពេលយូរនៅកម្ពស់នៃភាពត្រចះត្រចង់និងភាពថ្មីថ្មោងនៃ តុលាការបារាំងមិនបានសម្រេចទេ។

ពិតហើយ វាពិតជាពិបាកណាស់ក្នុងការមិនឲ្យមានការរំខានពីពេលវេលាដ៏សំខាន់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់យើង គឺការប្រគល់សំបុត្រពីព្រះណារ៉ៃ ដែលជាស្តេចរបស់យើងទៅកាន់ស្តេចបារាំង។ នេះពិតជាអ្វីដែលបារាំងនិយាយអំពី៖ ដោយបានយកឈ្នះលើគ្រោះថ្នាក់ទាំងអស់នៃការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់សមុទ្រ ខ្ញុំនៅទីនេះមិនអាចនិយាយអ្វីបានក្រៅពីសម្លៀកបំពាក់ គ្រឿងសង្ហារិមដ៏ប្រណីត និងអាកប្បកិរិយាដែលមិនធ្លាប់ស្គាល់។ បាទ Versailles គឺជាឋានសួគ៌ដែលរស់នៅដោយអ្នកស្លៀកពាក់យ៉ាងសំបូរបែប ជាមួយនឹងរូបរាងដែលមានមោទនភាព និងចង់ដឹងចង់ឃើញ។ ហើយឆាប់ៗនេះយើងនឹងណែនាំខ្លួនយើង ...

(vichie81 / Shutterstock.com)

ថ្ងៃទី 3 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ 1686៖ អ្នកទស្សនាចំនួន 1500 នាក់បានអមដំណើរយើងទៅកាន់ស្តេចរបស់ពួកគេ

ឥឡូវនេះខ្ញុំទើបតែអាចត្រលប់ទៅកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃនេះវិញបាន ពីព្រោះភាពច្របូកច្របល់នៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះគឺហត់នឿយណាស់។ វា​នឹង​យក​សៀវភៅ​ទាំងមូល​មក​ខ្ញុំ​ដើម្បី​ពិពណ៌នា​យ៉ាង​លម្អិត​នូវ​ចំណាប់អារម្មណ៍​របស់ខ្ញុំ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ប៉ុន្មាន​ម៉ោង​នោះ។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់ខ្ញុំនឹងព្យាយាមរៀបរាប់ពីការពិតនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ។

ដូចដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ម្ចាស់ផ្ទះរបស់យើងគឺ Marshal La Feuillade មកទទួលយកពួកយើងទាំងបី នោះគឺ ខ្លួនខ្ញុំ "Uppathut" របស់ខ្ញុំ និង "Trithut" របស់ខ្ញុំ។ La Feuillade បានព្យាយាមជាមួយនឹងភាពច្របូកច្របល់ ហើយទីបំផុតដោយឥតប្រយោជន៍ ដើម្បីអាចបញ្ចេញពាក្យទាំងនេះចេញពីភាសារបស់យើងបានត្រឹមត្រូវ៖ គាត់ហៅវាថា "ឯកអគ្គរដ្ឋទូតទីពីរ និងទីបី"។ Marshal នាំយើងតាមរទេះសេះរបស់ស្តេចពីសណ្ឋាគារប៉ារីសរបស់យើង ដែលងាយស្រួលភ្ជាប់ជាមួយវិមានពិត ទៅកាន់ Versailles ។

នៅពេលយើងមកដល់ ពួកយើងត្រូវបានជ្រមុជភ្លាមៗនៅក្នុងភាពចលាចល និងមមាញឹក ដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ទាំងអស់របស់ខ្ញុំដើម្បីរុករក ខណៈពេលដែលរក្សាការតុបតែង។ យើង​ឆ្លង​កាត់​វាល​ដែល​មាន​អ្នក​មើល​ចង់​ដឹង​ច្រើន​មក​ពី​គ្រប់​ទិសទី។ ពួកគេ​ហាក់​ដូច​ជា​មក​ពី​ទូទាំង​ទ្វីប​អឺរ៉ុប​ដើម្បី​សរសើរ​ក្បួន​ដង្ហែ​របស់​យើង។ នៅចំពោះមុខយើងនៅក្នុងក្បួនដង្ហែរ 12 "ស្វ៊ីស" កាន់សំបុត្រពីស្តេចរបស់យើងយ៉ាងថ្លៃថ្នូរនៅលើរទេះរុញ។ បុគ្គលិករបស់យើងដើរក្បែរយើងជាមួយនឹងប៉ារ៉ាសុលប្រពៃណី ដែលជាក់ស្តែងធ្វើឱ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះអ្នកទស្សនា។

ដើរ​ទៅ​ជិត​ជំហាន​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត ​គេ​មិន​អាច​ជួយ​អ្វី​បាន​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ត្រូវ​ស្រឡាំងកាំង​នឹង​ទិដ្ឋភាព​ដ៏​អស្ចារ្យ​នេះ។ មនុស្សម្នាក់អាចបង្ហាញអំពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការឆ្លងកាត់មហាសមុទ្រដើម្បីសរសើរគ្មានអ្វីក្រៅពីនេះ។ ប៉ុន្តែយើងបន្តទៅមុខដោយមិនមានចលនា។ ស្គរ និង​ត្រែ​ដែល​មាន​រូបរាង​ចុះសម្រុង​គ្នា​យ៉ាង​ចម្លែក រារាំង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​អ្នក​ទស្សនា​ពេល​ពួកគេ​ចង្អុល​ទៅ​សំលៀកបំពាក់​របស់​យើង។ ភ្នែកមួយពាន់ប្រាំរយគូ ធ្វើជាបន្ទាល់អំពីសារៈសំខាន់នៃថ្ងៃនេះ ហើយណែនាំយើងតាមរយៈហាងកែសម្ផស្ស បន្ទាប់ពីហាងកែសម្ផស្ស ម្នាក់ៗហួសពីគ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងត្រចះត្រចង់ ទៅកាន់សាលដែលស្តេចរង់ចាំយើង។

យើងចូលទៅក្នុងអ្វីដែលខ្ញុំអាចពណ៌នាបានត្រឹមតែជាទ្រុងនៃពន្លឺ ដែលពន្លឺនៃព្រះអាទិត្យ - ខ្សោយនៅក្នុងផ្នែកនៃពិភពលោកនេះ - ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងកញ្ចក់ជុំវិញ និងប្រាក់សុទ្ធនៃគ្រឿងសង្ហារឹម។ នៅផ្នែកខាងក្រោយនៃបន្ទប់នេះ ស្តេចហាក់បីដូចជាតូច។ ដោយធ្វើតាមប្រពៃណីរបស់យើង យើងអនុវត្តធ្នូបីនៅពេលយើងចូលទៅជិត។ កាយវិការ​នេះ​ជា​ការ​បង្ហាញ​នូវ​ការ​គោរព​ដ៏​ខ្ពង់ខ្ពស់​មិន​ដែល​បរាជ័យ​ក្នុង​ប្រទេស​កំណើត​របស់​យើង​ឡើយ។

នៅ​លើ​វេទិកា​មួយ​ដែល​មាន​កម្ពស់​ប្រាំបួន​កាំ ដែល​អម​ដោយ​ព្រះរាជបុត្រ និង​ពួក​អភិជន​នៃ​តុលាការ ក្នុង​សម្លៀកបំពាក់​ដែល​ប៉ាក់​ដោយ​ក្រុមតារានិករ​នៃ​ត្បូង និង​មាស ដែល​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​របួស​ដល់​ចិត្ត​របស់​តារាវិទូ បាន​គង់​នៅ​ក្នុង​ព្រះរាជា។ ពិធីជប់លៀងរបស់យើងគឺសម្រាប់ការព្យាបាលមួយ៖ ជាមួយនឹងភាពសប្បុរសដ៏ស្រស់ស្អាត Louis XIV ផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវសិទ្ធិក្នុងការរកមើលរាជវង្សជាលើកដំបូងក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ «​គេ​មក​ឆ្ងាយ​ពេក​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មើល​មុខ​ខ្ញុំ​»

យើងចំណាយពេលបួនថ្ងៃដើម្បីជ្រើសរើស និងប្រមូលអំណោយទាំងអស់របស់យើង ហើយពេញមួយខែដើម្បីជ្រើសរើសពីទ្រព្យសម្បត្តិរាប់មិនអស់ដែលពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសរបស់យើងផ្តល់ជូន។ ហើយទោះជាយ៉ាងណា ក្រឡេកទៅមើលទូដាក់ម្រ័ក្សណ៍ខ្មុក ត្បូងថ្ម ស្នែងរមាស សម្លៀកបំពាក់សូត្រ និងគ្រឿងស្មូនប៉សឺឡែនចំនួនដប់ប្រាំរយពីប្រទេសចិន តុលាការ និងស្តេចហាក់ដូចជាខកចិត្ត។ សង្ឃឹមថារសជាតិដ៏ចម្លែកនេះសម្រាប់ធម្មតាដោយចំណាយលើផលិតផលចម្រាញ់បន្ថែមទៀតរបស់យើងមិនបង្កើតការរើសអើងប្រឆាំងនឹងបុព្វហេតុរបស់យើង...

ថ្ងៃទី 17 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 1686៖ ថ្ងៃចុងក្រោយមុនពេលយើងត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ។

នៅ​មាន​ពេល​វេលា​នៅ​សល់ ប៉ុន្តែ​យើង​បាន​ឃើញ​រួច​ហើយ​ថា ស្លឹក​ឈើ​ក្នុង​សួន​ដ៏​សម្បើម​ប្រែ​ពណ៌​ក្រហម​ងាប់។ ខ្ញុំមិនចង់បំភ្លេចព័ត៌មានលម្អិតតូចបំផុតនៃការដើររបស់យើង ឬផ្ទះល្វែងដែលមានពិដានដ៏ប្រណិតរបស់ពួកគេ។ រឿង​ដែល​ខ្ញុំ​ប្រាប់​ពេល​ត្រឡប់​ទៅ​ព្រះ​ណារា - សូម​ឲ្យ​ប្រាជ្ញា​បំភ្លឺ​ថ្ងៃ​របស់​គាត់ និង​នាំ​សន្តិភាព​ដល់​រាត្រី​របស់​គាត់ - ត្រូវ​តែ​ច្បាស់​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន។ ឥឡូវនេះអាងទឹកត្រូវបានខ្វិនដោយទឹកកក - វាត្រជាក់ណាស់នៅទីនេះដែលទឹកក្លាយជារឹងដូចថ្ម។

“បន្ទាប់ពីមនុស្ស ព្រះជាម្ចាស់ និងឋានសួគ៌ ពេលនេះខ្ញុំដឹងពីភាពអស្ចារ្យទីបួននៅលើផែនដីគឺ Versailles!

មិនចាប់អារម្មណ៍

ស្តេចមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងអំណោយរបស់យើងទេ។ ពួកគេថែមទាំងនិយាយថា គ្រឿងស្មូនប៉សឺឡែនដ៏មានតម្លៃមួយចំនួនត្រូវបានប្រគល់ជូនអ្នកដ៏ទៃរួចហើយ។ វាពិបាកណាស់ក្នុងការធ្វើជំនួញជាមួយប្រជាជាតិដែលគ្រាន់តែចង់ធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មផ្តាច់មុខ ប្តូរស្តេចរបស់យើងទៅជាសាសនានៃព្រះតែមួយ ហើយបំពេញបំណងប្រាថ្នារបស់ខ្លួនដោយមិនចេះនឿយហត់។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ យើង​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​យ៉ាង​ល្អ ហើយ​យើង​អាច​សង្ឃឹម​យ៉ាង​សម​ហេតុ​ផល​ថា​កិច្ច​ប្រជុំ​លើក​ក្រោយ​ៗ​នឹង​មាន​ផ្លែផ្កា​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង។ វាគឺនៅក្នុងស្មារតីនោះ ដែលខ្ញុំអត់ធ្មត់ក្នុងការទៅជួបចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំ ហើយដាក់ការសង្កេតរបស់ខ្ញុំនៅលើក្រដាស... ខណៈពេលដែលខ្ញុំរង់ចាំពេលដែលខ្ញុំនឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចាកចេញ។

ការបែកគ្នា។

បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចជាមួយនឹងការចរចាជាច្រើនលើកមក ព្រះបាទល្វីសទី XIV បាននិយាយលាគណៈប្រតិភូសៀមនៅថ្ងៃទី ១៤ ខែមករា ឆ្នាំ ១៦៨៧។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុង Versailles បានក្លាយជាការបរាជ័យ ដោយសារតែស្តេច Phra Naraï ត្រូវបានទម្លាក់នៅឆ្នាំ 14 ដោយទីប្រឹក្សារបស់គាត់គឺ Phra Phetracha ដែលដោយមានការគាំទ្រពីតុលាការ និងបព្វជិត បានបិទប្រទេសទៅនឹងឥទ្ធិពលបរទេសទាំងអស់ - លើកលែងតែ របស់ប្រទេសហូឡង់!

ទីបំផុត

អ្នកអាចអាន និងស្ងើចសរសើររឿងទាំងមូលជាភាសាអង់គ្លេស ដែលបានបញ្ចប់ជាមួយនឹងរូបថតនៃការឆ្លាក់ដ៏ស្រស់ស្អាតដែលបានធ្វើឡើងពីការទស្សនារបស់សៀម តាមរយៈតំណភ្ជាប់នេះ៖ en.chateauversailles.fr/

ឥឡូវនេះ ខ្ញុំបានផ្ញើសារទៅស្ថានទូតបារាំងនៅទីក្រុងបាងកក ដោយស្នើឱ្យយកផ្នែកនៃការតាំងពិពណ៌ជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតសៀមមកបង្ហាញនៅទីក្រុងបាងកក។ ជាអកុសល ខ្ញុំមិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបអំពីរឿងនេះនៅឡើយទេ។