ដំណើរឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវក្នុងឆ្នាំ ១៨៩៤-១៨៩៦
ស្ត្រីឡាវ
ចុង 19de សតវត្សន៍ រដ្ឋាភិបាលបារាំងបានគូសផែនទីតំបន់នៅភាគខាងជើង និងខាងកើតនៃទន្លេមេគង្គ វាបានកើតឡើងនៅក្នុង "បេសកកម្ម Pavie" ដ៏ល្បីល្បាញ។ តំបន់នេះនៅពេលនោះមាននគរ និងមហាអំណាចក្នុងស្រុកផ្សេងៗ ប៉ុន្តែពួកគេនឹងត្រូវលេបត្របាក់ទៅក្នុងរដ្ឋទំនើបរបស់ប្រទេសឡាវ និងវៀតណាម (ឥណ្ឌូចិន)។ ជាមួយនឹងការកំណត់ព្រំដែនជាតិ និងអាណានិគមដោយជនជាតិបារាំង និងអង់គ្លេស របៀបរស់នៅបែបប្រពៃណីនៅក្នុងតំបន់នេះបានដល់ទីបញ្ចប់។
លោកបណ្ឌិត Lefèvre បានចូលរួមក្នុងបេសកកម្មបារាំងមួយក្នុងចំណោមបេសកកម្មទាំងនេះ ហើយបានរក្សាទុកកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃ និងរូបថតមួយចំនួន។ កំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ចាប់ផ្តើមនៅខែតុលា ឆ្នាំ 1894 នៅពេលដែលការធ្វើដំណើរពីទីក្រុងហាណូយឆ្ពោះទៅទិសខាងលិចទៅកាន់ទីក្រុង Laichu, Muong Sing, Luang Prabang, Vien Tian (Vientiane), Savan Nahhek និងត្រឡប់ទៅហាណូយវិញ។ កំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់បានបញ្ចប់នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ 1896 បន្ទាប់មកដោយការវង្វេងផ្សេងៗពីហ្លួងព្រះបាង។
ពេលខ្លះគាត់គឺជាបុរសជនជាតិស្បែកសដំបូងគេដែលឃើញអ្នកស្រុក និងចុងក្រោយបង្អស់ដែលធ្វើជាសាក្សីអំពីរបៀបរស់នៅបែបប្រពៃណីរបស់ពួកគេ។ ដោយក្លិនក្រអូប និងពណ៌ គាត់បានរៀបរាប់ពីទេសភាព ផ្លូវលើគោក និងផ្លូវទឹក ធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រង ប៉ុន្តែព្រៃ ទីក្រុងនានា ការលួចប្លន់ដោយជនជាតិចិន និងសៀម (គិតដល់ព្រះពុទ្ធត្បូងមរកតដែលបាត់ទៅបាងកក) ប៉ុន្តែក៏មានបញ្ហាវប្បធម៌ផ្សេងៗផងដែរ។ គាត់ពិពណ៌នាលម្អិតអំពីក្រុមប្រជាជនគ្រប់ប្រភេទ ភាសារបស់ពួកគេ ពូជសាសន៍ លក្ខណៈរូបវន្ត សំលៀកបំពាក់ (សំលៀកបំពាក់) របស់ពួកគេ។ល។ អត្ថបទជារឿយៗបង្ហាញពីការយល់ដឹងសម្រាប់ប្រជាជន និងទំនៀមទម្លាប់របស់ពួកគេ។
ខាងក្រោមនេះខ្ញុំបានដកស្រង់ការដកស្រង់ដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតមួយចំនួនពីសៀវភៅកំណត់ហេតុរបស់ Lefèvre៖
ខែធ្នូ 13 1894
លោក។ Lefèvre-Pontalis បានសម្រេចចិត្តថាខ្ញុំត្រូវតែរុករកព្រំដែន Muang Hou ដូច្នេះខ្ញុំចាកចេញនៅម៉ោង 7.00:XNUMX ជាមួយអ្នកបកប្រែ Tchioum ខណៈពេលដែល Mr. Lefèvre-Pontalis និង Thomassin បន្តដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់ Muong Haïne ដែលពួកគេគួរតែទៅដល់ថ្ងៃស្អែក។
ផ្សារនៅហ្លួងព្រះបាង ប្រហែល ១៩០០
យើងចុះពីណាមហេតាមផ្លូវដែលមានស្មៅខ្ពស់ទាំងសងខាង។ នៅម៉ោង 9.30 យើងទៅដល់ Ban Ko To Moun នៅច្រាំងខាងស្តាំនៃ Nam Heo ។ ភូមិនេះត្រូវបានរស់នៅដោយប្រជាជន Lolo [ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា Yi ឬ Nusuo] និងមានផ្ទះសែសិបខ្នង។ (…) Ko To Moun មិនដែលទៅលេងដោយជនជាតិអឺរ៉ុបទេ ដូច្នេះហើយអ្នកស្រុកបានរត់ចោលពេលយើងទៅដល់ភូមិ។ ពេលបាយថ្ងៃត្រង់ ពួកគេខ្លះប្រមូលគ្នាមកជិតយើង ហើយមើលមកយើងដោយភ្នែកងឿងឆ្ងល់។ បន្ទាប់ពីអាហារថ្ងៃត្រង់ ខ្ញុំបានឡើងភ្នំមួយដើម្បីបង្កើតចំណុចយោងដោយប្រើត្រីកោណមាត្រ។ បន្ទាប់មកខ្ញុំអាចភ្ជាប់វាទៅនឹងចំណុចដែលចាប់បានដោយប្រធានក្រុម Rivière គាត់ត្រូវតែនៅកន្លែងណាមួយនៅលើភ្នំឆ្លងកាត់ទន្លេឥឡូវនេះ។
ខែកុម្ភៈ 8 1895
ម៉ោង ៨.៣០ ព្រឹក ខ្ញុំចេញពីបានឡឹកជាមួយទូកចែវរបស់ខ្ញុំ។ មន្ត្រីមួយរូបមកពីភូមិអមដំណើរខ្ញុំទៅខេត្តស៊ីងឡាប ដើម្បីបំបាត់រាល់បញ្ហា។ បន្ទាប់ពីពេលដែលមិនបានរំពឹងទុកមួយចំនួន អ្នកចែវទូកទទួលបានការព្យួរនៃការធ្វើសមយុទ្ធ។ នៅម៉ោង 8.30 ព្រឹក យើងចុះតាមដងទន្លេមេគង្គ។ ដោយសារតែជំនាញចង្កូតខុស យើងបញ្ចប់ទៅលើថ្មប៉ប្រះទឹក ហើយជាប់គាំង ច្រមុះក្បូនក៏ឡើងលើអាកាស។ វាជាពេលភ័យបន្តិច ប៉ុន្តែមិនមានអ្វីផ្សេងទៀតកើតឡើង។ ថ្ងៃដំបូងនៃឈុតនេះដំណើរការល្អណាស់។
មុននឹងទៅដល់ចំណុចប្រសព្វជាមួយទន្លេណាមឡា ដែលជាដៃទន្លេធំមួយនៅខាងឆ្វេងទន្លេមេគង្គ អ្នកជិះទូកបានសុំឱ្យខ្ញុំទម្លាក់ទង់ជាតិបារាំងដែលតុបតែងនៅខាងក្រោយក្បូន។ ដោយមានការចាប់អារម្មណ៍ ខ្ញុំសួរពួកគេថា ហេតុអ្វី? ពួកគេបានឆ្លើយថា ភី (វិញ្ញាណ) នៃណាមឡាមិនចូលចិត្តពណ៌ក្រហម ហើយនៅពេលដែលយើងឆ្លងកាត់នោះ មិនត្រូវមានវត្ថុនៃពណ៌នេះអាចមើលឃើញទេ បើមិនដូច្នេះទេ គ្រោះមហន្តរាយនឹងកើតឡើង។ ខ្ញុំសហការតាមសំណើនេះ ហើយឆ្ងល់ថាតើខ្មោចទាំងនេះអាចជាគោឬអត់? នៅប្រទេសបារាំង គេមិនអត់ឱនចំពោះពណ៌ក្រហមទេ។
ខែកុម្ភៈ 19 1895
ខ្ញុំចង់តាំងតង់នៅកន្លែងគ្មានកន្លែងខ្លះ ប៉ុន្តែមេភូមិធ្វើអ្វីដែលមិនអាចយល់បាន ខណៈធ្វើទឹកមុខធ្ងន់ធ្ងរ។ ខ្ញុំរកមើលអ្នកបកប្រែរបស់ខ្ញុំ តែមិនឃើញគាត់នៅពេលនេះទេ។ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំយល់មេភូមិថា ខ្ញុំមិនអាចបោះតង់នៅទីនេះបានដោយសារតែខ្មោច។ ប៉ុន្តែពេលនោះអ្នកបកប្រែខ្ញុំមកដល់ ហើយគាត់ពន្យល់ខ្ញុំថា កន្លែងនេះទុកសម្រាប់ក្របីស្នាក់នៅមួយយប់នៅទីនេះ។ ខ្ញុំចូលចិត្តការពន្យល់នោះល្អជាងរឿងទាំងអស់អំពីខ្មោច។ ភី អាចរំខានខ្លាំងណាស់ក្នុងប្រទេសនេះ។
ហ្លួងព្រះបាង [ចុងខែមីនា]
Oun Kham ស្តេចចាស់នៃហ្លួងព្រះបាង
ហ្លួងព្រះបាង ជារាជធានីនៃនគរដែលមានឈ្មោះដូចគ្នា។ វាស្ថិតនៅតាមបណ្តោយទន្លេមេគង្គដែលវាបានជួបនឹងទន្លេ Nam Khane ហើយមានប្រជាជនប្រហែលមួយម៉ឺននាក់ ភាគច្រើនជាជនជាតិឡាវ ដែលរស់នៅក្នុងផ្ទះប្រហែលពីរពាន់ខ្នង។ (…) ផ្ទះទាំងអស់មានប្រភេទដូចគ្នា ធ្វើពីបន្ទះឈើ និងឈរលើសសរ។ អ្នកឡើងលើជណ្តើរតូចមួយ។ ដំបូលមិនគ្របដោយចំបើងទេ ប៉ុន្តែមានក្បឿងឫស្សី។ ដើមឬស្សីត្រូវកាត់ជាពាក់កណ្តាល ហើយដាក់ឆ្លាស់គ្នាតាមបណ្ដោយ។ វាផ្តល់ការការពារដ៏ល្អប្រឆាំងនឹងព្រះអាទិត្យនិងភ្លៀង។
នៅផ្លូវធំមានផ្សារប្រចាំថ្ងៃពីម៉ោង 7:00 ដល់ 10:00 នៅពេលព្រឹក។ រវល់ហើយមានស្តុក។ នៅសងខាងផ្លូវគឺជាហាងលក់ទំនិញតូចៗ ដែលអាជីវករលក់ទំនិញរបស់ពួកគេនៅទីវាល។ របស់របរទាំងនេះមាននៅលើកំរាលឥដ្ឋ ហើយឆ័ត្រក្រដាសដូចជានៅប្រទេសជប៉ុនផ្តល់ម្លប់។ អ្នកអាចរកឃើញស្ទើរតែទាំងអស់នៅទីនោះ ពីកប្បាសពី Manchester រហូតដល់ថ្នាំជ្រលក់ Aniline ពីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ ផ្កាពីព្រៃក៏រើសស្រស់រាល់ព្រឹក ហើយលក់ដោយស្ត្រីនៅទីនេះ។ អ្នកនឹងមិនអាចរកឃើញស្ត្រីម្នាក់ក្នុងទីក្រុង Luang Prabang ដោយគ្មានការប្រមូលផ្កាក្នុងកន្ត្រកតូចៗជាមួយនឹងការផ្តល់ជូនសម្រាប់ថ្ងៃនោះទេ។ នាងទាញផ្កាមួយឬពីរពីភួងមកដាក់ក្នុងប៊ុន។ សូម្បីតែបុរសក៏ពាក់ផ្កានៅពីក្រោយត្រចៀកដែរ ដូចជាយើងនៅជនបទបារាំងក៏ព្យួរផ្លែឈែរីពីត្រចៀកដែរ។
ដូចខ្ញុំបានសរសេរពីមុនមក ស្ត្រីឡាវនៅហ្លួងព្រះបាងស្លៀកសំពត់ខ្មៅ ហើយដូចបុរសដែរ ពាក់កន្សែងកប្បាសពណ៌លឿងនៅជុំវិញកដែលបិទបាំងសុដន់របស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែជាញឹកញាប់ជាងពួកគេមិនទុកក្រមាចោល ហើយនារីដែលចែចង់ខ្លះដឹងច្បាស់នៅពេលអ្នកដើរទៅបើកក្រមារបស់ពួកគេបន្តិច - នៅក្រោមក្រម៉ារុំរបស់ពួកគេ - ហើយផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវពន្លឺនៃសុដន់របស់ពួកគេ។ សក់របស់ពួកគេនៅជាប់ ហើយនៅជុំវិញមូលដ្ឋាននេះគឺជាខ្សែអង្កាំមាសតូចមួយដែលទាក់ទងនឹងផ្កាពិត។ ក្រវិលមាសត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយកំណាត់ត្រង់ទំហំប៉ុនខ្មៅដៃ ជាមួយនឹងរូបចម្លាក់ផ្កាក្លែងក្លាយយ៉ាងស្អាតនៅចុងម្ខាង។ នៅលើកដៃព្យួរខ្សែដៃជាមួយនឹងខ្សែមាសធំជាងដែលរង្វង់ជុំវិញអ័ក្សរបស់ពួកគេ។ គ្រឿងអលង្ការទាំងអស់ត្រូវបានផលិតក្នុងស្រុក ហើយមាសត្រូវបានរកឃើញនៅប៉ាក់បេង មាត់ទន្លេមេគង្គ។ (…)
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កុំមើលមាត់របស់គេដែលហាក់ដូចជាហូរឈាមឥតឈប់ឈរពីគ្រាប់ថ្នាំ។ គេមានគ្រឿងបរិក្ខារគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គ្រាប់ថ្នាំនេះ។ មានពាងសម្រាប់កំបោរមួយ ប្រអប់ប្រេងសម្រាប់លាបបបូរមាត់ ធុងរាងសាជីដែលមានស្លឹកម្រុំ ប្រអប់ថ្នាំជក់ ប្រអប់គ្រាប់ដើមស្វាយខ្ចី ស្លឹកប្រាក់ដែលតុបតែងដោយមាស និងរបស់ទាំងអស់។ រក្សាទុកក្នុងកន្ត្រកនៃប្រាក់ធ្វើការ។ ហេតុអ្វីបានជាស្អាតបែបនេះ ធ្វើឲ្យនារីឡាវស្អាតៗខូចមុខ? (…)
ហើយទោះបីជាស្ត្រីនៅហ្លួងព្រះបាងមានភាពងាយស្រូលបើធៀបនឹងជនរួមជាតិរបស់នាង (បើធៀបនឹងស្ត្រីអ៊ឺរ៉ុប វាខុសគ្នាខ្លាំង) នាងមិនអនុញ្ញាតឱ្យចូលទៅជិត ឬស្ទាបអង្អែលជាសាធារណៈឡើយ។ ការប៉ះមុខ ឬសុដន់របស់ស្ត្រីត្រូវផ្ដន្ទាទោសដោយការផាកពិន័យ។ អត្រាអាស្រ័យលើផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ!
ចំពោះសីលធម៌ធូររលុងដែលអ្នកខ្លះនិយាយមិនពិត និងលាបពណ៌ថាស្ត្រីឡាវរូបនេះដូចស្រីពេស្យានោះ គ្មានអ្វីអាចលើសពីការពិតឡើយ។ វាច្បាស់ណាស់ថានាងទទួលបានស្នេហាយ៉ាងងាយស្រួល ប៉ុន្តែនាងរក្សាកិត្តិយសរបស់នាងបន្ទាប់ពីចំណាយពេលមួយយប់ជាមួយគូស្នេហ៍របស់នាង។ នាងភ្ញាក់ពីដំណេកបន្តិចក្រោយមក [គ្រាន់តែ] ទៅធ្វើការរៀបចំបាយសម្រាប់ពេលព្រឹក ដើរទៅមាត់ទន្លេយកទឹក ហើយដឹកឥវ៉ាន់ទៅផ្សារលក់។ វានឹងមិនត្រូវបានគេមើលឃើញដូចនៅទីក្រុងដទៃទៀតនៃចុងបូព៌ាទេដែលពួកគេយកការថែរក្សាភាពស្រស់ស្អាតរបស់ពួកគេជាការងារប្រចាំថ្ងៃ។ នៅហ្លួងព្រះបាង ស្នេហាគឺជាការសន្និដ្ឋាននៃជីវិត។ សម្រាប់មនុស្សទាំងនេះជីវិតគួរតែរស់នៅដោយសប្បាយរីករាយតាមដែលអាចធ្វើទៅបានដែលជាហេតុផលដែលវាតែងតែប្រារព្ធពិធី។
ខែមេសា 1 1895
ពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ គឺនៅខែមេសា និងវិច្ឆិកា ពិធីបុណ្យស្បថចូលកាន់តំណែង។ ខ្ញុំមានសំណាងគ្រប់គ្រាន់ដែលបានមកទីនេះនៅថ្ងៃដំបូងនៃខែមេសា។ នៅថ្ងៃនោះ ព្រះរាជាទ្រង់យាងទៅដោយព្រះហឫទ័យក្រៃលែង រួមនឹងសេនាបតី [រដ្ឋមន្ត្រី] យ៉ាងពេញទំហឹង ក្នុងការដង្ហែទៅកាន់វត្តមណី។ អមដោយប្អូនប្រុសរបស់ព្រះអង្គ គឺចៅពញា (ព្រះអង្គម្ចាស់) ថាច់វង្ស និងស្តេចទីពីរ។ នៅក្នុងព្រះវិហារមានកៅអីសម្រាប់ស្តេច និងភ្ញៀវអឺរ៉ុបរបស់ទ្រង់ ហើយបន្តិចទៀតនៅលើនោះមានពាងទឹកដែលមានពរ។ លុះភិក្ខុទាំងឡាយលាក់មុខអ្នកគាំទ្រ ដើម្បីកុំឲ្យរវើរវាយចប់ហើយ ទេសនាមួយរូបចូលទៅកណ្តាលសាល ហើយធ្វើសច្ចាប្រណិធាន។ ក្រោយពីក្រាបបង្គំព្រះពុទ្ធហើយ គេក៏ជ្រលក់ដាវរបស់ខ្លួនចូលក្នុងពាងទឹកព្រះពរ។ (…)
ខែមេសា 2 1895
ជាថ្ងៃ«ប្រោះព្រំព្រះសង្ឃ»។ ព្រះសង្ឃមួយអង្គគង់នៅក្នុងផ្ទះឈើប្រក់ស័ង្កសី ត្រូវបានគេលើកស្មាដើរកាត់តាមដងផ្លូវដោយមនុស្សប្រាំបីនាក់ អមដោយព្រះសង្ឃក្មេងៗ ស្ត្រី និងបុរសសើចចំអក។ នៅផ្ទះនិមួយៗ ស្ត្រីដែលរស់នៅទីនោះ រង់ចាំដង្ហែរជុំវិញដោយផើងទឹក រហូតទាល់តែក្រឡោតឆ្លងកាត់ ទើបនាំគ្នាបោះទឹកដោយសេរី មិនស្អាតជានិច្ច នៅព្រះសង្ឃ និងព្រះសង្ឃក្មេងៗ។ ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ តថាគតនៅក្នុងទឹកទាំងស្រុង មិនបន្លឺសំឡេងមួយភ្លែត រួចយកឆ្នាំងទៅជាមួយនឹងវត្ថុដែលខ្លួនទទួលក្រោយពិធីជប់ទឹកម្តងៗ។ ស្តេចផ្ទាល់ក៏ទទួលផ្កាឈូកនេះដែរ។ នៅថ្ងៃនេះ គេអាចបោះអ្វីក៏បានតាមចិត្ត ហើយគាត់ប្រាប់ខ្ញុំថា ពេលខ្លះគេបោះទឹកដាក់លាមក។ កំណាព្យ!
ធនធាន និងច្រើនទៀត
- អត្ថបទខាងលើបានមកពីសៀវភៅខាងក្រោម៖
- ដំណើរកំសាន្តនៅប្រទេសឡាវ៖ ជោគវាសនារបស់ ស៊ីប សុង ប៉ាណា និងមឿងស៊ីង (១៨៩៤-១៨៩៦), អ៊ី ឡែហ្វវ័រ, ផ្កាឈូកស ISBN 1894 ។
- សម្រាប់អ្នកដែលចូលចិត្ត រូបថត និងព័ត៌មានបន្ថែមអំពីបេសកកម្មរបស់ Auguste Pavie៖ pavie.culture.fr/
- សូមមើលសៀវភៅបារាំងនេះផងដែរអំពីបេសកកម្ម Pavie ជាមួយនឹងរូបថត គំនូរ និងផែនទីចាស់ៗ៖archive.org/details/missionpaviein01pavi/
Rob V អរគុណសម្រាប់ការរួមចំណែកនេះ។ ខ្ញុំចូលចិត្តអានសៀវភៅចាស់ៗ និងជាពិសេសសៀវភៅធ្វើដំណើរតាមដែលអ្នកធ្វើ។ វាបង្កើនចំណេះដឹងអំពីប្រទេស ឬតំបន់ និងអំពីប្រជាជន។
ខ្ញុំជាអ្នកបកប្រែសៀវភៅនេះពីបារាំងទៅអង់គ្លេស។ ជាការពិតណាស់ មិនចាំបាច់និយាយអំពីអ្នកបកប្រែនោះទេ។
តើអ្នកបានសុំឱ្យអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ខ្ញុំចម្លងសម្ភារៈរូបថតទេ?
ឯកសារបេសកកម្ម Pavie ក៏ត្រូវបានបកប្រែដោយខ្ញុំ និងសៀវភៅមួយចំនួនផ្សេងទៀតដោយសមាជិកនៃបេសកកម្មនេះ។ មានលក់នៅ White Lotus៖
https://www.whitelotusbooks.com/search?keyword=Pavie
ជំរាបសួរ Walter Tips អរគុណសម្រាប់ឯកសារយោងចំពោះការងារដែលពាក់ព័ន្ធ។ ជាមួយនឹងបំណែកដូចនេះ យើងសង្ឃឹមថានឹងណែនាំអ្នកអាន និងធ្វើឱ្យពួកគេចង់ដឹងចង់ឃើញបន្ថែមទៀត។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលឧទាហរណ៍តំណភ្ជាប់ទៅកាន់គេហទំព័របារាំងអំពីបេសកកម្ម Pavie ។ សម្រាប់ដង្កូវនាង ឈូកស និងដង្កូវនាង គឺជាអ្នកបោះពុម្ពផ្សាយដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតជាមួយនឹងសៀវភៅគ្រប់ប្រភេទអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
រូបថតដែលអមជាមួយដុំនេះបានមកពីវិគីមេឌា ដោយមានសញ្ញា "ដែនសាធារណៈ" ឬ "មិនគិតថ្លៃក្នុងការប្រើ"។
ឧទាហរណ៍ៈ https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Market_in_Luang_Prabangpre_1900.png
សូមអរគុណសម្រាប់ការឆ្លើយតបរបស់អ្នក។ ជាការពិតណាស់ អ្នកមានបំណងល្អបំផុត ហើយតាមរយៈការងាររបស់អ្នក អ្នកពិតជានាំអ្នកអានទៅកាន់គេហទំព័រ។ អ្នកបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ខ្ញុំ សូមអរគុណចំពោះរឿងនេះ។
បន្ទាប់ពីការអានអានវាហាក់ដូចជាការបកប្រែសៀវភៅឆ្នាំ 1995 របស់អ្នកគឺជាប្រភេទនៃ anthology នៃសម្រង់។ ប្រហែលជាអ្នកគួរនិយាយវាផងដែរ។ ជាធម្មតា អ្នកគួរបង្ហាញលេខទំព័រផងដែរ។ ខ្ញុំគិតថាអ្នកអាននឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីវា ឬតើវាមិនមែនជាទម្លាប់ក្នុងការបង្ហាញប្រភពនៅក្នុងប្លក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេ?
ប្លុកនេះមានអត្ថបទមួយចំនួនដោយគ្មានឯកសារយោងប្រភព។ ជាក់ស្តែង មានអ្នកស្រាវជ្រាវល្អៗមួយចំនួននៅទីនេះ ដែលអាចធ្វើកិច្ចការរបស់អ្នកសិក្សាឡើងវិញបានលឿនជាង។
ខ្ញុំនៅទីនេះថ្មី ហើយទើបតែបានអានប្លក់មួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានរកឃើញការប៉ាន់ប្រមាណខុសមួយចំនួននៃសកម្មភាពរបស់មនុស្សដែលពាក់ព័ន្ធនឹងហេតុការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដែលទាក់ទងនឹងប្លក់ទាំងនេះ។ មិនមានប្រភពណាមួយសរសេរនៅក្រោមវាទេ ដូច្នេះហើយខ្ញុំមិនអាចមើលថាតើខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ប្រហែលជាខុសក្នុងការបកស្រាយការពិត ដូចដែលខ្ញុំបានសរសេរវានៅក្នុងសៀវភៅរបស់ខ្ញុំឬអត់។ ឬមានឯកសារថ្មីនៅក្នុងបណ្ណសារ?
រូបថតដែលបានស្កែនផលិតដោយបារាំងគឺស្ទើរតែតែងតែរសាត់ខ្លាំង ហើយអ្នកជាញឹកញាប់អាចសម្រេចបានលទ្ធផលល្អជាងមុនជាមួយនឹងការស្កែនពីប្រភពថ្មីៗទៀត។
Thailandblog គឺជាគេហទំព័រចម្រុះណាស់ ដូចជាកាសែតដែលចូលចិត្តឌីជីថល ដែលមនុស្សដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសថៃ (អ្នកអាន និងអ្នកសរសេរ) អាចចូលទៅបាន។ ដូច្នេះវាមានភាពខុសប្លែកគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រធានបទ ការពិភាក្សា រចនាប័ទ្មសរសេរ ទស្សនៈជាដើម។ វាពិតជាមិនមែនជាប្លុកវិទ្យាសាស្ត្រទេ អ្នកណាក៏អាចដាក់អត្ថបទមួយបាន (ខ្ញុំក៏គ្រាន់តែជាអ្នកផ្ទុកមេរោគនៅប្រទេសថៃដែរ ដែលម្តងម្កាលផ្ញើដុំមួយទៅអ្នកកែសម្រួលជាចំណូលចិត្ត)។ ជាក់ស្តែង រាល់ធាតុទាំងអស់បានមកពីអ្នកស្ម័គ្រចិត្ត ហើយមិនមែនមកពីអ្នកនិពន្ធ/អ្នកប្រាជ្ញអាជីពទេ ទោះបីអ្នកខ្លះធ្លាប់ធ្វើការនៅក្នុងការិយាល័យវិចារណកថានៃកាសែតពិតប្រាកដក៏ដោយ។
ភាពងាយអានសមហេតុផល និងអាចយល់បានសម្រាប់សាធារណជនទូទៅគឺអំពីរបារអប្បបរមាដែលអ្នកកែសម្រួលប្រើ។ វាមិនចាំបាច់ចូលទៅជិតគុណភាពនៃទិនានុប្បវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រទេ។
ដោយសារតែទាំងអស់នេះ វាក៏មានភាពខុសប្លែកគ្នាខ្លាំងនៅក្នុងរចនាប័ទ្ម និងគុណភាពផងដែរ (ជាការពិតណាស់ ក្រោយមកទៀតគឺជាប្រធានបទភាគច្រើន)។ មនុស្សមួយចំនួននិយាយអំពីប្រភព ឬយ៉ាងហោចណាស់អ្វីដែលសំខាន់បំផុត ឬសំដៅទៅលើកន្លែងដែលគេអាចស្វែងរកបន្ថែមទៀត។ នេះផ្តល់ជា springboard សម្រាប់អ្នកដែលចង់ដឹងបន្ថែម ឬពិនិត្យមើលអ្វីមួយ។ ខ្ញុំបានជួបរឿងថ្មីៗជាញឹកញាប់ ដោយសារការដាក់បញ្ជូនជាច្រើន ហើយបន្ទាប់មកការណែនាំ/ប្រភពគឺពិតជាមានប្រយោជន៍ក្នុងការចាប់ផ្តើមជាមួយ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយក៏មានអ្នកសរសេរអត្ថបទនិងការឆ្លើយតបដែលផ្តល់ប្រភពមិនឬមិនពេញលេញ។ ជាការពិតណាស់ មានតែអ្នកនិពន្ធទេដែលអាចប្រាប់ពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យរឿងនេះកើតឡើង។ មួយចំនួនដែលខ្ញុំបានឮគឺថា ដុំមួយមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ ដែលនេះគឺជាការចាំបាច់ ដែលវាមានលក្ខណៈជាចំបង (ចំណេះដឹងដែលទទួលបានពីប្រភពគ្រប់ប្រភេទ ពីសៀវភៅ គេហទំព័រ ទៅកាន់សារៈមន្ទីរ ឬការទស្សនាបណ្ណសារ) ឬ (ក្នុងអំឡុងពេល Covid) ដែលអត្ថបទគឺ ផ្អែកលើឯកសារគ្រប់ប្រភេទ និងសំណល់អេតចាយ ហើយប្រភពមិនត្រូវបានគេដឹងភ្លាមៗ ឬអាចចូលប្រើប្រាស់បានឡើយ។ សរុបមក៖ ប្លក់ដែលមានភាពខុសប្លែកគ្នាខ្លាំង ជាមួយនឹងគុណភាពខុសៗគ្នា។
នៅពេលដែលអ្នកកែសម្រួល (ឡើងវិញ)បង្ហោះអត្ថបទ អ្នកអាចឆ្លើយតបរយៈពេល 3 ថ្ងៃ មុនពេលវាត្រូវបានចាក់សោដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ នោះជាវិធីល្អបំផុតក្នុងការទាក់ទងជាមួយអ្នកនិពន្ធ។ បើចាំបាច់ តែងតែមានទម្រង់ទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកកែសម្រួលសម្រាប់បញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ។ អ្នកកែសំរួលមិនចង់លេងអ្នកប្រៃសណីយ៍ទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើមានភាពធ្ងន់ធ្ងរនោះ នោះគឺជាវិធីជំនួសតែមួយគត់សម្រាប់សំណួរ/យោបល់។