Knygos apžvalga: „Tailando karinė galia: strateginio apgyvendinimo kultūra“

Cover van het boek: Thai Military Power: A Culture of Strategic Accommodation

Neišskleisiu jums paslapties sakydamas, kad Tailando kariuomenės įtaka socialiniams ir politiniams šalies įvykiams praėjusį šimtmetį buvo nepakeičiama. Nuo perversmo iki perversmo karinė kasta sugebėjo ne tik sustiprinti savo pozicijas, bet ir – iki šiol – išlaikyti šalies vyriausybės gniaužtus. 

Ondanks het spierballengerol in eigen land en de eersterangs rol die het leger in de natie en de maatschappij bekleedt is de militaire slagkracht van de Thaise strijdkrachten binnen de ruime regio echter vrij beperkt gebleven. En dat is eerder vrij ongewoon te noemen. De Australische defensiespecialist Dr. Gregory Vincent Raymond die tussen 2005 en 2008 de betrekkingen tussen de Australische ambassade en het Thaise leger in Bangkok verzorgde, onderzoekt in dit boeiende boek hoe dat zo is gekomen.

De auteur stelt niet geheel ten onrechte dat in het Thaise collectieve geheugen de nationalistische strijd tegen het kolonialisme tot historische canon werd verheven. Het is volgens hem één van de factoren die tot op de dag van vandaag bepalend zijn voor de houding die de Thaise natie meent te moeten aannemen op het internationale forum en die haar internationale relaties sterk beïnvloedt. Het maakt deel uit van wat de auteur beschrijft als de strategic culture of strategische cultuur van Thailand. Een begrip dat door hem gedefinieerd wordt als ‘public and shared symbols of narratives that  concern matters of military force’ die volgens hem bestaan uit ‘the politico-military mental models of history that decision-makers use to interpret the past and which limit thinking as to available policy options’. Deze cultuur wordt volgens de auteur in Thailand gedragen door twee militair-politieke verhalen die gebaseerd zijn op en gerelateerd zijn aan historische uitdagingen voor de Thaise nationale veiligheid en territoriale integriteit.

Ten eerste is er de overlevering met betrekking tot de val van de Siamese hoofdstad Ayutthaya in 1767. Een gebeurtenis die tot op de dag van vandaag in brede kringen in het land als een historisch trauma wordt ervaren. In veel Thaise historiserende werken maar ook in de populaire cultuur met media als stripverhalen of speelfilms wordt de oorzaak van de inname van de stad door de Birmezen en de ineenstorting van het koninkrijk gelegd bij het gebrek aan nationale eenheid. De les die hieruit wordt getrokken is dat nationale veiligheid prioritair een zaak van nationale eenheid onder het boven alle discussie verheven gezag van de koning is.

Een tweede verhaal is dat van de Europese reizen van koning Chulalongkorn. Toen op het einde van de negentiende eeuw duidelijk werd dat de Westerse grootmachten en met name Frankrijk en Groot-Brittannië een begerig oog lieten vallen op Zuidoost Azië en de territoriale integriteit van Siam bedreigd werd door hun landhonger, reisde de loning van Siam naar het Westen om er steun te zoeken en de Europese staatshoofden en regeringen te overtuigen van het feit dat Siam een geciviliseerde natie was, evenwaardig aan hun eigen staten en die bijgevolg niet zomaar kon gekoloniseerd worden. Of deze ‘goodwill’-reizen daadwerkelijk enig effect hebben geressorteerd is nog maar de vraag maar in het Thaise collectieve geheugen waar de herinnering aan deze vorst gecultiveerd wordt, wordt daar geen seconde aan getwijfeld. De les die Thailand uit dit verhaal trok is dat het land niet alleen op diplomatie maar ook op een defensief apparaat dient te steunen waarbij te allen tijde een aan de omstandigheden ‘aangepast management van de internationale relaties’ prioritair is.

Aan de hand van drie historische atvejai namelijk de Thaise militaire inbreng tijdens WO I, de Vietnamese invasie van Cambodja in 1978-1989 en het grensconflict over Phrae Viharn plus een uitgebreide analyse van de Thaise defensiebegrotingen onderzoekt de auteur of en op welke wijze de Thaise militaire kaste voornoemde principes in ere houdt. Uit dit boek blijkt alvast dat het Thaise militaire apparaat in de eerste plaats gefocust is op defensie en weinig voelt voor internationale avonturen. Een concept dat volgens mij vroeg of laat zal moeten getoetst worden aan het expansionisme van de Chinese Volksrepubliek. Het is overigens een merkwaardig gegeven dat uit dit boek blijkt dat bij een recente bevraging van 1.800 Thaise officieren een meerderheid van hen een grotere bedreiging in de Verenigde Staten ziet dan in de Volksrepubliek China…

Ik vond dit een belangwekkend boek dat bovendien erg vlot wegleest. In deze tijden van groeiende geopolitieke instabiliteit in de regio is dit boek een must voor al wie geïnteresseerd is in deze problematiek. Het biedt een erg informatieve inkijk in de machtsstructuur van de Thaise strijdkrachten en hoe deze zich niet alleen internationaal maar vooral ook ten opzichte van de maatschappij die ze zouden moeten verdedigen opstellen. Het leidt bovendien tot nieuwe inzichten hoe de militaire macht bredere politiek-maatschappelijke en economische doeleinden dient en of deze al dan niet ondergeschikt zijn aan de strategische concepten die op korte en lange termijn in Bangkok worden uitgedokterd.

"Thai Military Power: a Culture of Strategic Accomodation’ is een uitgave van NIAS Press, Copenhagen, 2018 en wordt gedistribueerd door Silkworm Books, Chiang Mai. Het boek telt 304 pp. en kost 850 Bath. ISBN: 9788776942403