થાઈ નોઈ લિપિનું અદ્રશ્ય

આ બ્લોગ પરના મારા અગાઉના યોગદાનમાં મેં થાઈ લેખિત ભાષાના મૂળને સંક્ષિપ્તમાં ધ્યાનમાં લીધું છે. સાંસ્કૃતિક વિવિધતાના મોટા પ્રશંસક તરીકે, હું લુપ્ત થતી નાની ભાષાઓને પ્રેમ કરું છું. તેઓ જીવંત વારસો છે અને તેથી કિંમતી છે. તે એક કારણ છે કે મેં દૂરના ભૂતકાળમાં કેટલાક બાસ્ક, બ્રેટોન, આઇરિશ અને ઓક્સિટન પસંદ કર્યા.

જો કે, તે - કમનસીબે - ભાષાઓના કાયદાઓમાંનો એક છે જે, તમામ પ્રકારના કારણોસર, તેઓ કાયમી ધોરણે ધમકી આપે છે અને અદૃશ્ય થઈ જાય છે. ફિલોલોજિસ્ટ્સે ગણતરી કરી છે કે આજે વિશ્વમાં બોલાતી અંદાજિત 7.000 ભાષાઓમાંથી 6.000 આગામી સદી સુધીમાં અદૃશ્ય થઈ જશે... અલબત્ત, ભાષાઓનું લુપ્ત થવું એ કંઈ નવી વાત નથી. મોટાભાગના ભાષાશાસ્ત્રીઓ તેને કુદરતી પ્રક્રિયા તરીકે પણ જુએ છે. છેવટે, ભાષાઓ ફેરફારને આધીન છે અને સ્પીકર્સ ચોક્કસ સંજોગોમાં બીજી ભાષાનો ઉપયોગ કરવા માટે સ્વિચ કરે છે. પરંતુ ઘણા કિસ્સાઓમાં, ભાષાઓ પણ સાંસ્કૃતિક સંઘર્ષો, અસમાન શક્તિ સંબંધો અથવા ફક્ત ભાષાની મર્યાદાઓના પરિણામે અદૃશ્ય થઈ જાય છે, જ્યાં સમસ્યા ઘણી વાર સંપૂર્ણ ભાષાકીય કરતાં ઘણી ઊંડી હોય છે પરંતુ તે બધું જોખમી આત્મસન્માન અને ઓળખ સાથે સંકળાયેલું હોય છે, સ્વ-નિર્ધારણનો ઇનકાર અને સાંસ્કૃતિક જાળવણી પરંપરાઓ વ્યક્ત કરવાની સ્વતંત્રતા.

બાદમાંનું એક સારું ઉદાહરણ થાઇલેન્ડમાં જોવા મળે છે, ખાસ કરીને ઇસાનમાં, જ્યાં બહુમતી લેખિત ભાષા માટે થાઇ નોઇને અદૃશ્ય થઈ જવું પડ્યું. પરંપરાગત રીતે, ઇસાનમાં થાઇ ઉપરાંત સુરીન-ખ્મેર, લાઓટિયન, વિયેતનામી અને ફુ થાઇ જેવી અસંખ્ય ભાષાઓ બોલાતી હતી. અસલમાં ઇસાનમાં ત્રણ કરતાં ઓછી લેખિત ભાષાઓનો ઉપયોગ થતો ન હતો. ઉદાહરણ તરીકે, ત્યાં ખ્મેર હતું જેણે હવે થાઇલેન્ડના ઉત્તરપૂર્વમાં અંગકોરથી તેની છાપ બનાવી હતી અને તે ચોક્કસપણે આપણા યુગની ચૌદમી સદી સુધી ઉપયોગમાં લેવાતું હતું. તેને થામ દ્વારા લેખિત ભાષા તરીકે બદલવામાં આવી હતી, જે જૂની સોમ લિપિમાંથી ઉદ્દભવી હતી, જે લાઓટીયન સામ્રાજ્ય લાન ઝાંગના વિસ્તરણને કારણે વ્યાપક બની હતી અને તેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે ધાર્મિક અને દાર્શનિક ગ્રંથો માટે થતો હતો. નાગરિક, સત્તાવાર લેખિત ભાષા થાઈ નોઈ હતી, જે લગભગ થામની જેમ જ બનાવવામાં આવી હતી. થાઈ નોઈ સોળમી-સત્તરમી સદીથી ઈસાનમાં સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી લિપિ બની ગઈ. લેખિત ભાષા તરીકે થાઈ સાથેનો મુખ્ય તફાવત એ હતો કે થાઈ નોઈમાં કોઈ ટોનલ અક્ષરો નથી જે યોગ્ય પિચ દર્શાવે છે કે જેના પર કોઈ શબ્દનો ઉચ્ચાર કરવો જોઈએ. ઇસાનમાં વાચકોને શબ્દનો સાચો સંદર્ભ અર્થ શોધવા માટે પૂરતા સ્માર્ટ માનવામાં આવતા હતા.

1868 થી 1910 સુધી સિયામ પર શાસન કરનારા રાજા ચુલાલોંગકોર્નના પ્રથમ નીતિ ઉદ્દેશ્યો પૈકી એક રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક એકીકરણ કાર્યક્રમની સ્થાપના કરવાનો હતો જેને હું સિયામના આંતરિક વસાહતીકરણ તરીકે વર્ણવીશ. આ દ્વારા મારો મતલબ છે કે બેંગકોકમાં કેન્દ્રીય સત્તા એ પંથ હેઠળના જૂના શહેર-રાજ્યો અને સ્વાયત્ત પ્રદેશો છે: 'એક રાષ્ટ્ર, એક પ્રજા, એક રાજા' રાજ્ય સત્તાને એકીકૃત કરવા અને રાષ્ટ્રની ભાવના પેદા કરવા ચક્રી રાજવંશ સાથે સુસંગત. વપરાયેલ માધ્યમોમાંનું એક હતુંનરમ બળજબરી' ભવિષ્યમાં માત્ર બહુમતી ભાષાનો ઉપયોગ કરવા માટે. 1874 થી, સિયામી સરકારે ઇસાનની વસ્તીના સાક્ષર ભાગને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે થાઈનો લેખિત ભાષા તરીકે ઉપયોગ કરવો વધુ અનુકૂળ છે અને તેથી સરકાર સાથે વાતચીત કરવા માટે વધુ સ્વીકાર્ય છે.

ઇસાનર્સને તાકીદે સમજવું જરૂરી હતું કે તેઓ થાઈ છે... જ્યારે આ ઝુંબેશ તરત જ આગળ ન આવી, ત્યારે બળજબરીભર્યા પગલાં લેવામાં આવ્યા અને થાઈને શિક્ષણમાં લેખિત ભાષા તરીકે શરૂ કરવામાં આવી. આ દૂરગામી શૈક્ષણિક સુધારાની રજૂઆત કરીને, દેશના આ ખૂણામાં વસતીને નાનપણથી જ એ અનુભૂતિમાં શિક્ષિત કરી શકાય છે કે થાઈ ભાષા અને સંસ્કૃતિ ઇસાનની ભાષા કરતાં શ્રેષ્ઠ છે... શિક્ષણ પ્રણાલીનો આ સુધારો આંશિક રીતે પ્રેરિત હતો. બેંગકોકની કેન્દ્રીય સત્તાની રાજનીતિના અમલીકરણ અંગે ચિંતા. છેવટે, રાજધાનીના લોકો ઝડપથી એવા નિષ્કર્ષ પર આવ્યા કે તે તમામ નવી સ્થાપિત નવી, કેન્દ્રિય સરકારી સંસ્થાઓને સ્ટાફ કરવા માટે ઘણા, પરંતુ ખરેખર ઘણા નવા અધિકારીઓની જરૂર પડશે. અને તે સિવિલ સેવકો, પ્રાધાન્યમાં સ્થાનિક રીતે ભરતી કરવામાં આવે છે, અલબત્ત, લેખિત થાઈમાં નિપુણ હોવું જરૂરી હતું... ઈસાનમાં પ્રથમ સંપૂર્ણ થાઈ શૈક્ષણિક સંસ્થા ઉબોન રત્ચાથાનીમાં ઉબોન વાસિકાસાથન સ્કૂલ હતી, જેની સ્થાપના 1891માં થઈ હતી અને બેંગકોક દ્વારા સંપૂર્ણ પ્રાયોજિત હતી.

સોફા પોન્થરી અને અન્ય બે રિંગલીડર

શિક્ષણના વેશમાં આવેલી શાળાઓમાં આ ભાષાના અભિવ્યક્તિને યોગ્ય દિશામાં ચલાવવા માટે, ઉત્તરપૂર્વમાં ફ્રાયા શ્રી સુથોર્ન વોહાન (નોઇ અજારી યાંગકુલ) દ્વારા લખાયેલા છ પાઠ્યપુસ્તકો ઝડપી ઉત્તરપૂર્વમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા હતા: મુનબોટબનફાકિત, વાનિતનિકોન , અક્સોનપ્રાયોક , સંગ્યોકફિટન , વાઈફોટચનાફીજન en ફિસંકરન. ભાષાના બળજબરીનાં પરિણામોથી ખરેખર સંતુષ્ટ ન હોવાથી, બાળકો થાઈ ભાષામાં શિક્ષણ મેળવે છે અને તેનું પાલન કરે છે તેની ખાતરી કરવા માટે મોનિટર 1910 થી બેંગકોક દ્વારા ઇસાનને મોકલવામાં આવ્યા હતા. એક ક્રિયા જે બનીએનાયતની રજૂઆત સાથે ફરજિયાત પ્રાથમિક શિક્ષણ અધિનિયમ, 1921નો એક કાયદો કે જેમાં ઇસાનમાં તમામ માતા-પિતાએ તેમના બાળકોને થાઇ ભાષાના વર્ગોમાં હાજરી આપવી જરૂરી હતી... એક સદીના એક ક્વાર્ટર કરતાં પણ ઓછા સમયમાં, થાઇ નોઇએ લેખિત ભાષા તરીકે તેની તમામ સામાજિક સુસંગતતા ગુમાવી દીધી હતી અને અદ્રશ્ય થઇ ગઇ હતી...

થોડીવાર માટે વિરોધ થયો. XNUMX ના દાયકાના અંતમાં, લોકપ્રિય મોલમ ગાયક સોફા પોન્થરીની આગેવાની હેઠળ ખોન કેન પ્રાંતમાં બાન સાવતીમાં સંખ્યાબંધ માતાપિતાએ તેમના બાળકોને હવે શાળાએ મોકલવાની ના પાડી. તેઓને યોગ્ય રીતે ડર હતો કે તેઓ તેમના લાઓટિયન ગુમાવશે મૂળ અને વંશીયતા અને થાઈ બની જશે... આ બળવો, જે નવા, ઊંચા સ્થાનિક કર દ્વારા પણ પ્રેરિત હતો, તે ઝડપથી વિશાળ વિસ્તારના ગામડાઓમાં ફેલાઈ ગયો. 16 ડિસેમ્બર, 1940 ના રોજ, પોલીસે 500 થી વધુ લોકોની હાજરીવાળી મીટિંગ તોડી નાખી અને 116 લોકોની ધરપકડ કરી. સોફા પોન્થરી અને ત્રણ બળવાખોર નેતાઓને ખોન કેનમાં બે મહિના પછી XNUMX વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી.kabotphai nai ratchaaનાચક' (રાજ્ય સામે બળવો). ધરપકડ કરાયેલા બાકીના લોકોને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેમાંથી ત્રીસથી વધુ લોકો કેદમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા... ત્રણ દોષિતોમાંના એક ખુઇ ડેન્ગ્નોઈ, થોડા મહિનાઓ પછી રહસ્યમય રીતે જેલમાં ડૂબી ગયા હતા. સોફા પોન્થરીનું પણ બે વર્ષ કરતાં ઓછા સમયમાં મૃત્યુ થશે તે ડ્રગનું ઇન્જેક્શન આપ્યા પછી તેને એલર્જિક હોવાનું બહાર આવ્યું હતું...

થોડાક અપવાદો સાથે, સરેરાશ ઇસાનર હવે યાદ નથી રાખતા કે માંડ બે પેઢી પહેલા તેમની પોતાની લેખિત ભાષા હતી… આપણે ઘણીવાર ભૂલીએ છીએ કે ભાષા અવાજો અને શબ્દોને એકસાથે જોડવા કરતાં ઘણી વધારે છે. ભાષા એ પરંપરા, ઈતિહાસ, સાંસ્કૃતિક સ્મૃતિ અને જ્ઞાનનો ભંડાર છે અને તે અફસોસની વાત છે કે આવી વસ્તુઓ અદૃશ્ય થઈ જાય છે...