Shin za a wargaza jam'iyyar Motsa Gaba?
(Kiredit na Edita: Can Sangtong / Shutterstock.com)
Wannan dama tana da yawa. A kwanakin baya ne kotun tsarin mulkin kasar ta yanke hukuncin cewa yunkurin jam'iyyar Move Forward Party (MFP) na yin kwaskwarima ga sashi na 112 na kundin laifuffuka wani yunkuri ne na hambarar da tsarin mulkin kasar. Hakan na iya haifar da haramtawa wannan jam'iyyar, wadda ta samu rinjayen kujeru 2023 na majalisar dokokin kasar a zaben shekarar 151, amma ta kasa kafa gwamnati sakamakon kuri'un da aka kada daga majalisar dattawa mai wakilai 150 da gwamnatin Prayut da ta gabata ta nada. Jam'iyyar Pheu Thai mai kujeru 141 a majalisar dokokin kasar, ita ce ta kafa gwamnati, a baya 'yar adawa amma a yanzu tana cikin masu fada aji.
Matakin na 112 na lese majeste ya sanya hukuncin mafi karancin shekaru uku da hukuncin shekaru 15 ga duk wanda ya yi zagi ko barazana ga Sarki, Sarauniya, Yarima mai jiran gado ko mai mulki. Bayan shekaru da yawa da babu wani tuhume-tuhume na Mataki na 112, sun karu da sauri a cikin 2020, mai yiwuwa sakamakon zanga-zangar da yawa, wanda kuma ya yi kira da a sake fasalin tsarin sarauta. Kimanin mutane 250 ne ake tuhumarsu da laifin lese majeste, ciki har da yara kanana kimanin 25, da dama sun fuskanci tuhume-tuhume da yawa zuwa 15, wasu kuma tuni aka yanke musu hukuncin daurin shekaru 40 a gidan yari.
A ranar 31 ga watan Janairu, kotun tsarin mulkin kasar Thailand ta yanke hukuncin baki daya cewa a karkashin sashi na 49 na kundin tsarin mulkin kasar na shekarar 2017, ayyukan da shugaban MFP Pita Limjaroenrat da jam'iyyar suka yi na yin amfani da 'yanci da 'yanci da nufin hambarar da tsarin mulkin dimokuradiyya tare da Sarki a matsayin shugaban kasa. na jifa jihar. Kotun ta umurci Pita da MFP da su dakatar da duk wani aiki, magana ko sadarwa da nufin soke dokar kuma sun haramta duk wani canji ga doka ba tare da bin tsarin doka ba.
Hukuncin dai, duk da cewa ba za a sanya takunkumi nan take ba, ana sa ran zai baiwa hukumar zaben kasar damar ganin ta rusa kungiyar ta MFP da kuma haramtawa shugabanninta shiga harkokin siyasa a karkashin sashe na 92 na kundin tsarin mulkin jam'iyyun siyasa. Bugu da kari, ana iya shigar da koke ga hukumar yaki da cin hanci da rashawa ta kasa (NACC) kan ‘yan majalisar wakilai 44 na jam’iyyar da suka rattaba hannu a kan kudirin a ranar 25 ga Maris, 2021, na neman a yi wa dokar kwaskwarima, inda ta zarge su da aikata manyan laifuka. A karkashin sashe na 235 na kundin tsarin mulkin kasar na 2017, idan hukumar ta NACC ta sami isassun shaidu, za ta iya mika karar zuwa ga masu rike da mukaman siyasa na kotun koli. Hukuncin da aka yi masa na iya haifar da haramcin siyasa har tsawon rayuwarsa ga wadannan ‘yan majalisar, ciki har da Pita da mataimakin shugaba Sirikanya Tansakun.
Don bunƙasa, kuma ba kawai tsira ba, MFP dole ne ta yanke shawara mai mahimmanci: ba da fifiko ga buƙatun waɗanda ke ci gaba da yin gyare-gyare ga wannan doka, ko kauce wa wannan batu gaba ɗaya da kuma mai da hankali kan wasu ajandar sake fasalin.
Barazanar rugujewa da yiwuwar haramtawa shuwagabannin jam’iyyar da ‘yan majalisu za su iya gurgunta ayyukan jam’iyyar da tsare-tsare, tare da haifar da rugujewa da gajiyawa a tsakanin mambobinta da magoya bayanta. A mafi munin yanayi, za a ruguza tsarin tsarin jam’iyyar da sassanta, kuma za a iya yin tasiri sosai wajen gudanar da ayyukanta a matsayin adawa mai inganci sakamakon asarar kujerun ‘yan majalisa da kwararrun masu muhawara da kuma yiwuwar sauya sheka daga ‘yan majalisar. Sake gina jam'iyyar, kamar tsarin da ya biyo bayan rugujewar tsohuwar jam'iyyar, Future Forward Party (FFP, a 2020), zai buƙaci lokaci da albarkatu masu mahimmanci, koda kuwa alamar siyasa ta ci gaba da kasancewa.
A yayin da akida da yunkuri da suka tunzura jam'iyyar MFP zuwa ga samun nasara a zabe na iya ci gaba da wanzuwa, jam'iyyar a halin yanzu tana fuskantar takure-bare wajen fassara ra'ayoyin masu ra'ayin dimokuradiyya da kuma sha'awar kawar da matsayin 'yan mazan jiya, musamman game da tsarin sarauta zuwa ayyukan kafa dokoki. Wani muhimmin abin koyi da wannan hukunci ya kafa shi ne cewa matsayin da ba a iya tauyewa da martabar sarautar wani bangare ne na tsaron kasa da ba za a iya raba shi ba. Tabbas halin da jam’iyyar ke ciki a halin yanzu na iya jawo hankalin jama’a da kuma samar da ribar zabuka ga ‘yan jam’iyyar a nan gaba. Amma duk da haka wannan ba zai isa ba wajen magance rikicin da jam'iyyar za ta fuskanta. Don bunƙasa, ba kawai tsira ba, MFP dole ne ta yanke shawara mai mahimmanci: ko za ta ba da fifiko ga buƙatun waɗanda ke ci gaba da yin gyare-gyare ga wannan doka, ko kuma kauce wa wannan batu gaba ɗaya tare da mayar da hankali kan wasu manufofi na sake fasalin. Har zuwa lokacin rubuta wannan rahoto, MFP ta cire manufarta na yin kwaskwarima ga doka mai lamba 112 daga gidan yanar gizon ta, mai yiwuwa bisa ga hukuncin da kotun ta yanke.
Dangane da babban yunƙurin da ake yi na yin kwaskwarima ga doka ta 112, duk jam'iyyar da ke neman yin gyara a yanzu za ta fuskanci ƙalubale na ƙalubale na shari'a wanda ke ƙara musu ƙima. Wannan cikas za ta ci gaba da wanzuwa ba tare da la'akari da kowace muhawarar jama'a ba. Ko da yake Kotun ta yi imanin cewa har yanzu ana iya yin sauye-sauye ta hanyar bin doka da oda, a aikace, wannan ya kasance cikin shubuha, mai yuwuwar bin hukuncin shari'a, kuma za a iya fayyace shi tare da ƙarin hukunci.
Wani tasiri nan da nan ga faffadan yanayin siyasar Tailandia shi ne ya dawo da hukuncin Mataki na 112 cikin tattaunawar kasa. Tattaunawar jama'a game da wannan batu ta kai kololuwa a lokacin da shawarar MFP ta yi wa wannan doka kwaskwarima da jam'iyyun siyasa da dama suka yi amfani da shi a matsayin dalilin bayyana dalilin da ya sa ba za su iya goyon bayan gwamnatin MFP ba. Ya fito fili karara cewa babu rinjayen da aka yi wa gyaran fuska a majalisar mai ci; hatta da yawa daga cikin kawayen MFP sun ki amincewa da shawarwarin nasu.
Hankalin jama'a ya mayar da hankali a 'yan watannin nan kan wasu batutuwan siyasa, kamar jakar dijital ta Pheu Thai ( baht 10.000 ga kowane Thai mai shekaru 16 zuwa sama). Yanzu, duk da haka, babban tattaunawa game da Mataki na ashirin da 112 tabbas zai sake farfadowa, tare da sake mayar da hankali kan 'yancin fadin albarkacin baki. Wannan wani abu ne da ba lallai ba ne 'yan mazan jiya su yi maraba da shi.
Za a san cikakken sakamakon wannan hukuncin lokacin da aka sami ƙarin haske game da ko za a narkar da MFP ko a'a. Rushewar FFP a cikin 2020 ya haifar da zazzafan fushin jama'a wanda ya haifar da zanga-zangar gama gari. Idan MFP ya sha wahala iri ɗaya, jerin abubuwan da suka faru na iya sake fitowa. Tuni dai masu ci gaba suka fusata cewa an hana jam’iyyarsu da ta yi nasara a gwamnati; yanzu dole ne su fuskanci yiwuwar rushe jam'iyyar. Don haka, yanzu suna iya jin cewa ya kamata su sake kai kukansu kan tituna. A daya bangaren kuma, masu ra'ayin mazan jiya ba za su ji dadin wani yunkuri da suka ce ya kara jefa wata cibiya da ake so a kai hari ba. Rushewar MFP na iya nufin Thailand ta jajirce don ƙarin rudanin siyasa yayin da ɓangarorin da ke adawa da juna suka yi taho-mu-gama kan ra'ayoyinsu daban-daban na dimokuradiyyar Thailand da tsarin mulkin tsarin mulki.
Sources sun hada da:
- Bangkok Post - Kalmomi masu ƙarfi daga kotu
- Bangkok Post - Buƙatun Ci gaba da Wargaza Jam'iyyar
Sakin da ke cewa “...ko dakatar da sadarwa da nufin soke doka...” ba daidai ba ne. Kotun ta yi imanin cewa dole ne jam'iyyar ta daina sadarwa game da CANJIN doka. Masu sarautar sun yi imanin cewa ta hanyar gyara dokar (ciki har da cewa Ofishin gidan sarauta ne kawai ke iya shigar da kara a maimakon kowa), a zahiri jam'iyyar na son soke dokar. Irin wannan ra’ayi na alkalan kasar, wadanda ke ganin jam’iyyar a asirce tana son soke dokar, duk da cewa jam’iyyar ta ce har ta kai ga gundura, ba ta yi ba. Kuma hakan zai lalata zaman lafiya na kasa, tsaro, mutuntawa da sauransu kuma ya zama karshen wannan siyasa don haka ya sabawa doka. Watau fa’ida ce mai fa’ida na shari’a da kuma kotun da ta san “sirrin hangen nesa” na jam’iyyar.
Thai PBS misali, amma Khoasod da Thai Enquirer suna kama da wannan, sun rubuta:
“Kotu ta kuma umurci jam’iyyar da Pita da su dakatar da duk irin wadannan ayyuka da suka hada da bayyana ra’ayi, magana, rubutu, talla ko kuma amfani da wasu hanyoyin sadarwa na goyon bayan gyara dokar lese majesté.
Gyara dokar lese majesté ta hanyoyin da ba na majalisa ba, a karkashin Mataki na 49 (sakin layi na 2) na Kundin Tsarin Mulki da Mataki na 74 na dokar halitta, bai halatta ba, in ji kotun."
Kada ku yi tunanin ko Bangkok Post ya rubuta wannan kuskure, amma halayensu suna raguwa tsawon shekaru kuma suna da ƙarfi a hannun masu iko ...
Ko ta yaya, yanzu da kotu ta yi imanin cewa jam’iyyar na da munanan tsare-tsare, nan ba da jimawa ba za a samu sandar rushe jam’iyyar. A bayyane yake doka ta 112 an yarda a tattauna batun kawai a majalisa amma ba a waje ba, amma yana da wuya a yi magana game da sauye-sauyen dokar idan ba a ba da izinin bayyana su a bainar jama'a ba.
Ya kasance kasa ta musamman.
Tino, eh, na karanta a cikin latsawa cewa an riga an nemi rushewa.
Idan har hakan ya yi nasara, za a sake fitar da masu fada a ji daga sakamakon zaben ‘mawuyaci’ kuma za a iya ci gaba da kasancewa a halin da ake ciki. Kamar yadda a cikin tsohuwar magana: 'Sun sha gilashi, sun ɗauki pee kuma duk abin da ya kasance kamar yadda yake.'
Ik geloof er niket in dat Move Forward wordt ontbonden vanwege de grote aanhang onder de bevoling, met name in Bangkok dat eigenlijk compleet oranje is. Eventuel ontbinding zou wel eens kunnen leiden tot een grote verkiezingsoverwinning de volgende keer voor een nieuwe oranje partij met dezelfde mensen.
En in het parlement leidt het tot niks. Ongetwijfeld hebben de MFP parlementariers een scenario dat zij bij ontbinding de volgende dag allemaal lid worden van een van de andere (wellicht 1 mans) partijtjes.
Allemaal heel goed mogelijk, Chris. Maar wat vind je van de achtergrond? Dat het onmogelijk en strafbaar is ook maar iets te zeggen over verbetering van de wetgeving rond het koninklijk huis?
Wijlen koning Bhumibol zei in 2005 tijdens een toespraak op 4 december dat een koning open moet staan voor kritiek omdat hij ook maar een mens is.
The late King Bhumibol Adulyadej noted back in 2005 that the government should stop invoking Article 112 as it, like Sulak suggested, damages its reputation. In his birthday speech, King Bhumibol said, “Actually, I must also be criticized. I am not afraid if the criticism concerns what I do wrong, because then I know. Because if you say the king cannot be criticized, it means that the king is not human. If the king can do no wrong, it is akin to looking down upon him because the king is not being treated as a human being. But the king can do wrong.”
De MFP gaat tegen het vonnis in beroep heb ik begrepen. Er is niet alleen sprake van een sociaal-politiek probleem maar ook van een juridisch probleem. Hoe kan een rechtbank nu de wetgevende macht (het parlement) ontzeggen om een wet of een wetsartikel te veranderen (of aan te nemen of af te schaffen) terwijl dat nu juist hun taak is??? De rechtbank gaat dan op de stoel van het parlement zitten, lijkt me.
Chris, er zijn geen beroepsmogelijkheden tegen uitspraken van het constitutionele hof.
Ik denk dat je doelt op de uitspraak van de “criminal court” tegen onder meer Pita voor het houden van een protest, waardoor Pita niet langer een minister’s positie mag vervullen.
Ik heb eens opgezocht wat met de FFP is gebeurd, maar had de MFP dan niet beter moeten weten? En was het ook niet beter geweest gevoelige issues aan te kaarten als echt een regering geformeerd zou zij? Een senaat trotseren als je weet dat de tptb de dienst uitmaken is ook niet slim.
De voorganger van de MFP, de Future Forward Partij (FFP) werd ontbonden omdat het Constitutionele Hof oordeelde dat een aan de partij verstrekte lening eigenlijk een verboden (te grote) gift betrof. Iedereen keurde dit vonnis af, behalve de ultraroyalisten.
Ja, niet slim van de MFP. Ik zou dan ook iedereen afraden om in het water te springen om een drenkeling te redden. Je kunt immers ook zelf verdrinken.
Als je zelf niet kunt zwemmen moet je dat inderdaad niet doen, en dat was in beide gevallen aan de orde. Eerst maar eens fatsoenlijk een zwemdiploma halen en weten welke slagen te doen.
Ik vind dat de MFP nogal amateuristisch te werk gaat, als je in Thailand dat heilig is wil veranderen zal dat van binnenuit moeten doen, men had artikel 112 moeten doodzwijgen en een beetje toegeeflijker geweest zijn bij de vorming van een regering en dan de fundamenten gelegd hebben om ten eerste de ongrondwettelijke senatoren te vervangen en daarna pas hete hangijzers aanpakken maar men heeft als een wilde jonge stier geprobeerd om wat koeien te naaien terwijl je gedecideerd en kalm ze allemaal kunt nemen.
De uitdrukking “proberen wat koeien te naaien” is er een die ik nog niet eerder heb gehoord, maar ik geef je volledig gelijk. Ik ken Thailandblog nog niet zo heel lang, maar wat dit blog goed maakt is dat je veel van Thailand te weten kunt komen en niet alleen op toeristisch vlak. Als je in het zoekveld linksboven de naam van betreffende partij intikt, krijg je een schat aan informatie hoe het hen is vergaan. Inderdaad- ‘vergaan’. Want ze hebben veel aan zichzelf te wijten. Die iTV-kwestie was een deja-vu, “de stok waarmee geslagen wordt” is voor iedereen ter beschikking, een aanleiding is zo gevonden. En de club bazen had men honing om de mond moeten smeren want, zoals bekend, met ‘honing vang je muggen’, en zoals men ook weet: ‘honing is der muggen dood”. Maar wat mij het meest bevreemdt is dat amper enkele maanden na verkiezingswinst alle initiatief uit handen werd gegeven. Onbegrijpelijk dat er geen 2e of 3e man/vrouw klaar stond in geval de 1e man het veld moest ruimen, wat te verwachten viel en ook is gebeurd.