ထိုင်းနိုင်ငံမှ ချီဂွေဗားရား Chit Phumisak

Chit Phumisak - ဓာတ်ပုံ- Wikimedia

နယ်သာလန်ရှိ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်နေသော အသက်ခြောက်ဆယ်ကျော်၊ ဤဘလော့ဂ်၏ အသက်ကြီးသော စာဖတ်သူများသည် အခြားသူများ၊ Roel van Duin၊ အမ်စတာဒမ်ရှိ ကျောင်းသား အဓိကရုဏ်းများနှင့်အတူ Maagdenhuis ကို သိမ်းပိုက်ထားသည့် မင်းမဲ့ဝါဒီ Provo လှုပ်ရှားမှုကို သံသယဖြစ်ဖွယ် မှတ်မိနေပါသည်။ နိုင်ငံများစွာတွင် လူငယ်များသည် ချမှတ်ထားသောအမိန့်ကို ဆန့်ကျင်ပုန်ကန်ခဲ့ပြီး “ပန်းပွင့်စွမ်းအား” သည် အမြင့်ဆုံးကို စိုးစံခဲ့သည်။

လူငယ်တွေကြားမှာလည်း ပါတယ်။ ထုိင္းႏုိင္ငံ နိုင်ငံခြားမှာ လူသိနည်းတဲ့အကြောင်း လူမှုရေးအရ ဝေဖန်ပိုင်းခြားဖို့ လူတွေ စတင်စဉ်းစားလာကြတယ်။ စစ်တပ်နှင့် ပူးပေါင်း၍ လက်ယာယိမ်းအဖွဲ့မှ ဆန္ဒပြသူများကို ချေမှုန်းခြင်းဟု သိထားရသည်။ 1973 နှင့် 1976 ခုနှစ်များအတွင်း ကြီးမားသောအစုလိုက်အပြုံလိုက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း နောက်ခံအကြောင်း သိသူနည်းပါးသည်။ ဒီလို အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဘယ်လိုဖြစ်လာနိုင်လဲ။ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုက ဒီလို ဝေဖန်ပိုင်းခြားတဲ့ တွေးခေါ်မှုကို နှောင့်ယှက်တာ ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်သလဲ ဆိုတော့ ဒီနေ့အထိ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ “ဝေဖန်ပိုင်းခြား” တဲ့ လူငယ်တွေ မရှိတော့ဘူးလို့ ထင်ရပါတယ်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုအချိန်က အနောက်နိုင်ငံမှ သတင်းထောက်များသည် ပြေပြစ်ပြီး ဖော်ရွေသော ထိုင်းတော်ဝင် ဇနီးမောင်နှံ ဘုရင်မ Sirikit နှင့် ဘုရင် Bhumibol တို့အကြောင်း လက်ညိုးထိုး အပြာရောင် ရေးခဲ့ကြသော်လည်း အနောက်တိုင်းရှိ ဘုရင်မကြီး ဘူမိဘောသည် ဘန်ကောက်မြို့ သို့မဟုတ် လမ်းမများပေါ်တွင် သွေးစွန်းထင်းနေမှုများကို လုံးဝ စိတ်မဝင်စားခဲ့ပေ။ နိုင်ငံ ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့ ပညာတတ် ရာပေါင်းများစွာဟာ ဒီအစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေရဲ့ သားကောင်ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ စစ်အေးခေတ်ကာလဖြစ်ပြီး လက်ဝဲယိမ်းလှုပ်ရှားမှုများကို အစီရင်ခံခြင်းသည် “နှစ်လိုဖွယ်မရှိ” ပေ။

Chit Phumisak ထိုအချိန်က ထိုင်းကျောင်းသူကျောင်းသားများ၏ စံပြရုပ်တုမှာ အလွန်စောလွန်းသဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ ကမ္ဘောဒီးယား နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော Prachinburi ပြည်နယ်တွင် ရိုးရှင်းသော မိသားစုဖြင့် စက်တင်ဘာ 25 ရက်၊ 1930 တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူသည် သူ့ရွာရှိ ဗိမာန်ကျောင်းသို့သွားကာ စမွတ်ပရာကန်ရှိ အစိုးရကျောင်းသို့ သွားကာ သူ၏ဘာသာစကားတတ်မြောက်မှုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဆရာချစ်သည် ထိုင်း၊ ခမာ၊ ပြင်သစ်၊ အင်္ဂလိပ်နှင့် ပါဠိစကား တတ်၏။ နောက်ပိုင်းတွင် ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ချူလာလောင်ကွန်တက္ကသိုလ်တွင် ဘာသာဗေဒဘာသာရပ်ကို အောင်မြင်စွာ သင်ယူခဲ့သည်။ အဲဒီမှာ အာဏာပိုင်တွေက သံသယရှိတဲ့ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးရေးအဖွဲ့ကို သူပါ၀င်ခဲ့တယ်။

ကျောင်းသားဘဝတွင် သူ၏ ဆိုရှယ်လစ် အယူအဆများကို ပထမဆုံး ထုတ်ဖော်ပြသနိုင်ခဲ့သည်မှာ ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်သည်။ မာ့က်စ်၏ ကွန်မြူနစ် စာစောင်ကို ထိုင်းဘာသာသို့ အမေရိကန် ဘာသာပြန်ရန် William J. Gedney အား ဘန်ကောက်မြို့ရှိ အမေရိကန်သံရုံးမှ ငှားရမ်းခဲ့သည်။ ဤလုပ်ရပ်သည် ကွန်မြူနစ်များအတွက် ထိုင်းအစိုးရကို ပိုမိုကြောက်ရွံ့လာစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို ဆန့်ကျင်သည့် သင့်လျော်သော အစီအမံများ ချမှတ်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်ပြီး သာမန်ပြည်သူလူထုကို အထင်ကြီးစေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်သည်။

1957 ခုနှစ်တွင် Chit Phumisak ကို Phetchaburi တွင် တက္ကသိုလ်ကထိကအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသော်လည်း တစ်နှစ်အကြာ ၁၉၅၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် သူနှင့် အခြားသော ပညာတတ်များစွာကို ကွန်မြူနစ်စာနာမှုဖြင့် ဖမ်းဆီးခြင်းခံခဲ့ရသည်။ အကြောင်းရင်းမှာ သူ၏ အမျိုးသားရေး ဆန့်ကျင်ရေး နှင့် လူမှုရေးအရ တိုးတက်သော အရေးအသားများ ၊ အထူးသဖြင့် ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသော Chomna Sakdina Thai ၊ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ဘာသာပြန်ထားတဲ့ ခေါင်းစဉ်က “ထိုင်းပဒေသရာဇ်စနစ်ရဲ့ စစ်မှန်တဲ့ မျက်နှာစာ” လို့ ဖတ်နိုင်ပါတယ်။ ထိုစာအုပ်ကို အနောက်တိုင်းဘာသာစကားသို့ လုံးဝပြန်ဆိုခြင်းမပြုခဲ့ပါ။

Somsamai Sisuttharaphan ၏ ကလောင်အမည်ဖြင့် ဤပဒေသရာဇ်ဆန့်ကျင်ရေး လက်ရာအချို့ကို ရေးသားခဲ့ပြီး သူကိုယ်တိုင် အိမ်ခြံမြေအမြောက်အများရှိသော သန်းကြွယ်သူဌေးတစ်ဦးဖြစ်သည့် အမေရိကန်ကွန်မြူနစ်အစိုးရကို ခြစားပြီး အပြင်းအထန် ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်သူ ဆရစ်သနရတ် (၅၀)နှင့် တရားဝင်လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ) အမျိုးသမီးတွေက ဒါကို ပြင်းထန်တဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုလို့ မြင်တယ်။

ဘန်ကောက်ရှိ ချူလာလောင်ကွန်တက္ကသိုလ်

ဆရာချစ်သည် အပြစ်မရှိကြောင်း သက်သေပြခဲ့သောကြောင့် ၁၉၆၅ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် တရားသေလွတ်သည်အထိ ထောင်ခြောက်နှစ်ကျခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ သို့သော် သူတစ်ယောက်တည်း မကျန်ရစ်ခဲ့ဘဲ အမြဲခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်။

သူသည် ပုန်းအောင်းသွားပြီး စကွန်နခွန်၏ ဖူဖန်တောင်တန်းများတွင် တရားမ၀င် ထိုင်းကွန်မြူနစ်ပါတီနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ 5 ခုနှစ် မေလ 1966 ရက်နေ့တွင် 'ရွာသားများ' ၏တရားဝင်ဗားရှင်းအရ၊ Waritchaphum ခရိုင် Nong Kung ရွာတွင် ဒေသခံမြို့တော်ဝန်တစ်ဦးမှ ငှားရမ်းထားသော စစ်တပ်အဖွဲ့မှ ပစ်သတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

Chit Phumisak - ဓာတ်ပုံ- Wikimedia

သူ၏ ရုပ်ကြွင်းများကို အနီးနားရှိ Wat Prasit Sangwon ခြံဝန်းရှိ စေတီတော်မြတ်၌ ဗုဒ္ဓဘာသာ အခမ်းအနားတစ်ခုတွင် မြှုပ်နှံပြီး ထုလုပ်ထားသည့် ရုပ်အလောင်းကို 1989 ခုနှစ်အထိ ထားရှိခဲ့သည်။ ဗိမာန်တော်သည် ယခုအမှတ်တရဖြစ်သည်။

Chit Phumisak သည် သူ၏ ဘဝတိုတိုအတွင်း အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် များပြားသော စာပေများစွာကို ချန်ထားခဲ့သည်။ သူ၏ Thai Wikipedia စာမျက်နှာရှိ စာရင်းတွင် စကားပြေနှင့် ကဗျာ၊ ဘာသာစကား သမိုင်းနှင့် အထွေထွေ သမိုင်းဆိုင်ရာ လက်ရာများနှင့် သီချင်းစာသားများ အများအပြား ပါဝင်ပါသည်။ ကလောင်အမည်ဖြစ်သည့် ကန်မြောင်ကာဝီ (= “နိုင်ငံရေးကဗျာဆရာ”) နှင့် ကဝီစီဆရာယမ် တို့ကို အမြဲတမ်း ထုတ်ဝေခဲ့ရသည်။ (ကာဝီ = ကဗျာဆရာ၊ မြို့တော် = နိုင်ငံ၊ ပြည်နယ်၊ ဆရာ = “စီယမ်”)။ 1977 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် ပေါ်လာပြီး 4 ထုတ်ဝေခဲ့သည့် သူ၏ ထင်ရှားကျော်ကြားသော သိပ္ပံပညာသည် 'Khwam pen ma khongkham Sayam, Thai, Lao lae Khom' ("The Origin of the Concept of Siam, Thai, Thai, Lao and Khom") . အဖမ်းမခံရမီကပင် 'Sinlapa phuea chiwit, sinlapa phuea prachachon' ('Art for life, art for the people') ကို ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ကျောင်းသားများအတွက် အဆိုတော် ငခရာဝမ် တစ်ချိန်က ပြောခဲ့သည့်အတိုင်း Chit Phumisak သည် "Che Guevara of Thailand" ဖြစ်လာခဲ့သည်။