"Xieng Mieng strikte sekvas ordonojn!"; popola fabelo de Laosaj Popolfabeloj + enkonduko
Lao Folktales estas anglalingva eldono kun proksimume dudek popolfabeloj el Laoso registritaj de studento de la laosa. Ilia origino kuŝas en la rakontoj el Hindio: la Pañchatantra (ankaŭ konata kiel Pañcatantra) rakontoj ĉirkaŭ la epoko, kaj la Jataka rakontoj pri la pasintaj vivoj de Budho kiam li daŭre estis bodhisatvo.
Interalie, vi renkontas la junulon Xieng Mieng kie la X estas prononcata kiel la CH en tiu lingvo. Ĉi tiu junulo estas kanajlo, fripono, incitemulo, kiu petolas al la reĝo. Komparu lin kun la rolulo Dik Trom de la verkisto Johan Kievit, kun Tijl Uilenspiegel el nederland-germana folkloro, kaj kun la tajlanda fripono Sri Thanonchai.
Tiuj rakontoj estis utiligitaj por propagandceloj en la lukto de la Pathet Lao (1950-1975), la laosa komunista partio. Nur por esti sekura flanko, mi diras al la leganto: ne prenu ĝin tro serioze...
Xieng Mieng strikte sekvas la ordonojn!
En Laoso oni maĉis betelan nukson. Eĉ nun. Tio ne estas kiel gumo; betelnukso devas esti preparita kun ingrediencoj kaj iloj konservitaj en betelskatolo. Kaj se vi estus reĝo, vi havis multekostan oran aŭ arĝentan betelskatolon kaj ĝin portis la kortego en betelkorbo.
Do la reĝo diris al Xieng Mieng 'Hodiaŭ mi iras al la ĉevalkuroj; vi portas mian betelan korbon kaj sekvu min.' "Kiel ni iras tien?" Xieng Mieng demandis. "Mi rajdas mian blankan ĉevalon kaj vi sekvas piede." "Jes, mi sekvas vin," diris Xieng Mieng. — Ĝuste! diris la reĝo.
La reĝo rajdis sur sia ĉevalo kaj Xieng Mieng sekvis lin piede tra la rizkampoj. Li rajdis rapide ĉar li havis fortan ĉevalon. Xieng Mieng, aliflanke, marŝis malrapide ĉar li ŝatis flari florojn kaj sidis en la ombro de arbo dum kelka tempo. Li eĉ dormis...
Kie vi estas?
La reĝo alvenis ĉe la ĉevalkuroj. Li rigardis la unuan vetkuron. Kaj rigardis la duan. Li malsatis je betelnukso. Tiam la tria kaj kvara kaj ... la finalo kaj nur tiam Xieng Mieng alvenis kun sia betelkorbo.
Xieng Mieng! Kie vi estis? Mi atendas mian betelan korbon!' — Pardonu, Via Moŝto. Vi diris al mi, ke mi sekvu vin kaj mi faris. Tie ĉi mi estas.' La reĝo rememoris tion. “Ĝuste, Xieng Mieng. Mi diris sekvi. Mi iros al la vetkuroj denove venontsemajne. Tiam vi portas mian betelan korbon kaj sekvu min kiel eble plej baldaŭ. Vi komprenas?' "Jes," diris Xieng Mieng, "mi sekvos vin kiel eble plej baldaŭ." — Ĝuste! diris la reĝo.
La sekvan semajnon la reĝo denove surĉevaliĝis kaj rajdis al la vetkuroj. Xieng Mieng kuris malantaŭ li kiel eble plej rapide. Li kuris tiel rapide, ke la korbo renversiĝis kaj la betelaj nuksoj elfalis. Xieng Mieng haltis momenton por preni la nuksojn, sed ridis kaj denove kuris post la reĝo.
Dum la unua vetkuro, Xieng Mieng supreniris la ŝtuparon, anhelante. “Tre bone, Xieng Mieng, mi vidas, ke vi venis kiel eble plej baldaŭ. Nun donu al mi la betelan korbon.' La reĝo etendis la manon en la korbon. “Ne estas betelaj nuksoj. Kie ili estas?' "Mi faligis ilin." — Ĉu vi faligis ilin? Sed kial vi ne prenis ilin, idioto?' — Ĉar, via Moŝto, mi devis sekvi vin kiel eble plej baldaŭ. Se mi prenus la nuksojn, mi nun tro malfrue.'
La reĝo rememoris siajn vortojn. “Vi pravas, Xieng Mieng. Mi diris sekvu min kiel eble plej baldaŭ. Mi iros al la vetkuroj denove venontsemajne. Tiam vi portas mian betelkorbon kaj sekvas min kiel eble plej rapide sed vi devas preni ĉion, kio falas. Ĉu vi komprenas?' "Jes," diris Xieng Mieng. "Mi sekvos vin kiel eble plej rapide kaj prenos ĉion, kio falas." — Ĝuste! diris la reĝo.
La sekvan semajnon, la reĝo denove veturis al la vetkuroj kaj Xieng Mieng sekvis tiel rapide kiel li povis. Kaj jes, la korbo denove renversiĝis kaj la betelnuksoj estis sur la vojo. Xieng Mieng prenis ilin kiel eble plej rapide kaj rapidis por atingi la reĝon. Sed li rimarkis, ke el la azeno de la ĉevalo falas vaporiĝantaj fekoj dum li marŝis. Xieng Mieng ridis. Li prenis ĉiujn fekaĵojn kaj metis ilin en la betelan korbon. Li unue alvenis ĉe la reĝo dum la dua vetkuro.
“Xieng Mieng, mi ne ŝatas esti seniluziigita. Ĉu estas betelo en mia korbo?' "Efektive, Via Moŝto." La reĝo etendis la manon al sia betelo en la korbo, sed sentis varmajn fekojn... 'Kio estas tio? Ĉi tio estas feko!' — Ĝuste! respondis Xieng Mieng. "Kaj kial estas kaco en mia betela korbo?" — Ĉu vi ne memoras viajn vortojn, Moŝto? Mi devis sekvi vin kiel eble plej rapide kaj preni ĉion, kio falis. La betelo falis kaj mi prenis ĝin. La feko falis kaj mi prenis ĝin. Mi faris ĝuste tion, kion vi diris...'
Fonto: Lao Folktales (1995). Tradukado kaj redaktado Erik Kuijpers