Исан искуства (8)

Селото изгледа напуштено. Осамени улици, без движење, дури и сеприсутните кучиња не се покажуваат. Нивите наоколу се празни, нема луѓе на работа, само неколку биволи кои мрзеливо мафтаат под сенката на едно осамено дрво.

Aan de vergaderruimte is ook al niemand terwijl daar meestal toch altijd een paar mensen zitten te keuvelen, inclusief de jeugd die gebruik maakt van het gratis aangeboden internet. Ook geen rookpluimpjes van kookvuren te zien, geen dame die huishoudelijk werk aan het verrichten is, neen, niets. Vreemd vindt De Inquisiteur en hij wil hier meer van weten.
Het is al een paar dagen aan de gang, ook in de shop van het lief komt overdag minder volk dan normaal. Zoals verwacht is zij beter op de hoogte want aan de klanten die dan toch opduiken vraagt ze uitleg. Als altijd is het een optelsom van zaken.

Voor eerst, het regenseizoen is hier ter plekke slecht ingezet. Veel te weinig regen, de meerderheid van de rijstvelden staan nog te droog. De tractors ploegen niet diep genoeg, de handmatige duwtractors geraken gewoon niet in de keiharde aarde. Enkel die in de lagere delen liggen en de velden die geïrrigeerd kunnen worden zijn bewerkbaar doch die arbeid is al klaar. Het is een probleem van jewelste want nu zou de jonge aanplant al zichtbaar moeten zijn. Doch de mest is er niet eens ingegooid, gewoonlijk heeft het dat minimum nog een maand nodig om in te werken voor men aanplant maar dat kan nu niet meer. Eens genoeg regenwater wordt het tegelijk ploegen, mesten en planten in de hoop dat er toch nog goede rijst zal van komen.

Een groot aantal dorpelingen gaat nu daglonen in iets verder gelegen streken, niet eens op grote afstand, maar waar wel voldoende regen viel. Of ze verhuren zich in de bouw met dagcontracten. Moeten ze ’s ochtends vroeg op pad en komen ze pas ’s avonds laat thuis. Doch deze abnormale ijver is ook ingegeven door ongerustheid.

Veel noodzakelijke goederen worden plots veel duurder. Het begon onaangekondigd met de brandstof voor wagens. Sowieso al een probleem omdat ze zich naar hun werk moeten verplaatsen. Maar ook met het gevolg dat transportkosten hoger worden, zoals voor mest. En ook alle machines die ze gebruiken in de landbouw als tractors en andere – die hebben brandstof nodig.

Kookgas wordt een pak duurder, dus uiteraard zullen er in de toekomst nog veel meer bomen illegaal gekapt worden en opgestookt naar houtskool voor de eigen keuken. Het kant en klare voedsel van de eetstalletjes wordt eveneens duurder, dat kopen ze regelmatig van de aanrijdende karretjes. Hetzelfde voor de aanvulling van hun sobere menu, zaken die dagelijks rondgebracht worden door pick-up trucks zoals varkensvlees, verse vis, andere fruitsoorten: het wordt allemaal duurder.

En is er de aankondiging dat de elektriciteitsprijs naar verhouding zwaar gaat verhogen. De meesten zijn gewend om hun verbruik af te stemmen tot tweehonderdvijftig baht, dan moeten ze niet betalen. Slim als ze zijn kunnen ze er net een kleine koelkast op laten draaien, een waterpomp, een ventilator en een paar schamele lampen. Gaan ze er enkele baht over, moeten ze plots het volle pond betalen – en iedereen verwacht zich daaraan want ze konden amper onder dat maximum gratis verbruik blijven.

En de mensen zijn niet gek, ze beseffen dat een verhoging van de elektriciteitsprijs ook een verhoging van de prijs van dagdagelijkse goederen in de shops met zich zal meebrengen. Want gekoelde waren als frisdranken en bier, melk en yoghurt, frisse versnaperingen, … houden ze niet zelf. Dat laten ze netjes gekoeld staan in de shops en kopen dat in volgens behoefte.

Er zijn er natuurlijk die op de kar springen, net zoals De Inquisiteur. Een vos leert zijn streken niet af. En heeft het lief op zijn aanraden een enorme aankoop gedaan van benzine op flessen voor de bromfietsen. Een fles kost momenteel dertig baht maar die prijs gaat in de wat grotere stadjes nu reeds omhoog. Ook andere niet-bederfbare spullen inkopen is de boodschap. Want de hogere transportkosten zullen ongetwijfeld doorberekend worden. Onze <hoong kheptoong> zit overvol.
Maar de houtskool stokers, waaronder het lief haar broer, zijn ook al veel meer bomen aan het kappen dan ze normaal nodig hebben. Ze beseffen goed genoeg dat ‘Bangkok’ de controle zal gaan opdrijven want het mag natuurlijk niet, ze verbergen die verzaagde stammen op de meest onvindbare plaatsen tot later.

Het hele gedoe werkt op het humeur van de mensen. Het wordt allemaal simpel gezegd maar het komt erop neer dat ook zij beseffen dat de overheid de financiële problemen afschuift op de gewone man. Ze weten dat wat ze nu ook doen, het allemaal slechts een druppel op een hete plaat is. Alle maatregelen om de prijsstijgingen een beetje op te vangen zijn maar tijdelijk, de aangekochte voorraden zullen snel op zijn.

En daarom was het dorp die dag helemaal leeg. Ze waren gaan deelnemen aan een meeting ergens ten velde, ja letterlijk in een veld. Men begint zich te organiseren. Druppelsgewijs komt het nieuws over de sociale media: boycot van PTT tankstations in Sakon Nakhon, toegangen geblokkeerd. Vergaderingen, meetings.

Op een avond zitten de belangrijke mannen van het dorp op het terras van onze shop. Het gesprek gaat natuurlijk over deze problemen, ze zijn uitzonderlijk serieus, geen grappen en grollen, er wordt gematigd gedronken. De bezorgdheid is van hun gezicht af te lezen. Het gesprek gaat traag, er vallen veel stiltes in want men denkt na over wat men zegt en gezegd heeft. Dat geeft liefje-lief de kans om goed te vertalen aan De Inquisiteur. Die een stommiteit begaat. Door te zeggen dat er waarschijnlijk wel subsidies of steunmaatregelen zullen komen.

Kijk, dat wil men nu net niet. Die afhankelijkheid zijn ze beu aan het worden. Iedere keer weer formulieren invullen, al hun gegevens noteren. Je hand gaan ophouden bij de bank die uitbetaalt. Ze willen gewoon eerlijke prijzen voor hun rijst en andere gewassen, ze willen betere lonen voor diegenen die elders ten lande moeten gaan werken. Het dorp was de afgelopen twee jaar eindelijk weer een beetje gegroeid, mensen, jonge mensen zelfs, die terugkeerden. Maar de afgelopen maanden begint het weer leeg te lopen, er is te weinig en te slecht verloond werk in de streek.

Er is wat op til voelt De Inquisiteur, een Isaaner is geen mak lam zoals een gemiddelde Lage Lander. Wie denkt dat een Isaanse landbouwer niet politiek betrokken is zit fout. Er zijn verkiezingen beloofd. Ze zijn op zoek naar mensen en partijen die hun noden kunnen verdedigen. Indien nodig, zullen ze er zelf wel voor zorgen dat ze gehoord worden.