Xwendevanên hêja,
Li dû ezmûnek hefteya borî, pirsek min ji we re heye. Ez ê pêşî li jêr pirsa xwe bidim nasîn û şirove bikim.
Pêncşema borî xezûrê min wefat kir û êvara heman rojê ez û jina xwe di balafirê de em çûn Taylandê. Bi şev ji Înê heta Şemiyê em ajotibûn Xoratê (amphoe Bua Yai) û yekem tiştê ku me kir piştî silavkirina diya xwe (xesûb) şewitandina bixûrê li tabûta bavê xwe bû.
Li dora malê mijûl bû û bi gelek destan amadekariya merasîma Bûdîst û pêşwazîkirin û lênêrîna mêvanan hat kirin. Heta roja piştî definkirinê ku roja duşema borî pêk hat, li gel rahîb û malbat, dost û heval hatin û çûn. Di vê demê de, bi şev jî, di hundur û derûdora malê de kêliyek bêdeng nebû.
Min ji cenazeyek berê dizanibû ku hin zilam di roja şewitandinê de wekî nûjen (na) beşdarî fermana rahîbên Budîst dibin. Roja Yekşemê jina min ji min re got ku dê kîjan mêr ji bo şewitandina bavê wê vê yekê bikin û min pêşniyar kir ku ew jî heman tiştî bikin. Ew bi dilxweşî û dilşewat bû ku min ev pêşniyar kir û ew di vê yekê de ne tenê bû, berevajî. Bi rastî ji aliyê hemûyan ve bi coş û hurmeteke mezin hat pêşwazîkirin.
Êvara yekşemê, wek gava yekem, hemû porê serê pênc zilaman (tevî bêrûyan) bi kelpîçan hatin rakirin. Saet di 04:00 de divê ez rabim û piştî nîv saetê em bi du rihspiyên gund ve bi ajotinê çûn perestgeha gundekî din. Abatê vê perestgehê em wek nûciwan dest pê kirin û destûr dan ku em kirasê keşîşê porteqalî li xwe bikin. Piştî îbadetê em bi ajotinê vegeriyan perestgeha gundê xwe, ji wir piştî xwarina ku malbatê amade kiribû, em meşiyan mala xezûrê xwe. Tabût danî ser pîk-upê û em jî wek kesên nûciwan, bi tabûteke bi baldarî girêdayî di destên xwe de, ku bi tabûtê ve girêdayî bû, li ber otomobîlê meşiyan.
Merasîma sersaxiyê bi heybet, xweş bû û dîsa hejmareke zêde xizm, dost û nas beşdar bûn. Weke nûciwan em li ber rahîbên din rûdiniştin û em jî mîna rahîban, bi dorê bang li me kirin cihê li ber keşîşxaneyê, ku mîna rahîbên din zerfek diyarî li me hat kirin.
Piştî şewitandinê, eşîrê perestgeha gundê me dîsa li ser me agahî da û destûr da ku em cil û bergên rahîb bi cilên xwe biguherînin. Careke din rêzdariya her kesî li min xist. Lê ya ku herî zêde bala min dikişîne ew e ku gundiyên ku piştî van salên hatina vira hîna jî min wekî farang bi nav dikin, niha jî bi navê min ji min re dibêjin.
Min difikirî ku xweş û bi rûmet bû ku ez bi vî rengî beşdarî hemî merasîman bibim, lê mixabin ez nizanim di eslê xwe de bi rastî wate û nirx (û ji bo kê) ketina min di roja perestgehê de çi ye. şewitandin. Li ser înternetê jî ez nikarim tiştekî li ser wê bibînim. Ji hêlekê heta devê, kî dikare min li ser vê beşa merasîma cenaze ronî bike? Ez ji bo vê yekê di pêş de ji we re gelek spas dikim.
Silavan,
Michel
Hevalê min ê Taylandî ji min re got ku pêdivî ye ku kurê mezin jî wekî nûciwan beşdarî cenazeyê malbata nêzîk bibe.
Ji rapora we xuya ye ku kur tune û yên din (bi gelemperî ji malbatê) vê yekê fêm dikin.
Niha ku te ev yek kir wek zava, te ev kir wek kurekî.
Vê yekê hurmeta malbat û gundiyên te girt û tu bû yek ji wan!
Ev yek carek din nîşan dide ku "beşdarbûn" di civaka Thai de ji tenê temaşekirin û pir caran bi rexnegiriya adetên Taylandî pîvanek bi tevahî cûda vedike.
Ji ber koça dawî ya xesûya we sersaxiyê dixwazim.
Karma tevheviya kirinên xerab û baş e ku di hemû jiyana berê û di vê jiyanê de bi dest xistiye. Ji kirinên xerab re baap (guneh) û ji karên qenc re jî boen (merîfet) tê gotin. Dema ku hûn dimirin, karmaya we diyar dike ku hûn çawa ji nû ve çêdibin. Ger we di jiyana xwe ya berê de û di vê jiyanê de gelek karên baş kiribin û kêm guneh kirine, wê hingê we karmayek baş heye û hûn dikarin wekî xwedayek an kesek girîng ji nû ve ji dayik bibin. Bi karmaya pir xirab hûn ê wekî heywanek an kêzikek ji nû ve ji dayik bibin an jî hûn ê neçar bimînin ku demek di dojehê de derbas bikin. Jinên xwedan karmaya baş wekî mêran ji nû ve çêdibin (xwesta gelek jinan) û mêrên bi karmaya pir xirab wekî jin ji nû ve ji dayik dibin. Xweşbextane, ez wek jinekê ji nû ve hatime dinyayê.
Ne hemî, lê gelek Bûdîst bawer dikin ku hûn dikarin meriyetê ji kesek veguherînin kesek din. Di Thai de jê re strana Oèthiét kòesǒn tê gotin. We ew karên pembû yên spî yên hişk ên ku peykerek Buddha an portreyek padîşah bi mirov an xaniyan ve girêdide dîtine: ew jî hêjayiyê radigihînin. Ev jî di dema nimêjê de rijandina avê di tasekê de derbas dibe.
Destpêkirina wekî nûciwan an rahîb hêjayîyek mezin dide. (Nivîskarek ji 20 salî biçûktir e, jê re sǎamáneen an nay tê gotin; 20 salî an mezintir hûn rahibekî tam in, phrá an phíksòe). Ew hêjahî bi gelemperî ji dayikê re tê veguheztin, lê di bûyera mirinê de ji mirinê re, da ku ew şansek mezin hebe ku bi rêkûpêk ji nû ve ji dayik bibe.
Kurê min jî di diwanzdeh saliya xwe de dema ku heval û pismamê wî yê herî baş koça dawî kir, niha berî 5 salan, rojekê hate vekirin……
Birêz Tîno
Ez difikirim ku xezûrê wî miriye, ne xesûya wî
Silav Compuding
Tina delal,
Sipas jibo bersivdana te. Ew wêneya min bi girîngî temamtir dike.
Mijara pembû ya xav jî di merasîma cenaze de bû, gelek caran. Weke mînak di dema xutbe/axaftina abî de, berî serjêkirinê, hemû (30) rahîban têlê girtin. Di dema paqijkirina axê de serê sibê, piştî şewitandinê, (8) rahîban têlê girtin. Û her weha di dema veşartina keriyê di stûna diyarkirî de, (8) rahîban ev têl girtin. Di dawiyê de têl li dora malê dirêj bûye, niha tenê xesûya min e û hîn jî li wir e.
Silavan,
Michel
Bibore, Michel, xezûrê te çûye û ne xesûya te…..
Ev veguheztina merîfetiyê ji yekî din re, bav, dê an jî yê mirî, kiryarek comerdiyek mezin e, fezîletek ku di jiyana Thai de pir girîng e (her çend her kes pê nagire…:)).
Di jiyana xwe ya dawîn de, Buddha mîrekî bi navê Phra Wet, an jî Phra Wetsandon bû, ku her tiştî dide her kesê ku dipirse, tevî jin û zarokên xwe… çîrokek ku her sal li perestgehan, nemaze li Îsan, tê xwendin.
Fedakirina heqê xwe ji bo kesekî din, da ku hûn bi xwe kêm layiq bin û yekî din jê sûd werbigire, karekî comerdiyeke mezin e, lê min berê jî gotibû ku...
Pir baş e ku ew aniha bi navê te û ne bi farang xîtabî te dikin. Dema ku mirov li vir wiya dikin ez dibêjim ku ez wiya aciz dibînim û navê min Sombat (Dewlemend) an Chalaat (Aqilmend) e….:). Hingê ew careke din wê nekin. Divê hûn vê yekê negirin. Ez Taylandiyan jî bi 'Tai' nabêjim…..'Hey Tay!' "Hello Thai!"
Ah, Michel, Bua Yai (ku tê wateya 'Lotusê Mezin') jixwe ji min re ew qas nas xuya dikir. Nivîskarê navdar Khamsing Srinawk (คำสิงห์ ศรีนอก, navê wî yê pêşîn tê wateya "Şêrê Zêrîn") li wir ji dayik bûye û dibe ku ew hîn jî li wir li ser çandiniyekê dijî ku niha 85 salî ye. Tenê bipirsin. Mirovek ecêb, ji hêla civakî ve girêdayî ye. Çîrokên wî yên xweş wergerandine Îngilîzî û min ew wergerandine Holandî. Xwendin! Wê hingê hûn ê di derbarê Taylandê de pir bêtir fêr bibin! Li ser girêdanan binêrin:
https://en.wikipedia.org/wiki/Khamsing_Srinawk
https://www.thailandblog.nl/?s=khamsing+&x=32&y=0
Ez ê bixwînim. Dîsa spas.
Michel