Жолборс жана музоо – Таиланддан келген тамсилдер жана легендалар №05

Эки жаныбарга атайын тажрыйба, андан кийин моралдык кабар: тапшырманы аткарууда чечкиндүүлүк жакшы натыйжаларды берет.

Чоң токойдун ортосунда. Жолборстун күчү энесинен адашып; алыс сапарлар, бейкапар, шайыр, жалбырактарды аралап шамалдын шыбышы менен көңүл ачат.

Бир маалда караңгы болуп, күн батып, түн кирет. нөшөр; коркуп кетет, апасын чакырат, бирок өкүнүчтүүсү! Жамгырдын үнүн гана угасың. Акырындык менен анын көзү караңгылыкка көнөт: үңкүрдү көрүп, аны көздөй жөнөйт. Бирок ал жер ээлеп турат: музоосу менен уй.

Жапайы жаныбардын жыты эненин инстинктин ойготуп, анын биринчи реакциясы чакырылбаган конокту өлтүрүү болот. Бирок сууктан титиреп турган ушундай жаш, коргонуусуз жаныбарды көргөндө анын жакшы жүрөгү кийлигишет. Ал жаныбарды кармап, анын нымдуу жүнүн жалайт. Толугу менен тынчып, анын жылуу желиндерине кысып, уй ага сүт берет; ошентип ал жоголгон жаныбарга эне болуп калат.

Мезгил өтүп, жолборс менен торпок жанаша бир туугандыкта жашашат: чогуу чоңоюшат, чогуу тамак издешет, энесин сүйүшөт жана кандай кызыктай көрүнсө да, мал менен жолборс бири-бирин эч качан таштабай, бири-бирин коргоого убада беришет. зарыл болсо, өз өмүрүн тобокелге салып, шашылыш.

Бирок бир күнү жолборс уйга кол салып, аны жеп салат. Ал эми бодо мал менен жолборс жаштыгына карабай жырткычка кол салып өлтүрүшөт. Көп өтпөй алар кайгыга батып, бири-бирин өлтүрүүгө өкүм кылган Табият-Энеге арызданышат.

Түнкүсүн, күндүзү күнүгө арызданышат. Алар жамгырга, дарыяларга, ошондой эле түнү басып, эс алып жаткан жерге кезек-кезеги менен шапаат кылышын суранышат.

гермит

Акыры, кудайлар боору ооруп, аларды такыбаа бир гермит менен баш калкалоо үчүн жетектейт. Бул адам көп жылдык медитациянын жана топтогон эмгегинин аркасында сыйкырдуу күчкө ээ: ал жаныбарларды адамдарга айланта алат.

Жолборс менен музоону эки сулуу жигитке айлантат; музоо Хави менен жолборс Хонвижайды чакырып, ар бирине кылыч жана сыйкырдуу лотос гүлүн берип, аларга мындай дейт:

«Урматтуу балдар, эгер туура жолдо жүрсөңөр, силер жеңилбессиңер, анткени мен силердин жаныңарды ошол кылычтарга салдым жана бул силерди кол тийбес кылат. Ал эми лотос болсо, экөөңөрдүн башыңа бир жаман нерсе келсе, ал куурап калат. Андыктан дүйнөнү изилдеп, бул жөнөкөй кеңешти эстен чыгарба: акылыңды колдон».

Ыраазычылык менен алар зыяратка ийилип, такыба айткандай чыгышты көздөй жөнөшөт. Бул аларды суусу тунук көлдөгү жаркыраган шаарга алып барат. Жүздөрүн жууш үчүн суу иче турганда, капысынан коркунучтуу дөө пайда болот. Катуу салгылашуу жүрүп жатат, бирок Хонвижайдын сыйкырдуу кылычы бар жана алпты өлтүрөт.

Мындай эрдигине сүйүнгөн падыша Хонвижайды ордосуна чакырып, ошол жерде калууга чакырат жана жалгыз кызын ага күйөөгө берет.

Жана Хави?

Хави сапарын улантып, эбегейсиз байлыкка ээ шаарды табат, бирок ал ээн. Таң калып, аны ар тарапка айланып өтүп, чоң барабанды табат. Ал урат, бирок үн чыкпайт. Барабанды кылычы менен кесип, анын ичинде бир сулуу принцесса бар: падышанын кызы.

Байкуш жан өзүнүн бактысыздыгын айтат: ач көз бүркүттөрдүн үйүрү шаарга кол салып, анын бардык тургундарын жеп салышты. Ата-энеси барабанга кирүүгө мүмкүнчүлүк болбой, качып кетишкен. Ал сүйлөп жатканда, ошол жырткыч куштардын тобу аларды көздөй келишет. Хави кылычын алат жана бардык канаттуулар анын кылычынан өлтүрүлөт.

Ошол эр жүрөк жоокердин коргоосуна алынган ханзаада аны менен ата-энесин издеп жөнөйт. Узак убакыт бою шаардан шаар кыдырып, ар кимге суроо узатышат. бекер! Күндөрдүн биринде алар дарыянын боюнда эс алып жатышканда, бир кемпир аларды көздөй катарлашат. Алар аны тойгузуп, көңүлүн көтөрүп, эч нерседен шектенбейт. Бирок бул аял принцессаны ала качуу үчүн коңшу падыша жиберген бакшыдан кем эмес!

Хави ошол күнү кечинде алар менен сүйлөшүп, өзүнүн укмуштуу окуяларын айтып, анын бийлигинин булагын ачып берет. Ошондо бакшы алардын жанында уктайт; анын окуясы анын көңүлүн көтөрбөйт жана ал кылычты уурдап, отко ыргытуу үчүн уктап калганга чейин күтөт. Биринчи жалын чыкканда Хави ойгонуп, кара көз жашын төгүп ыйлап жаткан коргоосуз ханбийкени алып бара жаткан каардуу аялды көрөт: эмне үчүн бул чоочун аялга жолугууга мынчалык бейкапарсың? Эмне үчүн кичине сактык кылбай сырыңды ачтың?

Бирок кудайлар сергек. Алар бул адил адамды аяшат: асмандан жамгыр жаап, отту өчүрөт; кылыч бир аз кара жана кызыксыз.

Ошол күнү Хонвижай анын лотосу куурап калганын көрөт. Ал гермиттин алдын ала айтканын эстеп, коркуу сезими менен чыгышты көздөй шашат. Ал укмуштуудай тез жүрөт, анткени кудайлар жол убактысын кыскартат. Ташталган шаарда ал жерде жаткан инисин жана андан алыс эмес жерде анын кара кылычын көрөт. Ал кылычты тазалайт. Анан алар принцесса камалган шаарга чогуу барышат.

Хонвижай өзүн гермиттин кейпин кийип, Хави өзүн көрүнбөйт. Ал принцессаны уурдап кеткен падышага барып, падыша кабыл алган өзгөчө эликсирди сунуштайт. Ал ошол замат «зарчы» кеңеши менен курмандык чалынуучу жай куруп, күн чыкканда Хонвижай аны ошол жерден тосуп алды. Хонвижай падышаны өлтүрөт, анан Хави пайда болуп, падышанын кийимин кийет. Анан аны шыктануу менен тосуп алган адамдарга өзүн көрсөтөт. Анан принцессаны бошотуп, шаан-шөкөт менен баш кошушат.

Хонвижай сапарын улантат, бирок адегенде Хави жана анын жубайы менен коштошот. Аларга: «Такыба адамдын насаатын эстегиле: акылыңарды ар дайым колдонгула!» дейт. Анткени, алардын жоруктары башталгандай эле, бактысыздык бир эле байкабастыктан келип чыгат.

Эрик Куйперс тарабынан которулган жана редакцияланган. Аталышы: Le tigre en le veau, тай тилинде เสือโค. Булак: Contes et Légendes de Thailande; 1954. Автор Жит-Касем Сибунруанг (จิตรเกษม Дагы көрүү), 1915-2011. 

Алар тай тилинде Хави жана Хонвижай, ошондой эле Хави жана Хонвичай деп аталат คาวี en หลวิชัย. Таиландда андан почта маркасы жасалган: https://www.lastdodo.nl/nl/items/5008015-volksverhalen