Khun Chang Khun Phaen, talatu'u sili ona ta'uta'ua a Taialani - vaega 3

Fa'atagata o Khun Phaen i Suphan Buri

O le tala sili ona ta'uta'ua a Taialani e uiga i le tafatolu alofa tiga i le va o Khun Chang, Khun Phaen ma le aulelei Wanthong. O le tala atonu na amata mai i le 17th seneturi ma o se tala tuugutu muamua e tumu i tala faatino, faʻalavelave, feusuaiga, faʻalavelave ma mea faʻapitoa. I le aluga o taimi, ua suia pea ma faʻalauteleina, ma ua tumau pea o se tala faʻafiafia ma faʻafiafiaina faʻamatalaina e tagata faʻasalalau tala ma tagata taʻavale. O le faamasinoga a Siamese, i le faaiuga o le seneturi sefuluiva, na muamua faamaumauina ai le tala i se tusitusiga. O le ala lea na faia ai se fa'ata'ita'iga, fa'amama fa'amama o lenei tala ta'uta'ua. O Chris Baker ma Pashuk Phongpaichit na faaliliuina ma fetuunai lenei tala mo se aofia e tautatala i le gagana Peretania ma lomia le 'The Tale of Khung Chang, Khun Phaen'.

I aso nei vaega 3.

Ua misa Khun Phaen ma Wanthong

Na toe foʻi atu Phlai Kaeo i le laumua mai le mamao i mātū, lea na ia tuuina atu ai le vete o le taua i le tupu. Na matua fiafia le tupu o Ayutthaya i taunuuga na ausia ma o lea na tuuina atu ai ia Phlai Kaeo le suafa aloaia o Khun Phaen e ia. Na ia mauaina foʻi se vaa teuteu matagofie. Kaeo, po o Khun Phean talu mai lena taimi, na momoli atu lana Laothong ma ana auauna e toalua i le vaa. O lenei mea na faʻapipiʻiina i se taualuga ma pupuni ma maua ai le puipuiga mai le la ma atonu o le faʻafefe o mata. Ua le mafai ona faatali Khun Phaen e toe vaai i lana Wanthong, o lona toalua sa i lona mafaufau i le malaga atoa. Na taunuu le vaa i Suphan ma sa faanatinati atu Wanthong i le vaa. Na punou le ulu o Phaen i fafo o pupuni ma iloa atu Wanthong o agai mai. “O le a le mea ua ia te ia? E matua pa'epa'e lava o ia! Pe sa maʻi ea o ia i le tuua toʻatasi?” Na avatu e Wanthong i lona to'alua se vai ma punou ifo i ona vae ma tagi. “O le a le mea ua tupu ia Fimi? O le a le avega e te amoina i lou loto?”

“O lo'u loto ua pei ua tuia i se mea matuitui, e faigata ia te a'u ona fai atu lenei mea... Ua malepelepe lo matou fale faaipoipo. Ua faalataina oe e lau uo mamae. Na taʻu atu e Khun Chang i loʻu tina na e fasiotia, na tuʻia e le fili. E fai ma fa'amaoniga, na ia fa'aalia se fagu e iai toega ponaivi. O lea na mafua ai ona ou ma'i tigaina ma o le fautuaga a le Abbot na ou suia ai lo'u igoa ia Wanthong. O le iʻuga, na vave ona toe malosi. Peitaʻi, na lapataʻia e Chang e faapea, o se fafine ua oti lana tane, o le a ave aʻu i le maota o se meatotino tautupu. Na pau lava le auala e alu ese ai o le faaipoipoga, o lana tala lea. E le'i iloa e lo'u tina o se togafiti taufaa'ole'ole ma sa na'o lana tupe sa mafaufau i ai. O le mea lea, na ia faaipoipo ai ia te au ia Khun Chang i le fitu aso talu ai, ae ou te leʻi ulu atu i lona fale faaipoipo.

Sa ita tele Phaen, “E faapefea ona faia e se uo lenei mea ia te au?! Ua iloa e tagata uma o oe o loʻu toʻalua ma ua manatu le ulu tula e mafai ona ia aveesea oe? O le a ou aoaoina o ia! Ma o oe, loʻu Wanthong, e tusa lava pe ua mavae aso e fitu e te leʻi ulu atu i lona fale faʻaipoipo e matagofie! O isi tamaitai uma ua leiloa lona mamalu i le taimi nei, o oe o le tamaitai sili ona ofoofogia i Ayuttaya uma! Ae malaia Chang, o le gaoi o lo’u toalua e pei o se osofa’iga i lo’u tagata. O le a ou aoaoina o ia!”. Na ia se‘i lana pelu ma siitia i le lagi.

Mai tua o le pupuni, na iloa atu ai e Laothong lona to’alua ua puaoa i le ita tele. Sa fefe o ia e ono afaina ai se tasi i lona ita ma laa i luga o le uafu e taofi o ia. “Faatali, filemu, mafaufau lelei ae e te lei faia. A leai o le a e oo i ituaiga uma o faalavelave, ae na o le tasi le itu o le tala na e faalogo ai. Ae fa'afefea pe a iai se fa'atagaga i le va o itu auai? Atonu o le a faamalamalamaina ai le mea na faia e lenei tagata.” Na taia Wanthong i le uila i lena tala, "O ai e te manatu o oe?! Ta'u teisi i lo'u toalua le mea e tatau pe le tatau ona ia faia. Peiseai ua e iloa lelei le sao ma le sese. Ona su'e lea o se mea masalosalo i tua atu o lenei mea... Lau susuga, o lau ava lea pe atonu o se tama'ita'i? Aiga mamao atonu? Pe na e faoa se tagata Laoti ua matuaoti mai le itu i matu?”.

“Wanthong, o lo’u toalua lea mai Chomthong. E leai sau mea lilo. Na fai mai ona matua ou te faaipoipo ia te ia, o lona igoa o Laothong. Na ou aumaia o ia iinei ina ia mafai ona ia faaali atu ia te oe le faaaloalo. Faamolemole faafilemu oe. Ua avatu e Laothong se vai ia Wanthong. Wanthong faʻaalia sina malamalama. Afai e iai se mea, o le a tatou talanoaina mulimuli ane.”

“Ua lava! Ou te le manaʻo e maua se vai mai ia te ia. ‘Ia ‘ou iloa fa‘apenei ‘ua e fa‘afaigaluegaina se isi avā, ‘ona e fa‘afofogaina lea o tu‘uaiga uma. E na'o le fememea'i e tupu ai. E le mafai ea ona ou lagona le tiga?" Na mafai e Laothong ona manava le afi ina ua ia faalogoina Wanthong o tautala ma alaga i le ita, “Ou te lei iloa o oe o lana ava muamua. Sa na ona ou taumafai lava e faatoafilemu lou toalua. E le sili atu a'u na o se Laotian faatauvaa mai le vaomatua. Se'i ou avatu ia te oe se vai. Aua e te ita”. O tamaitai e toalua na uluulu o le tasi i le isi ma o upu mataga na lele i tua ma luma.

O le malepe i totonu, fai mai Phaen, "Wanthong ia e taofiofia oe lava. E te le fefe ‘ea ‘iā te a‘u, o lau tane lava?” Na toe oso atu Wanthong, “E te manaʻo e ta aʻu? E ese e te le'i va'ai muamua i lea amio. Ua manino nei ia te au e te le alofa moni ia te au. Ou te le tuu atu ia te oe e savali mai ia te au! O lenei Lao itiiti, e 'ai i pili ma rane, o le a maua se ta mai ia te au!". Na sasa e Wanthong, ae na luelue lava Laothong i le taimi tonu ae ta atoa e Wanthong foliga o lona toalua. "E matua tumu oe ia Wanthong, na toetoe a ou tipiina Khun Chang, ae o OE lea o loʻo e kopiina iinei. Oti Wanthong!” Sa ia tu'ia ona vae ma se'i lana pelu.

I le faateia, na toe faanatinati atu ai Wanthong i le fale ma faapalasi i luga o le moega ma tagi. “Oi lo’u Phlai Kaeo, aisea na ou taumafai ai e taofia a’u mai ia te oe? O le lofituina i lagona ootia, na ia uuina ai se fasi maea. "Ua e teena aʻu ma e le o toe mamao ae ou te le sola ese mai se olaga ma Khun Chang. O se tamaloa ou te le lagona lava se mea i ai. O le a avea aʻu ma se maasiasi tele. E mafai faapefea ona ou faaaloalo ia te au lava i le taimi nei? O le oti o se fofo sili lea. O le olaga nei na ou leiloa ai oe, tuu mai aʻu ou te oti ae ou te faatali mo oe i le olaga a sau”. Na nonoa e Wanthong le maea i lona ua ma tautau o ia lava.

O le taimi lea na laa atu ai se auauna, ma ee ma valaau mo se fesoasoani. E leai se mea na faia e Khun Phaen, "Ou te le misia Wanthong", liliu ma alu ese ma Laothong ma a latou auauna. O Khun Chang na oso e laveai ma laveai le ola o Wanthong.

Na tumau pea le faanoanoa o Wanthong ma e leʻi alu ese ma le fale mo ni aso. Ona lava lea o lona tina, “E te le iloa le mea e lelei mo oe, le tama faamaualuga! O lau tane lena na sola ma se isi fafine ma e leʻi toe foʻi mai. Ou te le toe manao ia te oe iinei. Aisea ua e faia tele ai le ulu tula o Chang i le taimi nei? Faatasi ma ia o le ae maua se olaga fiafia. O se vaega o le pagatia, soia le tagi e pei o se tamaitiiti”. Na toso e Tina ia Wanthong i le fale faaipoipo ma faamalosia o ia e ulufale. Na tago atu Khun Chang ma toso atu ma le naunautai o ia i totonu. Na alaga Wanthong “O loo taumafai Khun Chang e faaoolima ia te au! Khun Phaen, fesoasoani mai! Fesoasoani! Tu'u ese a'u oe fasi lapisi! O lou ulu e pei o le niu mago!” Ae na le amana’ia e Khun Chang lana tete’e, ma uu lona ua ma fagatua i luga o le moega. Na mimilo e Wanthong ma samala i luga o le puipui. Na matala le lagi, na to mai timuga i pakete ma lolovaia ai le atunuu atoa. Ua le lavalavā ma na o ia, sa tagi o ia mo le tele o itula. Na oo atu ona mafaufauga i lana tane ma e leai se isi mea na ia manao ai nai lo le oti. Ona o le maasiasi na ia le faaali atu ai i fafo mo aso e lua. Mai le taimi nei sa faamalosia o ia e nonofo ma Khun Chang. Ua nutimomoia lona loto, ua tumu ona mata i loimata.

Sa nofo Khun Phaen ma lana Laothong, ae i ni nai aso mulimuli ane na tafetafea ai ona mafaufauga ia Wanthong. 'Na ou faavavevave, pe na ou faia le mea saʻo i le teenaina o laʻu avā? Masalo o loʻo ou i ai i le taimi ma e leʻi maua e ia." Na filifili Phaen e asiasi i le fale faaipoipo o Khun Chang. O le taimi lava na i ai, na ia tao i totonu ma iloa atu Laothong o taoto i luga o le moega ma Khun Chang. “O le loto, o le a le lototele o ia! Ua uma ona maua se tane fou. O lena tamaitai lalelei e mafai ona matua leai se loto. Sa le tatau ona ou alu na o au i ona foliga. Na ou sau iinei e aumai oe ae o lea ua e ulagia. Aisea o le a ou manao ai pea ia te ia?" Sa ia fofogaina se mantra, tolotolo i totonu ma mafaufau e fasioti le ulugalii o loo momoe. Mulimuli ane sa ia nonoa faatasi le lua, le lavalava, leai se puipuiga ma le faalumaina. Ona alu ese lea o ia.

Khun Phaen faiaina Laothong

Ua silia ma le masina, ona sau ai lea o le tala mai Ayutthaya. Na valaauina Chang ma Phean e lipoti atu mo nisi aoaoga ma tiute tau auaunaga i le laumua. O le Laothong na nofo i tua na taia i le fiva malosi ma mo ni nai aso na faʻafefeteina i luga o le lata i le oti. Sa le mafai e fomai ona fesoasoani ia te ia ma sa auina atu le tala ia Khun Phaen. Ina ua faalogo i le tala leaga, sa ia lagonaina lona tiute o se tane e toe foi i le aiga. Ae ui i lea, o Khun Phaen sa tiute ma talosagaina Khun Chang e ave lana taamilosaga. Na fa'apea mai Chang, "aua e te popole la'u uo, e mafai ona ou faia ma le faigofie." E tau le alu ese Khun Phaen ina ua iloa e le leoleo o le maota e le o iai o ia i lona tulaga. Na matuā ita tele le tupu, “E lē mataʻu ea o ia i laʻu pule? O lona uiga e tele mea lelei na ia faia ne'i alu ese lona ulu. A'oa'o atu i lena Khun Phaen fa'amaualuga se lesona, tulia o ia mai le maota, auina atu o ia i fafo. Ave lona toalua”. Ma sa faapea lava ona tupu.

Na togi e Khun Phaen se pelu, faʻatau se solofanua ma maua ai se tama aitu

O Khun Phean sa tuuatoatasi ma na o ia i le taimi nei. Na atili ai ona umi o ia nai lo se isi lava taimi mo lona faletua muamua, o lona Wanthong. O lea, na sau ai o ia e fuafua e faoa o ia mai Khun Chang. “Afai e mulimuli mai Khun Chang ia te au o le a ou fasiotia o ia. Ou te fefe na o le tupu. Ae faapefea pe a ia auina mai ni ʻautau e mulimuli mai iā te aʻu? E tatau ona mafai ona ou puipuia aʻu lava. ‘Āfai latou te lē alofa mai ‘iā te a‘u, ‘ou te fasiotia fo‘i i latou. O le a ou faia se pelu, faatau se solofanua, ma maua se atalii agaga. Ona mafai lea ona ou tau ma soo se fili”. Na alu atu o ia e suʻe i itu i fafo o le malo. Na ia manaʻomia ni uʻamea faʻapitoa: o uʻamea o le pito i luga o se stupa, o se maota ma se faitotoʻa, o fao mai se pusa oti, o se keris manuia ma le tele o isi punaoa faʻapitoa. O nei u'amea uma na aoina ma o lea na ia faia ai lana pelu fa'ataulāitu, Faa-Fuun², e tusa ai ma tu ma aga sa'o. O lana fa'ataulāitu Faa-Fuun e sili atu lona malosi nai lo se isi lava pelu.

Na faaauau le faigamalaga a Phaen, i se fanuatanu na ia maua ai le tino o se fafine maʻitaga ua maliu. Faatasi ai ma ana mantra, na ia pulea lona mafaufau ma aveese le pepe mai lona manava. Sa ia siiina le tamaitiiti tagi i ona lima ma papatisoina lenei agaga e avea ma ana Kuman Thong³. Faatasi ai ma Kuman Thong i ona tafatafa, sa ia valaauina agaga o isi tuugamau e fa e auauna atu ia te ia. Faatasi ai ma le fesoasoani a nei agaga, Khun Phaen o le a faamaonia le le faatoilaloina i soo se taua.

Mulimuli ane, na sailia e Khun Phaen se isi solofanua, e sili atu lona malosi nai lo isi solofanua uma. Ona ia feiloai ai lea ma se faioloa ma se solofanua e tutusa lelei ma tusitusiga paia. Na ia faaigoa lea solofanua o Sie-Mok⁴. Sa matua fiafia lava Phaen, “Mulimuli ane e mafai ona ou tauimasui ia Khun Chang. Ou te ave Wanthong ma a'u. O lē mulimuli mai ‘iā te a‘u, ‘ou te mafaia ‘ona fa‘asagatau i so‘o se tasi, e lima afe tane.”

Ua ulufale Khun Phaen i le fale o Khun Chang

Ina ua mavae ni nai masina, na toe foi atu Khun Phaen i Suphan, i lena po na te faoa ai lona Wanthong. O le po na ia tu ai i le pito o le fale o Khun Chang. Na faʻaaoga e Khun Phaen ana agaga, togafiti faʻataulāitu ma mantras e faʻafefe ai tagata e momoe ma faʻatagaina o ia e avanoa saoloto.

E le mafai foi e aitu o le fale ona tetee atu. E lei vaaia, na ia tolotolo atu i totonu o le fale ma tu i se faitotoa. O iina na ia vaaia ai se fafine lalelei o taoto, "E le o Wanthong lenei, ae toetoe lava a avea ma se tuafafine". Na ia iloa atu o loo laʻitiiti pea o ia ma e leʻi feusuaʻi lava ma se tamāloa. Na ia faia se mantra e faafiafia ai o ia ma fafagu o ia, "Na ou paʻi ma sogi i lou tino, na ou manatu o oe o loʻu Wanthong. O fea o iai o ia? Aua e te fefe”. “Oka se ula. Ua sese le fafine ua e maua. O loʻu igoa o Kaeo Kiriya⁵ ma o aʻu o le afafine o le kovana o Sukhothai. O lo'u tama o se uo a Khun Chang. Ua faaune atu aʻu ona ua lē mafai ona totogi e tamā ana aitalafu.” Ona fai mai lea o Phaen e faigofie ona ia faatauina o ia e aunoa ma se totogi, ona faatafai lea ma ia. Ua oso a'e le matagi, ua sosolo fugala'au... Na tuu atu e Phaen ia te ia se mama taimane ma tauto o le a toe foi mai mo ia, ae o lea ua tatau ona ia su'e muamua Wanthong. Na faasino e Kaeo Kiriya lana tane fou i le potumoe taumatau.

Faatasi ai ma lana pelu ua sauni, sa ia ulufale atu i le potumoe. O iina sa taoto ai Wanthong i lima o Khun Chang. Na ita tele Phaen ma sii i luga lana pelu e saeia o ia. Na taofi o ia e lana Kuman Thong, "Aua e te fasioti ia te ia tama, ae ia aumaia ia te ia le faalumaina ma le faalumaina. Afai e te fasioti ia te ia ona mautinoa ai lea e atua e maua oe”. Ua to’afilemu Phaen ma tilotilo atu ia Wanthong, “Oi lo’u Wanthong, oka se maasiasi na e tuuina atu lou mamalu. E pei oe o se maa i lima o le manuki. Ou te fiafia e tipiina oe i ni vaega se afe. Oi se maasiasi ua uma ona paʻi atu ia te oe le tagata faapiʻopiʻo". Na ia uuina le ulu o Khun Chang, “O lou ulu tula leaga e te tuua ai e oo lava i fuga fia aai,” ona tosoina lea o ituaiga uma o manu feai i foliga o Chang. Na fafagu e Phaen lana Wanthong ma fesili ia te ia pe aisea na ia le tumau faamaoni ai ia te ia. Ona ia fai atu lea, “Valaau atu i se mea e te manao ai, ou te le fefe. E oo mai lava i lalo i le mea moni e na o lou tuuaia o au. Ua matua'i tumu lava oe ia te oe lava! Sa ou taumafai e taofi Chang mai le faia o se alofa ia te au. O ia o se tagata auleaga ma o le mea na ia faia ia te au e matua ita tele. Na ou faalumaina ona o oe - loʻu toʻalua - e leʻi popole i le mea na tupu ia te aʻu. Sa e matua fiafia lava i lou toalua fou. Ae o lea ua e toe fo'i mai mo a'u? Ae maise ua leai o ia, a ea? O lo'o feinu i le fia inu, pe ua e sau nei ea e inu i lenei pala? Ou te maua ea se isi fafine ia te oe? O le fea e te manaʻo ai, o se Siamese poʻo se Laotian?". “E te manatu ua ou fiu ia te oe? Ou te alofa pea ia te oe, e ui lava ua uma ona e faaaogaina. E le itiiti foi lo'u alofa. Afai e le mafai ona ou ola ia te oe, ona oti lea, ua ou maʻi ma le vaivai i au teteʻe!”. Na ia tago atu i lana pelu ma oomi le lau i lona faai.

Ona ia feula lea o se mantra o le alofa i ona foliga. Na tuu e Wanthong lana tetee. Sa ia aoina lavalava, teuga ma isi maa taua. O le alofa mantra na leiloa sina malosi, ma na mafua ai ona ia tuua se tusi e fai mai na ave o ia i le vaomatua e Khun Phaen. Sa tilotilo o ia i laau matagofie o loo siomia ai le fale, sa le manao e tuua i tua. Na tafe ifo se loimata i lona alafau. "Aua e te tagi Wanthong, o le ae vaai i mea matagofie i totonu o le vaomatua". Na sii e Khun Phaen ia Wanthong i luga o lana solofanua ma oso ese. Sa tatau ona pipii mau Wathong i lana tane ina ia aua nei see ese mai le solofanua. I le loloto o le togavao, na fiafia ai le ulugalii i le natura ofoofogia. Na toe foʻi lemu lona alofa mo Khun Phaen ma sa la faia le alofa i lalo o se laʻau lapoʻa. Ona toe foi mai ai lea o le masalosalo, “O lenei, vaai mai ia te au i le vao, i totonu o manu. E mafai ona ou taulimaina lena mea? E manino lava e alofa Phaen ia te aʻu ma e le mafai ona ou le amanaiaina lena mea. Ae fa'afefea ona ou ola fa'apenei i le natura? Faatasi ai ma Khun Chang sa i ai loʻu taualuga i luga o loʻu ulu, sa ia tausia lelei aʻu, sa faigofie le olaga… O iinei e na o se lagi fetū i luga aʻe o aʻu. Oi le malaia o le fanau mai o se fafine! Maimau pe ana ou malosi. O loʻu itu lelei e sili ona lelei i le atunuʻu uma, ae o loʻu itu leaga e le mafai ona faʻatusalia." Sa ia fusi ia Phaen ma tagi. Sa moe o ia ma ona foliga ua tumu i loimata.

Ua ala Khun Chang

Na ala Khun Chang mai lana moe ma iloa ai ua lilo uma ona foliga. Na matuā ita tele o ia. Na ia faitau i le tusi na tuʻuina e Wanthong ma faʻatonuina ana auauna e faʻatulaga le lima selau o tagata faʻatau. I luga o lana elefane, na ia alu atu ai ma le 'autau e suʻe Wanhong. Na ia fafaga tagata i meainu ma isi mea, ma o lea na taʻu atu ai e se ta fafie ia te ia e moni lava na ia vaai i se toa ma se fafine o ui ane faatasi i luga o se solofanua. E le'i umi ae i luga o Khun Phaen ia Khun Chang. O le mea e lelei ai, na matauina e le agaga Kuman Thong lenei mea, ma sa mafai ona ia lapataia lona tama i le taimi.

O Khun Phaen na tipiina ni fasi mutia tetele ma i lona malosi fa'ataulāitu na ia fa'aliliuina ai i latou e avea ma fitafita fa'aauupegaina i tao ma tao. Na ia faia Wanthong e le vaaia ma natia o ia. Na ia faia o ia lava e le mafai ona solia i auupega uma. Na fetaui itu e lua ma tulai mai ai se misa tele. Ae peitai, e leai se tasi na mafai ona faaoo se manua e tasi ia Khun Phaen ma sosola ai alii o Khun Chang. Na fefe fo'i le elefane a Chang, na leiloa le paleni o Chang, pa'u ma ta'avale sa'o i totonu o se vaega o laau talatala. O lavalava na masae mai lona tino, maosiosia, toto. Na foliga mai na maua o ia e se taika. Na fa'aaogaina e Phaen ma Wanthong le vevesi ma mou atu ai i totonu o le togavao. O iina na latou maua ai le filemu ma mafai ai e le ulugalii ona aau ma fiafia le tasi i le isi. Na goto le po ma sa faamatalaina faafatusolo e Phaen le matagofie uma o le togavao.

Na tuuaia e Khun Chang ia Khun Phaen i le fouvale

O le manaʻo e taui ma sui, na toe foʻi ai Chang i Ayuttaya. Na ia taʻu atu i le tupu na gaoia e Khun Phaen lana avā mai ia te ia faatasi ai ma se mauga auro ma o loo taitaia nei se autau o le faitau selau o tagata faomea. "Na puʻeina aʻu e Khun Phaen ma fasi aʻu, na ia tuʻuina aʻu ou te ola e toe foʻi i le laumua ina ia mafai ona ou faʻasalalau atu se feʻau. Na te taʻu atu i Lona Silisili Ese o le a ia faatoilaloina oe i se elefane tuel ma avea o ia ma pule o le malo." Na masalosalo le tupu i le tala ma faatonuina ni ofisa sinia se toalua - o uo foi a Khun Phaen - e faalogo i le isi itu o le tala. Na mafai ona latou sailia Khun Phaen ma o lea na mafai ai e Khun Phaen ona iloa le mea na tupu. Ae ui i lea, na musu Phaen e toe foi i le maota ona o le fefe i le tupu. O Khun Phaen ma Wanthong na taʻua o ni tagata sosola.

Ia toe faauau…

¹ Phaen (แผน, Phěn), o se fuafuaga poʻo se ata.

² Faa-Fuun (ฟ้าฟื้น, Fáa Fúun), 'toe fafaguina le lagi' po'o le 'ea selesitila gogolo'.

³ Kuman Thong (กุมารทอง, Kòe-man Thong), 'Tama Auro' poʻo le 'Atalii Auro'.

⁴ Sie-Mok (สีหมอก, Sǐe-Mòk), 'lanu o le puao' po'o le 'lanu efuefu'.

⁵ Kaeo Kiriya (แก้วกิริยา, Kêw Kìe-ríe-yaa), 'Amio Matagofie'.