(សុណែត សឿស័ក្តិសិទ្ធិ / Shutterstock.com)
ទិដ្ឋភាពប្រចាំថ្ងៃ និងទំនៀមទម្លាប់របស់ជនជាតិ Lahu នៅ Ban Pang Kued, Tambon Inthakin, Mae Taeng, Chiang Mai ក្នុងអំឡុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ដូចដែលបានឃើញតាមរយៈក្រសែភ្នែករបស់ស្ត្រីជនជាតិតៃយ៉ៃពីរនាក់។
ភូមិភ្នំ Ban Pang Kued គឺជាភូមិតូចមួយរបស់ Lahu ។ ពួក Lahu ក៏ហៅខ្លួនឯងថា Musoe ហើយវាត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងឈ្មោះថៃរបស់ពួកគេ៖ ជនជាតិមូសេ. ភូមិនេះស្ថិតនៅចម្ងាយ 59 គីឡូម៉ែត្រខាងជើងទីក្រុងឈៀងម៉ៃ។
ជនជាតិ Lahu ដឹកនាំជីវិតសាមញ្ញជាមួយនឹងប្រពៃណី និងវប្បធម៌ដ៏យូរអង្វែងរបស់ពួកគេ។ ផ្លូវទៅកាន់ភូមិនេះគឺជាផ្លូវបេតុងដែលមានខ្យល់បក់ឡើងលើភ្នំ និងបង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់អ្នកទេសចរ។ មនុស្សទាំងនេះចូលចិត្តជីវិតខ្ពស់នៅលើភ្នំ។ ហើយពួកគេរស់នៅយ៉ាងសាមញ្ញ។ ពួកគេមានដើមកំណើត ហើយចុះសម្រុងជាមួយអ្នកដទៃបានយ៉ាងល្អ។
ប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេគឺមធ្យម។ ពួកគេជាគ្រួសារធំ ហើយពួកគេគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក។ ដាំបន្លែដោយខ្លួនឯង ហើយទិញពីរបី។ ពួកគេបង្កើតក្រណាត់និងសំលៀកបំពាក់ដោយខ្លួនឯង។ សំណាងល្អគេមានភ្លើងអគ្គិសនី ហើយមានទឹកសាបពីភ្នំ។ សាលាបឋមសិក្សា។ មុខរបររបស់ពួកគេគឺកសិកម្ម ដាំស្រូវ និងបរបាញ់។
ហើយយ៉ាងណាមិញ របៀបរស់នៅដ៏សាមញ្ញនេះក៏ត្រូវបានកំណត់ដោយស្ថានភាពរបស់ពួកគេដែរ។ មនុស្សមួយចំនួន ឬគ្រួសារទាំងមូលមិនមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ដូច្នេះហើយរស់នៅក្នុងភាពភ័យខ្លាច។ មានតែគ្រួសារមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលបានចុះឈ្មោះនិងមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិថៃ ខណៈអ្នកផ្សេងទៀតហើយនោះជាក្រុមធំណាស់មិនធ្វើ។ នោះហើយជាមូលហេតុដែលភូមិមានផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋដែលអាចឬមិនមានឯកសារ។ ប្រជាជនដែលគ្មានរដ្ឋជួបប្រទះនឹងបញ្ហានៅពេលនិយាយអំពីការធ្វើដំណើរ ការស្វែងរកការងារធ្វើ ការថែទាំសុខភាព និងសេវាកម្មផ្សេងៗទៀត។
រីករាយថ្ងៃបុណ្យកឋិនទាន
របាំប្រពៃណីឡាហ៊ូ (SIHASAKPRACHUM / Shutterstock.com)
នៅថ្ងៃទី 6 ខែមករា ឆ្នាំ 2021 អ្នកនិពន្ធមានឱកាសបានទៅលេងភូមិដើម្បីបទពិសោធន៍ជីវិតរបស់ជនជាតិ Lahu ។
ខ្ញុំបានពិសោធនូវទំនៀមទំលាប់បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ឡាហ៊ូហៅថា 'Kin Wor' (ក៏ Kho Chao We) ដែលប្រារព្ធឡើងក្នុងអំឡុងខែ មករា ដល់ខែមីនា។ Kin Wor មានរយៈពេល 7 ទៅ 10 ថ្ងៃក្នុងអំឡុងពេលដែលសមាជិកគ្រួសារត្រឡប់ទៅផ្ទះដើម្បីនៅជាមួយគ្នា។ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនេះមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ជនជាតិ Lahu ព្រោះវាជាផ្នែកមួយនៃទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ពួកគេ។
ល្បែងប្រជាប្រិយខ្លះធ្វើសម្រាប់តែឱកាសនេះប៉ុណ្ណោះ។ បុរស និងស្ត្រីជនជាតិ Lahu ស្លៀកពាក់សំលៀកបំពាក់ប្រពៃណីរបស់ពួកគេ ហើយចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនៅក្នុងភូមិ រួមទាំងការរាំ 'Ja Kue' ហ្គេម 'Saba' និងល្បែងបង្វិលកំពូល។
ពីដើម Saba Nut (NL Water Cacao)
'អ្នកលេងហ្គេម Saba ជាមួយក្រុមពីរ។ អ្នកលេងម្នាក់ៗទទួលបានបាល់ Saba មួយគ្រាប់ ដែលជាគ្រាប់របស់ដើម Saba ដើម្បីវាយ ឬបោះតាមដែលអ្នកចង់បាន ទៅកាន់បន្ទាត់នៃបាល់ Saba ចំនួន 10 នៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃវាល។ ក្រុមដែលវាយបាល់បានច្រើនជាងគេឈ្នះ។
កំពូលម្ជុលធ្វើពីឈើរឹង និងមានម្ជុលដែកនៅខាងចុង។ អ្នកលេងជាមួយនឹងឈើមួយខ្សែដែលអ្នកបង្វិលជុំវិញកំពូល។ អ្នកបោះខ្សែដែលបង្វិលចេញទៅឆ្ងាយ ហើយទាញខ្សែមកវិញយ៉ាងខ្លាំង។ បន្ទាប់មកចំនួនប្រាក់នឹងប្រែក្លាយ។ អ្នកណាប៉ះកំពូលបង្វិលមួយទៀតឈ្នះ។ ជាពិសេសក្មេងប្រុសចូលចិត្តហ្គេមនេះ។
ពេលព្រឹកយុវជនចាក់ទឹកលើដៃមនុស្សចាស់សុំពរ។ ទំនៀមទម្លាប់នេះក៏អាចត្រូវបានគេឃើញនៅក្នុងពិធីសង្ក្រាន្តក្នុងវប្បធម៌ថៃដែរ។ Kin Wor មិនត្រឹមតែជាការអបអរនិងការសប្បាយសម្រាប់ជនជាតិ Lahu ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាការថែរក្សាវប្បធម៌របស់ពួកគេផងដែរ»។
របៀបដែលពួក Lahu រស់នៅនិងទទួលបាន
លោក ឧត្តម មានគ្រួសារស្និទ្ធស្នាលមានសមាជិក៧នាក់ រួមមាន ឪពុក ម្តាយ កូនប្រុសច្បង កូនប្រសា កូនប្រុសពៅ និងកូនស្រី២នាក់។ ពួកគេទាំងអស់គ្នារស់នៅក្នុងភូមិ ហើយមិនអាចរកដំណោះស្រាយបានឡើយ។ ធ្វើការដើម្បីប្រាក់ឈ្នួលនៅកសិដ្ឋាន ឬអ្នកច្រូតកាត់រើសស្លឹកតែ និងគ្រាប់កាហ្វេ។
ប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេអាស្រ័យលើអ្វីដែលអាចជ្រើសរើសបាន។ ការប្រមូលផលកាន់តែច្រើនមានន័យថាប្រាក់កាន់តែច្រើន។ ក្រោយពីច្រូតកាហ្វេហើយ គេយកពីរទៅបីថង់តាមម៉ូតូទៅភូមិដើម្បីតម្រៀបសណ្តែក។ បន្ទាប់មកសណ្ដែកត្រូវសម្ងួតលក់។ កាហ្វេនាំមកនូវប្រាក់ចំណូលដល់ជនជាតិ Lahu ។
ឪពុកម្តាយរបស់ ឧត្តម កើតនៅប្រទេសថៃ។ ប៉ុន្តែដោយសារពួកគេមិនបានចុះឈ្មោះ ទើបពួកគេមិនមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិថៃ។ នេះធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការធ្វើដំណើរទៅក្រៅខេត្តព្រោះត្រូវមានលិខិតអនុញ្ញាត។ ពួកគេក៏មិនមានលទ្ធភាពទទួលបានសេវាថែទាំសុខភាពដែរ។
ក្រោយមក ពួកគេបានទទួលជំនួយពីមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ឡាហ៊ូ និងមូលនិធិបណ្តាញស្ថានភាពផ្លូវច្បាប់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាត្រូវចំណាយពេលខ្លះ មុនពេលពួកគេមានឋានៈស្របច្បាប់។ ស្ថានភាពផ្លូវច្បាប់នេះបានធ្វើឱ្យជីវភាពគ្រួសាររបស់ឧត្តមមានភាពប្រសើរឡើង។ ហើយទោះបីជាវាមិនមែនជាអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណពិតប្រាកដ និងមិនផ្តល់សិទ្ធិដែលកាតពិតប្រាកដធ្វើក៏ដោយ គ្រួសារមានអារម្មណ៍ថាមានសុវត្ថិភាពជាងក្នុងការបង្ហាញខ្លួនឯងនៅក្នុងសហគមន៍។ វាជាឯកសារដ៏មានតម្លៃបំផុតសម្រាប់ពួកគេ។
ឪពុករបស់ឧត្តមនិយាយបែបនេះថា៖ «ពលរដ្ឋមានអារម្មណ៍ថាអ្នកត្រូវបានជីវិតថ្មី»។ ទោះបីជាសាមញ្ញក្ដី ពាក្យទាំងនេះពោរពេញទៅដោយអារម្មណ៍។
នេះគឺជាអត្ថបទពីសិក្ខាសាលា 'ការទំនាក់ទំនងប្រកបដោយការច្នៃប្រឌិត និងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់និរន្តរភាព' ដែលរៀបចំដោយ UNDP និងអង្គការ Realframe ដោយមានការគាំទ្រពីសហភាពអឺរ៉ុប។
ប្រភព: https://you-me-we-us.com/story-view ការបកប្រែ និងកែសម្រួល Erik Kuijpers ។
រូបថតស្អាតៗជាច្រើនលើប្រធានបទនេះ។ ខ្ញុំសូមណែនាំឱ្យមើលគេហទំព័រ៖ https://you-me-we-us.com/story/simple-life-yet-limited-rights
អ្នកនិពន្ធ Siriluk Saengyod
ស្ត្រីជនជាតិថៃអាយុ២៥ឆ្នាំម្នាក់រស់នៅស្រុក Mae Taeng ខេត្ត Chiang Mai ។ បច្ចុប្បន្ននាងធ្វើការជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តសម្រាប់បណ្តាញសហគមន៍មូលដ្ឋានសម្រាប់ប្រជាជនគ្មានរដ្ឋ (LCN Thailand)។
សហអ្នកនិពន្ធ៖ Aunchlee Kaewsri
ដើមឈើ Saba Nut (Pachira Glabra, Malabar Chestnut, Water Cacao) បង្ហាញក្នុងវីដេអូនេះ៖
សូមអរគុណចំពោះរឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នេះ និងគេហទំព័រដែលពាក់ព័ន្ធ។
ខ្ញុំតាមក្មេងស្រីអាខៅនៅលើយូធូប ពិតជាដូចទម្លាប់ឡាហ៊ូ។ តើសម្លៀកបំពាក់គ្រិស្តសាសនិកជាច្រើនដូចគ្នាហើយ តើឈ្មោះខុសគ្នាទាំងពីរនោះមកពីណា?
Marcel ប្រហែលជាវាអាចជួយអ្នកបាន។ អត្ថបទនិយាយថា "ពាក់ព័ន្ធ" ។
https://en.wikipedia.org/wiki/Lahu_people
មានក្រុម/ប្រជាជនមួយចំនួនធំ ដែលជាធម្មតាត្រូវបានផ្តល់ចំណងជើងថា "កុលសម្ព័ន្ធភ្នំ" ប៉ុន្តែពួកគេទាំងអស់គឺខុសគ្នា។ តាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ មធ្យោបាយចុងក្រោយគឺជាមធ្យោបាយងាយស្រួលបំផុតក្នុងការដាក់ជាក្រុមអ្វីៗទាំងអស់ដែលជា "បរទេស" ទៅនឹងរដ្ឋសម័យទំនើបក្នុងតំបន់ ក្រោមឆ័ត្រតែមួយនៃក្រុម/ប្រជាជនដែល "មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិ" និងមាន "អត្ថិភាពដើម" ។ រស់នៅតាមគែមនៃរដ្ឋទំនើប... ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រជាជនជាច្រើនបានរស់នៅក្នុងតំបន់នេះជាយូរមកហើយ ហើយមួយចំនួនទៀតធ្លាប់រស់នៅក្នុងជ្រលងភ្នំ ប៉ុន្តែពីទីនោះពួកគេត្រូវបានគេរុញចូលទៅក្នុងភ្នំ។ មិនមានកន្លែងសម្រាប់វាលស្រែនៅលើភ្នំទេ ដូច្នេះក្រុមអាចបន្តរស់នៅទីនោះបាន។ ការរស់នៅឆ្ងាយនៅក្រៅទីក្រុង ភូមិ និងស្រែចំការក៏បានធ្វើឱ្យបញ្ហាដូចជាការនាំចូលព្រះពុទ្ធសាសនាកាន់តែពិបាក។ ដូច្នេះ ប្រជាជននៅតំបន់ដីសណ្តទន្លេ កាន់សាសនាព្រះពុទ្ធច្រើនជាង (មានដានជាច្រើននៃសាសនាព្រាហ្មណ៍។ល។)។ ហើយពួក 'មិនស្មោះត្រង់' (មិនមែនពុទ្ធសាសនិក) ទាំងនោះនៅលើភ្នំគឺជាគោលដៅដ៏លំបាក (ជាឈ្លើយ?) សម្រាប់អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាគ្រិស្ត។ នៅជ្រុងឆ្ងាយ ពួកគេអាចប្រាប់រឿងរបស់ពួកគេអំពី "ព្រះអម្ចាស់/ព្រះ" ជាដើម។
គ្រាន់តែដាក់ឈ្មោះក្រុមមួយចំនួនដូចជា អាខ ខារ៉ែន ដាវ លាវ លីស៊ូ ម៉ី (ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា!) មៀន យ៉ាវ ជាដើម។ វាមិនគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេដែលក្រុមទាំងអស់នេះមានភាពស្រដៀងគ្នាជាច្រើនជាមួយនឹងជំនាន់ជាច្រើននៅក្នុងតំបន់នៃសហសម័យនៃប្រទេសថៃឡាវភាគខាងត្បូងប្រទេសចិនភូមា។ល។ គ្រាន់តែព្យាយាមបំបែកក្រុមផ្សេងៗគ្នានៅកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងពិភពលោក ប្រសិនបើអ្នកមិនអើពើនឹងព្រំដែនជាតិទំនើប។
យ៉ាវ ឆេវ មានសំឡេងខ្ពស់មានន័យថា 'ព្រៃផ្សៃ' ។ គេហៅខ្លួនឯងថា មៀន ដោយសំឡេងធ្លាក់ចុះ ដែលមានន័យថា ប្រជាជន។ ម្យ៉ាងទៀត 'Maew' ដែលមានសំឡេងខ្ពស់ គឺជាពាក្យប្រមាថចំពោះជនជាតិ Hmong (និងថាក់ស៊ីន)។ នោះនិយាយថាគ្រប់គ្រាន់។
សុំទោស។ អ៊ុំគួរតែជា អ៊ី
Erik សូមអរគុណម្តងទៀតសម្រាប់ការនេះនិងការរួមចំណែកផ្សេងទៀតក្នុងស៊េរីនេះ។ ខ្ញុំត្រូវតែទទួលស្គាល់ថាការបញ្ចូលដូចនេះដែលមានអត្ថបទច្រើនគឺអាចចូលប្រើបាន និងរីករាយជាងការបញ្ចូលខ្លីដែលមាន 1 ឬ 2 ប្រយោគ ហើយបន្ទាប់មកភ្ជាប់ទៅឃ្លីបវីដេអូ។ ជាការពិតណាស់ សារនៃការបោះពុម្ពទាំងអស់គឺសំខាន់ដូចគ្នា។ ក្រុមផ្សេងៗនៅតែមានបញ្ហាផ្សេងៗ ដូចជាមិនសូវទទួលបានការអប់រំ ការងារ ការថែទាំសុខភាព សន្តិសុខសង្គម និងសំណួរថា "តើអាជ្ញាធរនឹងធ្វើអ្វីបន្តទៀត?" ដូច្នេះ យើងត្រូវតែរក្សាការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជនជាតិភាគតិច។
Rob V. ខ្ញុំចូលចិត្តអត្ថបទទាំងនោះដែលមានតែវីដេអូល្អជាងអត្ថបទទាំងនោះ ព្រោះអ្នក 'ឃើញ' ជីវិតរបស់ពួកគេច្រើនជាងនៅក្នុងរូបថត។ ប៉ុន្តែអ្នករាល់គ្នាសុទ្ធតែមានរសជាតិរៀងខ្លួន។
វាជារឿងសំខាន់ដែលសិទ្ធិរបស់មនុស្សទាំងនេះត្រូវបានកែលម្អ ហើយខ្ញុំគិតថាវាសំខាន់ណាស់ដែលឈ្មោះរបស់ព្រះនាងមួយត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងស៊េរី។ ខ្ញុំបានឃើញរឿងភាគនេះ ហើយ Thailandblog ក៏ចាប់អារម្មណ៍ភ្លាមៗដែរ ដូច្នេះខ្ញុំរីករាយក្នុងការបកប្រែ និងកែសម្រួលការរួមចំណែក។
ប្រាកដណាស់ Erik វីដេអូបង្ហាញកាន់តែច្រើនទាក់ទងនឹងនោះ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាអត្ថបទខ្លីមួយគឺអាចចូលប្រើប្រាស់បានច្រើនជាង ហើយជាមួយនឹងវីដេអូ ជាពិសេសប្រសិនបើអ្នកត្រូវចុចលើតំណជំនួសឱ្យ 'បង្កប់' មនុស្សទំនងជាមើលរំលងវាច្រើនជាង ("ខ្ញុំនឹងមើលវាពេលក្រោយ") . សង្ឃឹមថាខ្ញុំគិតខុសព្រោះសារជារូបភាព សំឡេង ឬអត្ថបទពិតជាសំខាន់។ រីករាយដែលអ្នកបានធ្វើការលើវា។ 🙂