Os bydd menyw yn gofyn rhywbeth: PEIDIWCH BYTH ag egluro! (O: Straeon ysgogol o Ogledd Gwlad Thai; ger 25)

Cerddodd dau ffrind o gwmpas y rhanbarth i werthu eu masnach. Trwy goedwigoedd a chaeau ac yn ardal y ffin ger mynyddoedd Môn. (*) Nid nhw oedd y dynion busnes mwyaf gonest, i'w roi'n braf… Yn gyntaf fe wnaethon nhw dwyllo eu cymuned eu hunain, yn ddiweddarach fe wnaethon nhw grwydro'r rhanbarth gyda'u harferion cain. Ond daethant yn gyfoethog ac roedd ganddynt lawer o arian.

A'r diwrnod hwnnw, yng nghanol y goedwig, meddyliodd rhywun: 'O, pam lai? Os lladdaf ef yma, yng nghanol y coed, fe gymeraf ei arian!' Fe wnaethon nhw stopio o dan goeden a dechrau siarad. "Rydych yn gwybod, yr wyf yn fath o eisiau lladd chi." 'Wel, os ydych chi eisiau, gallwch chi. Ond hoffwn i yfed ychydig o ddŵr yn gyntaf.' 

Aeth y dyn â chynlluniau drwg at y nant a nôl jwg o ddŵr ffres. Roedd ei ffrind yn yfed a dywedodd 'Ydych chi dal eisiau fy lladd i? Cofiwch, gall y sêr ein gweld ni a gallant ddechrau siarad.” Ond eto, lladdodd y dyn drwg ef, cymerodd ei arian a'i gladdu'n ddwfn o dan goeden drwchus ar hyd y llwybr. Nawr roedd ganddo ddwywaith cymaint o arian!

Unwaith yn ôl yn y pentref, gofynnodd pawb beth oedd wedi digwydd. 'Roedd lladron yn erlid ni ac fe wnaethon ni wahanu. Bu bron iddynt fy nghael, ond rwy'n meddwl bod fy ffrind wedi'i lofruddio a'i ladrata. Does gen i ddim syniad.' Nid oedd neb yn trafferthu chwilio am y dyn coll; Nid oedd yn adnabyddus chwaith...

Mae bywyd yn mynd ymlaen…

Roedd hi'n anterth yr haf ac roedd llawer o bobl yn cysgu ar y feranda. Edrychodd y llofrudd ar y sêr a meddwl. 'Beth ddywedodd e mewn gwirionedd? Bydd y sêr yn dechrau siarad? Mae hynny'n gwneud i mi chwerthin nawr! Sut gallan nhw siarad? Maen nhw mor bell i ffwrdd…” A gwenodd ar y sêr.

'Am beth wyt ti'n chwerthin?' Ei wraig! 'O, dim byd, mewn gwirionedd dim byd. Dim ond meddwl oedd. Dim byd i boeni amdano!' A dyna oedd hi. Ond y noson nesaf roedd yn chwerthin eto! A gofynnodd ei wraig am y peth eto. 'Na, dim byd o gwbl. Hollol ddibwys. Rhai hen bethau ers talwm a wnaeth i mi chwerthin!'

Ond y diwrnod wedyn… Ni allai ei wraig ei gymryd mwyach. 'Ni allaf ei gymryd mwyach! Pam wyt ti'n chwerthin cymaint? Rydych chi'n chwerthin bob nos! Ni allaf ei gymryd mwyach!' Roedd ei wraig yn swnian ac yn cwyno o hyd a dywedodd wrthi.

'Iawn, gwrandewch, ond peidiwch â dweud wrth neb. Lladdais ef yn ymyl mynyddoedd Mon, ar y llwybr hwnnw gyda'r coed teak, ger y nant. Mae o dan goeden fawr ychydig i’r de o’r llwybr.” Gwyddai ei wraig y lle hwnnw, nid oedd mor bell o'r pentref. "Fe gymerais i ei arian a dyna pam mae gennym ni lawer mwy o arian nawr." “Da,” meddai ei wraig a chau ei cheg.

Ond…

Fe ddechreuon nhw wneud sŵn ychydig ddyddiau'n ddiweddarach. Daeth yn ddadl fawr ac fe darodd hi! Daeth yn gythreulig a'i fradychu. Yna tynnodd sylw at y fan honno i bobl o'r pentref a daethant o hyd i'r corff yno. Cafodd y troseddwr ei ddal a'i lofruddio.

Dyna pam mae'r ddihareb yn dweud 'Os bydd rhywun yn chwerthin, paid â gofyn pam. Ac os bydd menyw yn gofyn rhywbeth, PEIDIWCH BYTH â rhoi esboniad.'

Ffynhonnell:

Chwedlau gogleisiol o Ogledd Gwlad Thai. White Lotus Books, Gwlad Thai. Teitl Saesneg 'Pan fydd gwraig yn gofyn pam, paid â dweud wrthi'. Cyfieithwyd a golygwyd gan Erik Kuijpers. Yr awdur yw Viggo Brun (1943); gweler am fwy o eglurhad: https://www.thailandblog.nl/cultuur/twee-verliefde-schedels-uit-prikkelende-verhalen-uit-noord-thailand-nr-1/

(*) Lleolir Mynyddoedd Mon ym Myanmar; i'r de-orllewin o Mae Sot (talaith Tak yng Ngwlad Thai).