Sri Thanonchai၊ The Asiatic Thyl Ulenspiegel

Sri Thanonchai (မှတ်စု 1) သည် အများအားဖြင့် ရှေးကဗျာပုံစံဖြင့် သရုပ်ဖော်ထားသော ဇာတ်လမ်းတွဲများတွင် ထိုင်းနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ ဗီယက်နမ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့၌ နှစ်ရာကျော်ကြာ ပါးစပ်ဖြင့် ပျံ့နှံ့နေခဲ့သော ဇာတ်လမ်းများထဲမှ ဇာတ်ကောင်ဖြစ်သည်။

Isan တွင် Siang Miang (2) ၊ လာအိုနိုင်ငံ Xieng Mieng နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် Chiang Miang ဟုခေါ်သည်။ 1890 ခုနှစ်ဝန်းကျင်တွင် ၎င်းကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ သူသည် ရိုးရာပုံပြင်များ၊ ဆိုရိုးစကား (၂က)၊ ကာတွန်းများ၊ ရုပ်ရှင်များ (၃) နှင့် ဘုရားကျောင်းများတွင် ပန်းချီကား (၄) ခုအထိ ရေပန်းစားနေဆဲဖြစ်သည်။ ထိုင်းလူမျိုးတိုင်းက သူ့နာမည်နဲ့ သူ့ရဲ့စွန့်စားခန်းအချို့ကို သိမယ်ထင်ပါတယ်။

အင်္ဂလိပ်လို 'trickster' လို့ ခေါ်ဝေါ်တာ အင်မတန်မှ သင့်လျော်တာမို့ အဲဒါက prankster နဲ့ trickster လို့ အဓိပ္ပာယ်ရပါတယ်။ ဒတ်ခ်ျဘာသာစကားတွင် သူသည် 'လှည့်ကွက်များ' ကိုအသုံးပြုပြီး လက်စွမ်းကိုရည်ညွှန်းသော်လည်း လိမ္မာပါးနပ်မှုကိုလည်း ရည်ညွှန်းသည်။

သီရိသည် ပုံပြင်များတွင် ရိုးရိုးရှင်းရှင်း ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ပြီး ဘဝတစ်လျှောက်လုံး ရုန်းကန်လှုပ်ရှားကာ အခက်အခဲများနှင့် ပြဿနာများကို ကျော်လွှားရန် ဟာသဉာဏ်ကို အသုံးပြုသည်။ ဘာသာစကားပြက်လုံးများသည် သူ၏အဓိကလက်နက်ဖြစ်သည်။ သီရိသည် ပုံသဏ္ဍာန်အားဖြင့် သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုသော်လည်း သူသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် အနီးနားရှိလူများက နားလည်နိုင်သော စကားလုံးများဖြင့် ကစားသည်။ သူသည် အခြားသူများ၏ အားနည်းချက်များ၊ ၎င်းတို့၏ သိက္ခာရှိမှု၊ မောက်မာမှု ('ငါလုပ်မယ်')၊ လောဘနှင့် မိုက်မဲမှုတို့ကိုလည်း အပြစ်ကင်းစင်စွာ ကစားသည်။ သူသည် မထင်မှတ်ထားသော အရာများကို တစ်စုံတစ်ယောက်မှ လျှို့ဝှက်စွာ ပြောလို၍ လုပ်ချင်သော်လည်း အမှန်တကယ် မလုပ်ရဲပေ။ သီရိပြောတာ။ သူသည် အော်တစ်ဇင်ဖြစ်နိုင်သည်။

သီရိသည် သာမန်တောင်သူလယ်သမားမိသားစုမှ မွေးဖွားလာသော်လည်း သူသည် ဘုရင်နှင့်အတူ နှစ်ပေါင်းများစွာ လိုက်ပါလာခဲ့သည့် နန်းတွင်းသူထံသို့ လျှောက်လှမ်းခဲ့သည်။ ကျော်ကြားသော epic တွင် Khun Chang Khun Phaen (၅)၊ သူ၏ နှိမ့်ချသော ဇာတိပင်ဖြစ်လင့်ကစား မြင့်မြတ်သော၊ ချမ်းသာသော်လည်း အရုပ်ဆိုးသော Chang ကို ချစ်ခြင်းမေတ္တာနှင့် စစ်ပွဲ၏ စစ်မြေပြင်တွင် အနိုင်ယူနိုင်သော ချောမောသော Phaen ပင်လော။ ဗုံးကြဲဘုရင်သည် ဖန်းကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ Sri နှင့် တူညီသည်ကို ကျွန်ုပ်တို့မြင်ရသည်- သူသည် ရာထူးကြီးသူဖြစ်ပြီး ဘုရင်ကို လိမ္မာပါးနပ်စွာ မကြာခဏ ထက်မြက်သူဖြစ်သည်။ သီရိသည် သူ့အထက်လူကြီးများကို ပြောင်မြောက်သောအခါတွင် ပရိသတ်က သံသယဝင်ကာ ခွဲခြားသိမြင်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် အာဏာကို အမြဲ ဦးညွှတ်ခံကြရသော သူတို့၏ဘ၀တွင် ကြေကွဲဖွယ်ရာ စိတ်ပျက်စရာများအတွက် ဟာသထွက်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ စကားမစပ်၊ သူတို့၏ အပြင်ပန်းနှိမ့်ချမှုသည် ယခုပင်မဟုတ်၊ ယေဘူယျအားဖြင့် Sri ၏လှည့်ကွက်များသည် အန္တရာယ်မရှိသော်လည်း ရံဖန်ရံခါ သူတကယ်လှည့်စားတတ်ပါသည်။

အောက်မှာဖော်ပြထားတဲ့ ရုပ်ရှင်ထဲက မြင်ကွင်းနှစ်ခုကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

သီရိအသက် ခြောက်နှစ်လောက်မှာ သူ့အဖေနဲ့အမေက အပြင်ထွက်တယ်။ အဖေက သီရိကို အိမ်သန့်ရှင်းရေးလုပ်ခိုင်းတယ် 'ကောင်းပြီ သီရိ၊ ငါတို့ပြန်လာတဲ့အခါ အရာအားလုံး သန့်ရှင်းနေပါစေ။ (၆) အခန်းထဲမှာ အမှိုက်တွေ အရမ်းများနေတာကြောင့် အားလုံးကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်ရပါမယ်။ (အဲဒါဆို အမေက တစ်ခုခုထပ်ပေးပေမယ့် ငါမလိုက်နိုင်ဘူး။) Sri က သူ့စကားတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ပြီး အရာအားလုံးကို အိမ်အပြင်ကနေ ဆွဲထုတ်ပြီး တူးမြောင်းထဲ ပစ်ချလိုက်တယ်။ အဖေနဲ့အမေ အိမ်ပြန်ရောက်တော့ ဒေါသအရမ်းထွက်ပြီး သီရိကို ရိုက်နှက်ပြီး ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးတယ်။ ထို့နောက် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းသို့ သတင်းပို့ပြီး မိဘများ ဆုံးပါးသွားကာ မိဘမဲ့ဖြစ်နေကြောင်း ဆရာတော်အား ပြောပြသည်။ ဆရာတော်က သူ့ကိုသနားတယ်။ တစ်နေ့တွင် သီရိဘုန်းကြီး၏ ထိပ်ပြောင်သော ခေါင်းပေါ်၌ ယင်ကောင်တစ်ကောင် ဆင်းသက်သည်ကို တွေ့သောအခါ အတူတူ စားသောက်ကြသည်။ ခဏလောက် မဆိုင်းမတွ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပုတ်ပြီး ဆရာတော်ရဲ့ ခေါင်းကို လက်ဖဝါးနဲ့ ရိုက်တယ်။ ရယ်မောခြင်းကို အာမခံပါသည်။

ဝတ္ထုတိုလေးမျိုး

ဘုရင်

တစ်နေ့တွင် ဘုရင်နှင့်သီရိသည် အေးမြသောနေ့လည်ခင်းတွင် နန်းတော်ဥယျာဉ်အတွင်း လမ်းလျှောက်ထွက်ကြသည်။ ဘုရင်သီရိကို မိန့်ခွန်းပြောတဲ့အခါ နန်းတွင်းရေကန်တလျှောက် လမ်းလျှောက်နေကြတယ်။

'ကောင်းပြီ Sri, လူတိုင်းက မင်းက အရမ်းပါးနပ်တယ်လို့ ပြောကြပြီး ဘယ်သူ့ကိုမဆို လှည့်စားပြီး မင်းလုပ်ချင်တာကို လုပ်ခိုင်းလို့ရတယ်။ အခု မင်းကို ငါမေးကြည့်တော့ ဒီရေကန်ထဲမှာ စကားပြောလို့ရမလား'

'မဟုတ်ဘူး သခင်၊ မင်း ချဲ့ကားပြောနေတာ ငါတကယ် မလုပ်နိုင်ဘူး! ဒါ​ပေမယ့်​ မင်းကိုပြန်​ထုတ်​ဖို့ ငါ့မှာ​ကောင်းတဲ့လှည့်​ကွက်​ရှိတယ်​။

'အာဟာ' ရှင်ဘုရင်က 'မင်းမအောင်မြင်ဘူးဆိုတာ ငါသေချာတယ်၊ ငါတို့တွေ့မယ်' လို့ ဘုရင်က မိန့်တော်မူတယ်။

ဘုရင်ကြီးသည် အဝတ်အစားကိုချွတ်ကာ ရေထဲသို့ဝင်ကာ ပြုံးကာ မော့ကြည့်လိုက်သည်။

'ကောင်းပြီသီရိ၊ မင်းငါ့ကိုဘယ်လိုပြန်ထုတ်ရမလဲဟင်။ လုပ်စမ်းပါ!'

'ကောင်းပြီ သခင်၊ မင်းပြောတာ မှန်တယ်ထင်တယ်၊ ငါ မင်းကို ရေထဲက မထုတ်နိုင်ပေမယ့် မင်းကို ရေထဲ ဆွဲသွင်းခဲ့တယ်'

သီတင်းကျွတ် လပြည့်နေ့

တစ်နေ့တော့ အန်တီဆာက Sri Thanonchai ဆီကို လာလည်တယ်။ သူက ပိုက်ဆံချေးချင်တယ်။ ဝတ်ကောင်းစားလှနဲ့ သီရိကို သူဌေးလို့ ခေါ်တဲ့ အန်တီဆာက သံသယရှိတယ်။ သီရိက သူသည် နောက်ထပ် ငွေအနည်းငယ် လိုအပ်နေပြီး မကြာမီ ပြန်ပေးမည်ဟု ရှင်းပြသည်။

"သီတင်းကျွတ် လပြည့်နေ့ကို မြင်လိုက်တာနဲ့ အန်တီဆာ၊ ငါ့ဆီက ပိုက်ဆံလာယူ" အန်တီဆာက စိတ်ချပြီး တောင်းဆိုထားတဲ့ ပမာဏကို ချေးပေးတယ်။

နောက်နှစ်လကြာတော့ အန်တီဆာက သီရိဆီသွားပြီး ပိုက်ဆံတောင်းတယ်။ "ဒါပေမယ့် အန်တီဆာ၊ လပြည့်ညကို မတွေ့ဖူးဘူး!" အန်တီဆာ ရှုပ်ပွသွားသည် ။ သူမ အချိန်မီ မှားသွားသလား

တစ်လအကြာတွင် သီရိထံ ထပ်မံရောက်ရှိလာသည်။ "သီရိ၊ ငါ လပြည့်ကို နှစ်ကြိမ်မြင်ဖူးတာ သေချာနေပြီ" 'ဒါပေမယ့် ဒေါ်လေး၊ လပြည့်ကို နှစ်ကြိမ်မြင်ဖူးရင် ငွေပြန်ရမယ်လို့ မပြောခဲ့ဘူး၊ ဒါပေမယ့် လပြည့်နှစ်ကို မြင်ရင် သီတင်းကျွတ် လပြည့်နေ့။ ခြားနားချက်ကို နားလည်ပါသလား။ ဒါဆို!'

အန်တီဆာ ဆင်းသွားတယ်။ အိမ်အပြန်လမ်းတွင် ဘုန်းကြီးတစ်ပါးနှင့်တွေ့ပြီး အဖြစ်အပျက်အားလုံးကို ပြောပြသည်။ ဘုန်းကြီးက ဘာလုပ်ရမှန်းမသိတော့ “နောက်လပြည့်နေ့မှာ နန်းတော်ထဲဝင်ပါ” တဲ့။

ထိုနေ့တွင် သီရိ၊ အန်တီဆာနှင့် ဘုန်းကြီးတို့သည် နန်းတွင်းရှေ့တွင် ရပ်နေကြသည်။ အန်တီဆာက သူ့ဇာတ်လမ်းကို အရင်ပြောပြတော့ နည်းနည်း တုန်လှုပ်သွားတယ်။ ထို့နောက် သီရိက သူ့ကိုယ်သူ ခုခံကာကွယ်ပြီး သူမှန်သည်၊ မှန်မည်ကို အပြည့်အဝယုံကြည်သည်။

ဘုန်းကြီး က နောက်ဆုံးစကားပြောတယ်။ 'သီရိ၊ မျှော်ကြည့်' ၊ 'မင်း ဘာမြင်လဲ' “လပြည့်ကိုတွေ့တယ်” သီရိက ပြန်ဖြေသည်။

“ကဲ ဒီရေကန်ထဲကို ကြည့်လိုက်။ မင်း ဘာမြင်လဲ' 'နောက်ထပ် လပြည့်ည' လို့ သီရိက ရှုံးနိမ့်သွားပါတယ်။

အန်တီဆာက သူ့ပိုက်ဆံတွေနဲ့ ပျော်ပျော်ကြီး အိမ်ကိုပြန်လာတယ်။ သီရိကို ဘယ်သူမဆို ထက်မြက်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အကြိမ်လို့ ပြောလို့ရပါတယ်။

တော်ဝင်ဖား

ဘုရင်ကြီးသည် သီရိ၏ လှည့်စားခြင်းကို အကြိမ်များစွာ ခံခဲ့ရပြီး တခါတရံ ကလဲ့စားချေလိုသည်။

အခေါင်းပေါက် ဝါးပြွန်ကို ယူလာပြီး လေကောင်းလေသန့် ပေးကာ အရွက်ဟောင်းများနှင့် ချိတ်ပေးသည်။ မင်းမှုထမ်း သုံးယောက်ကို ခေါ်ပြီး အမိန့်ပေးတယ်။

'မင်း ဒီပြွန်ကို Sri Thanonchai ကို ယူရမယ်။ အဖိုးတန်တဲ့ တော်ဝင်လက်ဆောင်တစ်ခုလို့ ပြောလိုက်ပါ။ ဒါပေမယ့် လက်တွေ့မှာ ကျွန်တော် အံကြိတ်ရုံပဲ” ဟု ရယ်မောကာ ထပ်လောင်းပြောသည်။ မှူးမတ်များနှင့် ဘုရင်တို့သည် မျှော်မှန်းချက်မှ မထမြောက်နိုင်ပေ။

နန်းတွင်းသူ သီရိနေထိုင်သော ရွာသို့ ချဉ်းကပ်သောအခါ တူးမြောင်းထဲတွင် ငါးမျှားနေသော အမျိုးသားတစ်ဦးကို တွေ့လိုက်ရသည်။ သီရိ ဘယ်မှာနေလဲ သိလား ၊ အိမ်မှာလား လို့ မေးတယ်။ 'အို ဟုတ်တယ် ငါ ကောင်းကောင်းသိတယ်' လို့ တကယ့်သီရိလူက 'ဒါပေမယ့် မင်းဘာကိစ္စရှိလို့လဲ' လို့ ပြောပါတယ်။

နန်းတွင်းသားတွေက ကြွားလုံးနည်းနည်းနဲ့ ရယ်မောရင်း ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြတာကို သည်းမခံနိုင်ဘူး။ သို့သော် သီရိက အနည်းငယ် သံသယဝင်နေပုံရသည်။ 'အထဲမှာ ရွှေမပါတာ သေချာလား? ဒါမှမဟုတ် ဖုန်တွေ အငွေ့ပျံသွားနိုင်တယ်။ ငါမင်းကိုသီရိဆီမခေါ်ခင် မင်းကြည့်ထားတာ ပိုကောင်းတယ်!'

နန်းတွင်းသားများက ချီတုံချတုံ ကြည့်နေသော်လည်း အကြံကောင်းဖြစ်ကြောင်း ဆုံးဖြတ်လိုက်သေးသည်။ ရွှေဖြစ်ရင် သူတို့လည်း အကျိုးရှိနိုင်မယ်... အရွက်ခြောက်တွေကို ဖယ်ပြီး ဘုရင့်အပုပ်နံ့ကို ကုသပေးတယ်။

ရွှေအိမ်

Sri Thanonchai သည် တော်ဝင်အတိုင်ပင်ခံများ အစည်းအဝေးသို့ နောက်တစ်ကြိမ် နောက်ကျခဲ့သည်။ အခု ဘုရင်ကြီး စိတ်ဆိုးသွားပြီ။ "ဘာလို့ အမြဲနောက်ကျနေတာလဲ Sri" "ကောင်းပါပြီ အရှင်မင်းကြီး၊ ကျွန်ုပ်သည် ရွှေမှလွဲ၍ ဘာမျှမရှိသော အိမ်တစ်လုံးကို တည်ဆောက်နေသည်၊ အချိန်အတော်ကြာပါသည်။" ဘုရင်ကြီး၏ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မှုသည် မယုံကြည်နိုင်မှုနှင့် သိချင်စိတ်တစ်ခုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားသည်။ “ဒါကို မြင်ချင်ပါတယ်” လို့ ဘုရင်ကြီးက ပြောတယ်။ နန်းတွင်းတစ်ခုလုံး သီရိအိမ်သို့ သွားကြသည်။ သူတို့ရောက်တဲ့အခါ သစ်သားနဲ့လုပ်ထားတဲ့ အိမ်တစ်လုံးကို တွေ့လိုက်ရတယ်။ မင်းကြီးက သီရိဘက်လှည့်ပြီး 'ရွှေတွေပဲ' လို့ ပြောပေမယ့် ဒါက သစ်သားပဲ၊ 'ဟုတ်ပါတယ် သခင်၊ ဒီအိမ်ကို ရွှေကျွန်းနဲ့ဆောက်မယ်' (၇)

အခွံမာ

1 Sri Thanonchai သီရိသွန်ชัย sǐe thánonchai အသံထွက်။ သီရိသည် နာမည်နှင့် နေရာများအတွက် ဂုဏ်ယူစရာဖြစ်သည်- 'ကြီးမြတ်၊ ဂုဏ်ယူစရာ'။

2 Siang သည် Isaan မှ အငြိမ်းစား ရှင်သာမဏေဘွဲ့ ဖြစ်သည်။ Mîang လက်ဖက်ချဉ်ရွက်များကို ယခုအခါ မြောက်ဘက်နှင့် အခြားနေရာများတွင် စားသုံးကြသည်။ သီရိသည် ထိုစဉ်က အလွန် အဖိုးတန်သော အရွက်များမှ မဲခေါင်မြစ်ကို ဖြတ်ကူးသည့် ကုန်သည်များကို လှည့်စားရန် လှည့်စားခဲ့သည်။

2a Chàlàat mǔuan Thanonchai 'သနွန်ချိုင်းကဲ့သို့ ထက်မြက်သည်'- လိမ္မာပါးနပ်သော၊

3 ရုပ်ရှင်ကို 'Sri Thanonchai 555' ဟုခေါ်သည်။ ထိုင်းဘာသာဖြင့် လုံးလုံးလျားလျား ဖြစ်သော်လည်း ထိုအချိန်က ဘဝပုံရိပ်ကို ပေးသည်။

www.youtube.com/watch?v=ya-B-ui4QMk&spfreload=10

4 ဘန်ကောက်မြို့ရှိ Pathum Wanaram Rajaworawihan ဘုရားကျောင်းတွင် ဤနေရာတွင် ကြည့်ရှုပါ။

ich.culture.go.th/index.php/en/ich/folk-literature/252-folk/217-the-tale-of-sri-thanonchai

5 ခွန်ချန်း ခွန်ဖန်ကို ကြည့်လိုက်ပါ။ en.wikipedia.org/wiki/Khun_Chang_Khun_Phaen

ရှင်းပြချက်များနှင့် ပုံဆွဲများစွာပါရှိသော အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်အပြည့်အစုံသည် ဖတ်ရသည်မှာ ကြည်နူးစရာဖြစ်သည်- Chris Baker နှင့် Pasuk Phongpaichit မှ ဘာသာပြန်သော Khun Chang Khun Phaen ပုံပြင်၊ Silkworm Books၊ 2010။ ခွန် ဤနေရာ၌ 'သခင်' မဟုတ်ဘဲ အနိမ့်ဆုံး မြင့်မြတ်သော မြင့်မြတ်သော လေသံဖြင့် ขุน khǒen သည် မေးရန် နှိုင်းယှဥ်နိုင်သည်။

6 ဤနေရာတွင် ဖခင်က သက်သာ လွန်ဟူသော စကားလုံးကို အသုံးပြုထားပြီး 'ရှင်းလင်းခြင်း' နှင့် 'ဗလာ' နှစ်မျိုးလုံးဟု အဓိပ္ပာယ်ရနိုင်သည်။

7 'sàk' ဟူသော စာလုံး။ 'Sàk' သည် 'တစ်ခုတည်း' နှင့် 'ကျွန်း' ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ရွှေသည် ရွှေဖြစ်သည်။ Sri က 'sàk thong' လို့ ပြောပါတယ်။ ထို့ကြောင့် Sri သည် ကျွန်းအမျိုးအစားများစွာထဲမှ 'ရွှေကျွန်း' သို့မဟုတ် 'ရွှေကျွန်း' ဟု အဓိပ္ပာယ်ရနိုင်သည်။