Archibald Ross Colquhoun & Chiang Mai

Archibald Ross Colquhoun - ဝီကီပီးဒီးယား

ကျယ်ပြောလှသော အာရှစာကြည့်တိုက်တွင် ကျွန်တော် မြတ်နိုးသော စာအုပ်များထဲမှ တစ်အုပ်မှာ စာအုပ်၊ရှမ်းလူမျိုးတွေထဲမှာ Archibald Ross Colquhoun မှ ကျွန်ုပ်၏ထုတ်ဝေမှုသည် 1888 ထုတ်ဝေမှုဖြစ်သည် - နယူးယောက်ရှိ Scribner & Welford တွင်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေပြီး Terrien de Lacouperie's' ပါ ၀ င်သောပထမဆုံးထုတ်ဝေမှုဖြစ်သည်ဟုကျွန်ုပ်သံသယရှိသည်။ရှမ်းမျိုးနွယ်စု ပုခက်၊ မိတ်ဆက်အဖြစ်။

စာအုပ်တစ်အုပ်သည် တစ်ခုထက်ပို၍ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းသော စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်တွင်ရှိသော ပထမဆုံးသော ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဥရောပမှတ်တမ်းများထဲမှ တစ်ခုပါဝင်သောကြောင့်သာမက၊ အနောက်တိုင်းစူပါပါဝါအားလုံးနီးပါးကဲ့သို့ ဗြိတိသျှတို့သည် ထိုအချိန်က ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်နှင့် လုံးဝကွဲပြားကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိသာထင်ရှားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ မြောက်ပိုင်းခရိုင်၊ Lana သည် ဘန်ကောက်တွင် ဗဟိုအာဏာကို ရယူခဲ့သည်။ ကိုလိုနီ ဆန့်ကျင်ရေး တုံ့ပြန်မှုမှ Siamese king Chulalongkorn သည် ထိုစာအုပ်ကို ရိုးရှင်းစွာပင် ငတ်မွတ်ခြင်းမှ လွတ်မြောက်ပြီး ပေါင်းစည်းရေး အသွင်ဆောင်သည့် လက်အောက်ခံ လက်အောက်ခံ နိုင်ငံများအဖြစ် စနစ်တကျ စတင် ပေါင်းစည်းခဲ့သော ကာလတွင် ရေးသားခဲ့သည် ။ Siam ၏နိုင်ငံတော်ဖြစ်သည့် လူမျိုးပေါင်းစုံ ပေါင်းစည်းရေး။

ဒါကို နည်းနှစ်နည်းနဲ့ လုပ်တယ်။ တစ်ဖက်တွင်မူ၊ ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်သူအာဏာကို ကန့်သတ်ပြီး အထူးအခွင့်အရေးနှင့် အခွင့်အာဏာ အမျိုးမျိုးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် တော်ဝင်သံတမန်များဖြစ်သော တော်ဝင်သံတမန်များဖြင့် စနစ်တကျ အစားထိုးခြင်းဖြင့် ဒေသဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးကို တဖြည်းဖြည်း လွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည်။ တစ်ဖက်တွင်၊ အုပ်ချုပ်ရေး-ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွင် အမှန်တကယ်တွင် အဆိုပါနိုင်ငံများကို ပြည်နယ်အဆင့် (changwat) အဆင့်သို့ လျှော့ချကာ ခရိုင်များ (amphoe) များအဖြစ် ပိုင်းခြားပေးသည့် 'ဝေခွဲ & အောင်နိုင်' ဟူသော အယူအဆအရ၊ ဘန်ကောက်မြို့။ ထို့ကြောင့် Ross Colquhoun ၏စာအုပ်သည် ယနေ့တရားဝင် ထိုင်းသမိုင်းကြောင်းကို တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်နေရန် သို့မဟုတ် ကွဲလွဲကာ အဖြစ်မှန်များကို အလှဆင်လိုသည်ဟူသော မကြာသေးမီက အတိတ်ကို သက်သေခံသည့် အဖိုးတန်သော ခေတ်ပြိုင် သို့မဟုတ် အချိန်မှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

ရှမ်းလူမျိုးများကြားမှ ပြန်လည်ကူးယူဖော်ပြပါသည်။

Ross Colquhoun သည် ဗြိတိသျှအင်ပါယာကို တည်ဆောက်ခဲ့သော ထိုအမျိုးသားများထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ယနေ့ သူသည် ညစ်ပတ်သော ကိုလိုနီနယ်ချဲ့သမားအဖြစ် အမှောင်ထဲ၌ နိုင်ငံရေးအရ အလွန်မှန်ကန်ကြောင်း သံသယဖြစ်ဖွယ်ကောင်းပေလိမ့်မည်၊ သို့သော် သူသည် အလွန်စွန့်စားရသည့်ဘဝတစ်ခုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ၏ထောင့်တိုင်းနှင့် ထောင့်တိုင်းတွင် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်ဟူသောအချက်ကိုမူ ပြောင်းလဲမည်မဟုတ်ပေ။ သူ့ကို မတ်လ 1848 တွင် တောင်အာဖရိက Cape Colony ရှိ Cape Town တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူ့ရဲ့ ငယ်ရွယ်တဲ့နှစ်တွေအကြောင်း သိပ်မသိရဘဲ အချိန်တော်တော်ကြာပါတယ်။

သူ့မှာ စကော့တလန် ဘိုးဘွားတွေ ရှိတယ် ဆိုတာ ငါတို့ သိပြီး မြို့ပြ အင်ဂျင်နီယာ အဖြစ် လေ့ကျင့် ခံခဲ့ရတယ်။ 1880 ခန့်တွင် သူသည် ကမ္ဘာကို အပြင်းအထန် ခရီးထွက်ခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံ၊ အင်ဒိုချိုင်းနားနှင့် တောင်တရုတ်နိုင်ငံတို့ကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် မြေပုံရေးဆွဲရန် အခြားအရာများအပြင် ဗြိတိန်နှင့် ကုန်သွယ်မှု ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၎င်းတို့အား ဖွင့်ဆိုခဲ့သည့် စူးစမ်းလေ့လာရေးခရီးစဉ်များစွာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ မကြာခဏဆိုသလို စွန့်စားရတဲ့ ခရီးစဉ်တွေဟာ သတိမပြုမိခဲ့ပါဘူး။ သူသည် ကန်တွန်မှ မြန်မာပြည်ဧရာဝတီသို့ ခရီးထွက်ခဲ့ရာ ၁၈၈၄ ခုနှစ်တွင် ဂုဏ်ထူးဆောင်ဆုကို ရရှိခဲ့သည်။ တည်ထောင်သူများ ရွှေတံဆိပ် အညီအမျှ ကိုးကွယ်ရာ၏။ တော်ဝင်ပထဝီ Society က on. ရှားရှားပါးပါး ဒီဆုဟာ တော်ဝင်ခွင့်ပြုချက်ရပြီးမှသာ ချီးမြှင့်နိုင်တယ်၊ အဲဒါကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အဓိပ္ပာယ်ရတယ်။ ပြည်ကိုအစိုးရသောမိဖုရား ဗစ်တိုးရီးယားသည် ခံ့ညားသော နှုတ်ခမ်းမွေးရှိသော ဤလူငယ်စူးစမ်းရှာဖွေသူအတွက် ပျော့ပျောင်းသောနေရာတစ်ခု ရှိပေမည်။ ပြီးတော့ အဲဒါက လုံးဝတရားမျှတမှုမရှိပါဘူး။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် 1885 ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် Ross Colquhoun သည် သူ၏စာအုပ်ကို ကျယ်ပြောလှသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ထုတ်ဝေခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဗြိတိသျှတို့ သိမ်းပိုက်နိုင်ရေးအတွက် လမ်းခင်းပေးခဲ့သည်။မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဗမာလူမျိုးများ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး မဖွင့်ရသေးသော စျေးကွက်'  အိန္ဒိယနှင့် ဗြိတိသျှဈေးကွက် အကျိုးစီးပွားအတွက် ဗမာပြည် စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် တစ်ခုတည်းသော ဘရိတ်အုပ်သည် ယုတ်ညံ့ပြီး အရည်အချင်းမရှိသော မြန်မာဘုရင် သီပေါမင်း ဖြစ်သည်ဟု စောဒကတက်ခဲ့သော စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။

ဤထုတ်ဝေမှုသည် လန်ဒန်တွင် လှုပ်လှုပ်ရွရွဖြစ်စေခဲ့ပြီး ထိုအချိန်က အိန္ဒိယအတွက် ဗြိတိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်ခဲ့သော Lord Randolph Churchill (ဟုတ်တယ် Winston ၏ဖခင်) သည် ထိုအကြောင်းပြချက်ကို တွေ့ရှိပြီးနောက် - လုံးဝအခြေအမြစ်မရှိသော ပြင်သစ်နိုင်ငံအား သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် ကောလာဟလများ၊ စကော့တလန်ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် အကျင့်ပျက်မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် အကြီးအကျယ် ပြဿနာတက်ခဲ့သည့် အလားတူ မြူမှိုင်းပျပျကိစ္စ။ ရည်မှန်းချက်ကြီးသော Churchill သည် Ross Colquhoun ၏အကြံပြုချက်ကိုလက်ခံရန်အလွန်ပျော်ရွှင်ခဲ့သည်။ သူသည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Sir Harry North Dalrymple Prendergast ကို လက်ထိတ်ခတ်ပြီး သီပေါမင်းအား အစွမ်းကုန် ချေမှုန်းရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဤဇာတ်လမ်းသည် Ross Colquhoun အား ထိခိုက်နစ်နာစေခြင်းမရှိပါ၊ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် 1887 ခုနှစ် နွေဦးပေါက်တွင်၊ ဒေသတွင်း၌ သူ၏ကျွမ်းကျင်မှုကြောင့်၊ အရေးပိုင်မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒုတိယ ကိုလိုနီခေတ် အကြီးတန်းအရာရှိ၊

Ross Colquhoun သည် တစ်နည်းအားဖြင့် မှတ်ယူရမည့် စာရေးဆရာဖြစ်သည်။ ၎င်းကို 1889 ခုနှစ်တွင် ထပ်မံအတည်ပြုခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် သူသည် အာဖရိကတောင်ပိုင်းသို့ ပြန်လာခဲ့ပြီး၊ အောက်တိုဘာလ 1890 မှ 1892 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ ပထမအကြိမ်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ တောင်ပိုင်းရိုဒီရှား၏အုပ်ချုပ်သူ ဗြိတိသျှကိုလိုနီနယ်ချဲ့အုပ်ချုပ်မှုတွင် အဓိကကျသောပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရာထူးသက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီးနောက်တွင် ခရီးအသွားအလာ ချို့ယွင်းမှု ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တောင်အမေရိကနှင့် အမေရိကန်တို့ကို မဖော်ပြဘဲ ဒတ်ခ်ျအရှေ့အင်ဒီများမှ ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်တို့အထိ အရှေ့အနောက်နှင့် အနောက်နိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ သူ၏နောက်ဆုံးခရီးသည် 1913 ခုနှစ်တွင်သူ၏တာဝန်ပေးအပ်ခြင်းခံရသောအခါဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်။ တောင်အမေရိက၏တော်ဝင်ကိုလိုနီအင်စတီကျုပနားမားတူးမြောင်း ဖောက်လုပ်ရေးကို လေ့လာခဲ့သည်။ ၁၉၁၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက် ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ခရီးသွားစာအုပ် ၁၂ အုပ် ချန်ထားခဲ့ပြီး အချို့မှာ အလွန်ပျော်စရာကောင်းနေသေးသည် နှင့် ဆောင်းပါးများစွာ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သူ့ရဲ့အရောင်းရဆုံး၊အသွင်ကူးပြောင်းရေးတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ပြန်လည်ပုံနှိပ်ခြင်း ၃၈ ခုထက်မနည်း သိထားသည်။ နောက်ဆုံးရက်စွဲက 38 ခုနှစ်။

သူနှင့် ထပ်တူထပ်မျှ ပျံ့လွင့်နေသော မုဆိုးမ Ethel Maud Cookson သည် နောက်အိမ်ထောင်ပြုပြီး ပထမကမ္ဘာစစ်အပြီး မကြာမီတွင် ပါလီမန်အမတ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော တောင်ပိုင်းရိုဒီရှားသို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့သည်- ဗြိတိသျှအင်ပါယာ၏ ပင်လယ်ရပ်ခြားနယ်မြေများတွင် ပထမဆုံး အမျိုးသမီးပါလီမန်အမတ်...

Ross Colquhoun သည် ချင်းမိုင်အကြောင်းရေးသော ပထမဆုံးဥရောပသားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် ၁၈၇၉ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှအစိုးရမှ စေလွှတ်သော သံတမန်သံတမန်အဖွဲ့၏ အတွင်းရေးမှုးအဖြစ် တာဝန်ယူစဉ် ၁၈၇၉ ခုနှစ်တွင် Siam နှင့် Shan ပြည်နယ်များသို့ သံတမန်ဆက်ဆံရေး တိုးမြင့်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ပထမဆုံးရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင်၊ ဗြိတိသျှတို့သည် ကျယ်ပြန့်သောဒေသတွင် ပြင်သစ်သြဇာလွှမ်းမိုးနိုင်ခြေကို ချဲ့ထွင်လာမည်ကို စိုးရိမ်ခဲ့ကြပြီး ယင်းကို ကုန်ကျစရိတ်အားလုံးကို တားဆီးလိုကြသည်။ ထူးဆန်းသောအသေးစိတ်အချက်မှာ Ross Colquhoun သည် ထိုအချိန်က သံတမန်တစ်ဦးမဟုတ်သော်လည်း အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦးအနေဖြင့် အိန္ဒိယတွင် ကိုလိုနီအုပ်ချုပ်ရေး၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၇၉ ခုနှစ်တွင် ဗန်ကောက်တွင် အနည်းဆုံးတစ်ကြိမ် ပရိသတ်လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထိုအချိန်အတွင်း ဗြိတိသျှတို့နှင့် မိတ်ဆွေကောင်းဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည့် Siamese king Chulalongkorn မှ တစ်ကြိမ်သာ လက်ခံရရှိခဲ့ကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့သိပါသည်။ ချူလာလောင်ကွန်းသည် ဗြိတိသျှတို့ကို ဖော်ရွေသောအသုံးအနှုန်းဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားရန် အလွန်စိုးရိမ်နေပုံရသည်။ ဥပမာ၊ သူသည် Ross Colquhoun မှ ချင်းမိုင်မြို့သို့ ဆင်များ၊ မျှောများနှင့် ပေါ်တာများကို ပံ့ပိုးပေးရုံသာမက ဗြိတိသျှခရီးသွားများ အံ့အားသင့်စေကာ ချင်းမိုင်တွင် အိမ်တစ်လုံး ချက်ချင်းဆောက်ပေးခဲ့ခြင်းမှ ထင်ရှားပါသည်။ သူတို့ကို သင့်လျော်တဲ့ပုံစံနဲ့ ကြိုဆိုဖို့ စတိုင်လ်ကျတယ်။ ဤအိမ်တွင်၊ လန်ဒန်နှင့် ပါရီတွင် တည်းခိုခဲ့သည့် အကြီးတန်း Siamese အရာရှိကြီးတစ်ဦးကို အံ့အားသင့်စေသော ဗြိတိသျှအရာရှိတစ်ဦးသည် ဤအိမ်တွင်သာမက စည်သွတ်ဥရောပအစားအစာ၊ ဝိုင်နှင့် ဆေးပြင်းလိပ်တို့ကို သပ်ရပ်စွာရွေးချယ်ထားသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

Archibald Ross Colquhoun

သူ့စာအုပ်၊ရှမ်းလူမျိုးတွေထဲမှာ Siam မြောက်ပိုင်းတွင် ကျွန်းသစ်ခုတ်လှဲခြင်းအတွက် ဗြိတိသျှတို့၏ တောင်းဆိုချက်များကို သက်သေပြရန်နှင့် တရားဝင်စေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ၁၈၈၅ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ တကယ်တော့ ဗြိတိသျှ ကုမ္ပဏီကြီးတွေဟာ ဗမာကျွန်းသစ်ပင်တွေကို ခုတ်လှဲဖို့သာမက ရှမ်းပြည်နဲ့ လနလို့ခေါ်တဲ့ အရပ်မှာလည်း စိတ်ဝင်စားခဲ့ကြပါတယ်။ Ross Colquhoun က ၎င်းကို လျှို့ဝှက်ထားခြင်းမရှိကြောင်း ရေးသားခဲ့သည်။ကျွန်ုပ်တို့၏ကျွန်းသစ်တောများနှင့် ဗမာပြည်အထက်ပိုင်းတို့သည် လျင်မြန်စွာ ကုန်ခမ်းသွားကာ ယခုအခါ ကျွန်ုပ်တို့၏သစ်တောသူအများအပြားသည် Siam ၏ လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်နေကြပါသည်။ နိုင်ငံကို မီးရထားလမ်းများဖြင့် ဖွင့်လှစ်မည်ဆိုပါက လတ္တီတွဒ် ၁၇ နှင့် နှစ်ဆယ့်စက္ကန့်မျဉ်းကြားရှိ သစ်တောကြီးများ (ချင်းမိုင်နိုင်ငံတော်) သည် အလွယ်တကူ ရနိုင်လာပြီး အဖိုးတန် ထောက်ပံ့ရေး အရင်းအမြစ် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ''

ထူးခြားဆန်းပြားသောမျိုးစိတ်များနှင့် အထူးသဖြင့် ကျွန်းသစ်တောလုပ်ငန်းသည် ထိုအချိန်က၊ ယခုအချိန်တွင် ဗြိတိသျှတို့ အချိန်အတော်ကြာ လက်ဝါးကြီးအုပ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာတန်သော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗြောင်ကျကျပြောရရင်တော့ အင်ဂျင်နီယာတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Ross Colquhoun က ထိုင်း-မြန်မာ ရထားလမ်းအတွက် ပထမဆုံးအစီအစဥ်ကို ရေးဆွဲခဲ့ပါတယ်။ ကြမ်းတမ်းသော မြေပြင်အခြေအနေကြောင့် မကြာမီ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခဲ့သည့် ပရောဂျက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

၎င်းသည် Ross Colquhoun ၏စာရေးစွမ်းရည်ကိုပြောသည် "ရှမ်းလူမျိုးတွေထဲမှာ  တစ်ခါတစ်ရံ ခြောက်သွေ့သော ပညာရပ်ဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာထက် စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ရာ စွန့်စားခန်းစာအုပ်တစ်အုပ်နှင့် ပိုတူသည်။ စာရေးသူသည် ရှမ်းပြည်နှင့် ချင်းမိုင်၏ ထူးခြားဆန်းပြားပြီး ကွဲကွာနေသော ကမ္ဘာကို သူ၏တစ်ခေတ်တည်းသားများကို အံ့သြဖွယ်ထိုးထွင်းသိမြင်စေခဲ့သည်မှာ သေချာပါသည်။ တောဆင်ရိုင်းများ၊ ထူးဆန်းသောပုဏ္ဏားပုဏ္ဏားများ၊ ဂိမ်းမုဆိုးကြီးများနှင့် ရှောင်လွှဲ၍မရသော အမေရိကန်သာသနာပြုများ ပေါများသည့်ကမ္ဘာ။ သို့သော် သူသည် ဗြိတိသျှအင်ပါယာအတွက် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ဤဒေသ၏ ထပ်လောင်းတန်ဖိုးကို ခန့်မှန်းရန်ဖြစ်သည့် သူ၏မစ်ရှင်၏ အမှန်တကယ်ရည်ရွယ်ချက်ကို မျက်ကွယ်ပြုထားခြင်းမရှိပေ။

ကြိုက်တဲ့အခန်းမှာ၊Zimmé ၏အရေးပါမှုဥပမာအားဖြင့် ချင်းမိုင်၏ စီးပွားရေးအရ အရေးပါမှုနှင့် ဗျူဟာမြောက်တည်နေရာကို အလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ ဇိမီသည် ၁၅၅၆ ခုနှစ်မှ ၁၇၇၅ ခုနှစ်အထိ မြန်မာတို့၏ ရာစုနှစ်နှစ်ခုကျော် သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ချင်းမိုင်၏ ရှေးမြန်မာအမည် ဖြစ်သည်။ သူ့စာအုပ်ထဲမှာ ချင်းမိုင်မြို့ရဲ့ အလွန်ကောင်းတဲ့ ပုံတူပန်းချီကားတစ်ချပ်ကို ရေးဆွဲထားပေမယ့် သူ့ရဲ့ နိဒါန်းကိုတော့ ကျွန်တော် ကန့်သတ်ထားပါတယ်၊ဇိမ်မီမြို့၊ Kiang Mai၊ Tsching Mai သည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေရှစ်ရာခန့်မြင့်သော မေပင်မြစ်၏ ညာဘက်ကမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ ၎င်းသည် Meping လွင်ပြင်တွင် အကြီးဆုံးနေရာဖြစ်သည်။ မြစ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းနှင့် မြို့ကြားတွင် လယ်ကွင်းများရှိသည်။ အေဒီ ၁၂၉၄ တွင် တည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ခံတပ်များဖြင့် ဝန်းရံထားသော အတွင်းနှင့် အပြင်မြို့ဟု ခေါ်သည်။ အကြီးအကဲနေထိုင်ရာ အတွင်းမြို့သည် မြောက်မှတောင်သို့ ပေခြောက်ထောင် (၁၈၀၀ မီတာ) နှင့် အရှေ့မှ အနောက်သို့ ပေလေးထောင်ရှစ်ရာ (၁၅၀၀ မီတာ) ရှိသော စတုဂံပုံဖြစ်သည်။ နံရံတစ်ခုစီတွင် တောင်ဘက်ခြမ်းမှလွဲ၍ အလယ်ဗဟိုတွင် တံခါးပေါက်နှစ်ပေါက်ရှိပြီး ထောင့်မှ ကိုက်ငါးရာအကွာတွင် တည်ရှိသည်။ တံခါးများကို ဘေးနှစ်ဖက်တွင် ခံတပ်ငယ်များဖြင့် ကာထားသည်။ အနံပေငါးဆယ်ခန့်ရှိသော နံရံများကို ကျုံးဖြင့် ကာထားသည်။ ကျုံး၏ အနက်သည် မူလက ဆယ့်ငါးပေခန့်ရှိပြီး ယခု ခြောက်ပေ သို့မဟုတ် ခုနစ်ပေထက် မပိုပေ။ နံရံများသည် အဆက်မပြတ် လျစ်လျူရှုခြင်းမှ လျင်မြန်စွာ ပြိုကျသွားပြီး ကြီးမားသော အစိတ်အပိုင်းများကို ပြုတ်ကျကာ တစ်ဝက်စီမြှုပ်နှံထားသည်ကို တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ဤနေရာတွင်သာ လျင်မြန်စွာ ပြိုကျနေသော ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းမှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသေးပေ။ တစ်ချိန်က မြန်မာနှင့် Siamese တို့၏ စည်းကမ်းမဲ့တပ်များ အတွက် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသည့်နေရာဖြစ်သော်လည်း ယနေ့ခေတ်ဥရောပအမြောက်များကို ခုခံနိုင်စွမ်းမရှိပေ။

မြို့တွင်းခံတပ်အတွင်း၌ အိမ်ခြေ ကိုးရာခန့်ရှိသော်လည်း မြို့ပြင်ခံတပ်များဖြင့် ဝန်းရံထားသည့် အရေအတွက်ထက် များစွာပိုမိုများပြားနေပြီး မေပင်မြစ်ကမ်းနံဘေးတွင် တည်ဆောက်ထားသည့် ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်ဟု ခေါ်ဝေါ်သည့် မြို့၊ . ''

Ross Colquhoun သည် ချင်းမိုင်မြို့ကို ထောင့်မှန်စတုဂံပုံစံဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည်ဟု ရေးသားသောအခါတွင် အသေးစိတ်အချက်တစ်ချက်မှာ မှားယွင်းခဲ့ပါသည်။ တကယ်တော့ စတုရန်း နီးပါး ရှိပါတယ်...။ သူ့ရဲ့ အလွန်ပျော်စရာကောင်းတဲ့ စာအုပ်ကျန်တွေအတွက်၊ အင်တာနက်မှာ ရှာတွေ့နိုင်တဲ့ ဒစ်ဂျစ်တယ်ပုံစံအမျိုးမျိုးကို ညွှန်းချင်ပါတယ်။ ဥပမာ အောက်ကလင့်ခ်ကို ကြိုက်တယ်။

catalog.hathitrust.org/Record/000860022

''ရှမ်းလူမျိုးတွေထဲမှာ 1885 တွင် စာနယ်ဇင်းမှ စတင်ထွက်ရှိလာပြီး 27 ခုနှစ်တွင် နောက်ဆုံးပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သော ဗားရှင်းကို ပြန်လည်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည် ။