ထိုင်းအသံထွက်

အယ်ဒီတာ့အာဘော်- Frans de Beer မှ ထိုင်းဘာသာစကားအကြောင်း တင်ပြထားသော ဆောင်းပါး။ 

ဖရန့်စ်သည် Thailandblog ၏သစ္စာရှိစာဖတ်သူဖြစ်ပြီး ထိုင်းစာကိုလေ့လာပြီး ၎င်း၏ဇနီးနှင့်သမီးနှင့် စကားပြောတတ်သူဖြစ်သည်။ ထိုင်းဘာသာစကားအကြောင်း လူတွေကို ပိုပြောပြဖို့ ဆောင်းပါး ၂ ပုဒ် ရေးခဲ့ပြီး အဲဒီထဲက အပိုင်း ၁ ပါ။ 

တိုနင်

မည်သည့်ဘာသာစကားကိုမှ ငဲ့ညှာအသံထွက်မရှိပါ၊ အသံထွက် သို့မဟုတ် အသံထွက်တွင် ကွဲလွဲမှုအချို့ အမြဲရှိနေပါသည်။ စကားလုံး အဓိပ္ပါယ်ပေါ် မူတည်သော ဘာသာစကားများကို သံပေါက်ဘာသာစကား ဟုခေါ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် register tone languages ​​နှင့် contour tone languages ​​ကိုသိသည်။ အသံထွက်ဘာသာစကားများကို မှတ်ပုံတင်ရာတွင် အသံထွက်ကွဲပြားသော ပြားသောအသံများစွာရှိသည်။ ပုံသဏ္ဍာန်တူသံဘာသာစကားများတွင် ပုံသဏ္ဍာန်တစ်ခုစီတွင် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်လေသံ (ပြုတ်ကျခြင်း၊ ပြားသွားခြင်း၊ မြင့်တက်လာခြင်း၊ ပြုတ်ကျခြင်းနှင့် ထပ်တက်လာခြင်း စသည်ဖြင့်)၊ သို့သော် တူညီသော ကွန်တိုအတွင်းတွင် အသံကွဲပြားမှုများလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထိုင်းသည် အခြားအရှေ့တိုင်းဘာသာစကား အမျိုးအစားများနှင့်အတူ ကွန်တိုလေသံ ဘာသာစကားများဖြင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ ထိုင်းဘာသာတွင် ပြားချပ်သော အသွင်အပြင် သုံးခုရှိသည်။ ထိုင်းဘာသာစကားတွင် အနိမ့်၊ အလယ်၊ အမြင့်၊ အတက်၊ အဆင်း ၅ လုံးရှိသည်။ အမြင့်၊ အလယ်နှင့် အနိမ့်သံများသည် အနည်းအများ ပြားသည်။ ထိုင်းဘာသာတွင်၊ syllable တစ်ခုစီတွင် သံစဉ်ငါးလုံးတွင် တစ်ခုရှိသည်။ သံယောဇဉ်များစွာပါ၀င်သော စကားလုံးတစ်လုံးသည် တူညီရန်မလိုအပ်သော အသံအရေအတွက် တူညီပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ ထိုင်းအသံထွက်ကို ကိုယ်စားပြုရာတွင် လေသံကိုညွှန်ပြရန် ဝဏ္ဏရှေ့တွင် အက္ခရာများကို သုံးပါသည်။

toon	လက္ခဏာ	voorbeld	ထိုင်း
အလယ်တန်း	-	-aa	อา
အနိမ့်	_	_aa	อ่า
ကျဆင်းနေသည်။		aa	အို
မြင့်သော	¯	¯aa	အာ့
မြင့်တက်	/	/aa	အမ

ဤဇယားရှိ အမှာစာသည် ရိုးရှင်းစွာရွေးချယ်သည်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းတွင်ပါရှိသော အမှာစာဖြစ်သည်။ ထုိင္းႏုိင္ငံ အသံများကို စာရင်းပြုစုရာတွင် အသုံးပြုသည်။ ထိုင်းစာအရေးအသားသည် သံစဉ်အသုံးပြုမှုအပေါ် လုံးဝအခြေခံသည်။ အသံနေအသံထားနဲ့သာ ကွဲပြားတဲ့ စကားလုံးတွေကို ကွဲပြားစွာ ရေးသားနေကြဆဲပါ။

စကားလုံးတစ်လုံးရဲ့အစမှာ ဗျည်းတွေ

ဗျည်းတစ်လုံး

အောက်ပါဗျည်းများသည် ထိုင်းဘာသာဖြင့် ပေါ်ပေါက်သည်။

k k sound ng ng sound (မင်းကြီးကဲ့သို့)

p unspirated p l

t unspirated t r တိုတို r အသံ

ဃ s

b ဇ

kh aspirated k w bilabial w

ph aspirated p j

th aspired t tj ကို tj in tjalk သို့မဟုတ် vodje in dj

m ch as ch အပြောင်းအလဲ

n ? သရတစ်ခု၏ ရုတ်ခြည်း အစ သို့မဟုတ် အဆုံး

လေသည် အသံနောက်သို့လိုက်လျှင် ဗျည်းသည် နှစ်သက်သည်။ အသံထွက် ကိုယ်စားပြုမှုတွင် ၎င်းကို ဗျည်း၏နောက်တွင် ဇဖြင့် ဖော်ပြသည်။ ယင်းသည် ဗျည်း k, p နှင့် t တို့နှင့်သက်ဆိုင်သည်။ aspirated so kh,ph and th. ဒတ်ခ်ျဘာသာစကားတွင် မကြာခဏ မကြိုက်သော k၊ p နှင့် t အသံများ ရှိသော်လည်း၊ နှစ်သက်သောပုံစံများသည် နယ်သာလန်၏ အရှေ့မြောက်ဘက်ရှိ ဒေသိယစကားများတွင် ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားသည် မကြာခဏ (လက်ဖက်ရည်၊ တွန်းထုတ်ခြင်းစသည်) ကို ပို၍နှစ်သက်သည်။

ထိုင်းစာသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ဘေးတွင် aspirated နှင့် aspirated ဗျည်းများရှိသည်။ ဤခြားနားချက်သည် ကျွန်ုပ်တို့ဘာသာစကားတွင် 'd' နှင့် 't' ကွာခြားချက်ကဲ့သို့ပင် အရေးကြီးပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အတွက်၊ ခေါင်မိုးဟူသော စကားလုံးသည် 'd' အစား 't' ဖြင့် အသံထွက်လျှင် လုံးဝကွဲပြားသော အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ စကားမစပ်၊ ထိုင်းက 'd' နဲ့ 't' ရဲ့ ခြားနားချက်ကို သိတယ်။ အင်္ဂလိပ်လိုဆိုရင် သင်ဟာ unspirated p's အချို့ကို ဒီနေရာနဲ့ အမှန်တကယ် မက်မောသင့်တဲ့နေရာတွေမှာ သုံးရင် နားလည်ပါလိမ့်မယ်။ ထိုင်းဘာသာတွင် ဤအချက်ကို သတိမမူမိပါက နားလည်မှုလွဲမှားမှုများ များသည်။

ထိုင်းလို 'ch' ကို 'tj' ၏ မျှော်မှန်းချက်ဗားရှင်းအဖြစ် မှတ်ယူနိုင်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ဘာသာစကားတွင် စကားလုံးတစ်လုံး၏အစတွင် 'ng' မရှိပါ။ ဤအသံကို အလေ့အကျင့်အချို့ဖြင့် လေ့လာနိုင်သည်။ ထိုင်းစပီကာများသည် 'r' ကို 'l' ဟု အသံထွက်လေ့ရှိသည်။ r အသံဖြစ်လျှင် လျှာထိပ်ဖျားသည် တိုတိုတုတ်တုတ်ဖြစ်သည်။

ဗျည်းနှစ်ထပ်

ထိုင်းတွင် ဗျည်းအစုအနည်းအကျဉ်းသာရှိသည် (သရသရ၏စွက်ဖက်မှုမရှိဘဲ တစ်လုံးပြီးတစ်လုံး အသံထွက်သည့်ဗျည်းအုပ်စုများ)။ ဤအစုအဝေးများသည် သံယောဇဉ်တစ်ခု၏အစတွင် အမြဲရှိပြီး အဆုံးတွင် ဘယ်တော့မှမရှိပါ။ ပထမစာလုံးသည် အမြဲတမ်း k၊ p သို့မဟုတ် t ဖြစ်ပြီး k နှင့် p ကိုလည်း နှစ်သက်နိုင်သည်။ ဒုတိယစာလုံးသည် r၊ l သို့မဟုတ် w ဖြစ်သည်။ အောက်ဖော်ပြပါဇယားတွင် တွေ့မြင်နိုင်သကဲ့သို့ ပေါင်းစပ်မှုအားလုံး မဖြစ်ပေါ်ပါ။

kr unspirated k with short r pl unspirated p နှင့် l

kl unspirated k with l pr unspirated p with short r

kw unspirated k with w phl aspirated p with l

khr aspirated k with short r phr aspirated p with short r

khl aspirated k with l tr unspirated t with short r

khw aspirated k with w

မှတ်ချက်- ထိုင်းစပီကာများသည် အစုအဝေးများကို အသံထွက်ရာတွင် အလွန်မိုက်သည်၊ တစ်ခါတစ်ရံ ဒုတိယအက္ခရာ ပျောက်သွားသည် သို့မဟုတ် ဒုတိယ r ကို l ဟု အသံထွက်သည်။

နောက်ဆုံးဗျည်း

စကားလုံး သို့မဟုတ် ဝဏ္ဏတစ်ခု၏အဆုံးတွင် ကျွန်ုပ်တို့တွင် အောက်ပါရွေးချယ်စရာများရှိသည်။

1. ဆေးရုံ
2. ရုတ်​တရက်​ကွဲ​သော သရသ​ရေ ( glottal stop))
3. ဗျည်းတစ်ပိုင်း; y သို့မဟုတ် w
4. M,n,ng (နှာသံ သို့မဟုတ် နှာသံ)
5. K၊p သို့မဟုတ် t (သံတွေ)

polysyllabic စကားလုံးတစ်ခုတွင်၊ စကားလုံးအတွင်း glottal သည် ပုံမှန်စကားပြောခြင်းဖြင့် ပျောက်ကွယ်သွားပါသည်။ ထို့ကြောင့် Case 2 သည် စကားလုံးအဆုံးသတ်များနှင့်သာ သက်ဆိုင်ပါသည်။

ထိုင်းလို စကားလုံးတစ်လုံးရဲ့အဆုံးမှာ k,p သို့မဟုတ် t ကို အသံထွက်ပုံဟာ ဒတ်ခ်ျအသံထွက်နဲ့ အခြေခံအားဖြင့် ကွဲပြားပါတယ်။ k၊ p သို့မဟုတ် t ကို occlusives ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းတို့သည် လေ၀င်လေထွက်ကို ယာယီဖြတ်တောက်ခြင်းဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ ပိတ်နည်းသည် အသံကို ဆုံးဖြတ်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် p သည် နှုတ်ခမ်းကိုပိတ်ခြင်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်၊ t သည် လျှာထိပ်နှင့်သွားများနှင့်အတူ လေ၀င်လေထွက်ကို ပိတ်ဆို့သဖြင့် k ကို အာခေါင်နှင့် လျှာအလယ်ပိုင်းကို နှိပ်ခြင်းဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။

ထိုင်းဘာသာစကားကို သိဖို့အတွက် hopman ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးပါတယ်။ hopman တွင် 'p' ၏ အသံထွက်ကို နည်းလမ်းနှစ်မျိုးဖြင့် လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။

1. Hop ဆိုတဲ့ စကားလုံးနောက်မှာ လူဆိုတဲ့ စကားလုံး ပါပါတယ်။ 'p' ကို အသံထွက်ပြီးနောက်၊ နှုတ်ခမ်းများသည် ခေတ္တခွဲခွာပြီးနောက် 'm' ဖြစ်ပေါ်လာသောအခါတွင် ပြန်ပိတ်သည်။
2. ဒုတိယအသံထွက်တွင် နှုတ်ခမ်းများသည် 'p' နှင့် 'm' ကြားတွင် တည်ရှိနေသည်။ 'p' လို့ အသံထွက်တဲ့အခါ နှုတ်ခမ်းကိုပိတ်ပြီး ထပ်မဖွင့်တော့ဘဲ 'm' က ပေါ်လာပြီး 'a' မှာသာ နှုတ်ခမ်းအပိုင်းကို ထပ်လုပ်ပါ။

ဤနောက်ဆုံးနည်းကို ထိုင်းတွင် 'k', 'p' နှင့် 't' အတွက် နောက်ဆုံးဗျည်းအဖြစ် သုံးသည်။ ၎င်းသည် ကျွန်ုပ်တို့၏အသံထွက်နှင့် အလွန်ကွာခြားသောကြောင့် ဒတ်ခ်ျနားသည် တစ်ခါတစ်ရံ ဤနောက်ဆုံးဗျည်းကို လုံးဝမကြားရပါ။ ကျွန်ုပ်တို့အတွက်မူ ဗျည်းသည် တစ်ဝက်မျှသာ ပြီးဆုံးသွားသကဲ့သို့၊ အဆုံးတွင် လွတ်မြောက်သော လေစီးဆင်းမှု ပျောက်ဆုံးသွားသကဲ့သို့ ဖြစ်နေသည်။

အသံထွက်ပညာတွင် ဤအသံထွက်နည်းနှစ်ရပ်အကြား ခြားနားမှုကိုလည်း ပြုလုပ်ထားသည်။ ဒတ်ခ်ျတွင် စကားလုံးတစ်လုံး၏အဆုံးတွင် occlusives များကို ထုတ်လွှတ်သည်။ ကြောင်ဟူသော စကားလုံး၏ အသံထွက်ပုံမှာ ကသ်ဖြစ်သည်။ အဆုံးတွင် 'h' သည် ထုတ်လွှတ်သော လေစီးဆင်းမှုကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ထိုင်းတွင် အဆုံးစွန်သော လျော့ရဲခြင်း မရှိပါ။ ကြောင်၏ ထိုင်းအသံထွက်သည် အသံထွက် ကြောင်ဖြစ်သည်။

သရ

ထိုင်းတွင် သရစစ်စစ်များစွာ၏ အရှည်နှင့်အတို ဗားရှင်းများရှိသည်။ ဗားရှင်းအရှည်သည် အတိုထက် နှစ်ဆခန့်ကြာသည်။ သရအရှည်နှင့် အတိုများ၏ ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်

o တိုတို o အသံ

oo long o ယက်ကန်းစင်ကဲ့သို့ အသံ

အိုး တိုတို အော် အသံက မနက်နဲ့တူပေမယ့် နည်းနည်းရှည်တယ်။

အိုး? ရှည်ပေမယ့် ခပ်တိုတို ဖြတ်လိုက်တယ်။

Piet မှာလို တိုတိုလေး အသံထွက်ပေမယ့် ပိုတိုပါတယ်။

ရှည်လျားသော အသံသည် မြင်ရသည့်အတိုင်းပင်

မင်းက အထည်နဲ့တူတယ်။

oe : အူသံကဲ့သို့ ရှည်လျားသည်။

တိုတို အသံ၊ မင်းဟာ ပါးစပ်ကျယ်ကျယ်နဲ့

uuကွာ u အသံ; ကျယ်ပြန့်သောနှုတ်ဖြင့်တစ်နာရီ

e တိုတို ee အသံ

ခြေသလုံးမှာ ရှည်လျားသော အသံ

ae long ae အသံက ဒေါမနဿနဲ့တူတယ်။

eu long eu သည် de in de နှင့်တူသော်လည်း ရှည်သည်။

သန့်စင်သော သရသံများ သည် ပိုလီဖုန်း အသံများ ဖြစ်သည် ။ သရသံများ အချင်းချင်း ချောမွေ့စွာ စီးဆင်းနေသည်။

စကားလုံး အသိအမှတ်ပြုမှု

ထိုင်းဘာသာတွင် စကားလုံးအသိအမှတ်ပြုမှုသည် သရနှင့်လေသံအပေါ်တွင် ကြီးမားစွာမှီခိုပါသည်။ ထိုင်းစကားလုံး အသိအမှတ်ပြုခြင်းနည်းလမ်းသည် ကျွန်ုပ်တို့နည်းလမ်းနှင့် ကွဲပြားပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့အတွက်၊ ဝဏ္ဏတစ်ခု၏အစနှင့်အဆုံးရှိဗျည်းအစုများသည် အရေးကြီးသောစံနှုန်းများဖြစ်သည်။ ထိုင်းလူမျိုးတွေက သရနဲ့ လေသံကို ပိုနားထောင်ကြပါတယ်။ ထိုင်းလူမျိုးတချို့ အင်္ဂလိပ်စကားပြောသံကြားရင် ဒီအသံကို ကြားနိုင်မှာပါ။ မကြာခဏ ရှုပ်ထွေးသော စကားလုံးအဆုံးသတ်များ သို့မဟုတ် ဗျည်းအစုအဝေးများသည် ဗျည်းတစ်လုံးတည်းအဖြစ်သို့ ပျက်ယွင်းသွားတတ်သည် (တဖန် သို့မဟုတ် တဖန်ဖြစ်လာသည်)။ ကျွန်ုပ်၏အမည် Frans သည် ထိုင်းလို Fan ဟု အသံထွက်ပါသည်။

ထိုင်းဘာသာတွင်၊ ဗျည်းအစုအဝေးများကို လျစ်လျူရှုထားခြင်းသည် ဥပမာအားဖြင့် ဒတ်ခ်ျဘာသာဖြင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းထက် ထိုင်းစကားပြောသူများအတွက် ရှုပ်ထွေးမှုများစွာ လျော့နည်းစေသည်။

(အရင်းအမြစ် LJM van Moergestel)