ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တုန်းက ထိုင်း

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ နာဇီတွေရဲ့ လက်စွမ်းအနည်းအကျဉ်းကို တွေ့ရပြီး တစ်ခါတစ်ရံ ဟစ်တလာပုံပါတဲ့ တီရှပ်တွေတောင် တွေ့ရတယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ထိုင်းနှင့်ပတ်သက်သော သမိုင်းဆိုင်ရာ အသိအမြင်ကင်းမဲ့မှုကို အများအပြားက မှန်မှန်ကန်ကန် ဝေဖန်ကြသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် အထူးသဖြင့် (Holocaust)။

အချို့သော အသံများသည် အသိပညာ နည်းပါးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထုိင္းႏုိင္ငံ သူကိုယ်တိုင်က ဒီစစ်ပွဲမှာ မပါဝင်ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒါက လေးနက်တဲ့ အယူအဆလွဲမှားမှုပါ။

ကျွန်တော်တို့ သိထားတာက စစ်သုံ့ပန်းတွေ အများအပြား သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဂျပန်တွေက ထိုင်းမှာ ဆောက်ခဲ့တဲ့ “သေမင်းတမန် မီးရထားလမ်း” ဆိုတာကိုပါ။ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်သူ အများအပြားသည် ကန်ချနပူရီရှိ Kwai မြစ်ကူးတံတားကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ထိုနေရာတွင် စစ်သမိုင်းပြတိုက်သို့ သွားရောက်ခဲ့ကြပြီး စစ်သင်္ချိုင်းများထဲမှ တစ်ခုကိုပင် သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ကြသည်။ ယေဘူယျအားဖြင့်၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်သော ကျွန်ုပ်တို့၏အသိပညာသည် ထိုနေရာတွင် ပြီးဆုံးသွားပါသည်။ သေချာသည်မှာ၊ ထိုအချိန်က စစ်ပွဲအခင်းအကျင်းတွင် ထိုင်း၏အခန်းကဏ္ဍသည် ထင်ရှားခြင်းမရှိသော်လည်း ဧည့်သည်၊ စိတ်အားထက်သန်သူ သို့မဟုတ် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် နေထိုင်သူအနေဖြင့် ဤကာလအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်သည့် အသိပညာကို မြှင့်တင်နိုင်ပါသည်။ ဒါကြောင့် ဒီဇာတ်လမ်းတိုလေးပေါ့။

စစ်ရေး

၁၉၃၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အစိုးရပုံစံသည် အကြွင်းမဲ့ ဘုရင်စနစ်မှ စည်းမျဉ်းခံ ဘုရင်စနစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ရှေးရိုးစွဲ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် နုနယ်သော တိုးတက်သော တပ်မတော်နှင့် အရပ်သားများအကြား ပြင်းထန်သော နိုင်ငံရေးတိုက်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အခမဲ့လဲလှယ်နှုန်းဖြင့် ဘတ်ငွေကို အခမဲ့လဲလှယ်ပေးသည့် ရွှေစံနှုန်းကို စွန့်လွှတ်ခြင်းကဲ့သို့သော အရေးကြီးသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့သည်။ မူလတန်းနှင့် အလယ်တန်းပညာရေးကို တိုးချဲ့ခဲ့သည်။ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရများအတွက် ရွေးကောက်ပွဲများ ကျင်းပပေးခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးပါတီများကို ခွင့်မပြုသေးသော်လည်း ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် တိုင်းပြုပြည်ပြုလွှတ်တော်ကို တိုက်ရိုက်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခဲ့သည်။ စစ်အသုံးစရိတ်ကို နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်ပလပ်ဘူလ်ဆောင်းခရမ် (Phibun) နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ပရီဒီဗနိုယောင်းတို့နှင့်အတူ ငယ်ရွယ်သောအဖွဲ့များသည် 1938 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဖိဘွန်းဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာသည်အထိ တညီတညွတ်တည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသည်။ ဖိဘွန်းသည် မူဆိုလီနီကို အထင်ကြီးသူဖြစ်ပြီး မကြာမီ သူ၏အုပ်ချုပ်မှုတွင် ဖက်ဆစ်စရိုက်များကို စတင်ပြသခဲ့သည်။ Phibun သည် ထိုင်းစီးပွားရေးကို လွှမ်းမိုးထားသည့် တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကို စတင်ခဲ့သည်။ ဖိဘွန်း၏ပုံတူကို နေရာတိုင်းတွင် မြင်နေရသည့် ခေါင်းဆောင်ဘာသာတရားတစ်ခု ပျံ့နှံ့သွားသည်။

Siam

1939 ခုနှစ်တွင် Phibun သည် Siam မှ Thailand (Prathet Thai) ဟူသောအမည်ကို "လူလွတ်မြေ" ဟုပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ အမျိုးသားရေးဝါဒနှင့် ခေတ်မီတိုးတက်ရေးအစီအစဉ်၏ ခြေလှမ်းတစ်လှမ်းသာဖြစ်သည်- ၁၉၃၈ မှ ၁၉၄၂ ခုနှစ်အထိ ဖိဘွန်းသည် ထိုင်းလူမျိုးများ အလံကို အလေးပြုရန်၊ နိုင်ငံတော်သီချင်းကို သိရန်နှင့် ထိုင်းစကား (ဥပမာ တရုတ်မဟုတ်) ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ လုပ်ပိုင်ခွင့် ၁၂ ခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုင်းလူမျိုးများသည်လည်း သတင်းများကို လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်အောင် ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ရပြီး အနောက်တိုင်းအဝတ်အစားများ ဝတ်ဆင်ကြသည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကြီး ဖြစ်ပွားပြီး ၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်တို့ အကြီးအကျယ် သိမ်းပိုက်ခံရပြီးနောက် ဖိဘွန်းသည် ၁၈၉၃ နှင့် ၁၉၀၄ ခုနှစ်များတွင် ပြင်သစ်တို့၏ အရှက်ရစေမည့် လက်စားချေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး၊ ယနေ့ခေတ် လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားတို့၏ နယ်မြေကို ပြင်သစ်တို့က Siam ထံမှ သိမ်းယူသွားသည့် အင်အားသုံးခြိမ်းခြောက်မှုအောက်တွင် ရှိနေသည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းတို့သည် မြေပြင်နှင့် ဝေဟင်တွင် အသာစီးရခဲ့သော ပြင်သစ်တို့နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း Koh Chang တွင် ပင်လယ်ပြင်တွင် အကြီးအကျယ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဂျပန်တို့က စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးကာ လာအိုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားရှိ အငြင်းပွားနယ်မြေအချို့ကို ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သည်။

ယင်းကြောင့် ဖိဘွန်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို သူကိုယ်တိုင် လယ်ကွင်းဗိုလ်ချုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ကြယ်သုံးပွင့်နှင့် လေးပွင့်ဆိုင် ဗိုလ်ချုပ်အဆင့်များကို အဆင်ပြေစွာ ကျော်ဖြတ်နိုင်သည်အထိ အမျိုးသားခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

ဂျပန်တပ်တွေ

ဤထိုင်းမူဝါဒသည် အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေး ယိုယွင်းသွားစေသည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အမေရိကန်သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရေနံထောက်ပံ့မှုကို ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။ ပုလဲဆိပ်ကမ်းကို တိုက်ခိုက်ပြီး တစ်ရက်အကြာ ၁၉၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဂျပန်တပ်များသည် ဖိဘွန်းအစိုးရ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မလက္ကာတို့ကို ကျူးကျော်ရန် တောင်ပိုင်းကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ဂျပန်တပ်များ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုင်းတွေ က မြန်လိုက်တာ။ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် ထိုင်းအစိုးရသည် ဂျပန်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ မဟာမိတ်များကို စစ်ကြေညာခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ဝါရှင်တန်ရှိ ထိုင်းသံအမတ် Seni Pramoj က စစ်ကြေငြာချက်ကို ထုတ်ပြန်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်က ထိုင်းကို စစ်မကြေညာဖူးဘူး။

အစပိုင်းတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ဂျပန်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ဆုချီးမြှင့်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံရှိ ရှမ်းပြည်၏ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် မြောက်ဘက်စွန်း မလေးပြည်နယ် ၄ ခုကဲ့သို့သော နိုင်ငံပိုင် နယ်မြေများ ပိုမိုရရှိခဲ့သည်။ ယခုအခါ ဂျပန်သည် ထိုင်းနယ်မြေတွင် အင်အား ၁၅၀,၀၀၀ ရှိသည်။ မကြာမီ မြန်မာနိုင်ငံသို့ “သေမင်းတမန်ရထားလမ်း” ဖောက်လုပ်မှု စတင်ခဲ့သည်။

ShutterStockStudio / Shutterstock.com

အတိုက်အခံ

အမေရိကန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ထိုင်းသံအမတ်ကြီး Mr. ဂျပန်ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်များ လူသိများသည့် ရှေးရိုးစွဲ မင်းမျိုးမင်းနွယ် Seni Pramoj သည် တဆက်တည်းတွင်ပင် အမေရိကန်တို့၏ အကူအညီဖြင့် Free Thai Movement တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုကို စည်းရုံးခဲ့သည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ထိုင်းကျောင်းသားများအား မြေအောက်လှုပ်ရှားမှုများတွင် မဟာဗျူဟာဝန်ဆောင်မှုရုံး (OSS) မှ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ စိမ့်ဝင်စေရန် လေ့ကျင့်ပေးခဲ့သည်။ စစ်ပွဲအပြီးတွင် မဟာမိတ်တပ်များက လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားသည့် ထိုင်းလူမျိုး ၅၀,၀၀၀ ကျော် ပါဝင်သည့် လှုပ်ရှားမှုတွင် ဂျပန်အာဏာသိမ်းမှုကို တွန်းလှန်ခဲ့သည်။

ရေရှည်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဂျပန်များရောက်ရှိနေခြင်းကို အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေသည်ဟု ထင်မြင်ပါသည်။ ကုန်သွယ်မှု လုံးဝရပ်သွားခဲ့ပြီး ဂျပန်က ထိုင်းကို မဟာမိတ်အဖြစ်ထက် သိမ်းပိုက်သူအဖြစ် ပိုမိုဆက်ဆံလာခဲ့သည်။ လူထုအမြင် အထူးသဖြင့် ဘူဇွာနိုင်ငံရေး အထက်တန်းစားများက ဖိဘွန်းနှင့် စစ်တပ်၏ မူဝါဒများကို ဆန့်ကျင်ကြသည်။ 1944 ခုနှစ်တွင် ဂျပန်သည် စစ်ရှုံးတော့မည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိလာရပြီး ထိုနှစ် ဇွန်လတွင် Phibun ကို ဖြုတ်ချပြီး လစ်ဘရယ်ရှေ့နေ Khuang Abhaiwongse ဦးဆောင်သော အဓိက အရပ်သားအစိုးရ (1932 ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး) ဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။

လက်မြှောက်

၁၉၄၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ဂျပန်တို့ လက်နက်ချပြီးနောက် ထိုင်းစစ်တပ်သည် စစ်အင်အား အမြန်လွတ်မြောက်ရန် ဗြိတိသျှတို့ မရောက်မီ ဂျပန်စစ်သား အများစုကို လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှတို့က ထိုင်းကို ရှုံးနိမ့်သောရန်သူဟု ယူဆသော်လည်း အမေရိကန်သည် ကိုလိုနီပြုမှုအပေါ် စာနာစိတ်မရှိသဖြင့် အစိုးရသစ်ကို ထောက်ခံရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ထိုင်းသည် စစ်ပွဲအပြီးတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍမှ လွတ်မြောက်သွားခဲ့သည်။

အထက်ဖော်ပြပါ ဇာတ်လမ်းအတွက် ကျွန်ုပ်သည် ဝီကီပီးဒီးယားနှင့် အခြားဝဘ်ဆိုဒ်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ထိုင်း၊ ဂျပန်ခေတ်၊ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုနဲ့ ဗမာ့မီးရထားလမ်းဖောက်လုပ်ရာမှာ ဂျပန်တွေရဲ့ ကြောက်စရာတွေ အများကြီးရှိပါသေးတယ်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ ထိုင်းရဲ့အခန်းကဏ္ဍကို ထိုင်းစာသင်ကြားရေးအစီအစဉ်တွေမှာ မဆွေးနွေးတာမှန်ရင် ဒီပုံပြင်ကိုဖတ်ပြီး သာမန်ထိုင်းလူမျိုးထက် ပိုသိလာပါလိမ့်မယ်။