Ang usa ka taas nga naglikoliko nga suba nakaagi sa usa ka matahum nga piraso sa lasang nga adunay mga kahoy. Bisan asa mga isla nga adunay labong nga mga tanom. Duha ka buaya ang nagpuyo didto, usa ka inahan ug iyang anak. “Gigutom ko, gigutom gyud,” ni Nanay Buaya. "Adunay gana sa kasingkasing, sa kasingkasing sa unggoy." 'Oo, kasingkasing sa unggoy. Gusto ko usab kana karon.' 'Usa ka nindot nga panihapon uban sa presko nga kasingkasing sa unggoy. Nindot unta kana! Pero wa na koy nakitang unggoy ni Mother Crocodile niingon na sab.
Boink! Usa ka lubi ang nahulog gikan sa duol nga punoan. Usa ka unggoy ang misaka sa maong kahoy! Si 'Nanay' mihunghong sa anak, 'Nakakita kog unggoy sa maong kahoy. "Usa ka nindot nga unggoy sa maong kahoy didto uban sa usa ka matahum nga kasingkasing." "Apan unsaon nato pagdakop niini?" "Naa koy ideya."
'Mister Unggoy! Mr. Unggoy!' singgit sa anak nga buaya gikan sa suba. 'Hello, Mr. Crocodile. Unsay imong gibuhat dinhi?' pangutana sa unggoy nga nikatkat sa taas sa punoan. 'Naglangoy-langoy lang ko. Kaming mga buaya ganahan molangoy. Kagahapon miadto ko sa maong isla sa tunga-tunga sa sapa ug, nahibal-an nimo, adunay labing dako, labing hinog ug labing tam-is nga saging sa nasud. Nindot nga dagkong yellow nga saging. Kaming mga buaya dili mokaon ug saging. Ganahan ba mog saging mga unggoy?'
'Ah, ganahan kog saging. Mas ganahan ko ana. Apan unsaon nako pag-adto sa isla? Dili ko makalangoy.' 'Wala kana'y problema. Lingkod ka sa akong likod ug dad-on ko ikaw didto. Wala koy buhaton karong adlawa, naligo lang ko. Adto ta anang banana island.'
'Buotan kaayo ka. Ganahan kong moadto didto.' Mikanaog ang unggoy ug miambak sa likod sa buaya. “Paggunit og maayo,” matud sa buaya. Hinay-hinay siyang milangoy paingon sa maong isla. “Ganahan ko ani,” matod sa unggoy.
Ang buaya nakakuha og nindot nga gana…
Apan ang buaya kalit nga misalom ilawom sa tubig. Ang unggoy migunit og maayo apan dili na makaginhawa ug dili na makalangoy. Unya nilutaw pag-usab ang buaya nga may nag-ubo ug naghangos nga unggoy sa likod.
'Mr Crocodile, nganong nagtago-tago ka? Dili ko makalangoy, di ba?' 'Kay, Mr. Unggoy, kan-on ko ang imong lamian nga kasingkasing. Ang kasingkasing sa unggoy mao ang among paboritong pagkaon. Lami sila!' 'Gusto ka bang mokaon sa akong kasingkasing? Kung nakaingon lang unta ko. Ang akong kasingkasing anaa pa sa punoan sa lubi.'
"Dili ba nimo kauban ang imong kasingkasing?" 'Dili, tungod kay dili ko gusto nga kini basa. Luwas ang akong kasingkasing didto. Kung gusto nimo ang akong kasingkasing dad-a ako balik sa baybayon ug kuhaon ko kini alang kanimo.' Busa milangoy ang buaya balik sa baybayon. Ang unggoy miambak kaniya ug misaka sa kahoy. “Aha, oo, ania ang akong kasingkasing. Sakto kung diin ko kini gibiyaan. Halika, Mr. Crocodile, ang akong lamian nga kasingkasing sa unggoy ania alang kanimo. Pagsaka.'
"Mr. Unggoy, kabalo ka nga ang mga buaya dili makasaka, no?" 'Oo nga, nakalimutan! Apan akong sulbaron ang maong problema. Ihigot ko og pisi ang imong atubangan nga mga bitiis ug dungan ka namo nga iisa.' 'Maayo! Oo, maayo kana.'
Milukso ang unggoy ug mihigot og pisi sa atubangan nga mga bitiis sa buaya. "Andam ka na ba, Mr. Crocodile?" 'Oo. Adto na ta. Gigutom ko sa kasingkasing sa unggoy.' Uban sa tanan niyang mga higala nga unggoy, ilang gibira ug gibira ang pisi hangtod nga ang buaya nagbitay sa tunga sa punoan. 'Sa unahan, mga unggoy, labi pa. Dili nako maabot ang kasing kasing. Ibira ko pataas!'
Apan walay nahimo ang mga unggoy ug milingkod sa sanga nga gikataw-an ang buaya. 'Dili, Mr Crocodile, dili na kami mobira kanimo. Magpabilin lang diha.' Mihangad ang buaya ug nakita niya ang tumoy sa punoan. Ug sa iyang pagtan-aw sa ubos nakita niya ang yuta ug ang mga unggoy nga gikataw-an siya.
'Gusto ko mulugsong! Ipaubos ko karon!' "Pasagdi lang ka namo kon mosaad ka nga dili na mokaon ug kasingkasing gikan kanamo." "Apan ganahan ko mokaon ug kasingkasing sa unggoy!" 'OK. Walay problema. Magpabilin ka lang dinhi nga naglutaw sa maong pisi. Mga semana, mga bulan, wala mi magtagad.'
'Dili, dili, paghulat kadiyot, palihog. Aw, unya mosaad ko nga dili na gayod mokaon ug kasingkasing sa unggoy.' "Ipaubos kini!" Ug kalit nga nabuhian sa mga unggoy ang pisi. Ang buaya nahulog sa ilawom sa usa ka dagok. Siya milapaw ngadto sa tubig ug milangoy kutob sa iyang mahimo ngadto sa iyang inahan. "Hain ang mga kasingkasing?" nangutana siya. “Ma, dili ko ganahan og kasingkasing sa unggoy. Buhata lang ang mga ikog sa ilaga o mga tiil sa baki….'
Tinubdan: Lao Folktales (1995). Paghubad ug pag-edit ni Erik Kuijpers.
Ganahan ko og mga istorya nga sama niini, Erik. Parehas kaayo sila sa mga sugilanon sa Europa nga adunay mensahe usab nga moral.
Ang gisulti ni Tina. Kinahanglan ko usab nga hunahunaon ang mga istorya sa Thai nga akong nabasa. Pananglitan "ang leon ug ang ilaga" o "ang tigputol sa kahoy ug ang engkanto sa lasang". Usa ka paghubad:
-
Ang engkanto sa lasang ug ang tigputol sa kahoy
(sa literal: เทพารักษ์, Thee-phaa-rák, usa ka espiritu nga magbalantay)
Kaniadto adunay usa ka tigputol sa kahoy nga miadto sa lasang aron sa pagputol sa kahoy nga ibaligya. Samtang nagduko siya aron putlon ang usa ka kahoy sa daplin sa lawom nga sulog, ang wasay natangtang gikan sa iyang kamot ug nahulog sa tubig. Busa siya misawom sa tubig ug nangita sa wasay sa dugay nga panahon. Apan sulayi samtang siya nangita, wala niya makita ang iyang wasay. Didto siya naglingkod nga masulub-on ubos sa usa ka kahoy, "Wala ko kabalo unsay sunod buhaton"
Ang engkanto sa lasang, ang magmamando sa lasang, mitungha ug nangutana sa tigulang, "Unsa man ang hinungdan nga naglingkod ka nga masulub-on sa tubig?" Miingon ang tigulang, “Gihulog ko sa tubig ang akong bugtong wasay. Bisag unsaon nako pagpangita, dili nako makit-an. Ug kon walay wasay, dili ako makaputol ug kahoy aron ibaligya ug sa ingon makatagana sa akong kaugalingong panginabuhi.” Giingnan siya sa engkanto sa lasang, “ayaw kabalaka, pangitaon ko kanang wasay para nimo.” Unya milubog siya sa tubig ug migawas nga nagdalag bulawan nga wasay, "mao ba kini ang imong wasay?" nangutana siya.
Nakita sa mamumutol sa kahoy nga dili kadto iyang wasay ug miingon nga “dili”. Unya ang engkanto sa lasang misawom na usab sa tubig ug mipunit og wasay nga pilak, "Mao ni, di ba?". Ang mamumutol sa kahoy miingon, "Dili." Migawas dayon ang engkanto sa lasang dala ang wasay nga puthaw. Ang tigputol sa kahoy nakaila sa iyang wasay ug miingon, "Mao kana ang akong wasay!" Nakita sa engkanto sa lasang nga nagsulti ang tawo sa tinuod ug busa miingon, "Ikaw matinud-anon ug sa integridad, mao nga gihatagan ko usab ikaw sa bulawan ug plata nga wasay". Ug sa maong mga pulong nawala ang diwata sa lasang balik sa lasang.
-
Tinubdan: Thai ug English nga teksto op http://www.sealang.net/lab/justread -> Ang engkanto ug ang tigputol sa kahoy