Iwe unosangana nezvose muThailand (68)
(THIPPTY / Shutterstock.com)
Wese mutorwa anowira murudo nerunako rweThai achafanirwa kubata nazvo pane imwe nguva. Zvirinani, kana rudo rwuri kuwirirana uye kudanana kunokura kuita hukama hwakanyanya kana kushoma. Mukadzi wacho paanotanga kutaura nezvekushanya kumusha kwake kwaIsaan kunosuma murume akanaka kuvabereki, unofanira kungwarira. Chiitiko chakakosha kwaari, chimwe chinhu chekuti ashamiswe zvakare nezvehupenyu hwaIsan.
Blogbeheerder Peter overkwam dat een flink aantal jaren geleden, schreef daar een verhaal over, dat mooi past in onze serie.
Mugomo wemongi
Tijdens de tweede dag van mijn bezoek aan een Thais dorp in Isaan mocht ik mee naar de plaatselijke monnik. Het gezelschap dat zich richting monnik begaf, bestond uit een Thaise schone, haar ouders en een reuteltje kinderen. Dit alles gevolgd door een farang, die geen idee heeft wat er gaat gebeuren.
Ndicho zvakare chinhu chakanaka nezveThailand, hauzive zvichaitika uye hapana anozozvinetsa kukutsanangurira. Saka zvinoshamisa nguva dzese.
De monnik woont op steenworp afstand. Een buurtmonnik dus. Zo’n haarloze monnik in doeken gewikkeld ziet er altijd indrukwekkend uit. Je krijgt automatisch respect voor hem. Het monnikencharisma straalt er mijlenver van af. Een monnik behoudt altijd zijn waardigheid, zelfs als hij gewoon nieuwsgierig is en vraagt waar die lange bleke farang vandaan komt. Niet dat ik zijn vraag begreep. Maar in het antwoord van mijn vriendin hoorde ik zoiets als “Ollan-t”. Nu kun je van de Thaise taal al geen soep maken, in Isaan spreken ze ook Lao of zelfs Khmer. Daarnaast hebben ze ook nog een eigen taal die ik voor het gemak, maar Isaans noem.
Kuseka zvakaomarara
Mumongi anogutsurira musoro sekunge abvuma kuti ndinobva kuna "Ollan-t". Handitarisiri kuti anga adzidza kupi “Ollan-t” pachikoro chemongi. Nekuti Thais anofunga kuti Thailand ndiyo iri pakati penyika zvakadaro. Asi mumongi anoziva zvose. Ari pedyo naBuddha kupfuura isu mweya yakapusa.
De monnik zit op een verhoging als een Keizer op zijn troon. In kleermakerszit. Als ik de houten vlonder wegdenk, zweeft hij een stukje boven de grond. Ik ben altijd licht gespannen bij dergelijke belangrijke gebeurtenissen. Bang dat ik het verpruts. Dat ik iets vreselijk fout doe en de familie van schaamte moet verhuizen naar een ander dorp. Gelukkig zijn Thai geduldig en heb jij als onhandige farang veel krediet. Als je blundert dan gaan Thai hard lachen. Niet om jou uit te lachen, maar om je de mogelijkheid te geven je uit een hachelijke situatie te redden. Dat doe je dan door hard mee te lachen. De Thai lossen alles op met lachen of met geld (geld heeft wel een lichte voorkeur).
Kusaremekedza
Ndakabata nemusoro mitemo mishoma inokosha yemutambo. Haufanire kunongedzera tsoka dzako kumumongi. Izvozvo hazvina kunaka. Saka zvinonetsa kuratidza nekuzvikudza mumongi kuti uchangobva kugadziridzwa shangu pa 'Van Haren'.
Kuti ndive parutivi rwakachengetedzeka, ndinoramba ndakatarira musikana wangu. Chero bedzi ini ndichiita zvakafanana naye, zvinofanirwa kushanda. Tinofanira kubvisa shangu dzedu uye togara pasi pameti pamberi pechikuva panogara mumongi. Tsoka dzakadzokera shure. Inogona kutanga. Kutanga mumongi anogamuchira hamvuropu ine zviri mukati. Sezvakangoita kwose kwose, vafundisi vanopenga nemari. Vanogona kushandisa mari iyoyo kubatsira vamwe, vakadai saivo. Pamusoro pazvo, mumongi munhuwo zvake.
Brown bucket
Ook krijgt de oude monnik een emmer. Een emmer met inhoud. En dat fascineert me zo dat het zelfs de inspiratiebron vormt voor dit artikel. Die speciale monnikenemmers met inhoud koop je namelijk bij de plaatselijke HEMA. In die emmer zitten alledaagse zaken zoals oploskoffie, thee, noedels en wierookstokjes. Zaken die een monnik hard nodig heeft voor het eenvoudige monnikenbestaan. De bruine emmers zijn het goedkoopste, dus ook het populairste om weg te geven. Al vraag ik me af wat een monnik met zoveel bruine emmers moet.
Zvadaro zvinotanga chaizvo. Mumongi anotanga kutaura. Zvakafanana nekuparidza, dzimwe nguva zvinoita sekuchema. Pamwe nezvehupenyu hwake hwakaoma hwemongi. Hazvisi nyore kumamongi iwayo. Hongu, vachiri vakomana avo dzimwe nguva vanoda kushamisira. Uye nyama haina simba.
Zvingave zvakare kuti ari kugunun'una nezvechimwe chinhu chakasiyana zvachose mumutauro wemamonki. Kuti anoodzwa mwoyo kugamuchira bhaketi rebrown zvakare. Kuti angadai akasarudza yebhuruu, ine chivharo chemaoko chakadaro. Zvirinani iwe unogona kuisa ice cubes imomo.
De kinderen die ook op het matje zitten, vervelen zich. Ze gaan continu verzitten. Met de voeten naar de monnik. Ma probeert krampachtig de kinderbeentjes naar achteren te vouwen. Dat lukt niet. Maar het geeft niet, het zijn kinderen. Ik vouw mijn handen met enige regelmaat in een Wai. Soms moet ik ze voor me op de grond zetten en mijn hoofd naar de grond buigen. Ik doe alles braaf mee. Wie weet helpt het ergens voor. De monnik smijt ook met water. Het lijkt de katholieke kerk wel.
Chikomborero cheThai
Pakupera kwemhemberero mumongi anotaura nemusikana wangu nemunhu wangu chaizvo. Achatishuvira mufaro mukuru nebudiriro. Shamwari yangu inodzokorora monk uye inondikurudzira kutora chikamu. Iye zvino Thai yangu ishoma. “Aroi Mak Mak” haaite seakakodzera iye zvino. Asi Khap Khun Khap inofanira kuitika, ndakafunga muhunyoro hwangu hwose. Saka ndinoshevedzera nechido: "Khap Khun Khap!" Munhu wese anotanga kuseka. “Aiwa, kwete,” musikana wangu anodaro kuti ajekese kuti zviri nani ndisataure chinhu. Haisi nyore chikomborero chakadaro cheThai.
Mumongi akazopedza munamato wake uye zvino achabuda nokungwarira kuti aone kuti imarii muhamvuropu.
Ndinofamba kumba zvakare nepfungwa dzangu dzakavhenekerwa, chiitiko chakapfuma uye bhakiti riri murombo.
Zvikuru! Kunyanya kuzivikanwa!
Yakanyanya kuzivikanwa uye yakanaka nyaya.
Pandakatanga kusvika muThailand, ndakaramba ndichibvunza nezverevo yetsika netsika.
Kana kuti ndaigona kuuya kumusha kwaIsaan.
Ndinofanira kutaura kuti ndakanga ndisiri kutsvaga wekufambidzana naye.
Pandakasarudza kutamira kuThailand, ndakatsungawo kusagara pamwe chete.
Ini ndaida kugara pano, kwete kugara nerunako rweThai.
Zvakandishamisa kuti pakanga paine mhinduro shoma pandaibvunza nezve revo yechimwe chinhu.
Sokunge vakanyara nemubvunzo wangu kana kusanzwisisa kuti sei ndabvunza, (kuda kuziva),
Chikumbiro changu chekuti ndiende kumusha wemhuri iyi ndakachishayawo. Havana kutsanangura kuti tsika iyoyo yairevei, asi shamwari dzandakanga ndava nadzo dzakadaro.
Zvaiita sokuti vaifunga kuti: Uri kuuya kuzogara pano, handiti? Ipapo iwe unofanirwa kuziva kuti zvinhu zvinoshanda sei pano, handiti?
Iye zvino zvandagara pano kwemakore mashanu, ndava kutanga kuzvinzwisisa, asi ndichiri kungokanganwa dzimwe tsika dzakadai setsoka idzodzo.
Kana kuti sei uchigona kuuya nemhuri.
Wadiwa Eri,
Kukanganwa tsoka dzako kumashure iko kukanganisa pano, mushure mezvose hausi pamahombekombe, handiti?
Nekudaro, chii chinogona kutaurwa nezve vakweguru vechiDutch muThailand: havana kumbobvira vachinjika muhudyu nemabvi.
Dambudziko rakagadziriswa: gara uchikumbira chigaro, kana usingarambe wakamira uye nekukurumidza usiye kabhini.
Asi mubvunzo wako waive wekuti nei uchipindura zvishoma kune kufarira kunoratidzwa.
Tarisa, izvo zvinowanzoenderana uye hazvisi zvakaipa zvachose.
Madzimai anotarisa kwenguva refu uye iwe unotarisa kwenguva pfupi.
Tarisa mukati
Wat die geschenken emmers aangaat, daar heeft de Thai de “Kringloop winkel” uitgevonden.
Bij een paar tempel bezoeken aan familie welke monnik waren, stom verbaasd gestaan, naar schatting vele honderden oranje geschenken emmers stonden opgeslagen, van de vloer tot het plafond en vele van die emmers gingen via de achterdeur terug naar de winkel waar ze gekocht waren door goed gelovigen om weer aan goed gelovigen verkocht te worden.
Gr.Arno
Hahaaaaa, ndiri kunakirwa ini!
Uye iro bhaketi rebrown rinodzokera kumashure kweawning yetembere kune yemunharaunda HEMA, uko inotengeswa zvakare nemutengo wekutenga, kuitira kuti marara epurasitiki ebrown adzose mutengo wakazara.
Uye ndizvo chaizvo izvo isu kuMadokero tinodaidza kuti "inovandudza hupfumi"!
Kutochenjera...
MuWat Arun (inosvikika nechikepe muBangkok) mabhaketi aitengeswa muchitoro mutembere chaimo.
Uye mushure memupiro, bhaketi rakatanga kutengeswa zvakare nomufaro!
Ha, ha Ndivo vari kutungamirira nzira nehupfumi hwedenderedzwa.
lekker groen bezig zo!
Hergebruik van grondstoffen.
Gr. Arno
Onze thaise schoondochter zegt dat je de emmer niet koopt maar huurt. Daarom mogen ze hem terug in de kraam zetten. Dan kunnen ze hem nog vaak verkopen “verhuren”.
De bedoeling en/of betekenis van de rituelen?
Ik denk dat dat meer een Westerse manier van denken is.
Het hoort zo. En alle deelnemers hebben hun eigen vaste rol.
De aflaten in de oudere Katholieke Kerk waren ook vaststaand en gewoon.
Ik ervaar het aanwezig zijn en/of uitgenodigd zijn als een grote eer.
En als oudere niet wetend of begrijpend foutjes maken zoals de aanwezige kleine kinderen. Dat mag en kan.
Mooi beschreven verhaal met de juiste humor.
Ndakaperera,
Het is zo, dat vele Thai (vooral de huidige generatie), de achtergrond van de rituelen zelf niet kennen.
Zij begrijpen ook de (zangerige,) gebeden van de monniken niet, zijn in sanskriet (oude indische taal), een situatie, zeer te vergelijken met de rituelen; destijds in de (rooms)katholieke kerkdiensten, waar alleen het Latijn werd gebruikt. Een taal, die de grote meerderheid van de aanwezigen niet begreep.
Leuk; met mild sarcasme verhaald. Toch een correctie mijnerzijds. “Van de monnik straalt het respect af…” Dat klopt niet met de (mijn) werkelijkheid. In tegenstelling tot katholieke monniken in het westen zien monniken hier te lande er smoezelig en lui uit. Behoudens, zwalken, bedelen en prevelen en geld tellen voor de aankoop van het nieuwste model I-phone, zie ik nooit andere praktische activiteiten tot het algemene nut. Dan ‘onze’ monniken; die maakten dijken en groeven sloten, creëerden zo de eerste polders, richten de ziekenhuizen en scholen op, waren de beste leraren, deden aan wetenschap en waren lief voor arme kindertjes; soms TE lief, dat weer wel.
Maar waar ik als ongelovige zwaar diep respect voor heb, zijn de Trappisten. Die jongens hadden een goede smaak en hebben de mensheid echt gelukkig gemaakt…die mogen blijven.
Vroeger, in de Thaise dorpjes, moesten die monniken ook aan de bak en hielpen zij mee met allerlei projecten. Heel normaal en vanzelfsprekend als je het mij vraagt. Het statige Bangkok had daar bezwaar tegen en met het uitbreiden van die grip/invloed ging wat vroeger normaal was verloren. Tino schreef daar eens een stukje over: De teloorgang van het dorpsboeddhisme:
https://www.thailandblog.nl/boeddhisme/teloorgang-dorpsboeddhisme/
“Onze”, niet mijn, monniken vervulden een maatschappelijke rol met alle opmerkingen die je daarover kunt maken. Hier is het eenrichting verkeer, gesmeerd met geld. Weleens een monnik gezien die een ernstig zieke komt troosten? Neen, ze komen pas als de betreffende is overleden. Zingen wat, kasseren, eten en vertrekken. Kil en koud. Natuurlijk is het de Thai met de paplepel in gegoten dat het zo hoort. Maar het kon zoveel beter.
Misschien heb je gelijk?
Toch geeft deze gang van zaken veel rust en zekerheid aan de Thai.
Kwaziso nerugare.